Презентация тақырыбы " Ион алмасу реакциялары" 9 класс

• 1 слайд

  Ион алмасу реакциялары
  және олардың
  жүру жағдайлары
  

• 2 слайд

  Сабақтың мақсаты:
  Иондардың қасиеті ретінде электролиттердің қасиеттері туралы ұғымды тереңдету; молекулалық, толық және қысқартылған иондық теңдеулер құруды үйрету; реакция аяғына дейін жүретін жағдайлар; хлоридтерге, сульфаттарға сапалық раекцияны қайталау және бейтараптану реакциясы туралы оқушылардың білімдерін бекіту. Заттардың қасиеттері және сапалық жаңа деңгейдегі олардың өзара әсер механизмі туралы білімді қайта қарау.
  Аяғына дейін жүретін ион алмасу реакцияларын демонстрациялау. Катиондар мен аниондарға сапалық реакция.
  
  

• 3 слайд

  Үш бірдей қосылыс қатар келетін ұтымды жол табыңыз:
  1нұсқа- электролиттер
  2 нұсқа- бейэлектролиттер
  
  №1 тапсырма
  

• 4 слайд

  №1 тапсырма
  Дұрыс жауап
  электролиттер
  бейэлектролиттер
  

• 5 слайд

  
  
  
  
  
  
  
  
  №2 тапсырма Химиялық диктант
  
  Көп нүктенің орнына тиісті сөзді жаз.
  1).... – суда ерігенде немесе балқығанда оң және теріс
  иондарға бөлінетін заттар.
  2) Иондар дегеніміз – ... бөлшектер.
  3) Диссоциациялану дәрежесі ..... әріпімен белгіленеді.
  4) Күкірт қышқылы ... сатыда диссоциацияланады.
  5) ..... – сулы ерітіндіде диссоциацияланғанда катион
  ретінде тек сутек катионын бөліп шығаратын заттар.
  
  
  

• 6 слайд

  №3ТАПСЫРМА
  
  
  
  «Тұздардың, негіздердің және қышқылдардың суда ерігіштігі» кестесін пайдаланып, берілген кестеге мына заттардың формулаларын бөліп жазыңдар:
  
  CuO, Cu(OH)2, Ca(OH)2, H2SO4, K2SO4, BaSO4, AgNO3, AgCl, FeCl3, PbCO3.
  
  

• 7 слайд

  Сергіту жаттығуы
  H,  O,  Na,  K,  Mg,   Zn,  Ag,  Au,  Pb,  Hg,  P,  Fe,  C,    S, ...
  
  

• 8 слайд

  Иондар арасында алмасу реакциялары жүреді.
  
  Ион алмасу реакциялары 3 жағдайда аяғына дейін жүреді
  Тұнба түзілгенде
  Газ бөлінгенде
  Су түзілгенде
  *** Қалған уақытта ион алмасу реакциялары
  қайтымды деп аталады
  Ион алмасу реакциялары
  

• 9 слайд

  Тұнба түзілетін жағдай :
  CuSO4 + 2NaOH Na2SO4 + Cu(OH)2
   
  2AgNO3 + CaCl2 Ca(NO3)2 + 2AgCl
   
  Na2CO3 + Ca(NO3)2 2NaNO3 + CaCO3
   
  BaCl2 + K2SO4 2KCl + BaSO4
  

• 10 слайд

  Газ бөлінетін жағдай:
  CaCO3 + 2HNO3 Ca(NO3)2 + H2CO3
  
  (H2O + CO2 )
   
  Na2SO3 + 2HCl 2NaCl + H2SO3
  
  (H2O + SO2 )
   
