Презентация по физике на тему "Механикалық тербелістер"

• 1 слайд

  Сабақтың тақырыбы:
  Механикалық тербеліс кезіндегі энергияның түрленуі
  

• 2 слайд

  Сабақтың мақсаты:
  1. Оқушыларға механикалық тербеліс кезіндегі энергияның түрленуі туралы мағлұмат беру.
  2. Оқушылардың өз бетінше іздену, шығармашылыққа ұмтылу қабілеттерін дамыту.
  3. Оқушыларды алғырлыққа, тапқырлыққа, іскерлікке баулу.
  

• 3 слайд

  Сабақтың көрнекілігі:
  Формулалар, электрондық оқулық, оқу құралы,
  тест сұрақтары, плакаттар, интерактивті тақта
  Сабақтың түрі:
  жаңа сабақты игеру
  

• 4 слайд

  Сабақтың әдісі:
  сұрақ – жауап, тест,
  деңгейлік есептер шығару
  
  Пәнаралық байланыс:
  математика
  

• 5 слайд

  Сабақтың құрылымы:
  І. Ұйымдастыру , түгендеу
  ІІ. Үй тапсырмасы
  ІІІ. Жаңа сабақ
  ІҮ. «Іздеген жетер мұратқа»
  (жаңа сабақты бекіту)
  Ү. «Кім жылдам?» (деңгейлік есептер)
  ҮІ. Ой жинақтау
  ҮІІ.Қорытынды (тест сұрақтары)
  ҮІІІ. Үйге тапсырма
  ІХ. Бағалау
  

• 6 слайд

  1.Қандай қозғалыстарды тербелмелі қозғалыстар деп атайды? Тербелмелі қозғалысқа мысалдар келтіріңіз.
  2.Қозғалыстың басқа түрлерінен тербелмелі қозғалыстардың ерекшелігі неде?
  3.Ығысу деген не? Ол қандай әріппен белгіленеді?
  4.Гармоникалық тербелістер деп қандай тербелістерді айтады?
  5.Тербеліс периоды деп нені айтамыз?
  6.Жиілік нені көрсетеді? Тербелістің жиілігі мен периоды арасында қандай байланыс бар?
  7.Тербеліс амплитудасы деген не?
  8.Тербелістегі дене траекториясының қай нүктелерінде жылдамдық нөлге және ең үлкен мәнге ие болады? Үдеу қай нүктелерде нөлге және ең үлкен мәнге ие болады?
  
  

• 7 слайд

  ІІІ. Жаңа сабақ
  Еркін механикалық тербелістер кезінде кинетикалық энергия мен потенциалдық энергия периодты түрде өзгереді. Тепе – теңдік күйден максимум ауытқу кезінде оның жылдамдығы, ал олай болса және кинетикалық энергиясы нөлге айналады. Сол кезде тербелетін дененің потенциалдық энергиясы максимум мәнге жетеді.
  Етолық = Е к + Е п = kA² / 2 Етолық = Е п = kA² / 2
  

• 8 слайд

  Дене өзінің қозғалысы кезінде тепе – теңдік күй арқылы өткенде оның жылдамдығы максимум болады. Осы мезетте ол максимум кинетикалық энергияға ие болады, ал потенциалдық энергиясы нөлге тең болады.
  
  Етолық = Е к + Е п = m υ² / 2 Етолық = Е к = m υ² / 2
  

• 9 слайд

  Дене тепе – теңдік күйден инерция заңы бойынша өтіп кетеді. Дененің одан әрі қозғалысы кезінде кинетикалық энергияның кемуі есебінен потенциалдық энергия арта бастайды және т.б.
  Сонымен, гармоникалық тербеліс кезінде кинетикалық энергияның потенциалдық энергияға және керісінше түрленуі болады.
  Егер де тербеліс жүйесінде үйкеліс болмаса, онда еркін тербеліс кезінде толық механикалық энергия өзгеріссіз қалады:
  Етолық = Е к + Е п
  

• 10 слайд

  Тербеліп тұрған дене траекториясының кез келген нүктесіндегі
  толық энергия
  
  kA² / 2 = m υ² / 2
  

• 11 слайд

  
  Уақыт өткен сайын амплитудасы азайып отыратын тербелістер
  өшетін тербелістер
  деп аталады.
  

