Презентация по химии на тему "Комлексті қосылыстар" (11 класс)

• 1 слайд

  Павлодар облысы
  Екібастұз қаласы
  Қарасор ЖОББМ
  
  Химия пәнінің мұғалімі:
  Ауыт. Алтынгүл Ауытқызы
  
  

• 2 слайд

  Комплексті қосылыстар
  

• 3 слайд

  Сабақтың мақсаты мен міндеті:
  
  А) білімділік: Комплексті қосылыстар жайында білімді қалыптастыру және комплексті қосылыстардың химиялық қасиеттерін қарастыру;
  
  Б) дамытушылық: Комплексті қосылыстардың алыну жолы мен номенклатурасы жайлы білімді тереңдету;
  
  В) тәрбиелілік: Қосылыстың құрамы мен қасиеттері жайлы себеп- салдарлық байланыстың қалыптасуын жалғастыру; оқушылардың танымдық белсенділіктері мен ой өрісін дамыту;
  
  
  

• 4 слайд

  Құрал – жабдықтар : шыны таяқша, пробиркалар, штатив.
  Реактивтер: аммиак ерітіндісі, тұз қышқылы, мыстың (ІІ) тұзы, натрий гидроксиді, алюминий хлориді, қызыл қан тұзы, сары қан тұзы, темірдің (ІІ) және (ІІІ) тұздары.
  

• 5 слайд

  «Отсыз түтін» атты қызықты тәжірибе (аммиак ерітіндісі мен тұз қышқылы) екі заттан аммоний хлориді алынады;
  Реакция теңдеуін жазайық:
  NH4ОН + HCl = [NH4]Cl + H 2O
  
  алынған қосылыс – тұз (аммоний хлориді ) деп аталады, оны комплексті қосылыстар түрінде жазуға болады.
  
  
  

• 6 слайд

  Қандай қосылыстар комплексті қосылыстар деп аталады?
  Олардың құрамы қандай?
  Мұндай қосылыстарды қалай алуға болады?
  Қайда қолданылады?
  Қандай химиялық қасиет көрсетеді? Берілген қосылыстарды номенклатура бойынша қалай атауға болады?
  
  

• 7 слайд

  Комплексті қосылыстар (лат. complexus — үйлесімділік, қамту), немесе координациялық қосылыстар (лат.. со — «бірге» және ordinatio — «реттілік») — бөлшектер (бейтарап молекулалар немесе иондар), берілген комплекс түзушіге ионға (немесе атомға) лиганда деп аталатын бейтарап молекуланың немесе басқа ионның қосылу нәтижесінде түзілетін қосылыс.
  
  

• 8 слайд

  Ашылу тарихы
  1871 ж. Д.И.Менделеев комплексті қосылыстар жайлы баяндама жасады. Комплексті қосылыстардың құрылысы жайлы өз көзқарасын білдірді. Әртүрлі қосылыстар (аммиакаттар, кристаллогидраттар, қос тұздар) арасында ұқсастық бар екендігін дәлелдеп, соның нәтижесінде осы заттардың құрылысы жайлы баяндады. Ол, бұл заттардың табиғаты бірдей болады деген қорытындыға келді. Комплексті қосылыстар орталығында металл атомы орналасады, ал оның айналасы атомдар, молекулалар топтарымен «қоршалады». Бірақ ол орталық металл атомының айналасына қанша атом немесе молекуланы орналастыруға болады? деген сұраққа жауап бере алмады. Бұл сұрақтың жауабын тек қана А.Вернер ғана берді.
  

• 9 слайд

  Координациялық теорияның негізін қалаушы Швед химигі Альфред Вернер болды. А.Вернер координациялық теорияны ұсынған кезде әлі атомның құрылысы ашылмаған еді. Сондықтан ол ұсынған теория негізгі және қосымша валенттіліктің мәнін түсіндіре алмады.
  1911 ж. құрамында көміртек атомы кездеспейтін, 40 жуық оптикалық белсенді молекулаларды синтездеді.
  1913 г. Цюрих университетінің профессоры Вернерге ертеректе жасаған зерттеу нәтижелеріне байланысты Нобель сыйлығы берілді. Бұл теорияны орыс ғалымдары Л.А.Чугаев, И.И.Черняев және А.А.Гринберг еңбектерінде толықтырды.
  
