Презентация по дүниетану "Жануарлар әлемі"

• 1 слайд

• 2 слайд

  Дала
  Орманды
  дала
  Шөл мен
  шөлейтті жерлер
  

• 3 слайд

  
  Дала
  Сүтқоректілер
  Құстар
  Бауырмен
  жорғалаушылар
  Қосмекенділер
  Омыртқасыздар
  

• 4 слайд

  Сүтқоректілер
  

• 5 слайд

  Түлкі –қасқырмен бір тұқымдасқа жатады, дене мөлшері кішілеу және құйрығы ұзын үлпілдек, ұшы ақ, аяқтары қысқалау болып келген.
  Түлкі
  

• 6 слайд

  Қазақстанның солтүстігіндегі ақ селеулі, кейде алуан шөптесінді далаларын мекендейтін ірі кеміргіш. Денесінің ұзындығы 60 см,салмағы 8 кг
  Бозсуыр
  

• 7 слайд

  Қазақстанда кездесетін
  5 түрдің ішіндегі ең ұсағы.Денесінің ұзындығы 15 см, салмағы 100 гр. Далалы және орманды далалы аймақтарда бұталы тоғайлардың ішінде жасырын тіршілік етеді.
  Дала шақылдағы
  

• 8 слайд

  Салмағы 100 – 150 гр, кеміргіш, шөп пен тамырдан басқа, астық тұқымдарымен коректенеді, сөйтіп зиянкестік жасайды. Інде тіршілік етеді.
  Үлкен сарышұнақ
  

• 9 слайд

  Ұзындығы 50 -70 см, салмағы 4-6 кг. Жылдамдығы сағатына 70 шақырымға жетеді.
  Орқоян
  

• 10 слайд

  Сусарлар тұқымдасының кішілеу жыртқышы. Денесінің ұзындығы 53 см, салмағы 2 кг. Күзеннің ұзын, иілгіш денесі құйрығынан
  2 есе ұзын.
  Сасық күзен
  

• 11 слайд

  Күшті, батыр, ержүрек жыртқыш, ақылы мен айлысы түлкіден асып түседі. Денесінің ұзындығы 100 – 130 см, салмағы 20 – 35 кг. Терісі ашық сұр түстен қара түске дейін болады.
  Қасқыр
  

• 12 слайд

  Ұсақ тышқан тәрізді кеміргіш, денесінің ұзындығы 12 см, құйрығы 2 см, денесінің салмағы 30-40 гр. Көк шөп және дәнмен қоректенеді.
  Дала алақоржыны
  

• 13 слайд

  Құстар
  

• 14 слайд

  Орташа пішінді дала балшықшысы. Салмағы 230 гр. Осы әдемі, сымбатты құстың негізгі ұялары қазақ далаларында орналасқан. Қыста жылы жаққа ұшып кетеді. Ұяны жерде, шұңқырда жасайды.
  Тарғақ
  

• 15 слайд

  Дала құсы, ылғалды жерлерді ұнатады. Негізгі таралу аймағы – Қазақстан далалары. Жазда екі рет балапан басып шығарады.балапандарын жәндіктермен, негізінен шегірткелермен асырайды.
  Аққанат бозторғай
  

• 16 слайд

  Қазақстан мақтанышы. Бұл құс Қазақстан жерінен тыс, екі ұлы орыс өзендері – Еділ мен Ертістің оң жағалауында ғана мекендейді.
  Ұясы – жердегі шұңқыр. Жазда екі рет көбейеді.
  Қара бозторғай
  

• 17 слайд

  Қазақстандағы
  13 бозторғайдың ішіндегі ең ірісі. Салмағы 55 – 65 гр. Далалы аймақтың барлық жерінде таралған. Жаз соңында, ұшар алдында, үлкен топ құрайды.
  Дала бозторғайы
  

• 18 слайд

  Өте ірі құс, ересек аталық дуадақтың салмағы 16 кг. Дуадақ Қазақстанның Қызыл кітабына енгізілген. Қазақстанда соңғы 5 жылда дуадақтың саны жайлап өсуде.
  Дуадақ
  

