Презентация по самопознании на тему "Ой-өріс кеңдігі және ақыл парасат"

                        Баймаханова Рита Серікбайқызы

                                                         № 101 орта мектебінің «Өзін – өзі» тану пәні мұғалімі

Пәні: өзін-өзі тану.

Тақырып:  Ой-өріс кеңдігі және ақыл парасат                               

Құндылық: дұрыс әрекет. 

Қасиеттер: жақсы мен жаманды ажырата білу.

Мақсаты: -«Ой-өріс», «ақыл», «дүниетаным» туралы білімдерін ықпал ету. Міндеті:  1. «ой-өріс», «ақыл, «дүниетаным» туралы білімдерін тереңдетуге ықпал ету; 2.ақыл-ойларын дамыту; 3.ақыл-ойын жақсылыққа жұмсауға тәрбиелеу
Сабақ барысы: Ұйымдастыру кезеңi. Сәлемдесу, оқушылардың көңіл-күйін сұрау, сабаққа қатысуды тексеру. Тыныштық сәтi. 5 Т ережесін еске салу. 1.Тәртіп 2.Талап 3.Тыныштық 4.Тазалық 5.Татулық 2.Тыныштық сәтi. Нұрға бөлену. Ыңғайланып отырыңыздар, денелеріңізді түзу ұстаңыздар. Аяқ-қолыңызды айқастырмаңыз.Қолыңызды тізеңізге немесе үстелге қоюға болады. Көздеріңізді жұмуларыңызды өтінемін.     Елесететіп көріңіз: Күн нұры сіздің төбеңізден өтіп, кеудеңізге қарай бойлап барады. Кеудеңіздің орта тұсында гүл түйнегі орналасқан. Гүлдің түйнегі нұрдан баяу ашылып келеді. Балығы және таза әсем гүл сіздің әр ойыңызды, әр сезіміңізді,эмоцияңыз бен тілек-қалауыңызды шайып,жүрегіңіздің қауызын ашты. Нұр сәулесі сіздің бойыңызға ақырын тарай бастағанын елестетіңіз.Ол бірітіндеп күшейе түсуде.Оймен осы нұрды қолдарыңызға түсіріңіз.Сіздің қолдарыңыз нұрға бөленіп, сәуле шашуда.Қолымыз тек жақсы,ізгі істер істейді және баршаға  көмектеседі.Нұр аяқтарарыңызға тарады.Аяқтарыңыз нұр сәулесін шашуда.Олар сізді тек жақсылық жасау үшін жақсы жерлерге апарады.Олар нұр мен махаббат құралына айналды.     Одан әрі нұр сіздің ауызыңызға,тіліңізге тарады.Тіліңіз тек шындықты және    жақсы,ізгі сөздер ғана айтады.Нұрды құлақтарыңызға бағқыттаңыз, құлақтарыңыз тек жақсы сөз бен әсем әуенді  ғана естейді. Нұр көздеріңізге  де жетті, көзіміз тек жақсыға қарап, бәрінне жақсылықты көреді. Сіздің басыңыз  тұгелдей нұрға бөленніп, басыңызға тек ізігі, сәулелі  ой келеді.     Нұр бірте-бірте қарқын және шұғылана бастайды, сіздің денеңізден шығып, жан-жағыңыздан сәуле шашады. Осы нұрды туысқандарыңызға, мұғалімдеріңізге, достарыңызға, таныстарыңызға бағыттаңыз.Нұрды уақытша түсініспей,ренжісіп жүрген адамдарға да бағыттаңыз,олардың да жүрегі нұрға толсын.Осы нұр бүкіл әлемге:барлық адамдарға,жан-жануарларға,өсімдіктерге,барлық тірі жанға таралсын....Ғаламның барлық түпкір-түпкіріне нұр бағыттаңыз.Ойша айтыңыз:"Мен нұрлымын...Нұр менің ішімде...Мен Нұрмын" Осындай Нұр,Махаббат және Тыныштық күйінде отыра тұрыңыз.... Енді осы Нұрды жүрегіңізге орналастырыңыз.Нұрға толы бүкіл әлем сіздің жүрегіңізде.Оны осындай әсем қалыпта сақтаңыз. Жаймен көзіңізді ашуға болады.Рахмет. Үй тапсырмасын тексеру. Үйге берілген «Ақыл бар жерде»  бойынша сұрақ қою Сұрақтар: 1.Бұл үзіндіден қандай ой түйдің	Сабақ барысын талқылау:
Әңгімелесу •   Ой-өріс, дүниетаным және сана-сезімнің ақылға қандай қатысы бар деп ойлайсыздар? •    Ақылды және ақылсыз деп қандай жағдайда айтады?
Дәйексөз Дәйексөзді окып, мағынасын түсініп алыңыздар.           Ой деген -   бір терең дария тұңғиық           Ой қажытар бір қайғы, бір нұр құйып.           Ой деген - сел, онда құлан қағы жоқ,           Ой дегенің - таусылмайтын кермиық М.Жұмабаев
Шығармашылық жұмыс, топтық жұмыс. Шығармашылық жұмыс оқушылардың даралық қабілеттерін дамытып, оларды ізденімпаздыққа жетелейді. Берілген шығармашылық тапсырмаларды орындауда әр оқушының өзіндік қабілеті, ішкі мүмкіндіктері ашыла түседі. Шығармашылық тапсырмаларды орындау өз бетінше және ұжымдық әрекеттер арқылы жүзеге асырылады. «Ақыл-ой - жан қуаты» тақырыбына шығарма жазыңыздар.  «Ақыл, қайрат, білімді тең ұстаған зор болар» тақырыбына пікірталас ұйымдастырып, өз көзқарастарын дәлелдеу. Берілген мәтінді оқуда барлық ғылым саласында із қалдырған Әл-Фарабидей ғұламаның білім жолындағы ізденістері оны әлемдегі ең ойшыл адам ретінде танытқанын оқушылар қызыға тыңдап, өздеріне сабақ алады. Мәтінмен жұмыс жасауда мұғалім түпсіз терең ой, ақыл-парасат сияқты құндылықтардың танымдық мәнін түсіндереді. Төмендегі сұрақтармен жұмыс жүргізіледі. «Мәшһүр» сөзіне түсінік беріледі. •   Неліктен әл-Фарабиді ойшыл ғалым дейміз? Адамға тән алты қасиет: •   ұғымың, ойлы ететін зерде-зейінің; •   сені өрге сүйрейтін өнер-өрісің; •   тек ілгері бастайтын талабың; •   ешқашан алдамайтын тапқырлығың; •   қиындықта сыналатын қайратың; •   бәрінен күшті ететін акылың мен білімің. Тайжан Қалмағанбетұлы       Адам бойындағы ақылдылық пен білімпаздықтың, зиялылық пен зерделіліктің, кемеңгерлік пен кішіпейілділіктің белгісі - парасат деп аталады. Парасатты адам ойын жүзеге асыру үшін алдымен істейтін ісін, сөйлейтін сөзін, қабылдайтын шешімін ақыл таразысынан өткізіп алады. Парасат-адамзат ақыл-ойының шығармашылық сипатын, танымдық қабілеттілігін білдіретін ұғым. Адамгершілігі мол, ой-өрісі кең адамның парасаты мен пайымы үндес келеді. Ондай адамдарға әдеп-инабат, салиқалылық пен мейірімділік, ізгілік пен мінезділік және тағы толып жатқан кісілік келбетті көрсететін қасиеттер тән болады.
Топпен ән айту. 3 мин. Әбділда Тәжібаевтың «Өмірді аяла»
Үй тапсырмасы Аңыз әңгімеден үзінді
Қорытындылау.  Соңғы тыныштық сәтi. 3 мин. . Балалар денелерін түзу ұстап, бастарын жоғары көтеріп, ыңғайланып отырады. Көздерін жұмуына да болады. Ауаны терең жұтып, еркін тыныстайды, денелерін бос ұстап, айналадағы барлық тіршілік иесі оларды аялап, қоршап, қамқор болып жатқанын сезінеді. Тұла бойлары жақсылыққа, махаббатқа толғанын сезінуге ұмтылады. Осылайша 3 минуттай отырады.