Презентация по информатики на тему "Ахборотларни компьютерда тасвирлаш" (7 класс на узбекском языке)

• 1 слайд

  “ Tasdiqlayman”
  maktab direktori
  _____Qodirova Sh. M
  20.02.2017 yil
  Zarafshon shahar
  3-umumiy o’rta ta’lim
  maktabi informatika fani o’qituvchisi
  Siddiqova Zubayda Qo’ysinovnaning
  7-“V”sinf uchun informatika fanidan
  “Axborotlarni kompyuterda tasvirlanishi”
  mavzusida “Kompyuter qurilmalarini yig’ish” deb nomlangan
  bir soatlik ochiq dars ishlanmasi
  
  
  

• 2 слайд

  
  Sana : 22.02.2017 yil.
  Sinf: 7- “V”
  Mavzu: Axborotlarning kompyuterda tasvirlanishi
  Darsning texnologik xaritasi.
  

• 3 слайд

  Darsning shiori: “Kuch birlikda”.
  2017 yil
  “Xalq bilan muloqot va inson manfaatlari yili”.
  Darsning maqsadi: Ajdodlar izidan borib bizlar bo’lurmiz albatta komil insonlar
  

• 4 слайд

  Bugungi darsimizda baholash me’zoni lola, binafsha va boychechaklar bilan o’quvchilar baholanadi Har bir guruh o’ziga tegishli bo’lgan savatga joylashtiradi. Eng ko’p gul yiqqan guruh g’olib hisoblanadi.
  Ingliz tilida
  Excelent – a’lo
  Good – yaxshi
  Satisfied– qoniqarli
   
  Baholash mezoni
  

• 5 слайд

  Alisher Navoiy
  1441-1501
  Zahiriddin Muhammad
  Bobur
  1483-1530
  Buyuk siymolar
  

• 6 слайд

  Dars bo’limlari
  1. Tashkiliy qism. Psixologik muhit yaratish.
  5 daqiqa
  4. Klaviatura
  Mavzuni mustahkamlash
  11 daqiqa
  3. Sistema blok
  Yangi mavzu bayoni.
  14 daqiqa
  
  2. Manitor
  O’tilgan mavzu bo’yicha olingan bilimlar sarxisob qilish.
  10 daqiqa
  
  5. Sichqoncha
  Darsni yakunlash, uyga vazifa berish.
  Kompyuter qurilmalarini yig’ish darsi
  

• 7 слайд

  Manitor
  O’tilgan mavzu bo’yicha olingan
  bilimlar sarxisob qilish.
  
  Internet savoli
  Operatorlar guruhiga
  1. Informatika uchun asosiy ashyo nima?
  2.Axborot turlari necha xil bo’ladi?
  3. Software nima?
  4. Bilish jarayoni necha bosqichga bo’linadi?
  5. Telegrafni kim ixtiro qilgan?
  

• 8 слайд

  Manitor
  O’tilgan mavzu bo’yicha olingan
  bilimlar sarxisob qilish.
  
  Internet savoli
  Muhandislar guruhiga
  1.Informatika faniga qachon asos solingan?
  2. Ikkilik sanoq sistemasida
  nolni birga ko’paytsak necha bo’ladi?
  3. Hardware nima?
  Kundalik hayotimizda qanday sanoq sistemasidan foydalanamiz?
  Axborotning asosiy xususiyatlarini ayting
  
  

• 9 слайд

  Manitor
  O’tilgan mavzu bo’yicha olingan
  bilimlar sarxisob qilish.
  
  
  111112----?10
  11102+11112=
  
  
  8710----?2
  11111112-111102=
  
  
  1111002----?10
  11100112-111102=
  
  
  2510----? 2
  11100112*112=
  
  4610----? 2
  1110012+101102=
  
  
  
  1110012----?10
  101012+1102=
  
  
  
  
  
  1001112----?10
  1100112*1112=
  
  
  
  11210----? 2
  11000112-110102=
  
  
  
  
  1001112----?10
  1100112-1112=
  
  
  
  
  
  
  1001112----?10
  1100112-1112=
  
  
  
  

• 10 слайд

  Uyga vazifani tekshirish
  1-misol: Ikkilik sanoq sistemasida berilgan sonlar ustida qo’shish amalini bajaring.
  
  e) 1011 + 110=10001
  f) 1010+1111 =11001
  h) 10,101+11,111 =110,100
  i) 110,01 + 11,0101=1001,1001
  
  