  CuS + 2HCl CuCl2 + H2S
  

• 11 слайд

  Су түзілетін жағдай:
  CuO + H2SO4 CuSO4 + H2O
   
  Fe(OH)3 + 3HCl FeCl3 + 3H2O
   
  NaOH + HNO3 NaNO3 + H2O
  

• 12 слайд

  Егер тұнба, газ, су ТҮЗІЛМЕСЕ, онда алмасу
  реакциялары қайтымды:
  Қайтымды реакциялар – бұл бірдей жағдайда қарама-қарсы жүретін реакциялар
  2NaNO3 + CaCl2 Ca(NO3)2 + 2NaCl
   
   
  K3PO4 + 3NaCl Na3PO4 + 3KCl
   
   
  CuCl2 + Na2SO4 CuSO4 + 2NaCl
  

• 13 слайд

  Иондық теңдеулер
  Ион алмасу реакциялары үшін толық және қысқартылған теңдеулер құрылады
  Төменде келтірілгендер иондарға ыдырамайды :
  Ерімейтін заттар (ерігіштік кестесін қараңыз);
  оксидтер
  су
  газдар
  
  Иондар– бұл зарядталған бөлшектер
  
  катионы анионы
  +
  -
  1) Молекулалық теңдеуді жазып, оны теңестіреміз:
  CuSO4 + 2NaOH Na2SO4 + Cu(OH)2
  
  2) Барлық қосылыстарды иондарға ыдыратып, теңдеудің екі жағындағы бірдей иондарды қысқартамыз:
  Cu+2 + SO4-2 + 2Na+1 + 2OH-1 2Na+1 + SO4-2 + Cu(OH)2
  (толық иондық теңдеу)
  3) Алынған соңғы теңдеуді жазамыз:
  Cu+2 + 2OH-1 Cu(OH)2 (қысқартылған иондық теңдеу)
  
  

• 14 слайд

  Иондық теңдеулер
  CaCO3 + 2HNO3 Ca(NO3)2 + H2CO3 (H2O + CO2 )
  CaCO3 + 2H+1 + 2NO3-1 Ca+2 + 2NO3-1 + H2O + CO2
  
  CaCO3 + 2H+1 Ca+2 + H2O + CO2
  
  CuS + 2HCl CuCl2 + H2S
  
  CuS + 2H+1 + 2Cl-1 Cu+2 + 2Cl-1 + H2S
  
  CuS + 2H+1 Cu+2 + H2S
  
  
  

• 15 слайд

  Иондық теңдеулер
  NaOH + HNO3 NaNO3 + H2O
  
  Na+1 + OH-1 + H+1 + NO3-1 Na+1 + NO3-1 + H2O
  
  OH-1 + H+1 H2O
  K3PO4 + 3NaCl Na3PO4 + 3KCl
  
  3K+1 + PO4-3 + 3Na+1 + 3Cl-1 3Na+1 + PO4-3 + 3K+1 + 3Cl-1
  
  Қысқартылған иондық теңдеу жоқ , сәйкесінше,
  Қайтымды реакцияларда қысқартылған
  иондық теңдеу болмайды
  

• 16 слайд

  Зерттеу тапсырмасы
  1.Неліктен сынауыққа калий хлоридін құйып, үстіне натрий сульфатын қосқанда тәжірибеде ешқандай өзгеріс  байқалмайды, реакция теңдеуін жазып түсіндір?
  2.Натрий сульфаты бар сынауыққа барий хлоридін қоссақ неліктен ақ тұнба түзіледі, ол қандай зат?
  3.Натрий  сульфиді ерітіндісіне тұз қышқылын   құйғанда неге  шіріген жұмыртқаның исі   білінеді?
  