• 19 слайд

  Ақ селеулі Қазақстан даласының әшекейі.Ұзын аяқтары, жіңішке ұзын доғатәрізді төменге иілген тұмсығы бар. Аңшылар үшін үлкен шалшықшы патша қыр құсы болып есептеленеді.
  Үлкен шалшықшы
  

• 20 слайд

  Салмағы 600 – 900 г. Жұптасып тіршілік етеді, бұйығы және сақ..1978 жылы Қазақстан Қызыл кітабына енгізілді. Соңғы 5 жылда саны біртендеп қайтадан қалпына келтіріліп отыр.
  Безгелдек
  

• 21 слайд

  Бұл құс қазақ даласының белгісі болып есептеледі. Қазақстан Қызыл кітабына енгізілген, бірақ 1991-ші жылдан бастап оны жасыл түсті беттеріне шығарды, өйткені олардың саны қалпына келуде.
  Ақбас тырна
  

• 22 слайд

  Аяқтары өте қысқа, отырған кезде жерде жатқан сияқты болып көрінеді.Бірақ ұшқанда қарлығашты еске түсіреді.Қазақстанда 4 ай болады. Табиғат қорғау одағының тізіміне енгізілді.
  Дала қарақасы
  

• 23 слайд

  Далалы аймақтың ең өжет қанатты жыртқыштардың бірі. Ылғалды жерлерде - өзен алқабы немесе дала көлдерінің маңында мекендейді.Ең пайдалы, қанатты жыртқыштардың бірі.
  Дала құладыны
  

• 24 слайд

  Қызыл кітапқа енгізілген.Барлық далада және шөлейтті аймақтарды мекендейді. Негізгі қорігі – кіші сарышұнақ. Дала қыраны дала ландшафтың әшекейі болып табылады.
  Дала қыраны
  

• 25 слайд

  Бауырымен
  жорғалаушылар
  

• 26 слайд

  Батыс және Шығыс Қазақстанда, сонымен қатар Оңтүстік Балқаш пен алакөл шүңқырында кездеседі. Өте көп болған жерлерде балықтың көбеюіне зиянын тигізеді.
  Кәдімгі сарыбас жылан
  

• 27 слайд

  Қазақстанда барлық жерде кездеседі, әсіресе далалы аймақтарында кең таралған.Жемтігін уы арқылы өлтіреді.Өте кең таралған, мал шаруашылығына зиянын тигізеді.
  Дала сұржыланы
  

• 28 слайд

  Қосмекенділер
  

• 29 слайд

  Қазақстанда солтүстікке қарай Орал - Қарағанды – Аягөз – Үшаралды мекендейді.Өзен, көл, саз жағаларында мекендейді.қоршаған ортаны қаңсорғыш қосқанаттылардан тазартады.
  Сүйіртұмсық көлбақа
  

• 30 слайд

  Омыртқасыздар
  

• 31 слайд

  Қазақстан ландшафтысының әртүрлі және жерінің кең байтақ болуына байланысты, шегірткенің 271 түрі кездеседі.
  Шегіртке
  

• 32 слайд

  Қазақстанда оңтүстікарыс бүйісі тіршілік етеді. Сол жерлерде өзен, көл жағалауларындағы ылғал топырақты қоныстайды.
  Бүйі
  

• 33 слайд

  Орманды дала
  Құстар
  Сүтқоректілер
  Бауырымен
  жорғалаушылар
  Қосмекенділер
  

• 34 слайд

  Сүтқоректілер
  

• 35 слайд

  Бұлан
  Ең ірі сүтқоректі, тұяқты жануар.
  