• 11 слайд

  3. Sistema blok:
  Yangi mavzu bayoni.
  
  
  Bilag’on: Kompyuter raqamlarning o'zini emas, balki shu raqamlarni ifodalovchi signallarni farqlaydi. Bunda raqamlar signalning ikki qiymati bilan ifodalanadi. Bu holatning birinchisini 1 raqami bilan, ikkinchisini esa 0 raqami bilan belgilash qabul qilingan bo'lib, axborotni ikkita belgi yordamida kodlash (qisqacha, ikkilikda kodlash) nomini olgan.
  AXBOROTLARNING KOMPYUTERDA TASVIRLASH nima uchun kerak
  
  
  Ma'lumki, kompyuterlar elektr toki asosida ishlaydi. Kompyuter maxsus qurilmada tokning bor bo'lishini 1 ga teng, aks holda, ya'ni tok bo'lmaganda 0 ga teng axborot deb oladi. Ikkinchi tomondan, axborotlarni kodlash uchun kodlash sistemasi ikkita belgidan iborat bo'lishi yetarli bo'ladi. Endi belgilarni ikkita belgi orqali qanday kodlash mumkinligini ко'rib chiqamiz.
  
  

• 12 слайд

  
  
  Masalan:
  A - 01000001 В – 01000010 D - 01000100
  H - 01001000 К - 01001011 I - 01001001
  M - 01001101 О - 01001111 R 01010010
  T - 01010100 V - 01010110 N - 01001110
  
  Kompyuterlarda har bir belgiga 0 va 1 belgilarining ketma-ketligidan
  iborat 8 ta belgi mos qo'yiladi. 8 ta nol va birlarning turli o'rin almashtirishidan foydalanib, turli xildagi belgilarni kodlashimiz mumkin. 0 va 1 dan iborat raqamlar yordamida ularni 8 tadan ajratsak, bu o'rin almashtirishlar soni 28 =256 ga teng bo'ladi, ya'ni ular yordamida 256 ta harflar, raqamlar, turli boshqa belgilarni kodlash mumkin bo'ladi.
  VATAN so'zini quyidagicha kodlash mumkin:
  01010110 01000001 01010100 01000001 01001110
  MAKTAB so'zi quyidagicha kodlanadi:
  01001101 01000001 01001011 01010100 01000001 01000010
  
  

• 13 слайд

  Agar ikkilikda kodlangan belgilarni o'n oltilikda kodlamoqchi bo'lsak, tetrada kodlash usulidan foydalanishimiz mumkin. Bu holda sanoq sistemasidagi sonlarni taqqoslash jadvaliga ko'ra 4=0100 va 1=0001 ekanligidan A belgisi kodi o'n oltilikda 41 ga teng bo'ladi. Agar birinchi raqamni ustun, ikkinchi raqamni satr tartib raqami deb olsak yangi jadval hosil qilamiz. Bunda har bir raqam va alifbodagi belgi jahon andozalaridagi kodlash jad­vali —
  
  ASCII (American Standard Code for Information Interchange) jadvali hosil bo'ladi.
  
  

• 14 слайд

  TETRADA KODLASH USULI
  

• 15 слайд

  Grafik axborotni ikkita belgi yordamida kodlash
  
  Nol va birlar ketma-ketligi bilan grafik axborotlarni ham kodlash mumkin.
  Ro'znomadagi rasmga diqqat bilan razm solsangiz, u mayda nuqtalardan (ularni poligrafiya tilida "rastr" deyishadi) tashkil topganligini ko'rasiz. Turli poligrafiya uskunalaridan foydalanganlik bois, bu nuqtalarning zichligi turlicha bo'ladi. Ko'pchilik ro'znomalardagi rasmlarda bir santimetrlik uzunlikda 24 ta nuqta bo'ladi, ya'ni 10 x 10 santimetr o'lchovidagi rasm taxminan 60 ming nuqtadan iborat bo'ladi.
  

• 16 слайд

  Agar bular bir xil darajadagi oq va qora nuqtalardan iborat bo'lsa, u holda ularning har birini 0 yoki 1 qiymatni qabul qiluvchi bitta bit bilan kodlasa bo'ladi.
  
  Agar nuqtalar holati har xil bo'lsa, u holda bitta nuqtaga bir bit yetarli bo'lmaydi. Ikki bit bilan nuqtaning to'rt xil rangini: 00 — oq, 01 — och kulrang, 10 — to'q kulrang, 11 — qora rangni kodlash mumkin bo'lsa, uch bit 8 xil rangni, 4 bit 16 xil rangni kodlash imkoniyatini beradi
  
  

• 17 слайд

  Axborot miqdori, о’lchash birliklari va uzatish tezligi
  
  Axborotning eng kichik o'lchov birligi bit qabul qilingan.
  Bit ingliz tilidagi "binary digit " so'zlaridan olingan va "ikkilik raqami" degan ma'noni anglatadi.
  Masalan: 100101101 da 9 ta bit bor, chunki unda 9 ta raqam (0 va 1) ishtirok etmoqda.
  
