Презентация " Желілер типі. Қандауырша-бассүйексіздер тип тармағы "

• 1 слайд

  Сабақтың тақырыбы:
  “Желілер типі. Қандауырша – бассүйексіздер тип тармағы”
  .
  

• 2 слайд

  
  Сабақтың мақсаты: Мақсаты:
  1.Білімділік:  Оқушыларды желі жануарлардың түрлерімен, ішкі құрылыстарымен, көбею ерекшеліктерімен таныстыру.   2.Дамытушылық: Оқушыларға Желілер типі және бассүйексіздер тип тармағының өкілі, желілерге тән белгілер, жайында білімін тереңдету, есте сақтау қабілеттерін дамыту 3.Тәрбиелік: Оқушыларды желілерге құстар, балықтардың пайдасын білуге және оларды қорғауға тәрбиелеу. 
  

• 3 слайд

  Желілі жануарлардың негізгі өкілі-қандауырша
  

• 4 слайд

  Желілер - денесінде ұзына бойы орналасқан желісі болатын жануарлар түрі, жоғары сатыдағы желілерде желісінің орнына омыртқа жотасы болады
  

• 5 слайд

  Желілер типі
  Бассүйексіздер
  тип тармағы
  Қабықтылар
  тип тармағы
  Омыртқалылар
  тип тармағы
  

• 6 слайд

  Мына түрлердің ұқсастығы неде?
  ДҰРЫС ЖАУАБЫ:
  Барлығы желілер типіне жатады
  

• 7 слайд

  1774 жылы П.С.Паллас-қандауыршаны тауып,
  ұлулар типіне жатқызды.
  1834 жылы А.О.Ковалевский-
  омыртқасыздар мен
  омыртқалыларды
  байланыстырушы
  қандауырша
  екенін дәлелдеді.
  

• 8 слайд

  Қандауыршаның тіршілік ету ортасы
  Қандауыршаның 30-ға жуық түрлері Атлант,
  Тынық мұхиттың жылы теңіздерінде 10-30 м
  тереңдікте тіршілік етеді.
  Қара теңізде еуропалық қандауырша өмір сүреді
  

• 9 слайд

  Қандауыршаның сыртқы құрылысы
  Дене тұрқы 5-8 см, екі бүйірі қысыңқы, арқа жүзбеқанаты жіңішке ол құйрық және құйрықасты жүзбеқанатымен тұтасып кеткен. Құйрық жүзбеқанаты медицина құралы-қандауырға (ланцет) ұқсас болғасын, “қандауырша” деп аталған.
  

• 10 слайд

  Қандауыршаның терісі жұқа. Оның сыртқы қабаты-эпидермис (грекше “эпи”-сыртқы,”дерма”-тері,сыртқы тері қабаты деген ұғымды білдіреді.Терінің ішкі қабаты нағыз тері деп аталады. Қандауыршаның өзіне тән ерекшелік-терісінің сыртында жұқа сірқабықтың (кутикуланың) болуы.
  Қандауыршада қаңқаның қызметін әрі тығыз, әрі серпімді желі атқарады.
  

• 11 слайд

  ҚОРЕКТЕНУІ
  Асқорыту жүйесі ауыз алды қуысынан басталады.Аузы көлемді жұтқыншақпен байланысқан. Ауыз қуысының айналысындағы ұсақ қармалауыштар үнемі қозғалып, суды ауыз қуысына өткізеді. Сумен бірге ұсақ қарапайымдар жұтқыншаққа, одан ішекке өтеді. Қорытылмай қалған қалдық заттар аналь тесігі арқылы сыртқа шығарылады.
  Қ
  О
  Р
  Е
  К
  Т
  Е
  Н
  У
  І
  1.Диатомды балдырлар
  2. Қарапайымдар
  3. Ұсақ шаянтәрізділер
  4.Дернәсілдер
  

• 12 слайд

  Қандауыршаның сыртқы және ішкі құрылысы
  1-желі; 2-жүйке түтігі; 3-желбезек саңылаулары;
  4-жыныс бездері; 5-арқажүзбеқанаты; 6-атриопор;
  7- аналь тесігі; 8-ішек; 9-бауыр өскіні.
  

