Презентация по родному языку на тему " Тамыр, кушымча"

• 1 слайд

  Дәреснең девизы:
  Тырышлык – зурлык,
  Ялкаулык – хурлык!
  

• 2 слайд

  Дәреснең темасы:
  
  Тамыр
  һәм
  кушымчалар.
  
  

• 3 слайд

• 4 слайд

• 5 слайд

• 6 слайд

  Яхшылык итсәң,
  үзеңә кайтыр.
  Изгелек эшләүнең
  иртәсе-киче юк.
  Мәкальләрнең мәгънәсен аңлатыгыз:
  

• 7 слайд

  Сүзләрне төзелеше ягыннан тикшер:
  
  Яхшылык, изгелек,
  кайтыр.
  
  

• 8 слайд

  Сүзләрне иҗеккә һәм мәгънәле кисәккә аеру.
  
  Күңелле, кызым, улыбыз, эшләдек, килерләр, көлегез
  

• 9 слайд

  Сүзләрне иҗеккә һәм мәгънәле кисәккә аеру.
  
  
  кү-ңел-ле           күңел-ле
  кы-зым                  кыз-ым
  у-лы-быз               ул-ыбыз
  эш-лә-дек             эш-лә-де-к
  ки-лер-ләр            кил-ер-ләр
  кө-ле-гез              көл-егез.
  

• 10 слайд

  Бу сүзләрнең кайсы
  кисәкләре уртак?
  
  
  Эшлә, эшче, эшлекле;
  белә, белемле, белгеч, белдекле; күңелле, күңелсез, күңелләр.
  
  

• 11 слайд

  эш-лә, эш-че, эш-лек-ле,
  бел-ә, бел-ем-ле, бел-геч, бел-дек- ле,
  күңел-ле, күңел-сез, күңел-ләр
  Тамыр – сүзнең төп лексик мәгънәсен белдерүче кисәк.
  

• 12 слайд

  Эш, бел, күңел
  сүзләре белән җөмләләр уйлагыз.
  
  Тамыр – сүзнең ваграк
  мәгънәле кисәкләргә
  бүленми торган өлеше.
  Ул сөйләмдә үзе генә
  кулланыла ала: бар,кил,яшел
  

• 13 слайд

  Сүзнең мәгънәсен лексика өйрәнә. Тамыр һәм кушымчаларны – сүз төзелеше һәм ясалышы дигән фән өйрәнә.
  

• 14 слайд

  Бу сүзләрнең кайсы
  кисәге уртак?
  Авылдаш, яшьтәш, классташ,
  партадаш, чордаш; каенлык,
  аланлык, җиләклек; ашла,
  эшлә, башла, барла;
  күңелсез, эшсез, уйсыз.
  

• 15 слайд

  Бер класста укучы балалар
  Бер авылда яшәүче кешеләр
  Калфак чигү остасы
  Футбол, хоккей уйнаганда капка
  алдында сакта торучы кеше
  Капчык күтәргән кеше
  Тел мәсьәләрен тикшерүче белгеч
  Ике яки берничә төре булган
  Нинди булса да эш белән шөгыльләнергә кушу
  Инсафлы, тыйнак кеше
  Кешегә булыша, ярдәм итә торган кеше
  Шат булу
  классташлар.
  авылдашлар.
  калфакчы
  капкачы.
  капчыклы.
  телче.
  төрле.
  эшлә.
  әдәпле
  ярдәмчел
  шатлану.
  .Бер сүз белән әйт.
  әйбер
  

• 16 слайд

  Сүзнең лексик мәгънәсен үзгәртүче кушымчалар – сүз ясагыч кушымчалар дип атала һәм язуда /\ билгеләнә. Рус телендә приставка, суффикс, окончание төшенчәсе бар, татар телендә кушымчалар гына кулланыла.
  

• 17 слайд

  Кушымчалар өстәп языгыз:
  
  Мин иртән торды... һәм тәрәзә... карады... . Урам... кар яуган. Бала... кар тәгәрәтеп уйный... . Минем дә уйныйсы... кил... . Мин киенде... дә алар янына чыкты... .
  

• 18 слайд

  Кушымчалар өстәп языгыз:
  
  
  Мин иртән торды... һәм тәрәзә... карады... . Урам... кар яуган. Бала... кар тәгәрәтеп уйный... . Минем дә уйныйсы... кил... . Мин киенде... дә алар янына чыкты... .
  м
  м
  м
  м
  м
  гә
  да
  лар
  лар
  де
  

• 19 слайд

  Сүз төзелеше - сүзнең мәгънәле кисәкләрен-тамырын,нигезен, һәм кушымчаларны өйрәнә.
  Тамыр - сүзнең ваграк мәгънәле кисәкләргә бүленми торган өлеше.Ул сүзнең төп лексик мәгънәсен белдерә, сөйләмдә үзе генә дә кулланыла.
  Кушымчалар сүзнең лексик мәгънәсен яки формасын үзгәртә, үзләре генә кулланылмый.
  

• 20 слайд

  1.Сүзнең мәгънәле кисәкләрен нинди фән өйрәнә?
  
  
  
  2.Мәгънәле кисәкләр ул...(дөрес булмаган
  җавапны тап):
  а) сүзнең төзелеше һәм ясалышы дигән фән;
  
  
  
  в) иҗек;
  4. Сүзнең мәгънәле кисәкләре дөрес билгеләнгән сүзне әйт:
  
  5.Җырлагансыз сүзе ничә мәгънәле кисәктән тора?
  г)дүрт
  3.Тамыр ул...(дөрес булмаган җавапны билгелә:
  г) Кем? Нәрсә? Сорауларына җавап
  бирүче кисәк.
  в)күңел-сез-лек-ләр-ем;
  

• 21 слайд

  
  
  
  
  
  Көнегез уңышлы үтсен. Бер-берегезгә игътибарлы, олылырга ихтирамлы булыгыз!