Рабочая программа и КТП по лит.чт.

Быһаарыы сурук

3 кылааска традиционнай программанан Л.В.Захарова, Л.К.Избекова 2011 сыллаах  «Бичик» кинигэ издательствотыгар бэчээттэммит «Кустук» учебнигынан төрөөбүт тыл уруоктарын нэдиэлэђэ 2 чааһынан сылга 68 чааска оросчуоттанан тематическай былаан оңоһулунна.

Оскуолађа төрөөбүт тыл предметэ баһылыыр суолталаах. Бастакы сүһүөх оскуолађа төрөөбүт тыл түөрт сыл устата үөрэтиллэр. Төрөөбүт тылы үөрэтии олох саңа ирдэбилигэр эппиэттиир, билиңңи ођо сайдыытын хааччыйар соруктаах. Кыра кылаас ођото өйдөөн, сөп тэтимнээхтик таба аађара, суруйара, онтун ырытара, дьиң чахчыны кытта тэңнээн көрөрө, санаатын сааһылаан этэрэ, кэпсиирэ, кэпсэтэрэ, түмүктүүрэ бэйэтин тылын билэриттэн тутулуктаах.

Программа сүрүн сыала-соруга – тылынан уонна суругунан саңаны сайыннарыы, ортоку сүһүөх оскуолађа саха тылын уонна литература курссун үөрэтиигэ бэлэмнээһин. Манна биллэрэр, сайыннарар, иитэр сорук тэңңэ дьүөрэлэһэр.

Программа үгэс буолбут үөрэхтээһин тупсарыллыбыт систематыгар олођурар. Билии, сатабыл уонна үөрүйэх кээмэйэ үөрэх стандартын ирдэьилигэр сөп түбэһэр.

Алын кылаастарга төрөөбүт тылы үөрэтии программата түөрт сүрүн салаалаах:

- грамотађа үөрэтии4

- аађыыга үөрэтии;

- фонетика, грамматика, таба суруйуу;

- тылы сайыннарыы.

Хас биирдии сала тылы туттуу түөрт көрүңүн (истии, саңарыы, аађыы, суруйуу үөрүйэхтэрин) дэгиттэр сайыннарар соруктаах.

Төрөөбүт тыл предметигэр үөрэтиллэр матырыйаал 3 кылааска сыл устата 68 чаас, нэдиэлэђэ 2 чаас.

Аађар, толкуйдуур, айар дьођуру сайыннарыы

Аађыы, интонацияны тутуһуу

(68 чаас)

Тиэкиһи сөпкө, өйдөөн, сатаан тыынан, тылын чуолкай этэн түргэнник аа5ар. Биир уустаах чилиэннээх этиигэ субуруччу аа5ыы, туһулуу интонациятын тутуһар. Искэ (бастакы аа5ыы) аа5ан баран ыйытыыга эппиэттиир эбэтэр кэпсиир. Былааны тутуһан аа5ар.

3 кылааска аађыы уруога тематическай принципкэ оло5урар. Лексическэй тема ахсын үөрэнээччи онно ссыһыан-наах норуот айымньытын, араас суруйааччы кэпсээнин, хоһоонун, тылбаас айымньынын аа5ар. Онон суруйаччыны кытта билсии салгыы кэңиир, биир тиэмэлээх тус-туспа айымньыны тэңнээн көрөр кыах баар буолар. Тиэмэ араас өттүттэн арыллан, о5о билиитэ-көрүүтэ сааһыланарыгар туһалыыр.

I тиэмэ: Көмүс күһүн күллэ-үөрдэ

Алтан чуораан тыаһынан (8ч).

II тиэмэ: Алтынньы барахсан айхаллан,

Аҕаллың ахтыбыт кыһыммын (10).

III тиэмэ: Сахам сирэ киэң кыраай,

   Сонун, сонун көстүүлээх (6ч).

IV тиэмэ: Үлэлиир үчүгэй,

Үөрүүтэ дэлэгэй (8ч).

V тиэмэ: Үчүгэйтэн үөрэбит,

Куһа5антан хомойобут (10ч).

VI тиэмэ: Былыргыны былыт саппат,

Уруккуну суурайбат (10ч).

VII тиэмэ: Күндэл сааспыт эргиллэн,

Күммүт күлүм уоттанна (10ч).

VIII тиэмэ: Саргылаах ырыанан

Сайыны уруйдааң (8ч).