• 36 слайд

  Қазақстанның солтүстігіндегі орманды аймақтардан оңтүстіктегі таулы ормандарға дейін кең таралған шағын, әсем бұғы. Елік – орманды далаға тән жануар.
  Елік
  

• 37 слайд

  Өте ұсақ жануар. Денесінің ұзындығы 7 – 10 см, салмағы 5-10 г. Кіші жертесер өте аз және Қазақстан Қызыл кітабына енгізілген.
  Су жертесері
  

• 38 слайд

  Салмағы 3-4 кг. Қыста терісінің бояуы ағарады, сондықтан ақ қоян деп аталады. “Ақ қоян” тоғайлар мен өзен, көлдердің жағалауларындағы қамыстарда тіршілік етеді.
  Ақ қоян
  

• 39 слайд

  Тоқалтіс тұқымдасына жататын кеміргіш. Денесінің ұзындығы 14 – 25 см, құйрығы 15 см. Тоспа су және жай ағатын жартылай суда тіршілік етеді.
  Су тышқаны
  

• 40 слайд

  Орманды даланы мекендейді. Су қоймасы жоқ жерлерден қашқақтайды. Бұл түнгі жануар үшін күндізгі баспана – тұрғын үй шатырлары, т.б
  Тоған жарқанаты
  

• 41 слайд

  Құстар
  

• 42 слайд

  Нағыз орман құсы. Жазда қорегін іздеп, уақытының көбін жерде өткізеді, қыста ағаштарда қоректенеді.қыста қар астындағы шұңқырда топ болып қыстайды және де әрбір түн сайын жаңа шұңқыр салады.
  Құр
  

• 43 слайд

  Қазақстанда кездесетін
  9 қыранның ішіндегі ең ірісі. Бұл құстардың саны ХХ ғасырдың соңғы онжылдығында тез азая бастады, мыңдаған құс ұсталып, араб елдеріне жіберілді, ондаған ұялар бұзылды, құстар бұл жерде ұя салуды тоқтатты. Қазіргі кезде Оңтүстік және Шығыс Қазақстанда ителгенің саны өте азайып, ол тек орманды далалардағы қорықты жерлерде ұялайтын болды. Қазақстан Қызыл кітабына тіркелген.
  Ителгі
  

• 44 слайд

  Құстың салмағы 4 – 7 кг. Бұл ұзын сирақты, ұзын мойынды құс орманды далалы аймақтарды балшықты жерлер мен ылғал шабындықтарды мекендейді.Топ қоректеніп жатқан кезде, бір немесе екі құс айналаны бақылап, қауіп төңсе тез хабар береді.
  Сұр тырна
  

• 45 слайд

  Салмағы 150 – 300 г, нағыз орман жыртқышы. Жемтігі – құстар. Негізгі қорегі – бөдене, тұркептер, ол балапандарын торғайтектес құстардың балапандарымен қоректендіреді.
  Қырги
  

• 46 слайд

  Ірі қыран, бүркітке өте ұқсас. Жемтіктері – сарышұрақ, қоян, аламан, кірпі, кейбір құстар мен жыландар. Қазақстанның Қызыл кітабына енгізілген.
  Қарақұс
  

• 47 слайд

  Орманды далаларда алыс солтүстік қонағы. Қазақстанның солтүстігінде негізінен ақ қайын ормандарында, ал Алтайда шоқ ақ қайын тоғайларында мекендейді. Аң аулау – нысаны.
  Аққұр
  

• 48 слайд

  Біздің фаунамыздағы ең үлкен кептер. Қазақстанда орманды даланың солтүстік батысында және оңтүстік – шығыстың таулы ормандарында ұялайды.Жылына 2-3 рет балапан шығарады.
  Дыркептер
  

• 49 слайд

  Қазақстанда тек 3 жерде ғана, оның екуі – орманды дала аймағында,Жайық өзені аңғарында және Қостанайға жақын Аманқарагай орманында кездеседі.жеке жұп болып ұялайды, қалған уақытта топ болып жүреді.
  Түзкептер
  

• 50 слайд

  Орман төсеніші арасынан ұзын тұмсығымен топырақты шұқып, құрттармен, әртүрлі омыртқасыздармен қоректенеді.
  Жылқышы
  

