Презентация «Уҡыусыларҙың танып белеү эшмәкәрлеген әүҙемләштереүҙә терәк сигналдар һәм терәк конспектар ҡулланыу»

• 1 слайд

  
  
  
  
  
  
  
  Хажиева Флүзә Морҙағол ҡыҙы
  Учителя башкирского языка и литературы
  
  
  
  
  
  
  Мин – уҡытыусы.
  Минең исемем бөтәгеҙгә таныш,
  Ғорурланып әйтәм – Уҡытыусы!
  Бала күңелендә илгә, ергә,
  Үҙ теленә һөйөу уятыусы.
  Уҡытыусымын! Һөйөнөп эшкә барам,
  Байрам кеүек миңә һәр көнөм.
  Балалар һәм мәктәп – бар байлығым,
  Үҙем тапҡан бәхет бөртөгөм
  Уҡытыусымын! Сәскән орлоҡтарым
  Аҡыл емешенә әйләнгән.
  Сөнки илем, халҡым киләсәге
  Минең хеҙмәтемә бәйләнгән.
  Беҙ башлаған изге һуҡмаҡтарҙан
  Өҙөлмәһен бала эҙҙәре.
  Яңғырап торһон көмөш ҡыңғырауҙар,
  Балҡып торһон сабый күҙҙәре.
  

• 2 слайд

  Яҙыусылар менән осрашыу
  

• 3 слайд

  Салауат көндәре
  

• 4 слайд

  «Уҡыусыларҙың танып белеү эшмәкәрлеген
  әүҙемләштереүҙә терәк сигналдар
  һәм терәк конспектар ҡулланыу»
  

• 5 слайд

  уҡыусыларҙың күҙәтеүсәнлеген, логик фекерләүен үҫтереүгә материалды блоклап бирергә ярҙам итә;
  уҡыусыларҙың фекерләү эшмәкәрлеге әүҙемләштерелә, шулай итеп предметҡа ҡарата ҡыҙыҡһыныу уяна;
  уҡытыусыға ваҡытты рациональ файҙаланырға ярҙам итә, ә уҡыусының ҙур күләмле материалды үҙләштерә белеүен үҫтерә;
  яңы мәғлүмәтте дөрөҫ итеп үҙләштереү формалаша һәм алда алынған белемдәр менән сағыштырыла;
  алған белемгә ҡарата ҡыҙыҡһыныу уяна, теоретик белемде тәрәнәйтә, һөҙөмтәлә, уҡыусыларҙың белем сифаты күтәрелеүе күҙәтелә.
  
  

• 6 слайд

  Йәй
  Көҙ
  Яҙ
  Ҡыш
  Йыл миҙгелдәре
  

• 7 слайд

  К*гәрсен
  Тумырт*а
  Ҡ*ҙ
  Ҡ*р
  Һайы*ҡан
  Ҡа*ҙар
  Ҡар*а
  Т*рғай
  Ҡарабаш т*рғай
  Ҡоштар
  

• 8 слайд

  Дүшәмбе
  Шишәмбе
  Шаршамбы
  Кесаҙна
  Йома
  Шәмбе
  Йәкшәмбе
  Аҙна көндәре
  

• 9 слайд

  10 - ун
  20 - егерме
  30 - утыҙ
  40 - ҡырыҡ
  50 - илле
  60 - алтмыш
  70 - етмеш
  80 - һикһән
  90 - туҡһан
  
  1 - бер - енсе
  2 - ике - нсе
  3 - өс - өнсө
  4 - дурт - енсе
  5 - биш - енсе
  6 - алты - нсы
  7 - ете - нсе
  8 - һигеҙ - енсе
  9 - туғыҙ - ынсы
  Һандар
  

• 10 слайд

  һары
  зәңгәр
  йәшел
  ҡыҙыл
  ҡара
  ал
  аҡ
  күк
  Төҫтәр
  

• 11 слайд

• 12 слайд

• 13 слайд

• 14 слайд

• 15 слайд

  Әҙәбиәт дәрестәрендә
  терәк схемалар ҡулланыу
  2
  1
  3
  4
  Уҡыусылар менән дәрестә ҡулланырға күрмә образ-схемаһын төҙөйбеҙ.
  Күрмә образ өсөн төрлө фигураларҙы файҙаланырға була. Мәҫәлән, Ф.Иҫәнғолвтың “Урманда ни өсөн йылы?”хикәйәһен түбәндәге схемала күрһәтергә мөмкин:
  
