Презентация "Шаянтәрізділер класы", 7 сынып

• 1 слайд

  Биология
  Сабақтың тақырыбы
  Шаянтәрізділер класы. Өзен шаян, тіршілік ортасы, құрылысы ерекшеліктері, қоректенуі, тыныс алуы, көбеюі, табиғаттағы, адам өміріндегі маңызы.
  

• 2 слайд

  Іске сәт, достар!
  Қайырлы таң достым,
  Қайырлы күн болсын.
  Бейсенбінің әр кезі,
  Сәттілікке толсын.
  Біздің алар бағамыз,
  Кілең «бестік» болсын!
  

• 3 слайд

  Сабақтың типі : Жаңа материалды меңгерту.
  Сабақтың әдістері: Әңгіме - сұхбат ;өзіндік жұмыс; жұптық жұмыс; интерактивті тақтамен жұмыс; дәптермен жұмыс; кітаппен жұмыс; тест жұмысы
  Оқыту технологиясы: СТО технологиясы , жаңа форматтағы 7 модуль
  Мотивация: Жаңа тақырыпты ашу
  Сабақтың көрнекілігі: Биология 7 сынып, “Шаянтәрізділер класы ” таблица, “Шаянның ішкі құрылысы” дымқыл препарат.
  
  
  Сабақтың түрі: іскерлік сабақ
  

• 4 слайд

  КӨҢІЛ КҮЙІҢ ҚАНДАЙ?
  Психологиялық дайындық
  І. Ұйымдастыру кезеңі. Көңіл-күйді анықтау.
  Оқытуды басқару және көшбасшылық
  

• 5 слайд

  Сыныпты топқа бөлу
  2 топ
  
  1 топ
  3 топ
  

• 6 слайд

  “Біз жалпы ұлттық идеямыз – Мәңгілік Елді басты бағдар етіп, тәуелсіздігіміздің даму даңғылын нұрлы жолға айналдырдық. Қажырлы еңбекті қажет ететін, келешегі кемел Нұрлы Жолда бірлігімізді бекемдеп, аянбай тер төгуіміз керек. Мәңгілік Ел-елдің біріктіруші күші, ешқашан таусылмас қуат көзі”
  Н.Ә.Назарбаев.
  
  «Нұрлы жол - болашаққа бастар жол»
  

• 7 слайд

  “Бағалау” жүйесі
  Бағалау парағы
  Оқыту үшін бағалау және оқуды бағалау
  18 - 20 ұпай “5”
  15 - 17 ұпай “4”
  10 - 14 ұпай “3”
  

• 8 слайд

  Сабақ кезеңдері:
  І. Ұйымдастыру
  ІІ: “Ой ашар” Үй тапсырмасын пысықтау.
  ІІІ “Ой шақыру” жаңа тақырыпты ашу.
  ІV. “Мағынаны тану” Жаңа сабақ ресурс бойынша жұмыс.
  V. “Миға шабуыл” топтастыру
  VІ. “Қызығушылықты ояту” (интерактивті тақтамен жұмыс)
  VІІ. “Ой дамыту” сұрақ-жауап
  VІІІ. “Ой түйіндеу” тест жұмысы.
  ІХ.Рефлексия “Екі жұлдыз бір тілек”
  Х.Бағалау
  ХІ.Үйге тапсырма.
  
  

• 9 слайд

  “Ой ашар” “Кім жылдам”
  Үй тапсырмасы.
  
  1. Типтің ұлулар аталуы неліктен?
  2. Ұлулар типінің кластары?
  3. Ұлулар типіне жататын жәндіктердің негізгі ерекшеліктері?
  4. Тұлғадан ерекше қатпарлы қабат?
  5. Ұлулардың асқорыту жүйесіндегі ерекше без қалай аталады?
  6. Ұлулардың қантарат жүйесі?
  7. Ұлулар қалай тыныс алады?
  8. Ұлулар қалай қозғалады?
  9. Қармалауыштар деген не: оны неге кейде аяқ дейді:
  10. Ұлулардың маңызы (табиғатта және адам өміріндегі)
  

• 10 слайд

  Бір мақұлық мойны жуан, тірсегі ұзын, Тікпесе өзі етік, сақтар бізін. Тағы да іске ыңғайлы қайшысы бар, Іс тігіп көрген де емес еш қызығын.
  
