Презентация по казахскому языку на тему " Ақан сері Қорамсаұлы

• 1 слайд

  
  
  
  Сабақ тақырыбы :
  Ақан сері Қорамсаұлы өмірі мен шығармашылығы
  

• 2 слайд

  Сабақтың ұраны
  Біле бер ,қанша білсең,тағы тіле,
  
  Жетерсің мақсатыңа біле-біле .
  
  Жүсіп Баласағұн
  

• 3 слайд

  Тегінде тегін бе екен Ақан сері ,
  Бұл да бір емес пе екен елдің ері
  Өз ұлын,өз ерлерін ескермесе,
  Ел тегі алсын қайдан кемеңгерді?..
  Тұсында сері болсын ,пері болсын,
  Ұнайды өмірімен Ақан маған...
  І.Жансүгіров
  

• 4 слайд

  сері
  

• 5 слайд

  І топ
  Ауылым қонған Сырымбет саласына (Ақанның өмірі мен шығармашылығына шолу)
  ІІІ топ
  Сегіз қырлы,бір сырлы
  ( Ақан бойындағы
  қасиеттер)
  ІV топ
  
  Тұсында сері болсын,пері болсын,
  Ұнайды өмірімен Ақан маған
  (Ақан сері өмірі мен шығармашылығына қалам тартқан ақын-жазушылар)
  
  
  
  ІІ топ
  Егіліп әндеріне ,сөзін тыңдап ...
  (Ақан әндері ,оның шығу тарихы)
  

• 6 слайд

  Ақан Сері Қорамсаұлы
  1843-1913
  

• 7 слайд

  Ақан серінің Арқаның ойы мен қырын тебіренте салған әні,Көкшені күңірентіп тартқан күйінің үні бұл күні бізге айқын естіледі.
  Е.Ысмайлов
  

• 8 слайд

  Саясында сексен көлі шалқыған , баурайында шоқ қайыңдар ырғалып өскен ,жазығында жасыл желек жайқалған, биігінде қыран құстар самғаған ,етегінде
  киіктер жүйткіген көрікті де көркем Көкшетау аймағы болашақ ақынның туып-өскен асыл мекені еді.
  

• 9 слайд

  Өлеңдерінің тақырыбы
  Саятшылық, ат бегілік
  «Мылтық пен мергеншілік», «Торыны таң асырып мінген қандай?», «Құлагер»
  Әлеуметтік
  
  «Барабар крестьянға тең болмадық», «Заман адамы», «Заманға қарап»
  Махаббат,
  жастық шақ,
  сүйіспеншілік
  
  
  “Ақтоты”
  “Балқадиша”
  Адамның
  бойындағы
  қасиеттер
  “Қыз сипаты”, “
  Адамның біліміне ақыл серік”
  “Айтамын замандасқа
  біраз кеңес”,
  “Жігіт сипаты”
  “Әйелдер сипаты”
  

• 10 слайд

  
  Әндері:
  әндері
  
  
  “Үш тоты құс”,
  “Сырымбет”
  “Терқатқан”
  “Құлагер”
  “Маңмаңгер”
  “Бозторғай”
  
  
  
  
  
  Ақан Сері Қорамсаұлының
  өлеңдері мен ғашықтық жырлары
  
  
  Өлеңдері:
  
  “Адамның біліміне
  ақыл керек”
  “Айтамын замандасқа біраз кеңес”
  “Жігіт сипаты”
  “Достарыма”
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  Ғашықтық жырлары:
  
  
  “Ақтоты”
  “Балқадиша”
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  

• 11 слайд

  Қазақ компoзиторлары
  операларда
  ( “ Жалбыр ”, “ Ер Тарғын ”)
  Ақан Серінің музыкалық мұрасы
  Симфония, эстрада
  жанрларында
  қолдануда
  

• 12 слайд

  Бүгінде
  
  
  Ақан серінің туындылары дәстүрлі ән өнерінің шебер орындаушылары Ә.Қашаубаев, Ж.Елебековтың, М.Ержановтың, К.Лекеровтың, Қ.Бабақовтың, Ж.Кәрменовтың, Қ.Байбосынов және басқалардың репертуарынан берік орын алады.
  

