Инфоурок Другое Рабочие программыРабочая программа по обучению татарскому языку

Рабочая программа по обучению татарскому языку

Скачать материал

 Муниципальное бюджетное  дошкольное образовательное учреждение

Джалильский детский сад №1 «Березка» общеразвивающего  вида

Сармановского  муниципального района Республики Татарстан

 

«Согласовано»                                                                                                   «Утверждаю»

Старший воспитатель                                                                                         Заведующий

МБДОУ №1 «Березка»                                                                МБДОУ №1 «Березка»

_________ Миннахметова З.М.                                                      ________ Гарипова З.Р.

«___»______________2015 г.                                                  «___»______________2015 г.

Рассмотрено на заседании                                                                     Введено в действие

педагогического совета № ___                                                          Приказом № _____от _________

от «___»____________2015 г.

Протокол № ____

 

 

 

 

 

 

РАБОЧАЯ  ПРОГРАММА

воспитателя по обучению татарскому языку

муниципального бюджетного дошкольного

образовательного учреждения №1 «Березка»

на 2015 – 2017 учебный год

 

 

 

Воспитатель  татарского языка

Афзалова А.М.

 

 

 

 

п.г.т. Джалиль, 2015

ПРОГРАММАНЫҢ ЭЧТӘЛЕГЕ

 

Бүлекләр исемлеге

 

Бит

I.

ПРОГРАММАНЫҢ МАКСАТЧАНЛЫК БҮЛЕГЕ

 

 

1.1

Аңлатма язуы

3-7

1.1.1

Татарча сөйләшергә өйрәткәндә куелган минимум   бурычлар.

 

 7

1.1.2

 

Программаны реализацияләү эшчәнлегенең принциплары.

7-8

1.1.3.

Балалар бакчасында тәрбияләнүче балаларның яшь үзенчәлекләре

8-11

II.

ПРОГРАММАНЫҢ ЭЧТӘЛЕК БҮЛЕГЕ

 

2.1

Укыту методик комплектының эчтәлеге.

 

11-13

2.2

Эш төрләре һәм формалары.

 

13-14

 

Татар телен өйрәтүдә кулланыла торган чаралар.

14

2.3

Балаларны Федераль дәүләт белем бирү стандарты таләпләренә туры китереп татар теленә өйрәтү.

14-22

 

“Минем өем”проекты буенча белем бирү өлкәләре

15-17

 

“Уйный-уйный үсәбез” проекты буенча белем бирү өлкәләре

17-19

 

“Без инде хәзер зурлар-мәктәпкә илтә юллар” проекты буенча белем бирү өлкәләре

19-22

2.3.1

Үзләштерелергә тиешле белем һәм күнекмәләр.

22-28

 

 Балалар үзләштерергә тиешле лексик минимум.

27-28

2.3.2

 Коррекцион эш

28-31

III.

ПРОГРАММАНЫҢ ОЕШТЫРУ БҮЛЕГЕ

 

 

3.1

 Татар теле кабинетының җиһазландырылуы.

 

31-32

3.2

 Программаны  реализацияләү буенча әдәбият, методик ярдәмлекләр белән тәэмин итү.

32-33

 

КУШЫМТА

 

1

 Комплекслы - тематик планнар

 

 

 

 

 

 

 

1.1. Аңлатма язуы.

Татарстан Республикасы  Министрлар Кабинеты карары нигезендә кабул ителгән 2010 – 2015 елларда мәгарифне үстерү стратегиясендә (30.12.2010, №1174) – мәктәпкәчә тәрбия һәм белем бирү учреждениеләре өчен рус һәм башка милләт балаларын татарча сөйләшергә өйрәтү программасы, укыту-методик комплектлары (УМК) төзү бурычы куелды.

Балалар бакчасында рус һәм башка милләт балаларын татарча сөйләшергә өйрәтү программасы(алга таба программа):түбәндәге документларга нигезләнеп төзелгән:

-Федеральный закон «Об образовании в Российской Федерации» от 29.12.2012 г. №273-ФЗ; -Закон Республики Татарстан  «Об образовании» от 22.07.2013.г. №68-РТ;

-Закон Республики Татарстан «О государственных языках Республики Татарстан и других языках в Республике Татарстан» от 28.07.2004 г. N 44-ЗРТ;

-СанПиН 2.4.1.3049-13 "Санитарно-эпидемиологические требования к устройству, содержанию и организации режима работы дошкольных образовательных организаций", утвержденный  постановлением Главного государственного санитарного врача РФ от 15.05.2013 г. N26;

     -ФГОС Дошкольного Образования  от 17.11.2013г. №1155.

Программа 4 яшьтән 7 яшькә кадәр булган рус телле балаларның татарча аралашырга өйрәтү эшчәнлекләрен үз эченә ала. Программа мәктәпкәчә яшьтәге баланың үсеш закончалыкларына, шәхси һәм эшлекле якын килү турындагы фундаменталь тикшеренүләргә, тел өйрәтү процессында методик стандарт итеп кабул ителгән коммуникатив технология принципларына, сөйләм барлыкка килү концепциясенә (Л. С. Выготский, В. В. Давыдов, Е. И. Пассов, П. Я. Гальперин), гамәли эшкәртмәләр һәм методик киңәшләргә, мәктәпкәчә мәгариф системасы эшчәнлеген ачыклаучы норматив хокукый актлар, нигезләмәләренә көйләнгән.

            Татарстан Республикасы Мәгариф министрлыгының “Мәктәпкәчә учреждениеләрдә татар теле, рус,  ана телләрен яхшырту чаралары турындагы”  2001 елның июнь аенда чыккан 463 номерлы карары нигезендә татар теле өйрәтү эшчәнлекләре атнага 3 тапкыр үткәрү каралган. Ел дәвамында тематик планга таянып, мультфильмнар, анимацион сюжетлар, “Әкият илендә” тапшыруын кулланып, индивидуаль эшне дә кертеп, кирәкле күләмдә (атнага 3 тапкыр исәбеннән) көндәлек план төзелгән.

            Телгә өйрәтүнең төп формасы һәм чарасы булып белем бирү эшчәнлеге алына. Ул системалы рәвештә план буенча үткәрелә. Өйрәнелгән сүзләр, сүзтезмәләр, диалоглар эшчәнлектән тыш уен вакытларында активлаштырыла һәм ныгытыла, көндәлек аралашуда кулланыла.

Яңа сүзләрне, сүзтезмәләрне, ситуацияләрне балалар аңламаган очракта, тәрбияче рус телендә сөйли.

Пиктограммалар мәктәпкә әзерлек төркемендә, яңа сүзләр (фигыльләр) белән беренче тапкыр таныштырганда гына кулланыла.

Бала татар телендә сүзне дөрес әйтмәгән очракта, тәрбияче баланы тыңлап сүзнең дөрес үрнәген  бирә. Балалардан авазларның дөрес әйтелешен катгый таләп итмәскә кирәк.

Тәрбияче сөйләмендә акцент, җирле диалект, аваз кимчелекләре булмаска тиеш.

Тәрбияче  сүзлек белән эшләгәндә татар һәм рус телләре өчен уртак сүзләргә таяна ала.

Тәрбияче үзенең эшенә иҗади якын килергә, төрле алымнар, чаралар эзләп, аларны кулланырга тиеш.

Төркемнәрдә балаларның һәм  тәрбиячеләрнең татар телендә аралашулары һәрдаим булырга тиеш. Эшчәнлектә өйрәнелгән тел материалы, режим моментларында, уен эшчәнлеге аша (ситуатив күнегүләр, сюжетлы рольле уеннар, үстерелешле диалоглар, сәхнәләштерү һ. б.) ныгытыла.

Рус телле балаларны татарча сөйләшергә өйрәткәндә балалар бакчасы коллективы һәм әти-әниләрнең бердәм позициядә булуы уңай нәтиҗә бирә.

Сүзлек белән эшләү.

            Балаларны татар телендә сөйләшергә һәм аралашырга өйрәтү билгеле бер күләмдәге сүз байлыгы булдырудан башлана.

