Презентация по родной литературе "Борис Укачин. Сок jаныс уулы"

• 1 слайд

  
  
  
  Борис Укачин
  «Сок jаныс уулы»
  
  Ешова Татьяна Анатольевна
  Шашикман jурттын орто уредулу школынын алтай тил ле литературанын уредучизи
  алтай литература
  8 класс
  
  2016 jыл
  

• 2 слайд

  «Jуртхозтехниканын» инженерлеринин бирузи Эмил Эдискинович Ботошев бугун кере ле тужине башкараачыларла телефондожып, jузун -башка чаазындар белетеп божогон до болзо, jе онын озогине калганчы ойлордо онолоп кирген бир сыс сыранай ла амыр бербей турды…
  

• 3 слайд

  Эмил Эдискинович иш божогон киреде, jенил jорыкту машинага отурып, улустын тилинде темиккениле, мынаар каргандардын туразына чурчеде ле кайкаладып, jеде конды…
  

• 4 слайд

  Элбек вестибюльде jык ла толо улус. Кайдаар ла коройин дезен, тайактар, тайактар.. Онын аjарузын оско неме ууй тудуп ийди. Онызы костор. Олордын кажызы ла келген кижиден аjарузын ычкынбайт: «Кемнин торогони, нени айдар, кемге келген? »…
  

• 5 слайд

  Эмилдин ай-канатту jайым куш чылап, учуп – куйуп jурген бойдон тужы кайда барды не?
  А сууш деп бир кинчекту ле jараш сыс кайда?..
  «Сууш- сокор».
  Jай. А кооркийдин костори кандый онду болгон дейзеер!
  Jажылзымак-кок! Торт ло эки jажыл талай.
  Ол - Инга!
  
  

• 6 слайд

  - Менин энем деремнеде jаныскан.
  - Бис айылду-jуртту болуп, квартира алган кийнинде, энемди бери экелип алзаас, jакшы болор эди.
  - А сенин энен анда кем болуп иштеп jат?
  - Уредучи болгон. Эмди пенсияда..
  - Мени уредип алар деп кичеенген кижи энем.
  - Онон башка мен..
  
  

• 7 слайд

  ..Кижинин jуруминде ундылбайтан кундер, байла, ас эмес..
  Андый кундерди Эмил де ундыбай jат. Он классты божодып, инженер болуп чыкканы, Ингага туштаганы, той эткени, бир уулду болгоны..
  Эмил уулын адазына кереестеп, Эдиски деп адаган.
  

• 8 слайд

  Ала- тарый согоно тату. Ингала Эмилдин энези сурекей jарашкан.
  Обогонинин энези- ару- чек кижи.
  Балдары иштен келзе, ончозы белен.
  Эрикти азырап койгон – сыр ойында, эмезе сыр уйкуда.
  

• 9 слайд

  Калганчы ойлордо эмеген там ла jаныскандыкка бастырып jурди. Ойто jурт jаар кочуп , алдынан jадайым дезе улус jаныс уулын jаман айткадый..
  - Мен бу городтон тура садып алзам кайдар, а, балдар?
  - Бисте сад болор!- деп Эрик база сууне берди.
  - Виктория, яблоко..
  - Ой, кандый амтамду!
  

• 10 слайд

  Эртечи эмегенде андый бир сан башка ээжи бар. Jаантайын ла аныландыра уч jаан ла кызыл алама салар.
  - Мынызы сеге, Инга!
  - А бу мынызы- Эрикке!
  - Мынызын бойымнын уулыма, Эмилге, амадап экелгем…
  

• 11 слайд

  Тура садып алган кийнинде, эки ле jылдын бажында, Эмилдин энези кенете келип оорыган.
  - Буттарымда чек ле тын jок- деп ол уулына Jаныс катап комыдаган эмес.
  Эмил оны аjаруга албайтан..
  

• 12 слайд

  Оору кижини канайып jаныскан артырат? Ого болуш керек..
  Эмилдин айлына Тамара деп кыс келип турар болды.
  Тамара тороон эмес те болзо, jе Эртечиге jалакай ла кару болгон..
  Эртечини ойто ло больницага салгандар. Энени кайда jаттыргызар, онын кийнинен кем корор деген курч сурак тура берген..
  - Мен кичееп болбозым!
  - Айса мен энемди канайдарым?..
  - Каргандардын туразына апарып сал..
  

• 13 слайд

  Анайып, Эмилдин ол айдарга ады куч сан- башка турага барганы ол..
  Ол ырызын ычкынып койгон кенектер ле каргандар jе кемге бугун керек?
  ..Азырап чыдаткан балдарына да, торогондорине де олор керек jок улус..
  ..Кижи ненин учун мындый кату ла соок?
  Ол анда, каргандардын туразында, jуулган улус кемге керекту?
  Jе кемге?
  ..Олордо бугун откон jуруминен, торолинен оско не де jок!
  Андый болзо, бис кем? Jурумди кайдан алганыс, кемнин учун jуруп jадыс
  

• 14 слайд

  - Эрик, эртеннен ала сен мында, бу кыпта, jаанан ла кожо jадарын. Билип ал!
  - Кемге jарабай турган – мынан барзын!
  

• 15 слайд

  ..Эмил конкоро Jыгылып, ун-табыш jогынан ыйлап, он колыла темир орыннын кырына араайын jудруктайт..
  ..тегерик столдын устинде ак тарелкада торт болчок кызыл jаан алама jатты..
  ..балдарына чаптык этпес, олор бу jарыкта ырысту jуртазын ла jурзин деп, ыраган болор..
  

• 16 слайд

  Jурум- ол эн jаан ырыс, кижиге берилген эн улу сый..
  Эне - аданын ырызы - балдары!
  Балдардын ырызы - эне - адазы.
  Бу jурумде мындый болор керек!
  

• 17 слайд

  Айылдын ижи
  Кару уренчиктер!
  Бойыгардын билегердин тазыл-тамыры керегинде jурук jурап, куучын белетеп алыгар.