• 13 слайд

  Шығармашылығының өркендеу кезеңі. Ақан серінің өзіндік шығармалары қазақ мәдениетінің көрнекті өкілдері С.Сейфуллиннің «Көкшетау» поэмасының , «Құлагер» атты әйгілі поэма жазған І.Жансүгіровтың. «Ақан сері – Ақтоқты» трагедиясының авторы Ғ.Мүсіреповтің шығармашылық шабытының қайнар бұлағы болды. Белгілі композитор Е.Брусиловский «Жалбыр» операсында «Құлагер» және «Балқадиша» әндерін пайдаланса,»Ер Тарғын» операсында «Алтыбасар» әнін қолданды.
  Ғ.Мүсіреповтың (либреттист) «Ақан сері – Ақтоқты» операсы 1982 жылы сахнаға қойылды. Музыкатанушы Ж.Ордалиева операда композитор Ақанның әуенді тілінің өзіне тән мынадай ерекшеліктерін бөліп қарайды: бастапқы негізгі үннен өзінің басқа бір биігіне ұмтылушы қысқа желісін білдіретін октавалық алғашқы негіз – «Алай көк», «Көк көбелек» баяу төмендеуші әуенді қозғалыс, ІV сатының тірек мәні, бастапқы үннің көп рет қайталануы – «Алтыбасар», «Әудемжер», «Ақ саусақ» әндерінде кездеседі.
  
  

• 14 слайд

  Ақан ел есінде ақын, әнші, сазгер ретінде ғана қалған жоқ, ол атбегілік, құсбегілік, аңшылық, саятшылық өнерімен де елге танымал болған.
  

• 15 слайд

  Құлагер құнанында керім еді ,
  Нағашым сұрағанда беріп еді.
  Ат қоса Ерейменге барғанымда,
  Бір сыншы көзі шыққыр көріп еді.
  

• 16 слайд

  Құлагерге қойылған ескерткіш
  

• 17 слайд

  Ертістің ар жағында бір терең сай,
  Сүйреткен жібек арқан тел қоңыр тай,
  Ағаштың бұтағына қонып алып,
  Сайрайды таң алдында қараторғай.
  

• 18 слайд

  Оны қолына қондырып алып ел аралап жүргенде, бұл көрініс серінің салтанатын асырған,саятқа шықса мейірін қандырған тамашасы болады.
  

• 19 слайд

  Ақанның Көкжендетке деген әні:
  
  
  Көкжендет, сені салдым дабыл қағып,
  Мойнына әшекейлеп тұмар тағып.
  Қолда өскен кішкентайдан, Көкжендетім,
  Көз жаздым қарап жүріп сенен неғып?
  
  Көкжендет, салдым сені өзенді өрлеп,
  Көкбесті қойды сонда көзі терлеп.
  Намазшам, намаздыгер арсында
  Ілуші ең қаз бен үйрек кезек-кезек...
  
  Көкжендет, аққу да алдың, тырна да алдың,
  Қайырып Көкжендетті қазға салдым.
  Қыранын қаршығамның мен айтайын,
  Бұл күнде үш жүз алпыс үйрек алдым.
  
  

• 20 слайд

  Ақан сері Қорамсаұлы
  1843-1913
  
  
  
  Тегінде тегін бе екен Ақан сері
  Бұл да бір емес пе екен елдің ері?
  Өз ұлын, өз ерлерін ескермесе
  Ел тегі алсын қайдан кемеңгерді.
  Ілияс Жансүгіров
  

• 21 слайд

  “Құлагер” поэмасы –
  ақын туралы,
  Ақан трагедиясы туралы дастан
  Ілияс Жансүгіров
  
  

• 22 слайд

  Бұл романда ХІХ ғасырдағы қазақ аулының тұрмыс – тіршілігі, табиғат суреті, кейіпкерлердің жан дүниесіндегі толғаныстар, тартыстар суреттеледі.
  Сәкен Жүнісов
  

• 23 слайд

  “Ақан серінің мұңы”
  
  Ей, сор дала, сортаңды сорлы дала,
  соқыр, сотқар жандарға болдың ана.
  Жаны қари болмаса мына халық
  сезімдісін, серісін қор қыла ма?!
  
  
  
  
  
  
  
  
  Фариза Оңғарсынова
  
  

• 24 слайд

  Ғабит Мүсірепов
  
  “Ақан сері -Ақтоқты”
  пьесасы
  
  

• 25 слайд

  Ой толғау
  Сегіз қырлы ,бір сырлы ,Ақан аға !
  Мен сенің өнеріңе табынамын !
  

• 26 слайд

  Айтарым бар ...
  
  
  
  Қазіргі таңда сері,
  нағыз жігіттер қандай
  болу керек ?