Тиэмэни былааннаhын

№	Күнэ			Тиэмэ	Үѳрэнээччи үлэтэ
	Былаан.		Буол- бут
				Көмүс күһүн күллэ-үөрдэ Алтан чуораан тыаһынан
1	03.09	03.09		С. Руфов. Дорообо, оскуолабыт. М. Ефимов. БиҺиги кэҺиибит.	Тиэмэ аатыгар олоҕуран, туох туhунан айымньылар киирбиттэрин сабаҕалыыр. Айымньы ааптарын уонна кинигэ аатын билэр. Искэ, таска ааҕар. Пейзаж, уус-уран ньыма диэн ѳйдѳбүл ис хоhоонун, уратытын быhаарар. Тэҥнээhин, тыыннааҕым- сытыы диэн ѳйдүүр, бэйэ холобуру булар. Худуоhунньуктар айылҕа туhунан хартыыналары ойуулаан кэпсиир. Кэпсииригэв туhанар тылларын булар. Уус-уран тиэкискэ хартыына уларыйарын кэтээн кѳрѳр. Тиэкискэ туттуллар этиилэри быhаарар Уус-уран уонна ойулуур-дьүhүннүүр айымньылары тэҥниир. Кинигэ быыстапкатын тиэмэтин быhаарар. Кинигэлэри бѳлѳхтүүр.Наадыйар кинигэтин булар, ситиhиилэрин сыаналанар уонна бэрэбиэркэлэнэр.
2	05.09	05.09		С. Руфов. КүҺүңңү тыал кэпсээнэ
3	10.09	10.09		М. Ефимов. КүҺүн кутаата. Суорун Омоллоон. Көмүс күҺүн барахсан.
4	12.09	12.09		В. Федоров. Ыра санаа. Т. Сметанин. Көрүдьүөс күн.
5	17.09	17.09		Суорун Омоллоон. Бирээнньик буолађа хайдах үүммүтэ.
6	19.09	19.09		Ф. Филиппов. Салаа от.
7	23.09			А.Фёдоров. О5уруот үлэҺитэ
8	25.09			А.С.Пушкин. Номнуо күҺүн буолла
9	01.10			И. Сосин. Туруйалар. Т. Черемкин. Туруйалар.
10	03.10			Теманы түмүктээҺин.
				Алтынньы барахсан айхаллан, Аҕаллың ахтыбыт кыһыммын
11	08.10			П. Тобуруокап. Тула өттүм тула хаар. С. Тумат. Хаар барахсан.	Тиэмэ аатыгар олоҕуран, туох туhунан айымньылар киирбиттэрин сабаҕалыыр. Кинигэ арааhа, чопчу ѳйдѳбүл ис хоhоонун быhаарар, доҕотторун кытта дьүүллэhэр, бэйэ санаатын чопчулуур. Бэйэ иhитиннэриитин бэлэмнииригэр атын кинигэлэри туhанар, талар. Доҕорун санаатын ситэ истэр, пааранан үлэлиир. Бэриллибит тиэмэҕэ биир кинигэни талан билиhиннэрэр.
12	10.10			Н. Якутскай. КыраҺа. С. Данилов. КыраҺа суруга.
13	15.10			С. Данилов. Кыhын. Софрон Данилов.  Быыстапкађа
14	17.10			В.Фёдоров. Саарбахха.
15	22.10			В.Фёдоров. Алыңах собото.
16	24.10			П.Ойуунускай. Бултаах сир. Л. Попов. Хоптолор.
17	29.10			Н. Игнатьев. Куобађы бастаан көрдүм. М. Ефимов. Силлиэ уонна булчут уол.
18	31.10			Теманы түмүктээhин.
				Сахам сирэ киэң кыраай, Сонун, сонун көстүүлээх
19	12.11			М. Тимофеев. Ийэ дойду хантан са5аланар? Т. Черемкин. Төрөөбүт буор таптала.	Тиэмэ аатыгар олоҕуран, туох туhунан айымньылар киирбиттэрин сабаҕалыыр. Өйдѳбүл чопчу ис хоhоонун, уратытын быhаарар. Таска, искэ ааҕар. Кылгатан кэпсииригэр тирэх тыллары булар. Ааптар ойуулуур хартыынатын хараҕар оҥорон кѳрѳр уонна сѳптѳѳх тыллары булар. Хартыынанан айар. Бэйэни бэрэбиэркэлэнэр уонна  ситиhиилэрин сыаналанар.