Яңа сүзләр үзләштерү процессында махсус сайлап алынган күнегүләр төп чара булып тора. Юнәлеше һәм характеры ягыннан  лексик  күнегүләрне икегә бүлеп карыйлар: әзерлек күнегүләре һәм сөйләм күнегүләре.

Әзерлек күнегүләре балаларны яңа сүзләрне файдаланып сөйләргә әзерли. Бу күнегүләр лексик берәмлекләрне хәтердә калдырырга ярдәм итәләр.

Сөйләм күнегүләре лексик күнегүләрнең бер төре буларак, үзләштерелгән лексик берәмлекләр җирлегендә ситуацияләргә бәйле сөйләм эшчәнлеген барлыкка китерәләр.

Яңа сүз өйрәтү төп методик алымнарның берсе булып тора:

-яңа сүз тәрбияче тарафыннан ачык, төгәл итеп күрсәтмә рәсем ярдәмендә әйтелә;

-аудиоязмадан тыңлатыла, кабатлатыла;

-ишеткән сүзне бала рәсемннән табып  күрсәтә һәм әйтә;

-сүзләр тизрәк истә калсын өчен сүз кат-кат әйттерелә, аңлашылмаган очракта, аның русча тәрҗемәсе бирелә;

-төрле эш формаларында (пышылдап, күмәкләп, төркемнәргә бүленеп, хәрәкәтләнеп әйтеп) өйрәтелә;

-уеннар кулланып (“Ватык телефон”, “Кайтаваз”...) ныгытыла;

-яңа сүз, таныш булган сүзләр белән грамматик конструкцияләрдә ныгытыла, мәсәлән: зур туп, чиста туп;

-аралашуда кулланыла (бала өйрәнгән яңа сүзләрне, конструкцияләрне бары аралашуда аңлап куллана).

-бала теге яки бу сүзне аның төгәл мәгънәсен аңлап үзләштереп калсын өчен телдән мондый күнегүләрне үткәрергә мөмкин: -Бу туп?- Әйе, бу туп.

     -Бу песи? (туп күрсәтелә) - Юк, бу песи.

-өйрәнелгән сүзләрне хәтердә калдыру максатыннан төрле уеннар оештырырга була: “Исемен әйтсәң бирәм”, “Мин күрсәтәм, син әйт”, “Сорап ал”, “Серле кәрзин” һ.б..

            Баланың сөйләмен оештыру өчен исемнең алмашлык (мин, син, бу), сан (1 дән 10 га), сыйфат (тәм, күләм, төс, эчке сыйфатлар) һәм фигыль белән бәйләү грамматик конструкцияләре кулланыла.

            Фигыль белән таныштыру боерык фигыльләрдән башлана (бар, сикер, аша һ.б.).

Уртанчылар төркемендә балаларга боерык фигыльләрне аңлап үтәүләрен тәлап ителә.

Зурлар төркемендә балалар кайбер боерыкларны үзләре бирә (сикер, аша, уйна) һәм аңлап үтиләр.

Мәктәпкә әзерлек төркемнәрендә балалар үзлектән Нишли? Син нишлисең? сорауларын бирәләр һәм аңлап җавап кайтаралар.

Укыту методик комплектының төп асылы булып аралашуга чыгу тора.  Аралашуга чыгу өчен диалогик сөйләмнең әһәмияте бик зур.  Диалогик сөйләмгә өйрәткәндә гадидән катлаулыга дигән дидактик принципка таянып эшләү кулай.

            Диалогик сөйләмдә иң отышлы алым – сорау-җавап  рәвешендә (сорау-информация алу берәмлеге) һәм  теләк белдерә торган: теләк, үтенү, тәкъдим итү, ризасызлык төсмере булырга мөмкин. Еш кына сораудан соң, әңгәмәдәшнең җавап репликасы; килә: Бу кем?- Бу әти; раслау рәвешендә: Бу әти?- Әти; инкарь рәвешендә: Бу әни?- Юк, бу әти. Реплика- җавап сорау рәвешендә дә булырга мөмкин: Нинди әти? Бу вакытта әңгәмәдәшнең җавабы тулы да, ким дә булырга мөмкин: Матур әти; яисә: Матур.

            Мәктәпкәчә яшьтәге балаларга ситуатив - тематик принцип нигезендә, диалогик сөйләмне үстерү буенча түбәндәге типтагы күнегүләр тәкъдим итәргә мөмкин:

-уен ситуацияләрендә катнашу;

-тәкъдим ителгән үрнәк буенча кечкенә диалоглар төзү;

-тематик диалоглар төзү; 

-сәхнәләштерүдә катнашу;

-рольләргә бүлеп сөйләү.

            Диалоглар белән эшләү коммуникатив юнәлештә алып барылырга тиеш. Тәрбияче аларның балалар сөйләменә керерлек кирәкле формаларын эшләргә һәм төрле шартларда куллану мөмкинлеген исәпкә алырга тиеш. Тәрбияче, сөйләмгә эмоциональ бизәлеш өстәү өчен, төрле формаларны кулланырга; эш эчтәлегенә туры килә торган интонация, ишарәләр, мимикалардан файдаланырга һ.б. өйрәтергә тиеш.

            Шул ук вакытта, диалогны сорау бирү һәм аңа җавап алу дип кенә уйларга ярамый. Балаларны диалогик сөйләмгә хас булган башка (сорау һәм җаваплардан тыш) ситуацияләр, репликалар, көндәлек аралашу формаларына да өйрәтергә кирәк.

Аралашуга чыгу өчен нәтиҗәле чаралар булып аудиоязмалар, эш дәфтәрләре, анимацион сюжетлар тора.

Аудиоязмалар яңа сүз өйрәтү, сөйләм үрнәкләре үзләштерү, уеннар, кыска җырлар өйрәтү, өстәл театры күрсәтү вакытларында куллану өчен төзелде. Аларны һәр эшчәнлектә куллану мөһим түгел.

            Эш дәфтәрләре эшчәнлектә өйрәнелгән материалны ныгытуны күздә тотып төзелде. Дәфтәрләр белән эшләгәндә балалар кабатлыйлар, бер-берсенә сораулар бирәләр, тәрбияче белән аралашалар. Балалар үзләренең эш дәфтәрләрен өйгә алып кайтып өйрәнелгән материалны кабатлый алалар. Бу дәфтәрләр белән әти-әниләр дә, төркем тәрбиячеләре дә эшли ала,  чөнки биремнәр рус телендә язылды.

Дәфтәрдәге эшнең нәтиҗәсе уртанчылар төркемендә сүзне ишетеп, аңлап, предметларны табып, парлаштырып, чагыштырып, аларның сыйфатын, санын билгеләүгә китерсә, зурлар төркемендә балаларны үзара аралашуга этәрә һәм бу мәктәпкә әзерлек төркемнәрендә дәвам итә. Иң катлаулы биремнәр мәктәпкә әзерлек төркеме өчен төзелгән. Бу төркемдә хәрәкәтне белдерүче сүзләр, яки фигыльләр күп кулланыла. Балаларны ситуацияләргә куеп, сораулар биреп диалогка этәрәбез. Берүк вакытта, фигыльләр боерык формада (утыр, уйна һ.б.), 3-нче зат алмашлыгына тәңгәл формада (яки утыра, укый, шуа, ашый һ.б.), һәм дә инде үзе турында 1-нче зат алмашлыгын кулланып өйрәтелә (уйныйм, утырам,  барам, эчәм һ.б.). Балалар бер-берсенә, өлкәннәргә сораулар бирергә өйрәнәләр: бу нәрсә, нишли, син нишлисең, нәрсә кирәк, нинди һ.б. Җөмләләр төзү баланың уйлавын таләп итә, чөнки алар 3-4 сүздән торалар. Мәсәлән: Аю караватта йоклый. Куян чана шуа. Песи бит юа һ.б.. Мәктәпкә әзерлек төркемендә өченче бирем җыр формасында бирелә.Бу биремнәрне интерактив такта һәм экраннарда эшләп була.