• 51 слайд

  Торғайтектестер отрядының сайрақтар тұқымдасының өкілі. Қазақстанның көп жерінен кездестіруге болады. Сәуірде ұшып келеді, тамызда ұшып кетеді.
  Аққабақ сайрақ
  

• 52 слайд

  Біздің еліміздегі тропикалық туыстың жалғыз өкілі. Жерден биік, ағаш діңінен алыс бұтақта кәрзіңкетәрізді ілініп тұрған ұя – мысық – торғайға тән. Қазақстанда небары 3-4 ай болады.
  Сарғалдақ
  

• 53 слайд

  Бөктергі Қазақстанда тек орманды дала аймақтарында ұялайды.Бұл – кішкентай, шапшаң жыртқыш, тек жәндіктермен қоректенеді. Адам қорғауына тұрарлықтай, өте пайдалы құс.
  Бөктергі
  

• 54 слайд

  Қазақстанда орманды далалар мен далалы аймақтарда кең таралған. Негізгі жемтіктері- құстар, сонымен қатар ұсақ сүтқоректілерді де алады. Орманды далаларда наурыздан қазанға дейін кездеседі.
  Тұрымтай
  

• 55 слайд

  Мамырдың басында, кеш ұшып келеді, тамызда ұшып кетеді. Ұясы жердегі шұңқырда, бетін шөппен жауып жасырады. Балапандарын жәндіктермен асырайды.
  Еменшіл сұлыкеш
  

• 56 слайд

  Біздегі ең әдемі құстардың бірі. Аналықтары әң салмайды.Өте ерте, шілденің аяғында ұшып кетеді.
  Ала бұлбұл
  

• 57 слайд

  Бауырымен
  жорғалуышылар
  

• 58 слайд

  Солтүстік – батыс Қазақстанды мекендейді. Соңғы кезде Қостанай облысының кейбір өзендері мен көлдерінде кездесіп жұр.негізгі қорегі – су жәндіктері, ұсақ балықтар мен шаянтәрізділерді де жейді, тіпті өсімдіктерменде де қоректенеді.
  Саз тасбақасы
  

• 59 слайд

  Орманды дала аймақтарында орман шетінде, сирек бұталардың, өзен мен көлдердің жағалауларындағы жайылымдарда кездеседі. Жәндіктермен және олардың дернәсілдерімен қоректенеді, жиі өз ұрпақтарын жейді.
  Секіртгіш кесіртке
  

• 60 слайд

  Қазақстанда орманды дала аймағының бірнеше жерінен ғана табылады:Орал мен Көкшетау қалаларының маңы, солтүстікте – Қостанай мен Солтүстік Қазақстан облысы. Жәндіктер, олардың дәрнәсілдері және жауын құрттарымен қоректенеді.
  Тірі туатын
  кесіртке
  

• 61 слайд

  Қосмекенділер
  

• 62 слайд

  Қазақстандағы құйрықсыз қосмекенділер отряды,
  дөңгелектілділер тұқымдасының жалғыз өкілі. Су беті өсімдіктері көп, түбі лай жерлерді ұнатады. Бұл бақаның бүкіл өмірі суда өтеді, судан тек түнде және таңсәріде шығады. Бұл бақа – улы, сондықтан оны ешқандай аң, құс, балық жемейді.
  Қызыл бауыр
  шұбар бақа
  

• 63 слайд

  Қазақстанда Солтүстік Қазақстан және Орынбор облысында кездеседі. Суға уылдырығын шашу арқылы көбейеді. Сырттай ұрықтанады.
  Сібір бұрыштістісі
  

• 64 слайд

  Ірі бақа, ұзындығы 10 см.Қазақстанда Солтүстік Қазақстан облысының қайынды орманды далаларында, әдетте Петропавл қаласы, және Елек пен Жайық өзендерінде кездеседі.Уақытының көбін құрлықта өткізеді, су басқан шабындықтар мен сазды жерлерді мекендейді. Су астында лайға көміліп қыстайды.
  Шөпбақа
  

