Презентация по казахской литературе на тему: "Мақал-мәтелдер"(5 сынып)

• 1 слайд

  Солтүстік Қазақстан облысы Петропавл қаласы әкімдігі
  «Петропавл қаласының білім бөлімі» ММ
  «№8 жалпы білім беретін эстетикалық тәрбие орта мектеп-кешені» МКМ
  
  
  
  
  
  МАҚАЛ-МӘТЕЛДЕР - Халық даналығы
  
  
  
  
  
  
  
   
  
  
  
  Петропавл, 2015 ж.
  1
  

• 2 слайд

  Мақал-мәтел – әрі  қысқа,   әрі  нұсқа 
  айтылған ой  маржаны.
  «Мақал – халық поэзиясының түрі, түйінді ойды білдіретін, тура мағынасында орай астарлы мағына да бере алатын ықшамды нақыл сөз”
  Мәтел – халық поэзиясының ықшамды нақыл сөз үлгісіндегі келетін жанрлық түрі, кестелі сөз. Мәтел мақалға жақын, алайда өзіндік сипат, айырмасы да жоқ емес.
  2
  

• 3 слайд

  Мақал-мәтелдердің зерттелу тарихы
  XII-XIII ғасырлар
  Орхон жазбаларында: «Бастыны еңкейтіп, тізеліні бүктірген» («Күлтегін» жырынан), «Өлімнен ұят күшті» («Тоныкөк» жырынан)
  3
  

• 4 слайд

  «Дивани лұғат-ат түрік» сөздігінен: «Ұлы болсаң, кішік бол, халық үшін бәлік бол», ал «Құдатғу біліктен»: «Біліп сөйлеген білекке саналар, білімсіз сөз өз басын жояр» дейтін мақал-мәтелдерді байқауға болады.
  4
  

• 5 слайд

  XVIII ғасырдың II жартысынан бастап...
  «Таңдамалы шығармалар»
  «Қазақ хрестоматиясы»
  5
  

• 6 слайд

  1927 ж. «Әдебиет тарихы»
  1940 ж. «Қазақ халқының эпосы және фольклоры»
  «Таңдамалы шығармалар
  6
  

• 7 слайд

  Мақал-мәтел
  Отан,туған жер
  Өнер
  аңшылық
  Ата-ана
  отбасы
  білім
  Төрт түлік
  Ерлік,батырлық
  Достық,жолдастық
  Ынтымақ,бірлік
  Бала тәрбиесі
  Мақал-мәтелдердің тақырыптары
  7
  

• 8 слайд

  Қорытынды
  Мақал-мәтелдер
  Тұрмыс тіршілікте
  Кездеседі
  Тарихи оқиғаларда
  Қоғамдық жағдайларда
  Адам өмірінде
  Әр түрлі құбылыстарда
  Жағдайларда
  Даналық баға беріп,
  тұжырымды ой түйеді
  8
  

• 9 слайд

  Мақал-мәтелдер
  Сенімді күшейтеді
  Ойды толықтырады
  Ойды анықтайды
  Ұзын сөздің қысқасы
  Ойды ажарлайды
  Тұжырымды тілмен
  түсіндіреді
  Еске сақтауға
  ыңғайлы
  Үлкен тәрбиеші
  9
  

• 10 слайд

  Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
  1. Ахметов З. Әдебиеттену. Терминдер сөздігі – Алматы: «Ана тілі», 1998.
  2. Жұмалиев Қ. Қазақ әдебиеті. – Алматы, 1993.
  3. Әлпейісова К. Мағыналас мақал-мәтелдердің, қанатты сөздердің қазақша-орысша және орысша-қазақша сөздігі. – Астана: «Аударма», 2006.
  4. Адамбаев Б. Халық даналығы. – Алматы: «Мектеп» баспасы, 1976.
  5. Ғабдуллин М. Қазақ халқының ауыз әдебиеті. – Алматы, 1958.
  6. Қазақ мақал-мәтелдері. – Алматы: «Ана тілі» баспасы, ЖШС, 2007.
  10
  

Краткое описание документа:

Данная презентация предназначена для уроков казахской литературы в 5 классе. Презентация помогает ознакомить учащихся с новыми литературными понятиями "пословица" и "поговорка". Проводится параллель с историей казахского народа, приводятся примеры исторический источников, где активно используются пословицы и поговорки. Так история казахской литературы плавно перетекает в историю литературы второй половины 18 века, и здесь дети знакомятся с выдающимися личностями Шокан Валиханов, Ибрай Алтынсарин, Мухтар Ауэзов. В конце подводится итог: классификация пословиц и поговорок по темам и примеры использования их в жизни. Имеется список литературы.