            Анимацион сюжетлар балаларның белгән сүз байлыгына, яшь үзенчәлекләрен  исәпкә алып төзелде. Сюжетны караганнан соң, балалар белән әңгәмәләр үткәрелә, алда өйрәнелгән уен ситуацияләрен кабатларга тәкъдим ителә.

            “Татарча сөйләшәбез” укыту методик комплектына нигезләнеп эшләнгән “Әкият илендә” телевизион тапшыруын балаларны татар теленә өйрәткәндә карарга тәкъдим ителә.

1.1.1.Татарча сөйләшергә өйрәткәндә куелган минимум бурычлар.

 

Программа өч проектны һәм аларның  төп максатларын һәм бурычларын үз эченә ала:

“Минем өем” проекты (4-5 яшь).

Максат: Татар теленә кызыксыну уяту, аралашу теләге тудыру.

Бурычлар: 1. Сүз байлыгы булдыру, сөйләмдә активлаштыру.

2. Гади диалогта катнаша белү, хәтер, зиһен үстерү.

3. Бер – береңне тыңлау, ишетү сыйфатлары тәрбияләү.

“Уйный – уйный үсәбез” проекты (5-6 яшь).

Максат: Үзара һәм зурлар белән көндәлек тормышта татарча аралашуга чыгу.

Бурычлар: 1. Сүз байлыгын арттыру, сөйләм күнекмәләре формалаштыру.

2. Гади сорауларны аңлап җавап бирү, мөрәҗәгать итә белү, көндәлек яшәештә аралашу.

3. Әдәпле  итеп кара-каршы сөйләшә  белү күнекмәләрен тәрбияләү.

“Без инде хәзер зурлар, мәктәпкә илтә юллар” проекты (6-7 яшь).

Максат: Балаларның көнкүрешкә, табигатькә, җәмгыятькә кагылышлы сүзләр исәбенә сөйләмнәрен баету, сүз һәм сүзтезмәләрне төрле ситуацияләрдә кулланышка кертү.

Бурычлар: 1.Сөйләмне аралашу чарасы буларак камилләштерү, файдалана белү күнекмәләренә өйрәтү.

2. Мөстәкыйль фикер йөртергә, җавап бирергә  күнектерү, балада үзенең сөйләме белән кызыксыну  һәм сизгерлек уяту.

3. Сөйләм әдәбе (сорау, гозер, мөрәҗәгать итү, рәхмәт белдерү, исәнләшү, саубуллашу) кагыйдәләрен камилләштерү.

 

1.1.2. Программаны реализацияләү эшчәнлегенең принциплары.

Коммуникативлылык принцибы – балаларны татар телен аралашу чарасы буларак куллануга әзерләүгә корылган. Телне фән буларак түгел, ә аралашу чарасы буларак өйрәтү;

Тел өйрәтү, тәрбия һәм үстерү бурычларының бер-берсе белән тыгыз бәйләнештә тормышка ашыру принцибы;

Дәвамчанлык принцибы – балалар бакчасы һәм башлангыч мәктәптә эзлеклелекне күздә тоту;

Белем бирү эшчәнлегенең мотивлашкан булу принцибы - бала материалны үзе өчен кызык булганда, үзенең шәхси ихтыяҗларына туры килгәндә генә кабул итә һәм фикерли башлый.  Телне өйрәтү процессында әкияти сюжетлар карау, кызыклы таныш геройлар (Акбай, Мияу) белән очрашу, уен элементларын куллану – тел материалын өйрәнүнең мотивлашкан булуын тәэмин итә. Телне аралашу, уен ситуацияләренә бәйләп өйрәнгәндә, балалар тел өйрәнүнең практик әһәмиятен тоялар, эмоциональ күтәренкелек туа һәм  алар тел материалын бик теләп үзләштерәләр.

Индивидуальләштерү принцибы - тел өйрәткәндә социаль шәхес сыйфатларын үстерүне күздә тоту. Балаларның яшь үзәнчәлекләрен исәпкә алу.

Күрсәтмәлелек принцибы – тел өйрәтүне көндәлек тормыштагы һәр төрле эшчәнлеккә бәйле рәвештә, аларның тирә-юньне танып белүенең төп чарасы булып торган уен аша үткәрү;

Интеграция принцибы – һәр сөйләм төренең үз үзәнчәлеген исәпкә алу, тәрбияче сөйләмен техник чаралар ярдәмендә (аудио, видеоязмада) тыңлау (аудирование), тел үзәнчәлекләрен төрле күнегүләрдә бирү, балаларның диалогик сөйләмен үстерү.

 

1.1.3.Балалар бакчасында тәрбияләнүче балаларның яшь үзенчәлекләре

Уртанчылар төркеме.

Уртанчы яшьтәге балаларның уен эшчәнлегендә рольле мөнәсәбәтләр барлыкка килә. Бу яшьтәге балалар кабул ителгән рольдән үзләрен аера башлыйлар. Уен процессында рольләр үзгәрергә мөмкин. Алар үзләре өчен түгел, ә уенны мәгънәле итү өчен уйный башлыйлар. Уендагы һәм чынбарлыктагы мөнәсәбәтләр аерымлана.

Зиһенгә алу сәләте күбрәк үсеш ала. Балалар теге яки бу предметка охшаган форманы атый беләләр. Алар катлаулы объектларда гади формаларны аерып күрсәтә һәм гади формалардан катлаулы объектлар барлыкка китерә алалар. Балалар предмет төркемнәрен сенсорик билгеләре-зурлыгы, төсе буенча тәртипкә салырга, биеклек, озынлык һәм киңлек кебек параметрларны аерырга сәләтле. Хәтер күләме үсә. Балалар 7-8 предметның исемен истә калдыра алалар. Истә калдыру мөмкинлекләре үсә. Алар олылар тапшырган эшне истә калдыралар. Кечкенә шигырьләрне ятлый алалар.

Тасвирлы фикерләү сәләте үсә башлый. Балалар катлаулы булмаган мәсъәләләрне чишүдә гади схемалаштырылган сүрәтләр кулланалар. Алар схема буенча төзи, лабиринтлы мәсъәләләрне чишә алалар. Алдан күрә белү сәләте үсә.

Күз алдына китерү, уйлап чыгару сәләте үсә. Оригинальлек һәм ирекле булу кебек сыйфатлар формалаша. Балалар мөстәкыйль рәвештә бирелгән темага зур булмаган әкият уйлап чыгара алалар.

Игътибарлылык сәләте үсә. Бала 15-20 минут дәвамында игътибарын туплап эшли алырга сәләтле. Ул нинди булса да эш эшләгәндә катлаулы булмаган шартны хәтерендә тотып тора ала.

Авазлар әйтелеше һәм дикция яхшыра. Сөйләм балаларның активлыкларын үстерә. Алар хайван тавышлары чыгаралар. Теге яки бу персонажның сөйләмен интонация белән аерып күрсәтә алалар. Сөйләмнең ритмик төзелеше, рифмасы игътибарга лаек. Сөйләмнең грамматик ягы үсеш ала. Балалар грамматик кагыйдәләр нигезендә яңа сүзләр уйлап чыгару белән мавыгалар. Бер-берсе белән аралашканда балаларның сөйләме ситуациягә бәйле, ә олылар белән аралашканда ситуациягә бәйләнмәгән була.

Бала белән олыларның аралашу эчтәлеге үзгәрә. Ул бала эләккән конкрет ситуациядән читкә тайпыла. Аралашу процессында алган мәгълүматлар бик үк аңлашылып бетмәсәләр дә, балада кызыксыну уяталар.

Бала өлкәннәрнең үзен ихтирам итүләрен тели, мактау сүзе аның өчен бик зур әһәмияткә ия була бара. Бу баланың артык үпкәләүчән булуына китерә. Ярышу, көндәшлек барлыкка килә. Ярышу үзеңне башкалар белән чагыштыру өчен әһәмиятле.

