Проект эше "Сүз турында хикәя"

МБОУ “Татаромаклаковская СШ”

                 Проект

Эшне башкарды 

5 класс укучысы

 Салимжанова Галия Зиннуровна

Укытучы: Кутерова Г.Ю.

2015 г.

Проектның максаты:

акыл сүзен төрле яклап өйрәнү.

1.

Акыл

[ акыл]

Әйтәбез:                                     Язабыз:          

акыл

2. Сүзнең лексик мәгънәсе

1) Аң, зиһен, гакыл.

3. Тамырдаш сүзләр

Акыл, акыллы, акылсыз.

4. Синонимнар

Акыл- аң, зиһен, гакыл,уй,фикер, баш.

5. Антонимнар

Акыл- ахмак, юләр

6. Килеп чыгышы

Акыл- гарәп теленнән килеп чыккан.

7. Кулланылыш өлкәсе ягыннан

Гомумхалык сүзе

8. Фразеологизмнар

·         акыл белән

·         акыл теше

·         акыл ягыннан

·         акыл бирергә

·         акыл иясе

·         акыл йөртергә

·         акыл китү

·         акыл сатарга

·         акылга сай (акылга җиңел)

·         акылга килергә

·         акылга сыймаслык

·         акылга утырырга

·         акылга утыртырга

·         акылга ятышлы

·         акылдан шашырга

·         акылдан язган

·         акылдан яздырырга

·         акылы кыска

·         акылы үзе белән

9. Мәкальләр

1. Акыллы дошманнан курыкма, ахмак дустан курык. 
2. Акыллы хөкемдарда халык тыныч яшәр. 
3. Акыллының уендагы акылсызның телендә.

10. Табышмаклар

  1)Үлчәүләрдә үлчәнми,
   Базарларда сатылмый.
                        (Акыл)

2)Аршынлы түгел,

      потлы түгел,
      Һәркемдә бар.
                           (Акыл)

11. Нинди сүзләр белән бәйләнеп килә

Акыл иясе, тирән акыл, зур акыл, акыл зәгыйфьлеге, практик акыл , акыл белән, акыл теше, акылы сау,акыл булсын, акыл җиңеләю, акыл кергән, акыл кертү, акыл өләшү, акыл сату.

12. Инша

“Акыл иясе”

Минем гаиләмдә дәү әнием зур акыл иясе булып тора. Ул озын гомер яшәгән, күп авырлыклар кичергән. Дәү әнием бик саф күңелле дә, уңган да һәм бик нык холыклы да. Ул безне дә акылга өйрәтә. Аның һәр әйткән сүзе, өйрәткән һәрбер эше безне туры юлдан йөрергә өйрәтә, изгелекле, игелекле булырга өнди. Без анардан үрнәк алабыз һәм бик аны  яратабыз.  Абыем белән мин дә аның кебек булырга тырышабыз.

Эчтәлек:

1). Р. Р.Шәмсетдинова, Г. К. Һадиева, Г. В. Һадиева. “Татар теле” 5 сыйныф.

2). Свободная энциклопедия Викисловарь- многоязычный открытый словарь.

3). Татарская электронная библиотека.