  
  
  (1866 – 1919)
  Швед химигі
  Альфред Вернер
  

• 10 слайд

  Қазір атом құрылысы тұрғысынан негізгі және қосымша валенттілік мәні толық анықталды. Негізгі валенттілік ионды немесе ковалентті байланыс, ал қосымша валенттілік – ковалентті байланыстың бір түрі – донорлы –акцепторлы механизм арқылы түзіледі. Донорлы – акцепторлы механизм арқылы ковалентті байланыс түзілуі үшін бір элемент атомының бос орбиталі, ал басқа атомның байланыс түзуге қатыспаған жұп электроны болуы тиіс. Жұп электроны бар атом электрондарын бос орбиталі бар атомға беріп байланысады. Құрамында донорлы – акцепторлық механизм арқылы ең кемінде бір байланысы бар қосылыстарды комплексті қосылыстар деп атайды.
  

• 11 слайд

  Комплексті қосылыстардың қолданылуы:
  
  Полимерлер синтездеуде катализатор ретінде қолданылады;
  атмосфералық азотты байланыстыру үшін қолданылады;
  синтетикалық жуғыш заттарды алу үшін;
  металдар коррозиямен күресу үшін;
  лак пен бояғыш заттарды алу үшін;
  

• 12 слайд

  Комплексті қосылыстар әдетте ашық түсті келеді
  Гемоглобин - қанға қызыл түс береді;
  хлорофилл –
  өсімдіктерге жасыл түс береді;
  – бұл комплексті қосылыстар.
  

• 13 слайд

  транс-[Coen2Cl2]Cl
  K3[Cr(C2O4)3
  [Ni(NH3)6](NO3)2
  [N(CH3)4][ICl4]
  [Co(NH3)5Cl]Cl2
  

• 14 слайд

  Комплекстер құрылысы
  
  NH3
  NH3 +3 NH3
  Co Cl3
  NH3 NH3
  NH3
  Ішкі сфера
  Ішкі сфера
  Лигандалар
  Орталық
  атом
  

• 15 слайд

  Калий гексацианоферраты (III)
  Fe3+
  CN-
  CN-
  CN-
  CN-
  CN-
  CN-
  K+
  K+
  K+
  Комплекстүзуші ион
  лигандалар
  Ішкі сфера
  Ішкі сфера
  [ (CN)6]
  К3
  [Fe
  →3K+
  [Fe (CN)6]3-
  Комплекстер құрылысы
  

• 16 слайд

  [Cu(NH3)4]SO4
  Комплексті қосылыстар, немесе жай комплекстер, деп біз комплексті иондарды және комплексті молекулаларды атаймыз.
  
  Комплексті қосылыстар дегеніміз бұл қалыпты жағдайда әрқайсысы дербес түрде кездесе алатын, анағұрлым қарапайым ауыстырылмайтын бөлшектердің (атомдар, иондар немесе молекулалар) әрекеттесуі нәтижесінде түзілетін күрделі қосылыстар.
   
  
  NH3
  CuSO4
  Na[Al(OH)4]
  NaOH
  Al(OH)3
  

• 17 слайд

  Координациялық теорияның негізгі қағидалары
  1) Комплексті қосылыстарда оң зарядты ортада орналасқан атомның (металл) комплекс түзушінің -орны зор. Комплекс түзуші (орталық катион) - ваканттық е -орбитальдары бар металл катионы.
  
