Презентация по казахскому языку на тему "19 ғасыр әдебиеті"

• 1 слайд

  XIX ғасыр әдебиеті
  

• 2 слайд

  Қазақ халқының ержүректілігін, батырлар мен қолбасшылардың халыққа адалдығын, берілгендігін жан жақты жырға қосқан, халқын сатқан хандарды, сұлтандарды, билерді де ашық сынаған қазақтың әйгілі ақындары: Шортанбай, Әубәкір (Әбубәкір), Мұрат, Нұржан т.б. Бұл ақындардың әрқайсысы Қазақстанның әр түкпірінде өмір сүрді. Көбінің бір-бірімен қарым-қатыс, байланыстары болған жоқ. Бірақ олардан қалған мұраларды алсақ, барлығына ортақ, барлығының шығармаларына тән бірнеше ерекшеліктерді көреміз, яғни өмірге торыға қарау, заманына риза болмау, қазақ даласына жайыла бастаған капитализмге, олармен байланысты туа бастаған жаңалықтарға қарсы болу, Қазақстанның Россияға қосылуына наразылық білдіру, өткен заманды, хандық-феодалдық құрылысты мадақтау, бар жанымен ескі өмір, көне заманға қайта бұрылу, өмірден торығу, дінге сену болған.
  

• 3 слайд

• 4 слайд

• 5 слайд

  Сүйінбай Аронұлы (1815-1898)
  

• 6 слайд

• 7 слайд

• 8 слайд

  Шернияз Жарылғасұлы
  

• 9 слайд

  Шөже Қаржаубайұлы
  

• 10 слайд

  XIX ғасырдың I жартысында өмір сүрген басты өкілдердің, ұлы ақындардың өмірбаянын сәйкесендіру
  

• 11 слайд

  
  Сүйінбай Аронұлы
  
  
  
  Махамбет Өтемісұлы
  
  
  Шернияз Жарылғасұлы
  
  
  
  Шортанбай Канайұлы
  
  
  
  
  
  Ресей отаршылдығының зорлығын көзімен көріп, жанымен, тәнімен сезінген ақын өзінің «Зар заман», «Бала зары», «Тар заман», «Опасыз жалған», т.б. толғаулары арқылы ақиқаттың астарын ашып көрсетті.
  
  қазақтың әйгілі ақыны, күйші композиторы, отаршылдыққа қарсы Исатай Тайманов бастаған көтерілісті ұйымдастырушылардың бірі, осы көтерілістің жалынды жыршысы.
  
  . “Өтеген батыр” жырын шығарып, “Мың бір түн ”, “Шаһнама”, “Көроғлы”, “Тотының тоқсан тарауы” дастандарын жырлаған.
  
   Кіші жүз қазақтарының Исатай, Махамбет  бастаған ұлт-азаттық көтерілісіне (1836 — 37) қатысып, оның жалынды жыршыларының бірі болған. 
  
  

• 12 слайд

  Асқар таудың сәні жоқ,
  Төрт түліктің қонысы,
  Басылмайтын сонысы,
  Көк майса белі болмаса;
  
  
  Шернияз Жарылғасұлы,Дулат Бабатайұлы,Махамбет Өтемісұлы,Шортанбай Қанайұлы,Сүйінбай Аронұлы
  

• 13 слайд

  Бөрілі байрақ астында
  — Бөгеліп көрген жан емен!
  Бөрідей жортып кеткенде,
  Бөлініп қалған жан емен
  
  
  Шернияз Жарылғасұлы,Дулат Бабатайұлы,Махамбет Өтемісұлы,Шортанбай Қанайұлы,Сүйінбай Аронұлы
  

• 14 слайд

  Мен - мен едім, мен едім!
  Мен Нарында жүргенде
  Еңіреген ер едім.
  Исатайдың барында
  Екі тарлан бөрі едім.
  
  
  Шернияз Жарылғасұлы,Дулат Бабатайұлы,Махамбет Өтемісұлы,Шортанбай Қанайұлы,Сүйінбай Аронұлы
  
  

• 15 слайд

  Дария құйсаң толар ма?..
  Сүмбіле туып күн болмай,
  Көкрай шалғын болар ма?..
  Кәрілік пенен мінезге
  Білсеңіз, бағым болар ма?
  Сүтке біткен мінезге
  Сүйекпен кетпей болар ма?..
  Шернияз Жарылғасұлы,Дулат Бабатайұлы,Махамбет Өтемісұлы,Шортанбай Қанайұлы,Сүйінбай Аронұлы
  
  

• 16 слайд

• 17 слайд

  ХІХ ғасырдағы көрнекті ақын, күйші, көтеріліс басшысы кім екенін табыңыз.
  A) С.Сейфуллин
  B) Ш.Құдайбердіұлы
  C) М.Өтемісұлы
  D) М.Жұмабаев
  
  

• 18 слайд

  XIX ғасырдың бірінші жартысында қазақтың қоғамдық-саяси өмірін кім билегенін табыңыз.
  A) қарапайым халық
  B) патша өкіметі
  C) ақын-жыраулар
  D) тәуелсіз ел
  
  

• 19 слайд

  М.Әуезовтің «Зар заман ақындары» деп атауына негіз болған қай ақынның шығармасы екенін белгілеңіз.
  A) Дулат
  B) Шортанбай
  C) Махамбет
  D) Шернияз
  
  

• 20 слайд

  Махамбет Өтемісұлы өлеңдерінің негізгі тақырыбын белгілеңіз.
  A) махаббат
  B) әйел теңсіздігі
  C) табиғат
  D) ерлік
  

• 21 слайд

  «Хан емессің, қасқырсың» атты өлең кімге арналғанын табыңыз.
  A) Исатайға
  B) Баймағанбет сұлтанға
  C) Жәңгірге
  D) Махамбетке
  
  

• 22 слайд

  «Зар заман ақындары» кімдер екенін табыңыз.
  A) Байтоқ, Жанұзақ
  B) Абай, Ыбырай
  C) Алмажан
  D) Дулат, Шортанбай
  
  

• 23 слайд

  Махамбет Өтемісұлының ел басына түскен ауыртпашылықты баяндайтын өлеңін табыңыз.
  A) «Қызғыш құс»
  B) «Мұнар күн»
  C) «Баймағамбет сұлтанға»
  D) «Арғымаққа оқ тиді»
  
  

• 24 слайд

  Назарларыңызға рахмет!