• 12 слайд

  ІҮ. «Іздеген жетер мұратқа» (жаңа сабақты бекіту)
  
  1. Тербелмелі қозғалыс кезінде дененің кинетикалық энергиясы қай жағдайда ең үлкен мәнге ие болады? Неліктен?
  2. Серіппеге бекітілген дененің потенциалдық энергиясы қай жағдайда ең үлкен мәнге ие болады? Неліктен?
  3. Тербеліп тұрған дене траекториясының кез келген нүктесіндегі толық энергия неге тең?
  4. Өшетін тербелістер дегеніміз не?
  
  

• 13 слайд

  Ү. «Кім жылдам?»
  (деңгейлік есептер)
  І деңгей
  
  1.Камертонның жиілігі 440 Гц болса, 5 сек-та қанша тербеліс жасайды?
  2.Материалдық нүкте 20 с ішінде 50 тербеліс жасайтын болса, тербеліс периоды қандай?
  3.Серіппеде ілулі тұрған жүк 8 сек-та 32 тербеліс жасаса, оның тербеліс периоды мен жиілігі қандай?
  4.Материалдық нүкте 1 мин-та 300 тербеліс жасады. Тербелістер периоды мен жиілігін табыңдар?
  

• 14 слайд

  ІІ деңгей
  
  
  1.Маса қанатын 1 сек-та 600 рет қағады. Ал ара қанатының тербеліс периоды 5 мксекунд. Қай жәндіктің ұшқан кездегі қанаттарының қағысы көп.
  2.Материалдық нүкте 10 кГц жиілікпен тербеледі. 1 минуттағы тербеліс саны мен периодын табыңдар?
  3.Араның қанаты 240 Гц жиілікпен тербеледі. Ұшу жылдамдығы 4 м/с болса, ара 500 метр қашықтағы гүлзарға жеткенше қанатын неше рет қағады?
  4.Маятник 1 мин 40 сек-та 50 тербеліс жасайды. Тербеліс периодын, жиілігін табыңдар?
  
  

• 15 слайд

  ІІІ деңгей
  
  
  1.Гармониялық тербелістің қозғалыс теңдеуі: х=0,06*cos100 πt Тербелістің амплитудасын, жиілігін және периодын табыңдар?
  2.Тербеліс амплитудасы 10 см ал жиілігі 0,5 Гц болса, онда қозғалыс теңдеуі х=x(t) қалай жазылады?
  3.Тербелмелі қозғалыс теңдеуі : х=0,06*cos πt Тербелістің амплитудасын, периодын және t=0,1 с уақыт өткеннен кейінгі ығысуын табыңдар?
  

• 16 слайд

  ҮІ. Ой жинақтау (Формулаларды білесің бе?)
  Гук заңы T=t/n
  
  Тербеліс периоды ν=n/t
  
  
  Тербеліс жиілігі F=­kx
  

• 17 слайд

  ҮІІ.Қорытынды
  Тест сұрақтары:
  1.Дененің тепе – теңдік күйден ауытқуы
  А. Тербеліс В. Ығысу С. Период Д. Жиілік
  2.Дене қозғалысы толығымен қайталанып отыратын ең аз уақыт
  аралығын не деп атайды?
  А. Тербеліс жиілігі В. Тербеліс ығысуы
  С. Тербеліс периоды Д.Тербеліс амплитудасы
  3.Бірлік уақыт ішіндегі тербелістер саны не деп аталады?
  А. Тербеліс жиілігі В. Ығысу С. Период Д. Амплитуда
  4.Торғай қанатының тербеліс жиілігі 10 Гц. Оның 1 минутта қанша тербеліс жасайтынын есепте.
  А. 6 В. 10 С. 0,2 Д. 8
  5.Шыбын қанатының тербеліс жиілігі 300 Гц. Оның 1 минутта қанша тербеліс жасайтынын есепте.
  А. 6 В. 10 С. 0,2 Д. 8
  

• 18 слайд

  ҮІІІ. Үйге тапсырма: § 26.
  
  ІХ. Бағалау.
  

• 19 слайд

  Назар аударғандарыңызға рахмет!