  Катиондар:
  металдар (d-элементтер):
  Сu+2, Co+3, Fe+3, Hg+2 және т.б.
  (р-элементтер сирек): Al+3
  (бейметалдар кейде): В+3, Si+4.
  Комплекс түзуші
  ваканттық е - орбитальдар
  

• 18 слайд

  2.Комплекс түзушінің айналасында бөлінбеген электрон жұптары бар теріс зарядты иондар немесе бейтарап молекулалар - лигандалар орналасады.
  Координациялық теорияның негізгі қағидалары
  
  
  Молекулалар:
  H2O, NH3,
  Аниондар:
  CN-, OH-,
  Cl-, Br-, NO2-
  ..
  ..
  ..
  Лигандалар
  Бөлінбеген электрон жұптары
  тағы басқа галогендер
  

• 19 слайд

  Координациялық теорияның негізгі қағидалары
  Координация саны – комплекс түзуші қоса алатын лигандалар саны.
  3.
  Координация саны – орталық ионға қарағанда 2 еседей көп болады
  +1(2)
  +2(4, 6)
  +3(6, 4)
  +4(8, 6)
  [Cu(NH3)4]+2
  +2
  Л- лиганданың белгісі
  Комплекс түзуші
  

• 20 слайд

  Координациялық теорияның негізгі қағидалары
  4.Комплекс түзуші мен лигандалар комплекстің ішкі сферасын құрайды. Ішкі сфераға сыймай сыртта тұратын иондар – комплексті қосылыстың сыртқы сферасын түзеді. Ішкі сфераны сыртқы сферадан квадрат жақшаның көмегімен бөледі.
  
  [Cu(NH3)4]+2
  Ішкі сфераның жиынтық зарядын қалай анықтауға болады?
  Комплекс ионның ішкі сферасы
  Комплекс түзуші
  Донорлы- акцепторлы байланыс
  

• 21 слайд

  Комплекстің ішкі сферасындағы әрбір лиганданың орын саны - лиганданың координациялық сыйымдылығы деп аталады.
  Монодентанты лигандалар – координациялық сыйымдылығы = 1 Cl-, Br-, I-, CN-, NH3 және т.б.
  Бидентантты лигандалар – координациялық сыйымдылығы =2
  SO42-, CO32-, C2O42- және т.б. К3[Fe(C2O4)3]
  Полидентантты лигандалар – лигандалардың координациялық сыйымдылығы 3,4,6.
  
  

• 22 слайд

  Комплексті ион мен комплекс түзушінің зарядын анықтау.
  Комплексті қосылыс молекуласының заряды болмайды, яғни электробейтарап бөлшек болып табылады.
  Егер лиганда болып молекула табылатын болса, онда комплексті ионның заряды комплекс түзушінің зарядына тең болады.
  Егер лиганда болып молекула және ион табылатын болса, онда комплексті ионның заряды комплекс түзуші мен лигандалардың зарядтарының алгебралық қосындысына тең болады.
  Комплексті ионның заряды арқылы комплекс түзушінің зарядын есептеуге болады.
  Ол үшін барлық лигандалардың зарядын ескеру қажет:
  
  K3[Fe3+(CN)6]3- (-3)-(-1*6)=-3+6=+3
  K4[Fe2+(CN)6]4- (-4)-(-1*6)=-4+6=+2
  

• 23 слайд

  Комплекс түзуші ионның тотығу дәрежесін анықтау.
  Na3[AlF6]
  жауап: Na+3[Al+3F-6]
  K[MgCl3]
  Na[Al(OH)4]
  Na4[Fe(CN)6]
  Na3[Al(OH)6]
  [Cu(NH3)4]Cl2
  жауап: Na+[Al+3(OH)-4]
  жауап: K+[Mg+2Cl-3]
  жауап:Na+4[Fe+2(CN)-6]
  жауап:Na+3[Al+3(OH)-6]
  жауап:[Cu+2(NH3)04]Cl-2
  

• 24 слайд

  Комплексті қосылыстардың құрылысы
  Аяқталмаған d – деңгейшесі бар қосымша топша металдарынан түзілген координациялық қосылыстарда:
  Валенттік байланыс әдісі (ВБ) донорлық- акцепторлық механизм арқылы комплекс иондар түзілетіні анықталды. Комплексті ионның түзілуін d –металдары үшін s-, p-, d-   және  f- деңгейшедегі вакантты орбитальдар арқылы түсіндіруге болады.
   