• 65 слайд

  Қазақстанда Жайық өзенінің аңғарында және Ырғыз – Торғай су қоймасында мекендейді. Суда тек көбею кезеңінде ғана болады, басқа уақытта құрлықта кеміргіштердің інін, қалың шөптің арасын, шұңқыр, ағаш тамырының арасындағы қуыстарды паналайды.
  Тарбақа
  

• 66 слайд

  Омыртқасыздыр
  

• 67 слайд

  Ылғалды топырақтарда, көбіне өзен аңғарларында тіршілік етеді. Өсімдіктің тамырларымен, жауын құрттармен және жәндіктер дернәсілдерімен қоректенеді.Жаз ортасында бір жатын бөлмесінде 600 жұмыртқалары немесе дернәсілдері болады. Мәдени өсімдіктердің тамырларын зақымдап, бау – бақшаларға зиянын тигізеді.
  Бұзаубас
  

• 68 слайд

  Денесінен бірнеше есе ұзын көпбунақтардан тұратын мұрттары болады.Күшті кеміргіш ауыз аппараттары бар, олар тек қана өсіп тұрған ағаштарды кемірмей, сонымен қатар ағаштардан жасалған жабдықтарды және ағаш құрылыстарын толық жарамсыздандырады.
  Сүген қоңыз
  

• 69 слайд

  Ірі құрт, ұзындығы 30 см, жуандығы 1см екі мерт тереңдікке дейін жер қазып, інде тіршілік етеді. Жылы әрі ылғалды ауа райында құйрығымен інге жабысып, сыртқа шығады, қауіп төнсе, ішке кіріп кете қояды. Жауыннан кейін жер бетінде көп кездесетін болғандықтан, “жауын құрты” деп аталады.
  Жауын құрты
  

• 70 слайд

  Шөл мен
  шөлейтті жерлер
  

• 71 слайд

  Сүтқоректілер
  

• 72 слайд

  Қазақстан табиғатының белгісі болып табылады. Сүтқоректіледің жұптұяқтылар отряды, қуыс мүйізділер тұқымдасының өқілі. Тибет медицинасында бағаланатын мүйізі үшін, еті үшін ешқандай шараға қарамай бұл аңды қырып жіберді.
  Ақбөкен
  

• 73 слайд

  Шөл өміріне жақсы бейімделген және ұзақ уақыт бойы су ішпей жүре береді. Қарақұйрықтың жаулары – қасқыр, түлкі, төлдерін кейде қыран, бүркіттер алады, бірақ еі үлкен қауіп – мылтықты адам.Халықаралық Қызыл кітапқа енгізілген.
  Қарақұйрық
  

• 74 слайд

  Артқы аяқтары алдыңғы аяғынан 3-4 есе ұзын, ірі қосаяқтар 3 метрге дейін секіреді, жүгіру жылдамдығы – 10м/сек, ұзын құйрығының ұшы ақ шашақпен бітеді. Күмда тіршілік етеді.
  Қосаяқтар
  

• 75 слайд

  Ұзын аяқты жабайы қой. Өте елгезек, ол тік жардан тез түсіп, тез шығады, биік жерден төменге оңай секіреді, жоғарыға 1 метр биіктікке секіре алады. Қазақстандағы сирек кездесетін бұл түрді қорғау үшін үстірт қорығы және екі зоологиялық қорықша құрылды, ал үстірт арқары Қазақстан Қызыл кітабына енгізілді.
  Үстірт арқары
  

• 76 слайд

  Сырдария өзенінің алабы мен арал теңізі жағалауларында кезедеседі.негізінен түнде белсенді. Қырғауыл, үйрек, ондатр, кұм қояндарын ұстап, оларға біршама зиян келтіреді.
  Шиебөрі
  

• 77 слайд

  Каспийден Ертіске дейін шөлді жерлерді мекендейді, бірақ барлық жерде сирек, сол үшін Қазақстанның Қызыл кітабына енгізілген.15 жыл өмір сүреді.
  Шұбар күзен
  