  “Мағынаны тану” Жаңа сабақ
  “ Ой шақыру”
  

• 11 слайд

  Сабақ мақсаты:
  Шаянтәрізділер класына жалпы сипаттама бере отырып, шаян тәрізділерге жататын жәндіктердің негізгі ерекшеліктеріне, олардың көптүрлілігіне, сыртқы құрылысы мен тіршілік ортасына, тіршілік ету дағдысы және мінез - құлығына тоқталып түсінік беру.
  

• 12 слайд

  
  Тапсырма: Оқулықта берілген мәтін арқылы әр топ әңгімелеп береді.
  І топ: Баяндаушылар (тақырып бойынша баяндап береді)
  ІІ топ: Сілтеме табушылар (сөздікпен жұмыс)
  ІІІ топ:Ізденушілер(шаяндар жайлы қосымша материалдар дайындайды)
  

• 13 слайд

  Тип Буынаяқтылар – Arthropoda
  Тип тармағы Хелицералылар – Сһеlicerata
  Класс Шаянтәрізділер – Crustacea
  онаяқтылар
  дүзуаяқтылар
  шашарандымұрттылар
  Отрядтар
  

• 14 слайд

  Шаянтәрізділер класы
  Креветки
  Омар
  Өзен шаяны
  

• 15 слайд

  Тұщы суда мекендейтін және жер
  үстіндегі шаянтәрізділер
  

• 16 слайд

  Шаянтәрізділердің сан алуандығы:
  Асшаян
  
  Дафния
  Дулығар
  Таңқышаян
  Циклоп
  
  Омар
  
  

• 17 слайд

  Шаянтәрізділердің негізгі ерекшеліктері:
  ШАЯНТӘРIЗДIЛЕР КЛАСЫ (Crustacea) 30 000 астам түрі бар. Шаянтәрізділерді зерттейтін ғылым
  карцинология. Шаянтәрізділер омыртқасыздардың бір класы.
  А)Сыртқы құрылысы: Денелерi–баскөкірек және құрсақ болып екiге бөлiнедi. 
  Денесінің ұзындығы 1 — 2 мм-ден (ең майдасы су бүргесі Alonella, ұзындығы 0,25 мм) 80 см-ге жетеді. Ең ірісі — жапон шаяны (Macrocheіra kaempferі), оның құлашы 4 м болады. Ең ауыр шаян — Солтүстік Атлант омары (Homarus amerіcanus), оның салмағы 20 кг. Шаянтәрізділер денесін жауып тұратын кутикулада сыртқы қаңқаның қызметін атқаратын хитин көп. Ол қорғаныш қызметін атқарады, бірақ екінші жағынан — үздіксіз өсуіне кедергі жасайды. Сондықтан шаянтәріздер түлеу арқылы өседі. Бұлардың денесі жеке бунақтардан құралған, әр бунағында жұп бунақ аяқтары болады (бірақ эвол. даму барысында кейбір аяқтарының жойылып кетуі мүмкін). Денесі 3 бөлімнен тұрады: бас, кеуде және құрсақ. Бас бөліміндегі бунақтардың саны тұрақты — акроннан және 4 бунақтан құралған, олардың 5 жұп өсінділері бар. Бірінші жұбы — антеннула, екіншісі — антенна, қалған үш жұбы қорегін ұстайтын және ұсақтайтын, түрі өзгерген аяқтары. шаянтәрізділердің басында бір жұп күрделі немесе фасеттік көздері бар. Кеуде және құрсақ бунақтарының саны бірдей емес. Олардың көп жағдайда кеуде аяқтары жылжу, жүзу, құрғақ жерде жүру қызметін атқарады. Жоғары сатыдағы шаянтәрізділердің құрсақ аяқтары дамыған әрі қос бұтақты. Құрсағы көпқылтанды құрттардың пигидиіне (құрсақтың соңғы бөлімі) ұқсас тельсонмен (құрсағының соңғы бунағы) аяқталады. Жүйке жүйесі мидан және құрсақ жүйке тізбегінен тұрады. Ас қорыту жүйесі жақсы жетілген. Ішегі ас үгітетін қарыннан және “бауырдан” құралып, ортаңғы ішекке ашылады. Бір клеткалы организмдермен, өлексемен, органикалық заттармен, көп клеткалы өсімдік және жануарлармен қоректенеді. Желбезектерімен, егер олар болмаса, бүкіл денесімен тыныс алады. Қан айналу жүйесі тұйық емес, жүрегі арқа жағында орналасқан. Сезім мүшелері жақсы жетілген, олар сезімтал талшықтар (рецепторлар) түрінде болады. Зәр шығару жүйесі екі жұп безді: антенналды және максиллярлы. Тепе-теңдік сақтау мүшесі — статоцист жақсы дамыған. шаянтәрізділер көбінесе дара жыныстылар, тек мұртаяқтылар мен онаяқтыларда гермафродиттік кездеседі. Жынысты деформизм айқын байқалады. Көпшілік тобына партеногенез тән, жұмыртқаларын суға тастайды. Шаянтәрізділер метаморфтық жолмен дамиды.
  
