Презентация сабақ "Жүректің қан айналым жүйесі"

• 1 слайд

  “Тас қақпа”ойыны
  “Күміс қақпа” ойыны
  “Алтын қақпа “ойыны
  Үй тапсырмасы
  

• 2 слайд

  “Тас қақпа”
  “Тас қақпа”
  “Тас қақпа”
  

• 3 слайд

  “Алтын қақпа” ойыны кім жылдам?
  . “Тас қақпа” ойыны
  1. Қанның ядросыз қызыл түйіршіктері қалай аталады?
  А) лейкоциттер    ә) эритроциттер   б)тромбоциттер  в)лимфоциттер
  2. Қан ұйымайтын ауру  қалай аталады?  А) қаназдық    ә) анемия   б) гемофилия   в) дистрофия
  3. Эритроциттердің 1мм³ қан көлеміндегі мөлшері   
   А) 4,5-5млн  ә) 250-400мың  б) 6-9млн  в) 0,9%
  4.Тромбоциттер өзінен қандай заттарды бөліп шығарады?
  А) протромбин  ә) фибрин  б) гемоглобин  в) серотонин
  5. Жүректің ішкі жағын астрлайды........          
  А) эндокард  ә) эпикард  б) миокард  в) перикард
  6. Қан беруші адам..........          
  А) реципиент  ә) донор  б) пациент  в) гипоксия
  7. Фагоцитоз құбылысын  зерттеген  ғалым
  А)Э.Геккель  ә) Сеченов  б) Мечников  в) Павлов
  8. Ересек адамның жүрегінің салмағы қанша?
  А) 300гр  ә) 500гр  б) 200гр  в)1500гр
  9. Жүректі емдейтін маман дәрігер        
  А) эндокринолог  ә) лор  б) кардиолог  в) терапевт
  10. Ірі ядроды  қан клеткалары бар қан жасушалары
  А) эритроциттер  ә) тромбоциттер  б) лимфоциттер  в) лейкоциттер
  
  Үй тапсырмасы
  

• 4 слайд

  Алтын қақпа” ойыны кім жылдам?
  . “Тас қақпа” ойыны
  1. Организмде зат алмасуды қамтамасыз ететін қан тамырлары жүйесінде  қанның үнемі айналыста болып тұруын... .........       д.а.
  а) қанайналым  ә) зәршығару  б) тынысалу  в) көбею
  2. Жүректің бұлшық етінің жиырылып,    босаңсуы...........д.а.
  А) босаңсу  ә) жиырылу  б) ырғақтылық  в) қанайналым
  3. Ересек адамның жүрегінің салмағы неше грамм?  
   А) 200гр  ә(500гр  б) 1500гр  в) 300гр
  4. Жүректің жұмысын зерттейтін ғылым
  А) эндокринология  ә) кардиология  б) терапия  в)онкология
  5. Жүректің ортаңғы бұлшық ет қабаты       А) эпикард  ә) миокард  б) эндокард  в) педикард
  6. Адам ағзасында неше литр қан болады?  А) 4,5-5л  ә) 5-6л  б) 6-7л  в) 7 -8л
  7. IV топтың қанын қандай топқа құяды?    А) І-ІІ  ә) ІІ-ІІІ  б) І-ІІІ  в) ІV
  8. Қанда протромбин ақуызының түзілуіне  әсер ететін дәрумен         А) А  ә) Д  б) К  в) С
  9. Ағзаның қорғаныштық қаситке ие болуы А) иммунитет  ә) фагоцит  б) лимфоцит  в) гемоглобин
  10. Қанды қабылдаушы адам                   
  А) донор  ә) реципиент  б) иммунитет  в) фагоцитоз
  
  Үй тапсырмасы
  

• 5 слайд

  Алтын қақпа” ойыны кім жылдам?
  . “Тас қақпа” ойыны
  1 …дегеніміз—жүректің өзінде пайда болатын импульс әсерінен жиырылу қабілеті.
  А.Жүрек циклі Б.иммунитет В.Лимфа
  2 Жүрекшелердің бір жиырылуынан екінші жиырылуына дейінгі кезең… деп аталады.
  А.Тироксин Б.Адреналин В.Фагоцитоз
  3 Жүректің жұмысын бүйрек үсті безінің гармоны-- … күшейтеді
  А.. 0,1 сек Б. 0,3 сек В.0,8 сек
  4 Жүрекшенің жиырылуы… созылады. А.0,1 Б.0,3 сек В.0,4
  5 Қарыншаның жиырылуы …созылады. А.Жүрек циклі В.Жүрек автоматизмі
  6 Жүректің бір ретсоғуына барлығы …уақыт керек. А.70-75 Б.81-85 В.80-85
  7 Жүрек қалыпты жағдайда минутына …рет соғады. А.0,3 Б.0,8 сек В.0,1
  8 Жүрек жұмысына қалқанша без гармоны …де әсер етеді.
  А. Симпатикалық В.Парасимпатикалық
  9 ….жүйкелер жиілікті жылдамдатып,жүрек бұлшық етінің жиырылу күшін арттырады.
  А.Адреналин Б.Иммунитет В. Тироксин
  10 Қанның құрамындағы тұздар…жүрек жұмысын баяулатса ,…күшейтеді.
  А.Калий,кальций Б.калий,темір В.көміртегі.кальций
  