Бу яшьнең төп казанышлары: уен эшчәнлеге үсү; рольле һәм тормышчан үзара бәйләнешләр барлыкка килү; сурәтләү эшчәнлеге үсү; үзең уйлап конструкцияләү; планлаштыру, зиһенгә алу сәләте камилләшү, образлы, хыялый фикерләү, танып белүдә мин-минлек; хәтер, игътибар, сөйләм, дәлилли белү сәләте үсү, олыларның хөрмәтенә ихтыяҗ формалашу, үпкәләүчәнлек, көндәшлек, ярышу кебек сыйфатлар барлыкка килү, Мин образының үсүе белән характерлана.

Зурлар төркеме.

Алтынчы яшьтәге балалар уен башланганчы рольләрне бүлешә һәм эш-гамәлләрне яраклаштырып төзи беләләр. Уендагы мөнәсәбәтләр эчтәлек һәм интонация ягыннан алган рольгә туры килүче сөйләм белән үрелеп бара. Балаларның реаль мәнәсәбәтләре вакытындагы сөйләм рольдәге сөйләмнән аерыла. Балалар социаль мөнәсәбәтләрне үзләштерә һәм олыларның төрле эшчәнлекләрдәге буйсынучанлык позициясен аңлый башлыйлар.

Төсне, форма һәм зурлыкны, предметларның төзелешен аңлау, кабул итү камилләшә бара.

 Балаларның күзаллаулары системалаштырыла. Балалар төп төсләр һәм аларның төсмерләрен генә түгел, ә арадаш төсләрнең төсмерләрен дә, шулай ук турыпочмак, овал, өчпочмакларның формаларын да аералар һәм атыйлар. Бер дистә предметны зурлыклары буенча рәткә тезеп куя алалар.

Зурлар төркемендә образлы фикер йөртү үсеше дәвам итә. Балалар күрсәтмә планда мәсъәләне чишәргә генә түгел, хәттә объектны үзгәртергә, объектларның нинди эзлеклелектә бер-берсе белән бәйләнешкә керү мөмкинлекләрен күрсәтергә һ.б. да сәләтле.

Бу яшьтә уйләп чыгару сәләте үсү балаларга шактый оригиналь  һәм эзлекле киңәйтелгән хикәяләр уйлап чыгарырга мөмкинлек бирә. Балаларның әлеге сәләте бары тик бу юнәлештә махсус эш алып барганда гына актив рәвештә үсәчәк.

Балаларның игътибар тотрыклылыгы үсә. Алар шулай ук игътибарларын кирәк юнәлешкә бора һәм башкага күчерә ала башлыйлар. Ирексез игътибардан аңлы игътибарга күчү күзәтелә.

Сөйләм, шул исәптән аның аваз ягы камилләшү дәвам итә. Балалар сызгырулы, чыжылдаулы һәм сонор авазларны дөрес әйтә башлыйлар. Шигырьләр укыганда,сюжетлы-рольле уеннар вакытында һәм көндәлек тормышта фонематик ишетү сәләте, сөйләмнең сәнгатьлелеге үсә, грамматик төзелеше камилләшә. Балалар барлык сүз төркемнәрен кулланалар, сүз уйлап чыгару белән актив шөгыльләнәләр. Сүз байлыклары арта. Синоним белән антонимнар актив кулланышка керә. Бәйләнешле сөйләм үсә. Балалар эчтәлекне дә, рәсемнәр буенча да иң мөһимен генә түгел, ә детальләрне дә кертеп сөйли ала башлыйлар.

Бу яшьнең казанышлары: уен эшчәнлегендә рольләр булешү; уен пространствосын төзи белү;югары нәтиҗәлелеге белән аерылып торган рәсем эшчәнлегенең алга таба үсеше; конструкцияләүдә үрнәкне карап гомүмиләштерә белү. Зиһенгә алу объектларның катлаулы формаларын анализлау белән характерлана; фикерләү чараларын (схемалы,комплекслы күзаллаулар, цикллы үзгәрешләр турында күзаллаулар) үзләштерү белән бергә фикер йөртү сәләте үсә, гомүмиләштерү күнекмәләре, уйлап чыгару сәләте, тотрыклы игътибар, сөйләм, Мин образы үсә.

 

 

Мәктәпкә әзерлек төркеме.

Сюжетлы-рольле уеннарда җиденче яшькә чыккан балалар өлкәннәрнең әһәмиятле тормыш вакыйгаларын чагылдыручы катлаулы мөнәсәбәтләрен үзләштерә башлыйлар.

 Уен элементлары катлаулана, олы кешегә һәрвакытта да ачылып бетми торган мәгънә ала бара. Уен пространствосы катлаулана. Балалар бергә уйнәган иптәшләренең үз-үзләрен тотышын барлык уен пространствосы буйлап күздән ычкындырмаска һәм кирәк вакытта уенның урынына бәйле рәвештә үстерергә сәләтлеләр.

Кабул итү сәләте үсә, ләкин балалар һәрвакытта да әйбернең берничә төрле билгесен бер юлы исәпкә алып бетерә алмыйлар. Образлы фикерләү сәләте үсә, ләкин үлчәү мөнәсәбәтләрен кабаттан торгызу бала өчен авырлык тудыра.

Гомүмиләштерү һәм фикер йөртү күнекмәләре үсү дәвам итә, ләкин алар күп очракта ситуациянең күрсәтмә билгеләре белән чикләнәләр.

Уйлап чыгару сәләте үсә, ләкин бу зурлар төркеме белән чагыштырганда, шактый түбән. Моны төрле йогынтылар белән, бигрәк тә балаларның  образларын бертөрлегә әйләндерүче массакүләм мәгълүмат чаралары йогынтысы белән аңлатырга була.

Балаларның игътибарлылыгы арта бара. Алар кайбер эшчәнлек вакытында 30 ар минут игътибарларын туплап утыра алалар.

Балаларның сөйләме, аның аваз ягы, грамматик төзелеше, лексикасы үсә. Бәйләнешле сөйләмнәре дә шомара. Сөйләмнең бу яшьтә формалаша торган гомүмиләштерү характеры да чагыла. Балалар актив рәвештә гомүмиләштерүче исемнәр, синонимнар, антонимнар, сыйфатлар һ.б. кулллана башлыйлар. Дөрес оештырылган белем бирү процессы нәтиҗәсендә балаларда диалогик сөйләмнең кайбер төрләре үсә.

Балалар кешелек культурасының аерылгысыз өлеше булган әйберләр дөньясы белән танышалар; кешеләр белән позитив аралашу формаларын үзләштерәләр; укучы позицисе формалаша.

 Мәктәпкәчә яшьнең ахырына бала шактый югары дәрәҗәдәге танып белүчәнлеккә һәм шәхес буларак үсешкә ия була. Бу сыйфатлар аның киләчәктә мәктәптә уңышлы укуын тәэмин итә.

II .ПРОГРАММАНЫҢ ЭЧТӘЛЕК БҮЛЕГЕ

2.1.Укыту методик комплектының эчтәлеге.

Уртанчылар төркеме “Минем өем” проекты (4-5яшьлек балалар өчен)

Проект түбәндәгеләрне үз эченә ала:

1)      тематик план;

2)      эшчәнлек конспектлары;

3)      балалар һәм әти-әниләр өчен эш дәфтәрләре -17 бирем;

4)      аудиоязмалар- 64 кисәк (трэк)

5)      анимацион күренешләр-– 11 данә

6)      күрсәтмә, таратма материаллар;

7)      диагностик материаллар.

     Актив сүзләр+ сөйләм үрнәге – 62 (269).

Актив сүзләр: әти, әни, кыз, малай, мин, исәнмесез, сау булыгыз, исәнме, эт, песи, әйе, юк, сау бул, әби, бабай, әйбәт, ипи, алма, сөт, чәй, рәхмәт, мә, тәмле, кил монда, утыр, бир, аша, эч, туп, зур, кечкенә, матур, курчак, куян, аю, хәлләр ничек, уйна, пычрак, чиста, ю, бер, ике, өч, дүрт, биш (49 сүз).