  
  
  
  

• 18 слайд

  Сергіту сәті
  

• 19 слайд

  
  Шаянның сыртқы құрылысы
  

• 20 слайд

  Шаянтәрізділердің ішкі құрылысы
  

• 21 слайд

  “Қызығушылықты ояту”
  (Интерактивті тақтамен жұмыс)
  Тапсырманы толық орындағанда 5 ұпай
  1.Өзен шаяны мекендейді
  2.Шаянның денесі ... тұрады
  3.Шаян қорегін ... ұстайды
  4.Шаян денесі ... қапталған
  5. Шаян екі жасыл без арқылы
  6. Өзен шаяны
  7.Шаянның сезім мүшелері
  8. Шаянның тыныс алу мүшесі
  Өзен,көлдерде
  Бас көкірек және құрсақ
  жақаяқтармен
  Зәр шығарады
  хитин
  Жақсы дамыған
  желбезек
  Дара жынысты
  

• 22 слайд

  
  “Ойды түйіндеу” тест жұмысы Жұптық тапсырма
  (Әр дұрыс жауап 1 ұпай)
  Бағалау
  “5” - 7, “4” – 6 - 5,
  “3” – 4 - 3, “2” - 0-2
  
  Буынақтылар типінің басты белгісі қайсысы?
  А) дене құрылысы буындарға бөлінген
  В)екі жақты симметрия
  С)түлеу
  Д)ашық қан айналым жүйесі
  Е)шағылысу
  2. Шаянда қандай дене бөлімдері
  А)бас
  В)көкірек
  С)баскөкірек,құрсақ
  Д)басқұрсақ
  Е)құрсақ
  3. шаянның жүрек пішіні қандай?
  А)түтікше
  В)сақина
  С)бесбұрышты қаншық
  Д)екі камералы
  Е(төрт камералы
  4. шаянның зәр шығаруға қатысатын жасыл бездері қай бөлігінде
  орналасқан
  А)құйрық
  В)құрсақ
  С)бас
  Д)қармалауыштар
  Е)кеуде
  5. шаяндар қалай көбейеді?
  А)бүршіктеу
  В)жұмыртқалау
  С)тірідей туылу
  Д)уылдырық шашу
  Е)партеногенез
  6. өзен шаянының зәр шығару мүшелері қалай аталады?
  А)жасыл бездер
  В)шығағыш тесіктер
  С)мальпигий түтіктері
  Д)кірпікшелі жасушалар
  Е)бүйрек
  7.шаянда қандай сезім мүшелері жоқ?
  А)көру
  В)есту
  С)тепе-тендік мүшесі
  Д)иіс сезу
  Е) барлығы бар
  

• 23 слайд

  
  Рефлексия “Екі жұлдыз бір тілек”
  Бағалау.
  
  Үйге тапсырма:
  

• 24 слайд

  Рефлексия
  «Бәрін білгім келеді»
  Бүгінгі сабақта маған не жаңалық болды?
  
  Бүгінгі сабақта басты ой не болды?
  
  - Менің ұсынысым ...
  

• 25 слайд

  Назарларыңызға рахмет!