• 78 слайд

  Қазақстанда биік таулардан басқа жердің бәрінде кездеседі. Ымырт пен түнде белсенді. Жәндіктер, құрттар, бақалар, кеміргіштер, жыландармен қоректенеді.6 жыл өмір сүреді.
  Құлақты кірпі
  

• 79 слайд

  Қазақстанда тек маңғыстау түбірі мен үстірттің батыс шоқысын бойлай мекендейді.Бұл сирек кездесетін жануар 1995 жылы Қазақстан Қызыл кітабына енгізілген. Денесінің ұзындығы 20 – 25 см, салмағы 550- 570 г.
  Қара кірпі
  

• 80 слайд

  Қызылқұм шөлі мен Каспий теңізі маңында үйілген құм төбелерді мекендейді. Жемтігін түнде, суық кезде күндіз аулайды. Тышқан тәрізді кеміргіштер мен ұсақ құстар, сирек бауырымен жорғалаушылар және жәндіктермен қоректенеді. Шағыл мысық сирек кездесетін тұр ретінде Қазақстанның Қызыл кітабына енгізілген.
  Шағыл мысығы
  

• 81 слайд

  Қазақстанның шөл және шөлейттерінде кең таралған. Өмірлеріңде тек бір рет қана жұп құрып, сөйтіп қалған өмірінде бірге болады. Кеміргіштер мен құстарды аулайды.терісі – жұмсақ және үлпілдеген, бірақ аса бағаланбайды. Қазақстанда жылына 15 мың қарсақ терісі дайындалады.
  Қарсақ
  

• 82 слайд

  Ін қазбайды, күндіз демалысы үшін таяз сайларды пайдаланады.Аң аулау - кәсібінің нысаны болып табылады. Қазақстанда жылына 85 мың құмқоян терісін даярлайтын болған.
  Құмқоян
  

• 83 слайд

  Қабылан
  115 км/сағ жылдамдықпен кең адыммен секіріп, шоқырақтап жүреді. Қазақстанда Маңғыстау түбегіндегі шөлді жерлерді мекендеген. Қабылан қазір Қазақстан қызыл кітабының бірінші дәрежелі тізімінде.
  

• 84 слайд

  Шөл және шөлейтті жерлерде таралған, топ болып, шоғыр құрып бірнеше шығу тәсілі бар, күрделі індер салады.Адам үшін өте үлкен қауіп. Құмтышқан топтарында бүргелердің көп болуы, олар оба, лейшманиоз және қайталама сүзек ауруларын таратушылар болып табылады.
  Құмтышқандар
  

• 85 слайд

  Шығыс Қаспий маңы шөлді аймақтары – Маңғыстау, Бозашы, үстірттің батыс жағында мекендейді.Түнде тіршілік етеді. Қыста жиі күндіз белсенді. Күшті және епті жыртқыш.Сирек кездесетін түр ретінде Қазақстан Қызыл кітабына енгізілген.
  Қарақұлақ
  

• 86 слайд

  Орта Азия мен Қазақстан - эндемигі. 1995 жылға дейін Қазақстан Қызыл енгізілген болатын. Ала жертесер- құмды дала мекендеушісі. Негізінен жәндіктермен, кейде ұсақ кесірткелермен қоректенеді. Басқа ұсақ жертеселер сияқты өте қомағай: күніне өз салмағынан 1,5 есе артық жем жейді.
  Ала жертесер
  

• 87 слайд

  Мықты, кішілеу келген ат. 50-ші жылдарға дейін бұл жануар Қазақстанда болмаған. Тек 1953 жылы Арал теңізіндегі Барсакелмес аралына Оңтүстік Түркімениядан құланның басқа түрінің бірнешеуі әкелінген. Құлан Қазақстан және Халықаралық Қызыл кітаптарға енгізілген.
  Құлан
  