Сөйләм үрнәге: утырыгыз, бу кем?, кем юк?, син кем?, кем анда?, басыгыз, ал, ничә? нинди? (13 сүз).

Проектның эчтәлеге түбәндәге темалардан тора: “Гаилә”, “ Ашамлыклар”, “Уенчыклар “,”Саннар” .

Атна дәвамында 20 шәр минутлык 3 эшчәнлек оештырыла.

Зурлар төркеме “Уйный – уйный үсәбез” проекты  (5-6 яшьлек балалар  өчен)

Проект түбәндәгеләрне үз эченә ала:

1)       тематик план;

2)      эшчәнлек конспектлары;

3)      балалар һәм әти-әниләр өчен эш дәфтәрләре -19 бирем;

4)      аудиоязмалар- 63 кисәк (трэк)

5)      анимацион күренешләр-– 15 данә

6)      күрсәтмә, таратма материаллар;

7)      диагностик материаллар.

Актив сүзләр+ сөйләм үрнәге – 46 (406).

Актив сүзләр: кишер, нинди, баллы, ничә, суган, бәрәңге, алты, җиде, сигез, тугыз, ун, кыяр, кәбестә, кызыл, сары, яшел, кирәк, юа, нәрсә кирәк, аш, ботка, кашык, тәлинкә, чынаяк, зәңгәр, күлмәк, чалбар, ки, сал, йокла, бит, кул, өстәл, урындык, карават, яратам, бар (38сүз)

Сөйләм үрнәге: бу нәрсә?, хәерле көн, нәрсә бар?  күп (7 сүз).

Проектның эчтәлеге түбәндәге темалардан тора: “Яшелчәләр “,”Ашамлыклар”,”Савыт-саба”, “Киемнәр”,”Шәхси гигиена”,”Өй җиһазлары”,”Бәйрәм “Туган көн”, “ Бәйрәм “Сабан туй” .

Уртанчылар төркемендәге темалар(гаилә, ашамлыклар, уенчыклар, саннар) ел дәвамында кабатлана.Атнага 25 шәр минутлык 3 эшчәнлек оештырыла.

Мәктәпкә әзерлек төркеме “Без инде хәзер зурлар, мәктәпкә илтә юллар” проекты

(6-7 яшьлек балалар  өчен)

Проект түбәндәгеләрне үз эченә ала:

1)       тематик план;

2)      эшчәнлек конспектлары;

3)      балалар һәм әти-әниләр өчен эш дәфтәрләре -20 бирем;

4)      аудиоязмалар- 71 кисәк (трэк)

5)      анимацион күренешләр-– 19 данә

6)      күрсәтмә, таратма материаллар;

7)      диагностик материаллар.

Актив сүзләр+ сөйләм үрнәге – 60(483 сүз булган).

Актив сүзләр: син кем, хәерле көн, тычкан, бу кем? бу нәрсә? нишли?, йоклый, утыра, ашый, эчә, нишлисең?, ашыйм, эчәм, уйный, уйныйм, утырам, барам, кая барасың?, син нишлисең?,сикер, сикерәм, сикерә, йөгерә, төлке, йөгер, йөгерәм, чәк-чәк, өчпочмак, яшь, бүре, керпе, тавык, әтәч, үрдәк, чана, шуа, шуам, бие, бии, биим, ак, кара, җырла, җырлыйм, зур рәхмәт, китап укый, рәсем ясыйм, укыйм, дәфтәр, нәрсә яратасың?(пассив сүз)

Проектның эчтәлеге уртанчылар,  зурлар төркемендә өйрәнгән сүзләргә таянып аралашуга  корылган.

Атнага 30 ар минутлык 3 эшчәнлек оештырыла

2.2.Эш төрләре һәм формалары.

Программа бурычларын үтәүдә эш формаларының, практик гамәли алымнарның, чараларның әһәмияте зур. Төп эш төрләре булып түбәндәгеләр тора:

-Предметлар белән эш: тасвирлау, уенчык белән диалог төзү, уен һәм әкиятләрдә катнашу.

-Рәсемнәр белән эш: тасвирлау, үстерешле диалог.

-Сюжетлы-рольле уеннар;

-Әйлән-бәйлән, җырлы-биюле уеннар өйрәнү (аудиоязмага таянып).

-Театральләштерү, сәхнәләштерү (бармак театры, битлекләр, костюмнар, театр күрсәтү (әти-әниләргә, башка төркем балаларына).

-Хәрәкәтле уеннар: туп белән уеннар, “Командир” уены, әйлән-бәйлән уен, зарядка уеннары.

-Иҗади һәм ситуатив уеннар: рольле уеннар, интервью, ситуатив күнегүләр.

-Ситуатив, логик күнегүләрне ишетеп, аңлап эшләү.

-Үстерелешле диалоглар (зурлар һәм яшьтәшләре белән үзара аралашу).

-Аудиоязмалар тыңлау, кушылып әйтү, җырлау, кабатлау, ишеткән сүзне рәсемдә табып күрсәтү.

-Анимацион сюжетлар, мультфильмнар карау.

-Интерактив уеннар.

Татар телен өйрәтүдә кулланыла торган чаралар.

1. Эшчәнлек эшкәртмәләре, диагностик материаллар.

2. Тавышлы күрсәтмәлелек (һәр проект өчен аудиоязмалар, анимацион сюжетлар, мультфильмнар).

3. Картиналы һәм картиналы-дидактик күрсәтмәлелек(таратма һәм күрсәтмә рәсемнәр, җырлы-биюле уеннар, театр эшчәнлеге өчен материаллар.

4. Символик, график күрсәтмәлелек (пиктограммалар).

5. Күләмле күрсәтмәлелек (макетлар, муляжлар, уенчыклар)

6. Интерактив уеннар.

7. Эш дәфтәрләре.

2.3.Балаларны Федераль дәүләт белем бирү стандарты таләпләренә туры китереп татар теленә өйрәтү.

1. Сөйләм үсеше.

Сүзлек эше, сөйләмнең грамматик төзелеше өстендә эш, аваз культурасы тәрбияләү, бәйләнешле сөйләм үстерү, матур әдәбият һәм халык иҗаты белән таныштыру.

2. Социаль- коммуникатив үсеш

Социаль күренешләр (үзең, якын кешеләр, өлкәннәр хезмәт турында күзаллаулар) белән таныштыру. Хезмәткә уңай караш тәрбияләү.

3.  Танып белү.

Балаларның  туган як табигате,  өлкәннәр  хезмәте, ел фасыллары турындагы белемнәрен тирәнәйтү, экологик бәйләнешләрне күрә белү   мөмкинлекләрен үстерү

4. Нәфис –нәфәссәти үсеш. 

Музыка әсәрләрен куллану аша балаларның фонематик ишетү сәләтен, ритмикасын, эмоциональ сферасын баету, үстерү. Балаларда әйләнә-тирәгә карата зәвык тәрбияләү.

5. Физик үсеш . 

Музыкаль –хәрәкәтле уеннар, сүзле-хәрәкәтле уеннар, аз хәрәкәтле уеннар аша балаларның хәрәкәтчәнлеген арттыру, аларның физик үсешен тәэмин итү.

“Минем өем”  проекты (4-5 яшьлекләр).

Сөйләм үсеше.

Социаль- коммуника

тив үсеш

Танып белү

Нәфис –нәфәссәти үсеш

Физик үсеш

тасвирлау, уенчык белән диалог төзү, уеннарда  катнашу.

якынча 62 сүз һәм сөйләм үрнәкләре.