  Bitdan kattaroq o'lchov birligi sifatida bayt qabul qilingan: 1 bayt = 8 bit.
  Masalan: 11011011 da 1 bayt axborot bor, chunki unda 8 ta bit (raqam) qatnashmoqda, 1011010100100011 da esa 2 bayt axborot bor, chunki unda 16 ta bit (raqam) qatnashmoqda. “Vatan" 5 bayt hajmli
  

• 18 слайд

  Baytdan katta o'lchov birligi ham mavjud. U kilobayt (KB) deb nomlanadi va 210 baytga teng: 1 KB = 210 bayt = 1024 bayt.
  1 MB = 210 KB =1024 KB=1024xl024 bayt=104S576 bayt =1048576 x 8 bit = 8388608 bit;
  1 GB = 210 MB = 1024 MB = 1024x1024 KB = 1024xl024x 1024 bayt = 230 bayt;
  1 TB=210GB=1024GB=1024xl024MB=1024xl024x 1024x 1024 bayt = 240 bayt;
  1 PB=210TB=1024TB=1024x10 24 GB=10 24x1024x 1024x1024x1024 bayt = 2S0 bayt.
  
  Axborot uzatish tezligining birligi sifatida bod kiritilgan:
  1 bod = 1 bit/1 sekund.
  
  Masalan, 480 megabayt axborot 8 minutda uzatilgan bo'lsin. U holda axborot uzatish tezligini quyidagicha hisoblash mumkin:
  480 MB/8 minut =491520KB/8 minut = 61440 KB/ minut = 1024KB/sekund=1048576 bayt/sekund = 8388608 bit/sekund = 8388608 bod.
  
  

• 19 слайд

  
  4. Klaviatura
  Mavzuni mustahkamlash
  
  Petabayt
  Terabayt
  Gegabayt
  Megabayt
  Kilobayt
  Bayt
  Bit
  Axborot o’lchov
  birligini
  o’sish tartibida
  yoz
  

• 20 слайд

  She’riy savollar
  
  
  Shunday dasturlar  borki ular  kompyuterda  ko`payib boradi va dasturlarni  buzish  bilan mashg`ul bo`ladi,  bu qanday dasturlar?
  
  
  Men og`izga  o`xshayman,
      Tilim yo`q, lekin gapiraman,
      Ovqatlanmayman  tishim yo`q
      Men  kimman………
  
  4. Avval edim  yovoyi , dumim uzun,
      Har  bir stolda borman  bugun
      Lazerli,  sharikli, nomlanaman
      Internetda sayohatinga  yordamchiman.
  Meni top
  
  To`rtburchak  qutichaman,
      Qolaversa har xil  shakldaman,
      Cho`ntagingga  sig`aman,
      Axborotlarni saqlay  olaman.
      Men  kimman……… 
  O`rgimchak to`riga o`xshayman,
   Seni ham domimga  tortaman,
  Bilimga  chanqoqlikni,  qondiraman,
  Xohlamaydi bazi birov,  qochishar mendan.     Men  kimman……… 
  Hamma qurilmalardan  semizman.
  Menda  bordir plata, shina, ...
   Hamma qurilmalardan men tomon,
  Similar  kelar bo`lib  mehmon,
       Men  kimman……… 
  Suratni bersang  menga,
   Olib beraman ekranga.
   Buyruq bersang menga,
    Ekrandagi  suratni,
     Chiqarib  beraman senga
  
  Stolda turar taxtacha,
  Unda 102  tugmacha,
    Kompyuter olamiga kirasan.
    Tugmachani  bosishing bilan
  

• 21 слайд

  
  
  
  IV Sichqoncha Darsni yakunlash.
  Ballarni hisoblab g’olib guruh aniqlanadi
  Bugungi darsimizning g’olibi “_______” guruhi. Darsni yakunlar ekanmiz, aziz o’quvchilar sizga shuni takidlab o’tmoqchiman. To’rt narsa ko’ngildagi orzularni ro’yobga chiqaradi.
  1. G’ayrat3. Matonat
  2. Shijoat4. Hurmat
  O’qishda doimo matonatli bo’lishni, to’rt narsa odamga roxat baxsh etada:
  1. Shirin so’z3. Halol mehnat
  2. Samimiy do’st 4. To’g’rilik
  Uyga vazifa
  10tadan test tuzish va 5-7 misollarni bajarish (39 bet)