20	14.11			Суорун Омоллоон. Биhиги дьиктибит. Н. Якутскай. Алмаас куората.
21	19.11			И.Данилов. Уйгу-быйаң суола. И.Чађылђан. Дьокуускай үрдүнэн
22	21.11			Н. Апросимов. Өйүмү. Н.Курилов. Им балай хараңа.
23	25.11			С.Тумат. Туундара оhођо. Л.Попов. Кыталыктар кырдаллара.
24	27.11			И.Гоголев. Лена. Лена очуостара.
25	03.12			Теманы түмүктээhин.
				Үлэлиир үчүгэй, Үөрүүтэ дэлэгэй
26	05.12			П.Тобуруокап. Ким хайдах үлэлиирий? Ким ханна үлэлиирий?	Тиэмэ аатыгар олоҕуран, туох туhунан айымньылар киирбиттэрин сабаҕалыыр. Өйдѳбүл чопчу ис хоhоонун, уратытын быhаарар: хоhоонунан остуоруйа, үгэ, ойуу. Саха уонна нуучча суруйааччыларын үгэлэрин билэр, тэҥниир. Үгэлэр ааттарын билэр. Үгэ сүрүн ис хоhоонун ѳйдүүр, быhаара үѳрэнэр. Үгэ дьоруойдарын майгыларын ырытар, дьиҥнээх олоххо сыhыаран кѳрѳр. Үгэ инсценировкатыгар кыттар, оруолу үллэрэр. Үгэттэн быhа тардыыны үгэ тиэкиhигэр булар.
27	10.12			В.Фёдоров. Кыhалђа бухатыыр. И.Данилов. Нууралдьын-Куо уонна Бүгүрү-Куо (остуоруйа).
28	12.12			И.Данилов. Соборукаан балыксыт. В. Протодьяконов. Сылгыhыт.
29	17.12			И.Крылов. Аhыналаах кымырдађас. Т.Сметанин.  Куоскалар уонна саhыл.
30	19.12			И.Крылов. Аhыналаах кымырдађас. Т.Сметанин.  Куоскалар уонна саhыл.
31	24.12			С. Тимофеев. Үлэ барыта үчүгэй. В.Миронов. Үлэ үтүө кээмэйэ.
32	26.12			Н.Винокуров.Упкаал бостуук. Күннүк Уурастыырап. Долгунча.
33	14.01			Теманы түмүктээhин.
				Үчүгэйтэн үөрэбит, Куһа5антан хомойобут
34	16.01			М.Матахова. Өбүгэ сађаттан. Н.Носов. Сыырга.	Тиэмэ аатыгар олоҕуран, туох туhунан айымньылар киирбиттэрин сабаҕалыыр. Тиэкис былаанын оҥорор, чаастарга араарар, былааны тутуhан кэпсиир. Тиэкис туhунан ыйытыы биэрэр, ыйытыылары сыаналыыр. Айымньы дьоруойдарын туhунан пааранан уонна бѳлѳҕүнэн үлэҕэ дьүүллэhэр, дьоруой туhунан бэйэтин тус санаатын этэр, быhаарар. Оруолларга үллэрэр. Айымньыны туруорарга кыттар.
35	21.01			И.Алексеев. Түүл. Ф.Постников. Дьулус тугу сыыста?
36	23.01			Амма Аччыгыйа. Хабырыыс тођо куотта? Коля тођо барда? Медпуңңа.
37	28.01			А. Слепцова. Сүрэ5э суох туhунан. А. Фёдоров. Тайах мас.
38	30.01			С. Винокуров. Сэмэ. Күөскүн эрдэ өрүнүмэ.
39	04.02			К. Чуковскай. Суундьукку.
40	06.02			Теманы түмүктээhин.
				Былыргыны былыт саппат, Уруккуну суурайбат
41	11.02			Н. Неустроев. Омођой икки Эллэй икки.	Тиэмэ аатыгар олоҕуран, туох туhунан айымньылар киирбиттэрин сабаҕалыыр. Айымньыны болҕомтолоохтук ааҕар, ис хоhоонунан быhаарар. Тиэкис былаанын оҥорор, чаастарга араарар, былааны тутуhан кэпсиир. Оҕо хаhыатын, сурунаалын билэр, ааҕар. Кинигэ быыстапкатын тиэмэтин уонна аатын быhаарар. Кинигэлэри бѳлѳхтүүр. Наадыйар кинигэтин булар. Хонтуруоллуур үлэҕэ олоҕуран, ситиhиилэрин сыаналанар, бэйэтин бэрэбиэркэлэнэр.
