Презентация по химии на тему "Күрделі эфирлер.Майлар. Сабындану реакциясы

• 1 слайд

  14.06.2022
  Химия сабағы
  СӘТТІЛІК ТІЛЕЙМІН!!!
  

• 2 слайд

  Үй тапсырмасы
  
  «Карбон қышқылдары»
  900igr.net
  

• 3 слайд

  І КЕЗЕҢ - "Ой шақыру."
  
  
  Карбон қышқылдары
  қандай топтарға жіктеледі
  

• 4 слайд

  Карбон қышқылдарының жіктелуі
  Карбон қышқылдары
  қаныққан
  Сірке,құмырсқа,
  пропион, стеарин
  қанықпаған
  Пропен,олеин
  ароматты
  бензой
  

• 5 слайд

  Карбон қышқылдарының жіктелуі
  Карбон қышқылдары
  бірнегізді
  Сірке,құмырсқа, пропен
  
  көпнегізді
  Қымыздық,
  малон
  

• 6 слайд

  Қандай функциональды топ карбоксил тобы деп аталады?
  1) - ОН
  3)
  - С -
  О
  -C
  O
  O
  H
  4)
  - C
  O
  H
  Дұрыс жауабы:
  2)
  

• 7 слайд

  Карбон қышқылдарының халықаралық номенклатура бойынша қалай аталады?
  CH3 – CH – CH – COOH
  ׀ ׀
  CH3 CH3
  1) HCOOH
  4) С Н3– СООН
  2) CH3 – CH2 – CH2 – COOH
  3) CH3 – CH – COOH
  ׀
  CH3
  5) CH3 – CH2 – CH2 – CH2 – COOH
  Метан қышқылы
  Пентан қышқылы
  Этан қышқылы
  2,3-диметилбутан қышқылы
  2-метилпропанқышқылы
  Бутан қышқылы
  

• 8 слайд

  Карбон қышқылдарының тривиальды атаулары
  CH3 – CH2– CH2 – COOH
  
  
  1) HCOOH
  4) С Н3– СООН
  2) CH3 – CH2 – COOH
  3) C17H35 – COOH
  
  
  5) CH3 – CH2 – CH2 – CH2 – COOH
  Құмырсқа қышқылы
  Валериан қышқылы
  Сірке қышқылы
  Май қышқылы
  Стеарин қышқылы
  Пропион қышқылы
  

• 9 слайд

  Төмендегі заттардан карбон қышқылдарын табыңдар /№санын көрсету/
  1) CH3 – CH2 – OH
  4) CH3 – CH2 – CH3
  6) HCOOСH3
  2) H3C – CH = CH – COOH
  7) С Н3– СОН
  3) CH3 – CH2 – CH2 – COOH
  5) CH3 – (CH2)14 – COOH
  9) CH3 – CH - COOH
  ׀
  CH3
  8) CH3 – CH2 – COOH
  10) COOH
  I
  
  Дұрыс жауаптар: 2, 3, 5, 8, 9, 10
  

• 10 слайд

  І1 КЕЗЕҢ – “ ҚЫЗЫҒУДЫ ОЯТУ “
  
  
  Сіз білесіз бе ?
  

• 11 слайд

  Табиғи карбон қышқылдары
  Жүзім қышқылы
  Лимон қышқылы –
  Қалақай қышқылы – НООССООН
  Алма қышқылы-
  НООС-СН(ОН)-СН2-СООН
  Лимо́нная кислота́ (2-гидрокси-1,2,3-пропантрикарбоновая кислота, 3-гидрокси-3-карбоксипентандиовая) (C6H8O7) — 
  Құмырсқа
  қышқылы-
   HCOOH
  Қымыздық қышқылы
  НООС-СООН
  

• 12 слайд

  Сүт қышқылы
  глюкоза
  Сүт қышқылы
  

• 13 слайд

  Құмырсқа қышқылы хикаялары
  Құмырсқа қышқылы-
  
  НСООН
  
  