  
  Co3+
  3d
  4р
  4s
  Co0
  4s
  4р
  3d
  

• 25 слайд

  Комплексті қосылыстардың құрылысы
  Қазіргі кезде комплекс қосылыстарындағы химиялық байланысты мына үш түрлі теория түсіндіреді: валенттік байланыс әдісі; кристалл өрісі теориясы; молекулалық орбитальдар әдісі. Бұл теориялар комплекс қосылыстарының құрылысын, қасиетін түсіндіруде бір-бірін толықтырып тұрады.
  Валенттік байланыс (ВБ) әдісі негізінде жұп ортақ электрондар көмегімен және көбінесе донорлық- акцепторлық механизм арқылы комплекс иондар түзілетіні алынады.
  Осы әдіс көмегімен көптеген комплекс қосылыстарының түзілуі, олардың магниттік қасиеттері, координациялық санның мәні жақсы түсіндіріледі. Осы әдіс арқылы комплекс қосылыстарға түсінікті анықтама берілген.
  
  

• 26 слайд

  Комплексті қосылыстардың құрылысы
  Кристалл өрісі теориясы бойынша комплекс түзуші ион мен лигандалар арасында ионаралық не ион - дипольдік және электрстатикалық тартылыс күштері арқылы байланыс түзіледі. Бұл теория комплекс қосылыстарының оптикалық қасиеттерін жақсы түсіндіреді, ал ковалентті байланысы бар болған кезде қиыншылыққа кезігеді.
  Молекулалық орбитальдар әдісі комплекс түзуші мен лигандаларды біртұтас алып қарастырады. Комплекстің қасиеті ядролармен электрондардан тұратын жүйе математикалық есептеу жолымен анықталады. Ядролар сыртында электрондар байланыстырушы және босаңдатқыш орбитальдар бойымен атомдық орбитальдардың сызықтық комбинациясы негізінде орналасады.
  
  

• 27 слайд

  Комплексті қосылыстардың құрылысы
  Ішкі комплексті қосылыстарда берік байланыс түзілуі үшін электрондарды жұптастыру арқылы екі d-орбитальді босату тиімді болады:
   
   
  Co3+
  4s
  4р
  3d
  Кобальт атомының бос орбитальдары, аммиак молекуласындағы азот атомдарының бөлінбеген электрон жұптары үшін ваканция болып табылады. Комплексті қосылыстағы ішкі координациялық сфераның түзілуі төмендегіше орындалады:
  ..
  NH3
  NH3
  ..
  NH3
  ..
  NH3
  ..
  NH3
  ..
  NH3
  ..
  Co3+
  

• 28 слайд

  Валентті байланыс әдісі
  Pt2+
  [Pt(NH3)4]2+
  dsp2
  

• 29 слайд

  Валентті байланыс әдісі
  Со3+
  [СоF63-]
  [Со(NH3)63+]
  

• 30 слайд

  Со3+ комплекстері үшін МО әдісі
  [CoF6]3-
  [Co(NH3)6]3+
  (sсв)2(рсв)6(dсв)4(d)4(dразр)2
  (sсв)2(рсв)6(dсв)4(d)6
  

• 31 слайд

  Кристалдық өріс теориясы
  

• 32 слайд

  Комплекс қосылысындағы изомерия
  Заттардың сандық және сапалық құрамы бірдей, бірақ қасиеттері әртүрлі болатын құбылысты изомерия деп атайды. Изомерия құбылысы комплекс қосылыстарына да тән. Мұндай изомерияның бірнеше түрі кездеседі: геометриялық, оптикалық, гидраттық, ионизациялық және басқа. Геометриялық изомерия комплекс құрамындағы лигандалардың өзара орналасуына байланысты. Егер лигандалар біріне - бірі жақын орналасса – цис, қарама-қарсы орналасса транс изомер болады.
  Егер комплексті қосылыста су молекулалары болса, оның ішкі және сыртқы сферада орналасуына қарай әртүрлі гидратты изомерия болады.
  Комплекс қосылыстарында қышқыл қалдықтарының ішкі және сыртқы сферада орналасуына байланысты ионизациялық изомерия болады.
  