Актив сүзләр: әти, әни, кыз, малай, мин, исәнмесез, сау булыгыз, исәнме, эт, песи, әйе, юк, сау бул, әби, бабай, әйбәт, ипи, алма, сөт, чәй, рәхмәт, мә, тәмле, кил монда, утыр, бир, аша, эч, туп, зур, кечкенә, матур, курчак, куян, аю, хәлләр ничек, уйна, пычрак, чиста, ю, бер, ике, өч, дүрт, биш (49 сүз)

Сөйләм үрнәкләре: утырыгыз, бу кем?, кем юк?, син кем?, кем анда?, басыгыз, ал, ничә? нинди? (13 сүз)

Проектның эчтәлеге түбәндәге темалардан тора:гаилә, ашамлыклар

Уенчыклар

саннар

Уен “Әйе-юк”.

Уен “Хатаны төзәт!”

Уен “Дөрес әйт”.

Аудиоязма тыңлау һәм рәсемнәрне күрсәтү.

 Аудио (19 нчы  кисәк)

Уен “Бел, әйт!”

Уен: “Кил монда”

Уен ситуациясе “Әби күчтәнәче”.

Уен ситуациясе “Акбай һәм Мияу балаларны чәй, ипи, алма, сөт белән cыйлыйлар”.

Уен ситуациясе “Акбайны утырт”.

Аудиоязма тыңлау, кабатлау.

Аудио (30 нчы кисәк)

Уен ситуациясе “Зур песигә - зур туп, кечкенә песигә - кечкенә туп бир”.

Уен “Бир - мә”.

Уенчыклар турында үстерешле диалог.

Дидактик уен

“Мин нинди уенчык турында уйладым?”

Сүзле уен “Уйлап әйт!”.

Уен ситуациясе Дидактик уен “Тылсымлы тартма”.

Дидактик уен “Нәрсә  юк?”

Анимацион сюжет:

“Шалкан”

ИКТ игра “Угости фруктами”

Анимацион сюжетлар, мультфильмнар карау.

Сюжетлы-рольле уеннар

Бармак уены “Гаилә”.

Аудио (22 нче кисәк)

Уен ситуациясе “Хәлләр ничек?”

Сүзле уен “Син кем?”

Сүзле уен “Рәхмәт әйт”.

Уен ситуациясе “Мияу белән Акбай балаларны сыйлый”

Сюжетлы рольле уен “ Уенчыклар кибетендә”.

Үстерешле диалог “Мияуга уенчык бүләк ит!”

Уен ситуациясе “Иптәшеңне ашат!”   

Сүзле уен “Иптәшеңне уйнарга чакыр”.

Дидактик уен “Уенчыклар юабыз”.

Анимацион сюжетлар:

1. “Әйдәгез, дуслашыйк”

2. “Качышлы уйныйбыз”

2. “Азат кунак чакыра”

Сюжетлы-рольле уен: “Сыйлыйм”.

“Иптәшеңә уенчык юарга тәкъдим ит”.

Дидактик уен “Кәрзингә сал”.

ИКТ игра “Бу кем?”

ИКТ игра “Гаилә”

ИКТ игра “Мой”

Дидактик уен “Бел!”

Дидактик уен “Кем юк?”

Дидактик уен  “Әйткәнне күрсәт”.

Дидактик уен “Исемен дөрес әйт - уйна”.

Уен ситуациясе “Сорап ал һәм уйна”.

Сүзле уен “Мин кемне уйладым?”

Дидактик уен “Тупны өлешләрдән җый”.

Дидактик уен “Уйлап әйт, ничә уенчык?”

 

Дидактик уен “Ничә уенчык?

Анимацион сюжет

“Тәмле” кибетендә”

ИКТ игра “Сосчитай сколько яблок”

 

«Минем өем». укыту методик комплектына аудио-кушымта (4-5 яшьлек балалар)  Аудиоязмалар тыңлау, кушылып әйтү, җырлау

Театральләштерү, сәхнәләштерү

Җырлы-биюле уен “Карусель”.

 Аудиоязма тыңлау һәм җырлау.

- Ипи тәмле-тәмле!

Җыр тыңлау.

Мин курчак.

Мин курчак.

Мин матур курчак.

Мин матур курчак

Аудиоязма, җыр тыңлау.

Аудио (16 нчы кисәк)

“Җырлап әйт!”

Аудио (55 нче кисәк) “Слушай!”, “Тыңла!”

Бер, ике, өч, дүрт, биш аю,

“Җырлап әйт!”

Бирелгән уенчыклар турында матур, зур, чиста, әйбәт, кечкенә сүзләрен кертеп җырлау.

Аудио (57 нче кисәк

Җыр: “Мин песи. Мин эт.” (А-15)

Уен ситуациясе “Кем анда?” (Битлекләр белән уен)

ИКТ игра “Найди рисунок и приклей”

Хәрәкәтле уеннар: туп белән уеннар, “Командир” уены, әйлән-бәйлән уен, зарядка уеннары.

Сүзле-хәрәкәтле уен “Туп” .

Аудио (43 нче кисәк)

Дидактик уен “Мин кушканны үтә,

Сүзле- хәрәкәтле уен: “Зур, кечкенә” 

Аз хәрәкәтле уен “Мин әйтәм –син эшлә” (Битлекләр белән)

Аз хәрәкәтле уен “Командир”

 

“Уйный-уйный үсәбез”проекты (5-6 яшьлекләр)

Сөйләм үсеше

Соиаль- коммуника

тив үсеш

Танып белү.

Нәфис –нәфәссәти үсеш

Физик үсеш

Тасвирлау, уенчык белән диалог төзү, уен һәм әкиятләрдә катнашу.

Актив сүзләр:

кишер, нинди, баллы, ничә, суган, бәрәңге, алты, җиде, сигез, тугыз, ун, кыяр, кәбестә, кызыл, сары, яшел, кирәк, юа, нәрсә кирәк, аш, ботка, кашык, тәлинкә, чынаяк, зәңгәр, күлмәк, чалбар, ки, сал, йокла, бит, кул, өстәл, урындык, карават, яратам, бар (38 сүз)

Сөйләм үрнәкләре:  бу нәрсә?, хәерле көн, нәрсә бар?  күп (7 сүз).

Проектның эчтәлеге түбәндәге темалардан тора:

яшелчәләр

ашамлыклар

савыт- саба

киемнәр

шәхси гигиена

өй җиһазлары

бәйрәм “Туган көн”

бәйрәм “Сабан туй”

Уртанчылар төркемендәге темалар(гаилә, ашамлыклар, уенчыклар, саннар) ел дәвамында кабатлана.

Дидактик уен “Серле кәрзин”.

Дидактик уен “Бу нәрсә?”

Дидактик уен “Нәрсә юк?”.

Дидактик уен “Дөресен әйт”.

 Анимацион сюжетлар

“Шалкан”

“Кем нәрсә ярата?”.Әкият тыңлау һәм уйнау

Өстәл театры “Өч аю”. 49 нчы кисәк

“Маша һәм өч аю”

Анимацион сюжетлар, мультфильмнар карау.

Сюжетлы-рольле уеннар

Анимацион сюжетлар:

 “Юл маҗаралары”

 “Кем эшләми, шул ашамый”

”Аю баласы дөнья белән таныша”

“Тату гаилә”

“Юмарт аю”

Сюжетлы-рольле уен “Кафега барабыз”

Сюжетлы-рольле уен “Кибет”

Уен ситуациясе “Әйдәгез танышабыз”.

 

Сюжетлы-рольле уен “Кунак каршылыйбыз”

Уен ситуациясе “Кибеттә”.

ИКТ игра “Кто что моет”

ИКТ игра “В магазине у медвежонка”

ИКТ игра “Готовимся к зиме”ИКТ игра “Делаем овощной салат”

Дидактик уен  “Дөрес сана”.

Дидактик уен “Ничә?”.

Дидактик уен

“Кәрзиндә нәрсә бар?”

“Сабантуй бәйрәме”

“Урманда күңелле уеннар”

Дидактик уен “Нинди?”.

Дидактик уен “Мин әйтәм, синкүрсәт”

ИКТ игра “Что растет на огороде”

ИКТ игра “Угости зайцев”

ИКТ игра “Сколько? Ничә?”

