Рабочие листы
к вашим урокам
Скачать
1 слайд
2 слайд
Салчак Калбак-Х=рекович Тока-улустуё чогаалчызы
3 слайд
Салчак Тока 1901 чылдыё декабрь 15-те Кыдат империяныё Салчактар кожуунунга х=й уругларлыг ядыы арат Тас-Баштыгныё эн хеймер оглу болуп т=р\тт\нген. Ооё чаш чораан чылдары Каа-Хемниё каас-чараш бойдус чурумалдыг черлериниё бирээзи-Мерген хемниё унунга тос чадырга, =ске тыва уруглар-биле бир д=мей, чединмес, туреёги байдалга эрткен. Ооё шын адын Кол Тыкыы дээр чораан
4 слайд
Тос чадырда
5 слайд
Мерген хайнып-мөөреп чыдар
6 слайд
Мерген кыжын безин удуп чытпас
7 слайд
Кыжын Мерген кылын терең хар дүвүнче чаштына бээр
8 слайд
9 слайд
10 слайд
Мергенниң сыстып үнүп чыдар бажын караңгы , кара тайга карактап,кадагалап турар.
11 слайд
Сарыг-Септиң чаагай чыттыг ховуларынга киргеш,Мерген хостуг агып чыдар
12 слайд
Мергенниң уну чайның изиинде безин дагның өң-баазын чечектери-биле каастаныпкан чыдар
13 слайд
Мени авам төрээн чадырындан эң-не баштай үндүрүп кээрге,төрээн Мергеним көрген мен.
14 слайд
15 слайд
Овур-хевири:
«Черликпен- бедик чаагай ыт. Кудуруунда кидис кескиндилери чыпшыр шарып каан чуве дег холчок уяланчак. Оон уну дынзыг болгаш чоон. Бодунда чангыс-даа ак дук чок, бугу боду хомур ышкаш кара. Бис Черликпен деп шола берген хунувустен эгелээш-ле, анаа ынак апарган бис. Черликпен база бистен адырылбас апарган. Черликпен боду бодун-не,ынчалза-даа кончуг шыырак, коданчы ыт чуве. Чамдыкта мен ону муна кааптарымга, тоовас-даа шошкуп чоруур. Ол бодунун кужунге бузурелдиг, ынчаарга кандыг-бир ыт олче халый берзе, оон шорузу-ла…».
16 слайд
Черликпен-азыракчы аёнап чоруур
17 слайд
Черликпен кодан эккелген
18 слайд
Черликпен ойнап тур
19 слайд
Черликпен - кадарчы
20 слайд
Черликпен - азыракчы
21 слайд
Төрээн чадырывыс
22 слайд
Моге черлик
23 слайд
Аёчылар
24 слайд
Черликпен – кымыл ол?
Ээлеринин эргеледип чассытканын билир,
бодунун ==р\шк\з\н янзы-б\р\ аргалар-биле илередир.
ээн турлагныё кадарчызы,
камгалакчызы чораан,
уругларныё азыракчызы,
ойнадыкчы-няньказы,
сагыш-сеткилдин ==рт\кч\з\,
чырыдыкчызы,
берге \елерде дузалакчызы,
б\з\релдиг =ён\\,
уругларныё чоргааралы
25 слайд
Ыттарны шинчилээр эртемни - кинология
Ыттарны шинчилээр кижилерни - кинологтар
26 слайд
Ыттар 400 ангы хевирлерлиг.
Оларны 3 улуг болукке чарар
Албан черинин ыттары: кызыгааржы, шериг, танныыл, чорук чоруур
Анчы, спортчу ыттар
Бажын ыттары: хавалар болгаш каасталга ыттары
27 слайд
Тывызыктар:
1. Дуне-даа, хундус-даа одек кодан кадарчызы.
2. Долганып-долганып ток диди.
3. Аалынга кадарчы, ээзинге эш.
28 слайд
Улегер домактар:
Ыт думчуу борбаёнатпас,
уруг караа кылаёнатпас.
Ийи кижи аразынче с=с октавас,
Ийи ыт аразынче с==к октавас.
29 слайд
Оштаашкыннар:
Чайгы изиг х\нде ыт оът чулуп чий берзе – б\ргээр, чаъс чаар.
Ыт улуй берзе – ээзинге багай, =л\м оштап турар боор.
Ыт удуп чыда ээре берзе- аарып азы багай д\ш д\жеп чыдар боор.
Ыт бодунуё =л\р\н эндевес. Ээзиниё эки ыды =л\рде ээлериниё караандан чаштыр, ырадыр чоруптар, хая-даш баарынче чаштына бээр. Ыды =л\рге аксынга чаг азы эътти суп каар.