• 33 слайд

  Комплекстер
  изомериясы
  
  құрылымдық
  Кеңістік
  Тұздық
  
  Ионизациялық
  Координа-циялық
  Оптикалық
  Геометриялық
  

• 34 слайд

  Геометриялық изомерия
  гран-изомер
  ос-изомер
  

• 35 слайд

  Оптикалық изомерия
  

• 36 слайд

  Ионизациялық изомерия
  

• 37 слайд

  Координациялық изомерия
  [Co(NH3)6][Cr(CN)6] және [Cr(NH3)6][Co(CN)6]
  
  [Pt(NH3)4][PdCl4] және [Pd(NH3)4][PtCl4]
  

• 38 слайд

  Темір катиондарына сапалық реакция
  Fe(+2)
  3FeCl2 + 2K3 Fe(CN)6 = Fe3 Fe(CN)6 2 + 6KCl
  қызыл қан тұзы турнбулл көгі
  
  

• 39 слайд

  Fe(+3)
  4FeCl3 + 3K4 Fe(CN)6 = Fe4 Fe(CN)6 3↓ + 12KCl
  сары қан тұзы берлин көгі
  FeCl3 + NH4SCN = Fe(SCN)3↓ + 3NH4Cl
  қызыл – қан тқзы
  
  

• 40 слайд

  
  
  3KCN + Fe(CN)3 = K3[Fe(CN)6]
  
  4NH3 + CuSO4 = [Cu(NH3)4]SO4
  

• 41 слайд

  K3[Fe(CN)6] 3K+ + [Fe(CN)6]3-
  
  
  [Ag(NH3)2]Cl [Ag(NH3)2]+ + Cl-
  Сыртқы сфера бойынша комплексті қосылыстардың диссоциациясы
  (біріншілік диссоциация)
  

• 42 слайд

  [Ag(NH3)]+ Ag+ + NH3
  
  [Ag(NH3)2]+ [Ag(NH3)]+ + NH3
  [Ag(NH3)2]+ Ag+ + 2 NH3
  
  [
  ]
  NH
  3
  4
  10
  
  4,8
  -
  ×
  =
  K
  1
  Н
  =
  [
  ]
  Ag
  +
  [
  [
  ]
  )
  Ag(NH
  +
  3
  ]
  K
  2
  Н
  =
  [
  [
  ]
  )
  Ag(NH
  +
  3
  ]
  [
  ]
  NH
  3
  [
  [
  ]
  )
  Ag(NH
  +
  3
  ]
  2
  =
  4
  10
  
  1,2
  -
  ×
  [
  ]
  [
  ]
  [
  ]
  )
  (NH
  
  Ag
  
  NH
  ]
  [Ag
  K
  2
  2
  3
  
  3
  жалпы
  Н
  .
  10
  8
  ,
  5
  8
  -
  ×
  =
  =
  +
  +
  Ішкі сфера бойынша комплексті қосылыстардың диссоциациясы
  (екіншілік диссоциация)
  

• 43 слайд

  Сыртқы сфера бойынша комплексті қосылыстар реакциясы
  2K3[Fe(CN)6] + 3FeSO4 =
  Fe3[Fe(CN)6]2 + 3K2SO4
  
  [CoCl2(NH3)4]Cl + AgNO3 =
  [CoCl2(NH3)4]NO3 + AgCl
  
  K4[Fe(CN)6] + 4HCl = H4[Fe(CN)6] + 4KCl
  
  H2[PtCl6] + 2CsOH = Cs2[PtCl6] + 2H2O
  
  Fe4[Fe(CN)6]3 + 12 KOH =
  4Fе(OH)3 + 3K4[Fe(CN)6]
  

• 44 слайд

  2. Араластыру
  K[AgCl2] = KCl + AgCl
  3. Қыздыру
  t0
  K3[Cr(ОH)6] = 3KOH + Cr(OH)3
  1. Аз еритін қосылыстардың түзілуі
  [Ag(NH3)2]NO3 + KI = AgI + 2NH3 + KNO3
  
  

• 45 слайд

  лигандалардың түрлеріне байланысты
  
  Комплексті қосылыстардың
  жіктелуі
  
  комплекстің зарядына байланысты
  по составу внешней сферы
  сыртқы сфераның құрамына байланысты
  