ИКТ игра “Волшебный сад”

«Уйный-уйный үсәбез». укыту методик комплектына аудио-кушымта (5- 6 яшьлек балалар)  Аудиоязмалар тыңлау, кушылып әйтү, җырлау

театральләштерү, сәхнәләштерү.

Анимацион сюжетлар:, “Батыр Мияу һәм куркак Куянкай”

Җырлы – биюле уен “Минем өем”.

“Куян күчтәнәче”.

Җыр.

Җырлы-биюле уен. “Бар безнең бакчабыз”.

Җырлы-биюле уен. “Бар матур бакча”.

18 нче кисәк 

Җыр.

“Уйныйбыз да, җырлыйбыз да”.

22 нче кисәк

Җырлы-биюле уен “Кәрзиндә нәрсә бар?”

“Уңыш бәйрәме”.

24 нче кисәк Җыр.

28 нче кисәк Җыр.

Без ашыйбыз тәмле аш,

“Без киенәбез”.

38 нче кисәк Җыр.

43 нче кисәк

Бишек җыры

52 нче кисәк Аккалач җыры

57 нче кисәк Яратам, яратам.

“Нәрсә бар?”.

60 нчы кисәк

62 нчы кисәк Җыр. Сабантуйга барабыз.

Хәрәкәтле уеннар: туп белән уеннар, “Командир” уены, әйлән-бәйлән уен, зарядка уеннары.

Сүзле-хәрәкәтле уен “Туп” .

Аудио (43 нче кисәк)

Дидактик уен “Мин кушканны үтә,

Сүзле- хәрәкәтле уен: “Зур, кечкенә” 

Аз хәрәкәтле уен “Мин әйтәм –син эшлә” (Битлекләр белән)

Аудио (51 нче кисәк )

“Карусель”.

“ Күңелле Сабантуй уеннары”.

 

 

“Без инде хәзер зурлар, мәктәпкә илтә юллар”  проекты

(6-7 яшьлекләр)

Сөйләм үсеше

Соиаль- коммуника

тив үсеш

 Танып белү.

Нәфис–нәфәссәти үсеш

Физик үсеш

Тасвирлау, уенчык белән диалог төзү, уен һәм әкиятләрдә катнашу.

Актив сүзләр: син кем, хәерле көн, тычкан, бу кем? бу нәрсә? нишли?, йоклый, утыра, ашый, эчә, нишлисең?, ашыйм, эчәм, уйный, уйныйм, утырам, барам, кая барасың?, син нишлисең?, сикер, сикерәм, сикерә, йөгерә, төлке, йөгер, йөгерәм, чәк-чәк, өчпочмак, яшь, бүре, керпе, тавык, әтәч, үрдәк, чана, шуа, шуам, бие, бии, биим, ак, кара, җырла, җырлыйм, зур рәхмәт, китап укый, рәсем ясыйм, укыйм, дәфтәр, нәрсә яратасың? (пассив сүз)

Проектның эчтәлеге уртанчылар,  зурлар төркемендә өйрәнгән сүзләргә таянып аралашуга  корылган.

Дидактик уен “Бу нәрсә?”

Дидактик уен “Дөресен әйт”

Дидактик уен “Нинди?”.

(Лексика: кызыл, сары, яшел, зәңгәр, ак, кара).

Дидактик уен “Сана”.

Дидактик уен “Кем нишли?”

Уен ситуациясе: “Әйдәгез, танышабыз”.

.Уен ситуациясе “Мияу кунакта”.

.Уен ситуациясе “Акбай белән Мияу бездә кунакта”.

Аудио (3 нче кисәк).

Сүзле уен “Хәерле көн”.

.Үстерешле диалог “Телефоннан сөйләшәбез”.

Сүзле уен “Кайтаваз”–“Эхо”.

.Сүзле уен “Сора – җавап бир”.

Уен ситуациясе: “Уенчыкларны йокыдан уят, утырт”.

Сүзле уен  “Акбайны сыйлыйбыз”.

Сүзле уен “Мияуны сыйлыйбыз”.

Уен ситуациясе

“Иптәшеңне сыйла”.

Уен ситуациясе “Тауда”.

  Сүзле уен “Нишли?”

Үстерешле диалог “Бу нәрсә? Нишли?”

Үстерешле диалог “Минем бүләгем”.

Уен ситуациясе “Сәяхәткә әзерләнәбез”.

Мультфильм “Теремкәй”.

Өстәл театры “Кем нәрсә ярата?”

“Аю баласы дөнья белән таныша”

“Батыр Мияу һәм куркак Куянкай”

Анимацион сюжетлар, мультфильмнар карау.

Сюжетлы-рольле уеннар

Анимацион сюжетлар:

 “Урман китапханәсендә”

“Көчлеләр, кыюлар, җитезләр”.

“Кафега барабыз”.

“Урманда күңелле уеннар”

Мультфильм “Уйный-уйный укыйбыз”

Ситуатив күнегү: Телефоннан сөйләшү

“Кибет”

 “Танышу”

Уен ситуациясе “Кая барасың?”

Рәсем ясау: “Милли ашлар”

Уен ситуациясе: “Авылда кунакта”

Уен ситуациясе “Мәктәптә”.

Уен ситуациясе “Кафега барабыз”.

Үстерешле диалог “Интервью бирү”.

Уен ситуациясе “Үзең турында сөйлә”.

Уен ситуациясе Кунак килә”.

Уен “Компот, салат ясыйбыз”

Уен ситуациясе “Хәерле көн”.

ИКТ уен “Әнигә булыш”

 Бармак уены “Тату гаилә”

“Җәнлекләр спорт бәйрәмендә”

Мультфильм:

“Циркта”

ИКТ уен “Циркта”

ИКТ уен : “Ничә яшь

Мультфильм:

“Урман китапханәсендә”

Мультфильм “Уйный-уйный укыйбыз”

Мультфильм: “Урман мәктәбендә

ИКТ уен “Тылсымлы мәктәп”

Уен ситуациясе “Табышмакларга җавап тап”.

Дидактик уен “Портфельдә нәрсә бар?”

ИКТ уен “Скоро в школу”

 

 

« Без инде хәзер зурлар, мәктәпкә илтә юллар». укыту методик комплектына аудио-кушымта (6-7 яшьлек балалар)  Аудиоязмалар тыңлау, кушылып әйтү, җырлау

Театральләштерү, сәхнәләштерү

Анимацион сюжетлар,

Татар халык уены “Түбәтәй”.

Мультфильм: “Теремкәй”

“Шалкан” әкиятен сәхнәләштерү.

“Әйдәгез, биибез”.

Аудио (23 нче кисәк)

Аудиоязмадан җыр тыңлау,  җырлау

“Чана шуа”.

Аудио (36 нчы кисәк)

Татар халык уены “Түбәтәй”.

Аудио (40 нчы кисәк)

Ситуатив күнегү “Нишли?”

Ирекле бию “Без биибез”.

Аудио (44 нче кисәк)

Җыр “Туган көн”.

Уен “Җырлыйм”.

Аудио (45 нче кисәк)

Кем нәрсә ярата?” әкиятен сәхнәләштерү.

Бергә җырлап, бииләр.

Аудио (66 нчы кисәк)

“Теремкәй” әкиятен сәхнәләштерү.

Күңелле музыка. Бииләр.

Өстәл театры “Теремкәй” әкияте.

 

 

Хәрәкәтле уеннар: туп белән уеннар, “Командир” уены, әйлән-бәйлән уен, зарядка уеннары.

Дидактик уен “Мин кушканны үтә,

Аз хәрәкәтле уен “Мин әйтәм –син эшлә” (Битлекләр белән)

Хәрәкәтле уен: “Командир”

Уен-эстафета “Кем тизрәк”.

Уен ситуациясе “Әйткәнне үтә”

Уен ситуациясе “Зарядка ясыйбыз”.

Сүзле-хәрәкәтле уен “Әгәр сиңа ошый икән, шулай ит”.

Аудио (43 нче кисәк)

 

 

 

2.3.1.Үзләштерелергә тиешле белем һәм күнекмәләр.