• 88 слайд

  Қазақстан шөлінің эндемигі. Сирек эндемик, әрі зерттелмеген түр ретінде Қазақстан Қызыл кітабына енгізілген. Мұның атымен Қазақстан зоология журналы аталып отыр, онда жаңа және аз зерттелген жануарлар туралы мақалалар жарияланады.
  Жалман
  

• 89 слайд

  Құстар
  

• 90 слайд

  Жекдуадақтың ең сүйікті мекендейтін жері – балшықты жазықтың құммен шектескен жиегі, бірақ ол құмның ортасында. Қыста Арабия, Иран, Ирак, Пакистан шөлдеріне ұшып кетеді. Ол жақта олар атақты араб қыран аң аулауының қызығушылық нысаны болады. Осы аулаудың зардабынан бұл құстың саны азайып, Қазақстан Қызыл кітабына енгізілген. 2001 жылы – Қазақстанда арнайы мұндай аң аулауға арнайы ерекше жер бөлініп берілген, олар “қорықты аймақтар” деп аталады. Бұл жерде жекдуадақтар көбейеді және басқа аңшылардан қорғалады.
  Жекдуадақ
  

• 91 слайд

  Бұлдырықтар – нағыз шөл құстары, сусыз, әрі ыстық жағдайларға үйренген. Ешқандай төсенішсіз, жердегі шұңқырға 2-3 шұбар жұмыртқаларын салады. Балапандарына ата – анасы тек қорек емес, құрсақ қауырсындармен су да әкеледі. Суды бірнеше километрден тасиды. ХХ ғасырдың 70-ші жылдары бұлдырықтың саны азайып кетті, сондықтан сақтап қалу мақсатында Қазақстан Қызыл кітабына енгізілген
  Қарабауыр және
  ақбауыр бұлдырық
  

• 92 слайд

  Өте жақсы ұшады. Аяғы қысқа, тіпті жерде жүре алмайды, ұшқанда сымдар мен ағаштардың бұтағында қонақтап дем алады. Ұшып жүріп, жарқанаттыларды ұстайды. Ол омарта орналасқан бар араларын жеп, омарта шаруашылығына үлкен зиянын келтіреді. Қазақстанда оңтүстік пен шығыстағы шөл – шөлейтті аласа тауларда кездеседі. Қазақстанда 4 ай – мамырдан қыркүйекке дейін болады.
  Сарыалқым аражегіш
  

• 93 слайд

  Жасыл аражегіш
  

• 94 слайд

  Кіші бозторғай
  

• 95 слайд

  Айдарлы бозторғай
  

• 96 слайд

  Қаратөс торғай
  

• 97 слайд

  Тырду
  

• 98 слайд

  Ақсағал шымшық
  

• 99 слайд

  Жыланжегіш қыран
  

• 100 слайд

  Қылан жапалақ
  

• 101 слайд

  Байғыз
  

• 102 слайд

  Жорға торғай
  

• 103 слайд

  Ұшқалақ сандуғаш
  

• 104 слайд

  Айналғыш
  

• 105 слайд

  Тілеміш
  

• 106 слайд

  Тоғай бұлбұлы
  

• 107 слайд

  Қоңыр кептер
  

• 108 слайд

  Шөл шақшақайы
  

• 109 слайд

  Ала қараторғай
  

• 110 слайд

  Сарыжағал қараторғай
  

• 111 слайд

  Шөл суықторғайы
  

• 112 слайд

  Биші шақшақай
  

• 113 слайд

  Аққанат тоқылдақ
  

• 114 слайд

  Сарғалдақ торғай
  

• 115 слайд

  Сұр кесел
  

• 116 слайд

  Дала ешкіемері
  

• 117 слайд

  Оқ жылан
  

• 118 слайд

  Дала тасбақасы
  

• 119 слайд

  Құлақты батбат
  

• 120 слайд

  Жалтырауық жармасқы
  

• 121 слайд

  Құм айдаһаршасы
  

• 122 слайд

  Тақыр батбаты
  

• 123 слайд

  Жасыл құрбақа
  

• 124 слайд

  Қызылаяқ бақа
  

• 125 слайд

  Омыртқасыздар