• 46 слайд

  Комплекстің зарядына байланысты жіктеу
  
  Катионды
  Катионды - анионды
  Бейтарап
  Анионды
  [Cr(H2O)4]3+Cl3
  [PtCl4(NH3)2]
  K2[PtCl6]2-
  [Cu(NH3)4]2+[PtCl4]2-
  

• 47 слайд

  Сыртқы сфераның құрамына байланысты жіктеу
  
  Қышқылдар
  Негіздер
  Тұздар
  Бейэлектролиттер
  H2[PtCl6]
  Na3[AlF6]
  [Pt(NH3)2Cl2]
  [Ag(NH3)2]OH
  

• 48 слайд

  Аквокомплекстер.
  Олардың құрамындағы лигандалар су молекулалары болады. Кей аквокомплекстер құрамындағы су молекулалары сыртқы сферада болуы мүмкін. Олар кристалданған кезде құрамына су молекулалары да кіреді. Алайда, су молекуласы қыздырғанда бөлініп кетеді.
   
  Ациодокомплекстер.
  Олардың құрамындағы лигандалар қышқыл қалдықтары болып табылады. Кейбір қышқылдарды комплекс түрінде көрсетуге болады. Гидросокомплекстерді де осы типке қосады.
  

• 49 слайд

  Аммиакаттар және амминнаттар.
  Комплекс ион құрамында аммиак не амминдер болады. Амминдер әртүрлі болады.
   
  Көпядролы комплекстер қосылыстар.
  Құрамына екі немесе одан да көп бір элемент не әртүрлі элемент комплекс түзуші кіреді. Ол комплекс түзушілер бір-бірімен топтар көмегімен байланысады.
   
  Циклді немесе хелат комплекс қосылыстар.
  Ішкі сферада лигандалар цикл түзеді.
  

• 50 слайд

  Лигандаларға байланысты жіктеу
  
  Аквакомплекстер
  Аралас
  Ацидокомплекстер
  Аминокомплекстер
  [Fe(H2O)6]SO4
  K[Au(CN)4]
  [Zn(NH3)4]Cl2
  [CoCl(NH3)3(H2O)2](NO3)2
  

• 51 слайд

  Комплексті қосылыстардың номенклатурасы мен аталуы
  Бірінші катион, сонан соң анион атауы аталады. Комплекс атауы бір сөз болып жазылады.
  Комплексті қосылыстарды атау ережесі:
  2. Комплексті атағанда алдымен лигандаларды санайды (алфавиттің алғашқы әріптерімен сонан соң, орталық атомды атайды.
  3. Бейтарап лигандаларды өзгеріссіз атайды; теріс зарядталған лигандалар үшін «о» жалғауы жалғанады.
  4. Егер комплексте бірдей лигандалар саны бірнеше болса, онда олардың атауының алдына сәйкес келетін грек сандарын қолданады;
  5. Комплекс түзушінің заряды комплекстің зарядына байланысты.
  5.1. Бейтарап және катионды комплекс үшін – атау септігі
  5.2. Анионды комплекс үшін - латын тілінде («ат») жұрнағы жалғанады.
  

• 52 слайд

  КОМПЛЕКСТІ ҚОСЫЛЫСТАРДЫҢ НОМЕНКЛАТУРАСЫ
  2-
  4-
  3-
  5-
  6-
  ди-
  три-
  тетра-
  пента-
  гекса-
  САНАҚ бойынша АТАУЫ:
  ЛИГАНДАНЫҢ АТАУЫ:
  H2O - аква
  NH3 - амин
  СO - карбонил
  OН- - гидроксо-
  (СN)- - циано
  F-, Cl-, Br-, I- - фторо-, хлоро-, бромо-, йодо-
  (NO2)- - нитро
  

• 53 слайд

  КОМПЛЕКСТІ ҚОСЫЛЫСТАР НОМЕНКЛАТУРАСЫ
  КОМПЛЕКСТІ АНИОНДАР АТАУЫ:
  Fe - феррат
  Cu - купрат
  Ag - аргентат
  Au - аурат
  Hg - меркурат
  Al - алюминат
  Zn - цинкат
  Комплекс түзушінің латынша атауына байланысты
  ат
  жұрнағын жалғау арқылы түзіледі
  +3
  +2
  +3
  +
  +2
  +3
  +2
  