• 14 слайд

  Сірке қышқылы туралы мәліметтер
  

• 15 слайд

  РЕАКЦИЯ ТЕҢДЕУЛЕРІН АЯҚТАҢДАР
  
  2CH3COOH + Mg
  
  
  CH3COOH + NaOH
  
  
  2CH3COOH + CaO
  
  
  2CH3COOH + Na2CO3
  
  
  

• 16 слайд

  РЕАКЦИЯ ТЕҢДЕУЛЕРІН АЯҚТАҢДАР
  
  1.МЕТАЛДАРМЕН
  2CH3COOH + Mg (CH3COO)2Mg + H2
  
  2. НЕГІЗДЕРМЕН
  CH3COOH + NaOH CH3COONa + H2O
  3. НЕГІЗДІК ОКСИДТЕРМЕН
  2CH3COOH + CaO (CH3COO)2Ca + H2O
  
  4. ТҰЗДАРМЕН
  2CH3COOH + Na2CO3 2CH3COONa + H2O + CO2
  
  
  

• 17 слайд

  ІІІ КЕЗЕҢ – “ МИҒА ШАБУЫЛ
  

• 18 слайд

  с
  ө
  3
  ж
  ұ
  м
  б
  а
  қ
  Ядро заряды бірдей атомдардың белгілі бір түрі
  Сүйек құрамына кіретін элемент
  Қан тоқтатуға қолданылатын элемент
  қан аздығын тудыратын элемент
  выход
  

• 19 слайд

  л
  о
  о
  т
  р
  и
  ф
  э
  м
  д
  с
  е
  н
  р
  о
  е
  е
  ф
  м
  Сөзжұмбақ
  т
  і
  

• 20 слайд

  
  
  Сабақ тақырыбы:
  Күрделі эфирлер.Майлар.Сабындану.
  

• 21 слайд

  ІV КЕЗЕҢ – “ Мағынаны ашу”
  

• 22 слайд

  Сабақтың мақсаты: Оттекті органикалық қосылыстар – күрделі эфирлер, майлар,сабын алу туралы білімдерін қалыптастыру;
  
  

• 23 слайд

  жоспар:
  Күрделі эфирлерге сипаттама
  Этерификация
  Майларға сипаттама
  Сабын алу,гидролиз реакциялары
  

• 24 слайд

  Не байқадыңыз?
  

• 25 слайд

  Г
  Гүлдер мен жемістерде болатын
  ХОШ ИІСТІ ЗАТТАР
  

• 26 слайд

  Күрделі эфирлер дегеніміз -
  карбоксил тобындағы сутек атомының орнын көмірсутек радикалы басқан туындылар
  Күрделі эфир құрамы н/е жалпы формуласы R–COOR'
  

• 27 слайд

  Күрделі эфирлердің жалпы формуласы
  R – әр түрлі радикалдар
  

• 28 слайд

  Этерификация реакциясы/ЭФИРЛЕНУ /
  Спирт + карбон қышқылы күрделі эфирлер( лат. ether –эфир).
  
  КҮРДЕЛІ ЭФИРЛЕРДІ АЛУ ЖОЛДАРЫ
  

• 29 слайд

  Номенклатура
  
  
  Халықаралық номенклатура бойынша
  қышқылдың
  атына спирт радикалының
  тын қосып атайды,
  Тривиальды атаулары бойынша спирт радикалы мен қышқылдың тривиальды атаулары қосып айтылады
  Құмырсқа қышқылының метил эфирі/ метил формиат/
  ? қышқылының ? эфирі
  ? Қышқылының ? эфирі
  

• 30 слайд

  Күрделі эфирлер түрлері:
  Сірке қышқылының изобутил эфирі
  Сірке қышқылының изоамил эфирі
  Май қышқылының этил эфирі
  СН3
  Май қышқылының метил эфирі
  

• 31 слайд

  Күрделі эфирлердің Физикалық қасиеттері
  Күрделі эфирлер – қайнау температуралары төмен,түссіз, жағымды иісі бар сұйықтықтар
  Тығыздықтары судан жеңіл сондықтан суда ерімейді.
  * Спиртте жақсы ериді.
  