  Үй тапсырмасы
  

• 6 слайд

  Тест жауаптары
  

• 7 слайд

  “Күміс қақпа”
  “Күміс қақпа”
  “Күміс қақпа”
  

• 8 слайд

  Үй тапсырмасы
  “Алтын қақпа” ойыны кім жылдам?
  . “Күміс қақпа” ойыны
  Капиллярлар
  1. Адам лимфа түйіндерінің саны:
  2. Лейкоциттің қызметі:
  3. Қан глюкозасы қызметі:
  4. Ядросыз қан жасушасы:
  5. Плазма нәруызы қанша топ:
  6. Тромбоцит қызметі:
  7. Рентген сәулесінен лимфоциттер:
  8. Плазма нәруыздарын ата:
  9. Тромбоциттің тіршілік ұзақтығы:
  10. Лимфа түйіндерінің түсі:
  11. Ағзаның қорғану реакциясы:
  12. Лейкоцит тіршілігі:
  13. Қан плазмасының мөлшері
  
  
  
  
  

• 9 слайд

  Үй тапсырмасы
  “Алтын қақпа” ойыны кім жылдам?
  . “Күміс қақпа” ойыны
  Капиллярлар
  1. Адам лимфа түйіндерінің саны: 460
  2. Лейкоциттің қызметі: фогоцитоз
  3. Қан глюкозасы қызметі: жасушаның энергия көзі
  4. Ядросыз қан жасушасы: эритроцит
  5. Плазма нәруызы қанша топ: 3
  6. Тромбоцит қызметі: қан ұю
  7. Рентген сәулесінен лимфоциттер: жойылады
  8. Плазма нәруыздарын ата: альбумин глобулин фибриноген
  9. Тромбоциттің тіршілік ұзақтығы: 7-10 күн
  10. Лимфа түйіндерінің түсі: қызғылт-сұр
  11. Ағзаның қорғану реакциясы:иммунитет
  12. Лейкоцит тіршілігі:2-5 тәулік
  13. Қан плазмасының мөлшері:55
  
  
  
  
  

• 10 слайд

  Үй тапсырмасы
  “Алтын қақпа” ойыны кім жылдам?
  . “Күміс қақпа” ойыны терминдермен
  1. АИВ
  2. Қанның түссіз жасушалары:
  3. Қанды қабылдайтын адам:
  4. Егу арқылы қабылданатын иммунитет:
  5. Қан ұйымайтын ауру:
  6. Қан ұю ұзақтығы:
  7. Қанның қызыл пигемнті:
  8. Қан ұюына қатысатын жасуша:
  9.Бөгде бөлшектерді сіңіру процесі:
  10. Тұқымқуалайтын иммунитет:
  11. Мөлдір сұйықтық:
  12Гемофилия қандай ауру:
  13Ішкі ортаға не жатады:
  
  
  
  

• 11 слайд

  Үй тапсырмасы
  “Алтын қақпа” ойыны кім жылдам?
  . “Күміс қақпа” ойыны терминдермен
  1. АИВ адам иммунитет тапшылығы вирусы
  2. Қанның түссіз жасушалары: лейкоцит
  3. Қанды қабылдайтын адам: реципиент
  4. Егу арқылы қабылданатын иммунитет: жасанды
  5. Қан ұйымайтын ауру: гемофилия
  6. Қан ұю ұзақтығы: 4-5 мин
  7. Қанның қызыл пигемнті: гемоглобин
  8. Қан ұюына қатысатын жасуша: тромбоцит
  9.Бөгде бөлшектерді сіңіру процесі: фагоцитоз
  10. Тұқымқуалайтын иммунитет: табиғи
  11. Мөлдір сұйықтық:лимфа
  12Гемофилия қандай ауру:қан ұйымауы
  13Ішкі ортаға не жатады:қан, лимфа, ұлпа сұйықтығы
  
  
  
  

• 12 слайд

  Үй тапсырмасы
  “Алтын қақпа” ойыны кім жылдам?
  . “Күміс қақпа” ойыны терминдермен
  1. Ішкі ортаға не жатады:
  2. Қанның мөлшері қанша:
  3. Қан пластинкасы қалай аталады:
  4. Гемоглобин не:
  5. Эритроциттің диаметрі:
  6. Плазма нәруызы қаншаға бөлінеді
  7. Фагозитоз қандай процесс:
  8. Лейкоцит қызметін ашқан ғалым:
  9. Лимфа латынша:
  10. Ұлпа сұйықтығы мөлшері:
  11. Эритроциттің тіршілік ұзақтығы
  12Лимфа диаметрі:
  13Кемік май түрлері:
  14. 1 қантоп реципиенті:
  