• 54 слайд

  натрийдің тетрагидроксоцинкаты
  КОМПЛЕКСТІ ҚОСЫЛЫСТАРДЫҢ НОМЕНКЛАТУРАСЫ
  Na+2
  4]
  (OH)-
  [Zn+2
  [Cr+3
  (H2O)0
  6]
  Cl-3
  хромның (ІІІ) гексааквахлориді
  K+2
  [Hg+2
  I-
  4]
  калийдің тетрайодо (ІІ) меркураты
  

• 55 слайд

  КОМПЛЕКСТІ ҚОСЫЛЫСТАРДЫҢ АТАУЫ
  Na3[AlF6]
  Na[Al(OH)4]
  K4[Fe(CN)6]
  натрийдің гексафтороалюминаты
  натрийдің тетрагидроксоалюминаты
  калийдің гексационоферраты (II)
  

• 56 слайд

  [Cu(NH3)4]SO4
  мыстың (ІІ) тетрааминсульфаты
  [Ag(NH3)2]Cl
  күмістің диамминхлориді
  хромның (ІІІ) гексааквахлориді
  [Cr(H2O)6]Cl3
  КОМПЛЕКСТІ ҚОСЫЛЫСТАРДЫҢ АТАУЫ
  

• 57 слайд

  Калийдің гексахлороплатинаты (IV)
  Кобальттың (ІІІ) хлоронитротетрааммино нитраты
  Натрийдің гексагидроксохроматы (III)
  ЗАТТАРДЫҢ ФОРМУЛАСЫН ҚҰРАСТЫРУ
  Никель (ІІ) гексааммино нитраты
  

• 58 слайд

  Жауабы: K2[PtCl6]
  Калийдің гексахлороплатинаты (IV)
  Кобальттың (ІІІ) хлоронитротетрааммино нитраты
  Натрийдің гексагидроксохроматы (III)
  ЗАТТАРДЫҢ ФОРМУЛАСЫН ҚҰРАСТЫРУ
  Жауабы: [Co(NH3)4(NO2)Cl]NO3
  Жауабы: Na3[Cr(OH)6]
  Никель (ІІ) гексааммино нитраты
  Жауабы: [Ni(NH3)6](NO3)2
  

• 59 слайд

  Қорытынды:
  Комплексті қосылыстар – құрамына комплексті иондар кіретін күрделі заттар.
  Комплексті ион – бұл d-металдар мен лигандалардан тұратын иондар.
  Лиганда – d-металмен донорлы-акцепторлы байланыс түзетін комплексті ионның құрамына енетін молекула немесе ион.
  Координациялық сан – комплексті ионның құрамына енетін лигандалар саны.
  

• 60 слайд

  Үй тапсырмасы
  
  Мына төменде берілген қосылыстар үшін қосылыстың ішкі және сыртқы сферасын анықтап, металдың координациялық санын, орталық металл ионының зарядын, комплексті ион зарядын анықтаңдар:
  H4 [PtCl 6] [Cu(NH3)2] SO4 [Cr(H2O)6 ]Cl2
  
  Егер молекула құрамында мынадай иондар
  Ni (+2), 3Cl (-), сонымен қатар молекулы NH3 болса, қосылыстың формуласын құрастырыңдар.
  

• 61 слайд

  Қолданылған әдебиеттер
  Ж.Шоқыбаев. «Бейорганикалық және аналитикалық химия»
  Н.С. Ахметов. Общая и неорганическая химия. М.: Высшая школа . 2003. С. 107-113.
  Чернобельская Г.М. Методика обучения химии в средней школе. М.: ВЛАДОС, 2000.
  Учебная программа по дисциплине «Общая и неорганическая химия». 2001. 19 с.
  М.И. Сафарова. Общая и неорганическая химия в схемах и таблицах. Ч.1. Теоретические основы неорганической химии. Учебное пособие. Саратов. СВИРХБЗ. 2006. С. 80.
  Интернет желісі