30 слайд
С.Токага тураскаал
31 слайд
Сарыг –Сеп школазыныё С.Тока аттыг музейи
32 слайд
33 слайд
«Чоннуё оглу»
Совет Эвилелиниё Маадыры Хомушку Намгаевич Чургуй-оолдуё амыдырал-чуртталгазын, эрткен оруун бижип турар.
34 слайд
«Араттыё с=з\» деп роман-трилогияныё бирги ному \ш кезектен тургустунган
Бирги номунуё ады: «Тос чадырда» («В берестяном чуме»);
Ийиги номунуё ады: «Аас-кежии кайдал?» («Где счастье?»);
/шк\ номунуё ады: «Демисел эгелээн» («Восстание»)
35 слайд
Эё-не сураглыг чогаалы
С.К.Токаныё бижээн чогаалдарын оон иштинде эё-не сурагжаан чогаалы «Араттыё с=з\н» 23 янзы-б\р\ чоннарныё дылынче очулдурган. Салым чаяанныг чогаалчы деп ч\вени бадыткап турар.
36 слайд
ССРЭ-ниё к\р\не шаёналыныё лауреады
1951 чылда «Араттыё с=з\» деп бирги ному дээш ССРЭ-ниё к\р\не шаёналыныё лауреады деп атты тывыскан, а «Араттыё с=з\» деп романы дээш Тыва АССР-ниё К\р\не шаёналын (1974 чылда =лгениниё соонда) тывыскан
Тыва литератураныё тургустунуушкунунга болгаш х=гж\лгезинге ачы-хавыяазы дээш Салчак Калбак-Х=рекович Тока (=лгениниё соонда) «Тыва АССР-ниё улустуё чогаалчызы» х\нд\л\г атты тывыскан.
37 слайд
- «Араттыё с=з\» деп чогаалы дээш (1950) Сталинниё 3-к\ деёнелдиё премиязы
- 7 Ленин орденнери
Кызыл Тук ордени
- Тыва Республиканыё 3 ордени болгаш х=й санныг медальдар
Шаёналдары, премиялары
38 слайд
Кроссворд айтырыглары:
Доора дургаар:
1. Салчак Калбак-Хорекович. Уланчызы чул?
2. Бис бо ажылды кылгаш каш деп демдек алыксап турар бис?
3. Ок-боо чокта тывалар ч\н\ё дузазы-биле аёнап чорааннарыл?
4. Токаныё угбазыныё адын кым дээр?
5. Салчак Токаныё авазын кым дээр чораан?
6.Анчы маадырныё ч\\дээрил?
Узун дургаар:
8. Черликпен кандыг =ёнуг ыдыл?
9. Токаныё кырган-ачазы Калбак-Хорек кайыын к=ж\п келгенил?
10. Тока чогаалчы бо чылын 110 ч\л\г\л?
11. Черликпен-биле б=р\лер тулушкан соонда, хар кыры ч\н\н-биле кызыл кылдыр =ёнетине бергенил?
12. «Араттыё с=з\» деп чогаалда чалан эргелиг т=леп чок маадырныё ады кымыл?
7. Ч\\ деп хемниё кыдыынга т=р\тт\нгенил?
39 слайд
Туңнел
Салчак Токанын «Араттын сөзүнде» бойдус чурумалын аажок байлак кылдыр көргүскени онзагай.
Ук чурумалда кол черни Мерген хем-кол маадыр Тывыкының өскен хеми.
С.К.Токаның « Араттың сөзү» делегейде эң-не билдингир , төөгуде мөнге арткан.
- Ынчангаш С.Тока шынап-ла «Улустуё чогаалчызы» деп болур.
40 слайд
Кичээнгейинер дээш
Четтирдивис!
41 слайд
42 слайд
Рабочие листы
к вашим урокам
Скачать
6 656 761 материал в базе
Настоящий материал опубликован пользователем Тюлюш Анай-Хаак Владимировна. Инфоурок является информационным посредником и предоставляет пользователям возможность размещать на сайте методические материалы. Всю ответственность за опубликованные материалы, содержащиеся в них сведения, а также за соблюдение авторских прав несут пользователи, загрузившие материал на сайт
Если Вы считаете, что материал нарушает авторские права либо по каким-то другим причинам должен быть удален с сайта, Вы можете оставить жалобу на материал.
Удалить материалВаша скидка на курсы
40%Курс профессиональной переподготовки
500/1000 ч.
Курс повышения квалификации
36 ч. — 144 ч.
Курс профессиональной переподготовки
300/600 ч.
Курс повышения квалификации
36 ч. — 144 ч.
Мини-курс
5 ч.
Мини-курс
4 ч.
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.