  
  
  

• 13 слайд

  Үй тапсырмасы
  “Алтын қақпа” ойыны кім жылдам?
  . “Күміс қақпа” ойыны терминдермен
  1. Ішкі ортаға не жатады: қан, ұлпа сұйықтығы, лимфа
  2. Қанның мөлшері қанша: 4,5-5 л
  3. Қан пластинкасы қалай аталады: тромбоцит
  4. Гемоглобин не: қанның қызыл пигменті
  5. Эритроциттің диаметрі: 7,5 мкм
  6. Плазма нәруызы қаншаға бөлінеді3
  7. Фагозитоз қандай процесс: бөгде бөлшектерді сіңіру, қорыту
  8. Лейкоцит қызметін ашқан ғалым: Мечников
  9. Лимфа латынша: таза су, ылғалТаза су, ылғал
  10. Ұлпа сұйықтығы мөлшері: 14-20 л
  11. Эритроциттің тіршілік ұзақтығы120 күн
  12Лимфа диаметрі:5-6.5 мкм
  13Кемік май түрлері:түтікті жалпақ, қысқа сүйектер
  14. 1 қантоп реципиенті:барлық топтар
  
  
  
  

• 14 слайд

  “Алтын қақпа”
  “Алтын қақпа”
  “Алтын қақпа”
  

• 15 слайд

  Үй тапсырмасы
  “Алтын қақпа” ойыны кім жылдам?
  . “Алтын қақпа” ойыны суретпен жұмыс
  
  

• 16 слайд

  Үй тапсырмасы
  “Алтын қақпа” ойыны кім жылдам?
  . “Алтын қақпа” ойыны суретпен жұмыс
  
  

• 17 слайд

  Үй тапсырмасы
  “Алтын қақпа” ойыны кім жылдам?
  . “Алтын қақпа” ойыны суретпен жұмыс
  
  

• 18 слайд

  Жүрек- қан тамырлары жүйесі
  “Алтын сандық”
  

• 19 слайд

• 20 слайд

  Қантамырлардың құрылысы.
  
  

• 21 слайд

  Қан тамырлары (vasa sanguinea, лат. vasa — тамыр, sanguis — қан) — адам мен жануарлар организмінің жүрек-тамырлар жүйесіне жататын, қабырғасы серпімді келген түтікше мүшелер. Қан тамырлары: қанды жүректен алып шығып, организмге тасымалдайтын қызыл тамырларға ( артерияларға), қанды организмнен жүрекке алып келетін көк тамырларға( веналарға) және оларды өзара байланыстырып организмдегі жасушалық және ұлпалық деңгейде үздіксіз жүретін зат алмасу процестерін қамтамасыз ететін микроайналым арнасының қан тамырларына (қызыл тамырша — артериола, қылтамыр - капилляр, көк тамырша — венула) бөлінеді. Артериялар мен вена тамырлары қанды тасымалдаушы тамырларға жатады. Олардың қабырғасы қалың. Түтікше мүше ретінде артериялар мен веналардың қабырғалары үш қабықтан құралған: ішкі - интима, ортаңғы — медиа, сыртқы - адвентиция. Микроайналым арнасы қан тамырларының қабырғалары арқылы қан мен оны қоршаған ұлпалар арасында зат алмасу процесі жүреді. Қан тамырла- рының ішкі беті эндотелиймен астарланған. Вена тамырлары интимасында жүрекке қарай ғана ашылатын қақпақшалар (клапандар) болады. Артериялар – қанды жүректен барлық мүшелері мен ұлпаларға тасымалдайды. Веналар – мүшелер мен ұлпалардан жүрекке ағатын қан.
  Капиллярлар – ең жіңішке қан тамырлар
  
  

• 22 слайд

  Адамда жалпы қанша капилярлар бар?
  2 млрд
  Артериола капилярлар айналуы үшін диаметри қанша мкмга жетуі керек?
  100 мкм
  Капиляр арнасы қанша мкм құрайды?
  4-20
  Артериялардың ең ірісі қалай аталады?
  Қолқа (аорта)
  Жүректің ішкі астарлы қабаты
  эндокард
  Капилярлардың веналық ұшы не түзеді?
  венула
  
  

• 23 слайд

  Рефлексия.
  1.Бүгінгі сабақта не білдік?
  2.Жұппен жұмыс жасау тиімді орындалды ма?
  3.Әсіресе, сабақтың қай кезеңдері ұнады?
  4.Бүгінгі сабаққа беретін бағаң?
  Үйге тапсырма
  Балдырлар ,тест ,терминдер