  

• 17 слайд

  Миға шабуыл
  Арман мен Марат үй тапсырмасына берілген реакция теңдеулерін орныдап отырған, кенет абайсыздан қағаз бетіне сия құйылып кетті. Оқушыларға жазбаны қалпына келтіруге көмек беруіңіз сұралады. Ол үшін қалпына келтірілген теңдеулерге толық және қысқаша иондық теңдеулер құруыңыз қажет.
  1) NaOH + HCl NaCl + H2O
  2) MgCl2 + Na2SO3 MgSO3 + 2NaCl
  3) K2SO3 + HNO3 KNO3 + H2O + SO2
  4) ZnSO4 + 2NaOH Zn(OH)2 + Na2SO4
  5) Al(OH)3 + 3HNO3 Al(NO3)3 + 3H2O
  6) CaCO3 + 2 HCl CaCl2 + H2O + CO2
   
  

• 18 слайд

  Назар аударыңыз! Дұрыс жауап
  NaOH + HCl NaCl + H2O
  Na+1 + OH-1 + H+1 + Cl-1 Na+1 + Cl-1 + H2O
  OH-1 + H+1 H2O
  
  2) MgCl2 + Na2SO3 MgSO3 + 2NaCl
  Mg+2 + 2Cl-1 + 2Na+1 + SO3-2 MgSO3 + 2Na+1 +2Cl-1
  Mg+2 + SO3-2 MgSO3
  
  3) K2SO3 + 2HNO3 2KNO3 + H2O + SO2
  2K+1 + SO3-2 + 2H+1 + 2NO3-1 2K+1 + 2NO3-1 + H2O + SO2
  SO3-2 + 2H+1 H2O + SO2
  
   
  

• 19 слайд

  Назар аударыңыз! Дұрыс жауап (жалғасы)
  4) ZnSO4 + 2NaOH Zn(OH)2 + Na2SO4
  Zn+2 + SO4-2 + 2Na+1 + 2OH-1 2Na+1 + SO4-2 + Zn(OH)2
  
  Zn+2 + 2OH-1 Zn(OH)2
  
  
  5) Al(OH)3 + 3HNO3 Al(NO3)3 + 3H2O
  Al(OH)3 + 3H+1 + 3NO3-1 Al+3 + 3NO3-1 + 3H2O
  Al(OH)3 + 3H+1 Al+3 + 3H2O
  
  6) CaCO3 + 2 HCl CaCl2 + H2O + CO2
  CaCO3 + 2H+1 + 2Cl-1 Ca+2 + 2Cl-1 + H2O + CO2
  CaCO3 + 2H+1 Ca+2 + H2O + CO2
  

• 20 слайд

  Бір қалашықтағы хлорлы кальций бар шипалы құдықты Жалмауыз кемпір мен қарға улап тастапты. Құдықтағы емдік ерітінді бүкіл қалашық тұрғындарына уланған, қан кеткен жағдайларда, аллергияға қарсы көмегін тигізіп отырды.ОларСaCl2 ерітіндісін ерімейтін әктасқа CaCO3 айналдырды. Қалашық тұрғындарына NaCl, Na2CO3, HCl, H2SO4, Zn(NO3)2 ерітінділерінің қайсысын қолдана отырып көмекке келуге болады ?
  

• 21 слайд

  Назар аударыңыз! Дұрыс жауап
  СаСО3 + 2HCl CaCl2 + H2O + CO2
  Ү.Ж. Толық және қысқартылған иондық теңдеулерді құрыңыз
  

• 22 слайд

  Кішкентай елік достарына ұзақ 3 күн бойы жол жүріп келеді.Ол мақсатына жету үшін тек өзенді ғана өтуі қажет. Өкінішке орай, ол өтетін өзен кұкірт қышқылымен бүлінген. Төмендегі ерітінділердің қайсысын пайдаланып елікке көмектесуге болады? NaCl, Ba(OH)2 HCl, CuSO4, Ba(NO3)2.
  

• 23 слайд

  Назар аударыңыз! Дұрыс жауап
  H2SO4 + Ba(OH)2 BaSO4 + 2H2O
  Ү.Ж. Толық және қысқартылған иондық теңдеулерді құрыңыз
  

• 24 слайд

  Үй тапсырмасы
   § 8 оқу С (2,3) жаттығуларды орындау