42	13.02			Н. Пестряков. Бэрт Хара өрүҺү туоруур.
43	18.02			Эллэй. Ол түүн. П. Ойуунускай. Ођо куйуурдуу турара.
44	20.02			Софрон Данилов. Торбостор. Т. Сметанин. Манчаары.
45	25.02			Эллэй. Саhыл Сыhыы. С. Тимофеев. Эйэ дьол иhин.
46	27.02			М.Куличкина. Герой Попов туhунан ырыа. Софрон Данилов. Советскай Союз Геройа Фёдор Попов.
47	04.03			П. Одорусов. Тыыннаахтар умнубат сыллара. М. Федосеев. Кэриэстэбил.
48	06.03			Теманы түмүктээhин.
				Күндэл сааспыт эргиллэн, Күммүт күлүм уоттанна
49	11.03			Ф. Захаров. Саас. Эллэй. Саас. В. Дедюкин. Таммахтар.	Тиэмэ аатыгар олоҕуран, туох туhунан айымньылар киирбиттэрин сабаҕалыыр. Таска, искэ ааҕар. Кылгатан кэпсииригэр тирэх тыллары булар. Кылгатан кэпсиир. Тиэкис былаанын оҥорор, чаастарга араарар, былааны тутуhан кэпсиир. Талан сѳбүлүүр тиэкиhи оҥорор. Биллэрэр-кѳрдѳрѳр тиэкис уратытын ѳйдүүр, кэпсиир. Тиэкис туhунан ыйытыы биэрэр, ыйытыылары сыаналыыр.
50	13.03			Суорун Омоллоон. Хатың. П. Тобуруокап. Маңан мастар.
51	18.03			Далан. Сааскы сахсаан. Эрилик Эристиин. Бээрийэ үрэххэ.
52	20.03			В. Фёдоров. Көмүөл. И. Никифоров. Өрүс эстэригэр. А. Кулаковскай. Үрэх эстиитэ.
53	25.03			В. Сыромятников. Үлэhит. Эллэй. Күөрэгэй.
54	03.04			Теманы түмүктээhин.
				Саргылаах ырыанан Сайыны уруйдааң
55	08.04			Күннүк Уурастыырап. Таптыыбын сайыны.Амма Аччыгыйа. Сайын Аммађа.	Тиэмэ аатыгар олоҕуран, туох туhунан айымньылар киирбиттэрин сабаҕалыыр. Ааҕыы араас кѳрүҥүн сайыннарар. «Айыы, айар үлэ, айымньы» диэн ѳйдѳбүллэр суолталарын быhаарар. Бэйэтэ араас историяны айар. Аахпыт айымньыларын суруйааччыларын үтүгүннэрэн, дьоҕус кэпсээни эбэтэр остуоруйаны айан кэпсиир. Кѳрбүт мультигар олоҕуран кэпсиир.
56	10.04			Р. Ба5атаайыскай. Сайын. М. Попов. Бар дьонно.
57	15.04			К. Туйаарыскай. Күөх тыаны көмүскээн!
58	17.04			Ф. Захаров. Сайылыкка.
59	22.04			В. Фёдоров. Ийэ сүрэђэ. У. ОроҺуунускай. Ийэ сүрэђэ.
60	24.04			Е. Макаров. Кыра ыанньыксыт.
61	29.04			Ф. Софронов. Оччугуй оччут.
62	06.05			П. Одорусов. Бүгүн – ођо ыҺыађа. П. Дмитриев. ТүҺүлгэ таабырыннара.
63	08.05			П. Ойуунускай. Тураах тууҺута. Н. Габышев. Бүөккэ киҺиргэс дуо?
64	13.05			Күннүк Уурастыырап. Күhүн уонна кыhын.
65	15.05			Н. Якутскай. Дьукаахтыылар. И. Мигалкин. Куоска уонна кутуйах.
66	20.05			Теманы түмүктээhин.
67	22.05			Сылы түмүктүүр уруок.
68	27.05			Сылы түмүктүүр уруок.