  Әҫәрҙәге геройҙарҙың һанына ҡарап, төрлө фигуралар һайлайым:
  Әсләм
  атаһы
  Автор текстың
  исеме
  Текста 3 герой булған
  Был текста 4 герой
  

• 16 слайд

  3
  2
  4
  1
  
  яңылыҡ
  
  
  яңылыҡ
  
  Автор текстың
  исеме
  Схеманы артабан ҡатмарландырырға мөмкин:
  ваҡиғалар
  ваҡиғалар
  ваҡиғалар
  ваҡиғалар
  

• 17 слайд

  Мин
  (малай)
  Ҡыр
  ҡаҙы
  Өй
  

• 18 слайд

  Ҡыр
  ҡаҙы
  ята
  Оса алмай
  Ҡурҡа, ҡаса
  Осоп китте
  

• 19 слайд

  төҙәлде
  һынған
  Ҡанат
  

• 20 слайд

  тамырҙар
  көҙ
  еләк
  май
  йыйҙы
  Көҙ буйына айыу урман ҡыҙҙырҙы.
  Ул тәмле үлән тамырҙары, еләк ашаны.
  Май йыйҙы.
  
  «Өңдә»( ҡушымта 6 )
  тексын уҡығанда тыуған образдарҙы алгоритмға һалабыҙ.
  
  
  Аҙыҡ
  
  Һыуыҡ була башланы. Урман төпкө­лөндә
  айыу ҙур шыршы тапты һәм төбөнә өң ҡаҙҙы.
  Өңдөң төбөнә хуш еҫле ылыҫ, мүк түшәне.
  Һуңынан ботаҡтар килтереп өңдөң ауыҙын
  ҡаплап ҡуйҙы.
  Был өң —айыуҙың төйәге.
  
  Ҡыш башланыу менән айыу өңөндә йоҡларға ята. Унда йылы, рәхәт. Һыуыҡ башланғас, айыу йоҡоға тала. Һыуыҡ көслөрәк булған һайын айыуҙың йоҡоһо ҡатыраҡ.
  төҙөнө
  
  шыршы тапты
  өң ҡаҙҙы
  ылыҫ, мүк түшәне
  ботаҡтар килтерҙе өң
  
  һыуыҡтар башлана
  йылы, рәхәт
  һыуыҡ көслөрәк —йоҡо
  ҡатыраҡ
  йоҡо
  

• 21 слайд

  Был схеманы төҙөүҙә иң мөһиме –текста нисә мәғәнәүи өлөш барлығын дөрөҫ билдәләү.
  Алгоритм төҙөү күнекмәһе булған балалар тексты уҡыу барышында уҡ уның йөкмәткеһен алгоритм буйынса хәтерҙәрендә ҡалдыралар. Был, үҙ сиратында, текст менән эшләү мөмкинлектәрен шаҡтай арттыра.
  төҙөй
  аҙыҡ
  төҙөнө
  Дөйөм схема
  көҙ
  һыуыҡ
  
  һыуыҡ көслөрәк – йоҡо ҡатыраҡ
  йылы, рәхәт һыуыҡтар башлана
  тамырҙар
  еләк
  
  май йыя
  өң
  
  
  шыршы тапты
  өң ҡаҙҙы
  ылыҫ, мүк түшәне ботаҡтар ташыны
  

• 22 слайд

  герой
  урал
  Ҡобайырҙар өйрәнгәндә бына ниндәй схемалар ҡулланам:
  герой
  һүрәтләмәһе,
  тышҡы йөҙө
  
  герой
  ҡағылышлы
  ваҡиғалар
  
  тауҙар - айыу төлкө бүре януар- шоңҡар
  толпар күле- юлы-
  тәрән - тәрән борма - борма
  -болот кеүек
  
  
  
  теләгән бер
  
  сөйәм тиһәң - тиһәң -толпар
  
  Ошо схеманы изложение яҙғанда ла ҡулланам. Миҫал итеп “Тумыртҡа” тексын алам.
  

• 23 слайд

  Текстың геройы нимә? (тумыртҡа) (ҡушымта7 )
  Текста тумыртҡаны һүрәтләү барм
   
  тумыртҡа
  тимерлек
  аҙыҡ
  түбәһе ҡыҙыл
  яңаҡтары аҡ
  теле оҙон
  арҡаһы ҡара
  ҙур тубырсыҡ өйөмө
  шынан ҡорттар
  
  урман докторы
  ағас ҡыуы- ҡорттар эҙләй
  Тумыртҡа урман
  тураһында
  хәстәрлек күрә
  
  (эмоциональ тойоғо)
  - “мәғәнәүи”
  тоҡсай – доминанта