  
  

• 32 слайд

  Күрделі эфирлердің химиялық қасиеттері
  этерификация
  гидролиз
  Этерификация қайтымды процесс
  

• 33 слайд

  Гидролиз
  Этерификация реакциясы қайтымды процесс.
  
  
  Спирт + карбон қышқылы
  Күрделі эфир
  

• 34 слайд

  Күрделі эфирлердің
  физикалық қасиеттері
  
  
  ҚОЛДАНЫЛУЫ
  

• 35 слайд

  Күрделі эфирлердің практикалық маңызы
  
  Күрделі эфирлер жағымды иісі болғандықтан парфюмерияда /иіссулар,әтірлер, кремдер/
  Тамақ өнеркәсібінде пайдаланады /синтетикалық жеміс сулары, кәмпиттер, кондитер тағамдары, тамақ өнімдері/.
  Өнеркәсіпте, пластмасса, талшық алуда қоданылады.
  

• 36 слайд

  МАЙЛАР
  CH2-O-CO-R1
  I
  CH-О-CO-R2
  I
  CH2-O-CO-R3,
  R1, R2 и R3 — әр түрлі радикалдар
  .
  
  - Триглицеридтер мен жоғары карбон қышқылдарынан түзілген күрделі эфирлер.
  
  
  

• 37 слайд

  
  
  Жоғары карбон қышқылы
  май
  глицерин
  +
  

• 38 слайд

  ТАРИХИ ШОЛУ:
  Майларды ең алғаш рет синтездеуші французский химигі М.Бертло/1854ж/
  
  

• 39 слайд

  Майлардың Физическалық
  қасиеті:
  Майлар судан /1г/см3 /жеңіл, тығыздығы -0,9-0,95г/см.3
  суда ерімейді, органикалық еріткіштерде – бензол, бензин т.б. ериді.(бұл қасиеті киімдердегі түрлі дақтарды кетіруге қолданылады)
  
  Қайнау температуралары төмен .
  
  
  
  
  

• 40 слайд

  Майлар классификациясы
  Майлар
  Өсімдіктекті
  сұйық
  кокос майынан басқасы
  Жануартекті
  қатты
  Балық майынан басқасы
  

• 41 слайд

  Қатты май= жоғар қаныққан карбон қышқылдары + глицерин
  /май қышқылы, пальмитин,
  стеарин /
  Мал майы/
  
  

• 42 слайд

  
  
  
  Қатты майлар түрлері:
  Жануартекті майлар:
  Сары май, жануар майы, балық майы
  
  

• 43 слайд

  Сұйық майлар= жоғары қанықпаған карбон қышқылдары + глицерин
  өсімдіктекті
  
  
  /Олеин, линол, линолен қышқылдары/
  

• 44 слайд

  Өсімдік майлары – СҰЙЫҚ МАЙЛАР.
  :
  күнбағыс,мақта ,жүгері зәйтүн.
  Сұйық майлар түрлері:
  

• 45 слайд

  Сұйық майларды гидрлеу арқылы қатты майға айналдырады/гидрогендеу/
  /СУТЕК ЖІБЕРГЕНДЕ ЕСЕЛІ БАЙЛАНЫСТАР СУТЕКПЕН ҚАНЫҒАДЫ ДА ҚАТТЫ МАЙҒА АЙНАЛАДЫ/
  Гидрлеу ракциясы
  

• 46 слайд

  МАЙЛАРДЫҢ ХИМИЯЛЫҚ ҚАСИЕТТЕРІ
  гидрогендеу :
  CH3
  CH3
  CH3
  

• 47 слайд

  ХИМИЯЛЫҚ ҚАСИЕТТЕРІ
  Гидролиз
  
  
  
  МАЙ
  +
  СУ
  ГЛИЦЕРИН
  КАРБОН ҚЫШҚЫЛЫ
  +
  

• 48 слайд

  Гидрогендеу нәтижесінде – қатты май саломас /құрама май) алынады.
  Маргарин – саломастан алынған тағам майы
  Маргарин құрамы:
  Құрама май+күнбағыс+жүгері+
  мақта+ сүт + витамин+ дәм және
  түс беретін қоспалар
  + қантты заттар.
  