• 13 слайд

  Қандауыршаның қанайналым жүйесі және
  ас қорыту жүйесінің құрылысы
  

• 14 слайд

  Қандауыршаның табиғаттағы және
  адам өміріндегі маңызы
  Мұхиттардағы
  қоректік
  тізбектің
  негізі
  Омыртқасыз және
  омыртқалы
  жануарларды
  байланыстырушы
  Кейбір елдерде
  қандауыршаны
  тағамға
  пайдаланады.
  

• 15 слайд

  Сабақты қорытындылау. Тест сұрақтары.
  
  
  1.Төменгі сатыдағы жануарлар?
  А) қандауырша
  В) құстар
  С) сүтқоректілер
  Д) балықтар
  
  
  
  
  
  
  
  
  

• 16 слайд

  2. Омыртқасыз жануарлар?
  А) жорғалаушы
  В) қосмекенділер
  С) бунақденелілер
  Д) бассүйексіздер
  

• 17 слайд

  3. Бассүйексіздердің өкілі-
  А)актиния
  В) қандауырша
  С) бунақденелілер
  Д) медуза
  

• 18 слайд

  4.Қандауыршының жүрегінің кызметін не атқарады?
  А)Құрсақ қолқа қан тамыры.
  В) Құрсақ тамыры
  С)Желбезек санылауы
  Д) Қантамырлары
  

• 19 слайд

  5.Қандауыршаның зәр шығару түтікшелері қайда орналасады?
  А) Құрсақ қуысында
  В) Желбезек саңылауы
  С) Жұтқыншақ маңында
  Д) Дене қуысында
  

• 20 слайд

  6.Қандауыршаның сыртқы тері қабаты.?
  А) дерма
  В) нағыз тері
  С) эпидермас
  Д) сірқабық
  

• 21 слайд

  7.Қандауыршада қаңқаның қызметін не атқарады?
  А) бұлшықеттер
  В) желі
  С) қармалауыштар
  Д) сірқабық
  

• 22 слайд

  8.Қандауыршаның сезімтал жасушалары қайда орналасады?
  А)бүкіл денесінде
  В) жүйке жүйесінде
  С) жүйке талшығында
  Д) терісінде
  

• 23 слайд

  9. Қандауыршада әрі тыныс алу, әрі асқорыту қызметін атқарады?
  А) ауыз қуысы
  В) асқорыту жүйесі
  С) жұтқыншағы
  Д) желбезек саңылауы
  

• 24 слайд

  10)Қандауыршаның қантарату жүйесі?
  А) ашық
  В) тұйық
  С) қантамыр
  Д) құрсақ қантамырлары.
  

• 25 слайд

  Дұрыс жауаптары:
  1.А
  2.С
  3.В
  4.Д
  5.С
  6.С
  7.В
  8.А
  9.С
  10.В
  «5»-9-10.
  «4»-7-8.
  «3»-5-6.
  «2»-3-4
  

• 26 слайд

  Бекіту сұрақтары:
  1) Қандауыршаның көбеюі мен дамуын зерттеген ғалым кім?
  Орыс ғалымы А.О.Ковалевский
  2) Желілілер қандай тип тармақтарға бөлінген?
  Бассүйексіздер, қабықтылар, омыртқалылар
  3) Қандауыршаның сыртқы қабаты қалай аталады?
  Эпидермис
  4) Қандауырша қайда,қай мұхиттарда тіршілік етеді?
  Атлант,Тынық мұхиттарда 10-30 метр тереңдікте тіршілік етеді
  

• 27 слайд

  5) Омыртқалы және омыртқасыздарды
  байланыстырушы жануар?
  Қандауырша
  6) Қандауыршаның адам өміріндегі маңызы қандай?
  Оңтүстік –Шығыс Азия елдерінде тағамға пайдаланады.
  7) Қандауыршаның қандай сезім мүшелері дамыған?
  Жарық сезгіш жасушалар
  

• 28 слайд

  Үйге тапсырма:
  
  
  Желілілердің өзіне тән белгілері
  Желілілердің жәндіктермен
  ұқсас белгілері
  Дененің соңғы қуысы болады.
  2. Желісі бар.
  3. Қантарату жүйесі- тұйық.
  4. Көптеген желбезек саңылаулары бар.
  5. Денесі үш қабаттан тұрады.
  6. Денесі екіжақты симметриялы.
  7. Жүйке түтігі бар.