• 49 слайд

  Сабын – жоғары карбон қышқылдарының тұздары/пальмитин, стеарин/
  Жалпы формуласы: RCOOМе
  Натрий стеараты/
  сабын/
  Тристеарин майы
  Сабындану реакциясы
  

• 50 слайд

  Натрий тұздары – қатты сабындар
  /С17Н35СООNa/
  
  
  Калий тұздары – сұйық сабын
  /C17H35COOК/
  

• 51 слайд

  ҚОЛДАНЫЛУЫ
  
  МАЙЛАР
  

• 52 слайд

• 53 слайд

  V КЕЗЕҢ – “ Ой түю”
  

• 54 слайд

  Қорытынды:
  МАЙЛАР ДЕГЕНІМІЗ -
  МАЙЛАР БӨЛІНЕДІ-
  ҚОЛДАНЫЛУЫ ЖӘНЕ МАҢЫЗЫ
  Күрделі эфирлер дегеніміз-
  5. Этерификация дегеніміз-
  
  
  

• 55 слайд

  Қорытынды:
  1.Күрделі эфирлер алуға болатын реакция
  а/бейтараптану с/ гидролиз
  в/этерификация д/орын басу
  
  2. Сұйық сабын
  а/ сұйық сабын С17Н35СООNa с/ қатты сабын С17Н35СООК
  В/қатты сабын С17Н35СООNa д/сұйық сабын С17Н35СООК
  
  3.Глицерин + спирт -------
  а/ май в/ карбон қышқылы с/ күрделі эфир д/спирт
  
  4.Пальмитин қышқылының формуласы
  а/ С17Н35СООН В/ С15Н31СООН С/С16Н33СООН Д/С18Р37СООН
  
  5. Олеин қышқылының формуласы
  а/С17Р31СООН В/ С16Н33СООН С/С17Н31СООН
  Д/С17Н29СООН
  
  

• 56 слайд

  Тапсырма №1
  ФОРМУЛАСЫ МЕН АТЫН АТА
  1 нұсқа:
  бутанқышқылы +метил спирті
  2 нұсқа:
  метан қыщқылы + пропил спирт;
  
  

• 57 слайд

  Жауап №1
  
  
  
  
  
  1 вариант: О
  //
  СН3 – СН2 – СН2 – СООН + СН3–ОН → СН3 – СН2 – СН2 – С + Н2О
  бутановая кислота метанол метиловый эфир \
  бутановой кислоты О - СН3
  
  
   2 вариант:
  О О
  // //
  Н – С + СН3– СН2 - СН2 - ОН → Н – С + Н2О
  \ пропанол \
  ОН О - СН2 - СН2 - СН3
   метановая пропиловый эфир метановой
  кислота кислоты
  
  

• 58 слайд

  Реакция теңдеулерін аяқта,атауларын ата,
  атау ларын ата
  
  1 нұсқа:
  С5Н11СООН + С4Н9ОН →
  
  
  2 нұсқа:
  С7Н13СООН + С2Н5ОН →
  
   
  
   
  
  Тапсырма №2
  

• 59 слайд

  Жауап №2
  1 нұсқа:
  С5Н11СООН + С4Н9ОН → С5Н11СООС4Н9 + Н2О
  
  
  2 нұсқа:
  С7Н13СООН + С2Н5ОН → С7Н13СООС2Н5+ Н2О
  
  
  

• 60 слайд

  
  тапсырма №3
  май молекуласының формуласын көрсет
  
  
  
  
                          А                  Б            В                                               
  
  жауап: Б
  

• 61 слайд

  Үйге тапсырма
  П.10.2,10.3
  Сұрақтар мен тапсырмалар.1-10
  (216.217/ бет. Есеп №4,7
  

• 62 слайд

  Мен білмеймін
  Менің білгім келеді
  Р е ф л е к с и я
  

• 63 слайд

  Назарларыңызға рахмет!!