Уртанчылар төркемендә балаларның татар телен

аңлау һәм сөйли белү дәрәҗәләрен билгеләү.

 

  Ел барышында “Гаилә”, “Ашамлыклар”, “Уенчыклар”, “Саннар” темаларына балаларның татар теле буенча гади генә сөйләм күнекмәләре булдыру. Темаларга караган лексика исәбенә балаларның сүз байлыгын арттыру өстендә эшләү. Балаларда татар телендә сөйләшә башлау теләге уяту.

Тәрбияче кушуы яки аудиоязмадан ишеткән буенча предметлар, уенчыклар, күрсәтмә рәсемнәр арасыннан татарча исеме аталган әйберне табарга, аның рәсемен күрсәтергә, кабатлап әйтергә өйрәтү.

  “Бу нәрсә?”, “Бу кем?”, “Нинди?”, “Ничә?”, “Нәрсә бар?”, “Нәрсә кирәк”  кебек сорауларга аңлап, гади җаваплар бирергә өйрәтү. Әлеге сораулар ярдәмендә (балаларны) уенчыкларны, әйберләрне, рәсемнәрне бер-берсеннән аера белергә, эзләп табарга өйрәтү.

Тәрбияче әйткән яки аудиоязмадан ишеткән сүзләрне, кыска фразаларны, җырлы күнегүләрне балаларның кабатлап әйтә белүенә ирешү.

Балаларның өлкәннәр кушкан, катлаулы булмаган эшләрне аңлап үти белүләренә ирешү: “мә”, “кил”, “утыр”, “уйна”, “сикер”, “аша”, “эч”, “ю” (боерыкларны тәрбияче әйтә, бала үти).

  Тирә-юньдәге әйберләрнең исемнәрен һәм аларның билгеләрен белдерә торган (зур, кечкенә, тәмле, пычрак, әйбәт) сүзләрне аңларга өйрәтү. Исемнәрне сыйфат билгеләре белән сөйләмдә куллана белергә өйрәтү (зур аю, кечкенә куян, матур куян, тәмле алма, һ.б.)

  Сөйләм культурасын үстерү. Балаларны өлкәннәргә һәм иптәшләренә рәхмәт, исәнме, сау бул, бир (әле) дигән сүзләрне әйтергә өйрәтү. Балаларны үзара һәм өлкәннәр белән аралашырга өйрәтү: чакыру, утырырга тәкъдим итү, сыйлау, сорап алу, тәкъдим итү, инкарь итү (юк), раслау (әйе).

Санау күнекмәләре үстерү.(1-5)

Эш дәфтәрләрен дөрес итеп куллана белергә өйрәтү, мультсюжетларны аңлап карау.

    Проект бурычларыннан чыгып уку елы ахырында балаларның татар телен үзләштерү дәрәҗәләрен билгеләү өчен түбәндәге таблица булдырылды.

 

 

Сүз байлыгы

Бәйләнешле сөйләм

 

 

 

 

Бала-ларның исем, фамили-ясе

“Минем өем” пректы буенча өйрәнгән лексиканы сөйләмдә куллану. (Өйрәнгән темалар буенча 4-5 рәсем яисә предмет күрсәтелә , татарча  исемнәрен әйтү кушыла )

Ягымлы сүзләр куллану (“исәнме”, “сау бул”, “рәхмәт” )

Боерыкны аңлап үтәү һәм куллана белү

( кил, утыр,сикер, ю, аша, эч)

Тирә-юньдәге предметларның сыйфатын, күләмен белдерә торган сүзләрне аңлап сөйләмдә куллану

 Аралаша белү (ягымлы сүзләр әйтү, чакыру, сыйлау, сорап алу, тәкъдим итү, инкарь итү, раслау)

1

 

 

 

 

 

 

 

 

Нәтиҗәләр билгеләү

 

Югары дәрәҗә

2,7 дән 3 кә кадәр

Бала сөйләмдә актив; сүз байлыгы җитәрлек; боерыкларны дөрес үти; сорауларга аңлап җавап бирә, өлкәннәр һәм балалар белән яхшы аралаша.

Уртача дәрәҗә

2 дән 2, 6 га кадәр

Сүз байлыгы бар; аралашуда бик үк актив түгел; биремнәрне үтәгәндә ялгыша; тәрбияченең өстәмә сораулары ярдәмендә аралаша.

Уртачадан түбән

1 дән 2 гә кадәр

Аңлый; русча җавап бирә; бала өлкәннәр һәм иптәшләре белән аралашмый.

 

Зурлар төркемендә балаларның татар телен

аңлау һәм сөйли белү дәрәҗәләрен билгеләү.

Ел барышында “Яшелчәләр”, “Ашамлыклар”, “Савыт-саба”, “Киемнәр”, “Шәхси гигиена”, “Өй җиһазлары”, “Бәйрәмнәр” темаларына балаларның татар теле буенча гади генә сөйләм күнекмәләре булдыру. Темаларга караган лексика исәбенә балаларның сүз байлыгын арттыру өстендә эшләү. Балаларда татар телендә сөйләшә башлау теләге уяту.

Тәрбияче кушуы яки аудиоязмадан ишеткән буенча предметлар, уенчыклар, күрсәтмә рәсемнәр арасыннан татарча исеме аталган әйберне табарга, аның рәсемен күрсәтергә, кабатлап әйтергә өйрәтү, иптәше яки тәрбияче белән диолог кору; берничә шигырь, җыр сүзләренең эчтәлеген аңлап яттан сөйләү.

  “Бу нәрсә?”, “Бу кем?”, “Нинди?”, “Ничә?”, “Нәрсә кирәк?” кебек сорауларга аңлап, гади җаваплар бирергә өйрәтү. Әлеге сораулар ярдәмендә (балаларны) уенчыкларны, әйберләрне, рәсемнәрне бер-берсеннән аера белергә, эзләп табарга өйрәтү, иптәше яки тәрбияче белән сорау-җавап биреп әңгәмә кору,хәрәкәтле, тыныч,сюжетлы-рольле уеннар уйнау отышлы.

  Тәрбияче әйткән яки аудиоязмадан ишеткән сүзләрне, кыска фразаларны, җырлы күнегүләрне балаларның кабатлап әйтә белүенә ирешү.

Балаларның өлкәннәр кушкан, катлаулы булмаган эшләрне аңлап үти белүләренә ирешү: “мә”, “кил”, “утыр”, “уйна”, “сикер”, “аша”, “эч”, “ю”, “сал”, “ки”, “йокла”(боерыкларны тәрбияче әйтә, бала үти).

Тирә-юньдәге әйберләрнең исемнәрен һәм аларның билгеләрен белдерә торган (зур, кечкенә, тәмле, пычрак, әйбәт, баллы, ) сүзләрне аңларга өйрәтү. Исемнәрне сыйфат билгеләре белән сөйләмдә куллана белергә өйрәтү (сары чынаяк, яшел туп, кызыл алма чиста күлмәк, зур урындык һ.б). Сөйләм культурасын үстерү. Балаларны өлкәннәргә һәм иптәшләренә рәхмәт, исәнме, сау бул, сау булыгыз,  яратам, бир (әле) дигән сүзләрне әйтергә өйрәтү.

Балаларны үзара һәм өлкәннәр белән аралашырга өйрәтү: чакыру, утырырга тәкъдим итү, сыйлау, сорап алу, тәкъдим итү, инкарь итү (юк), раслау (әйе).

Санау күнекмәләре үстерү.(1-10)

Эш дәфтәрләрен дөрес итеп куллана белергә өйрәтү, мультсюжетларны аңлап карау.

Проект бурычларыннан чыгып уку елы башында, ахырында балаларның татар телен үзләштерү дәрәҗәләрен билгеләү өчен түбәндәге таблица булдырылды.

Уку елы башында зурлар төркеме балаларының “Минем өем” проекты буенча татар телен үзләштерү дәрәҗәләрен билгеләү.

 

 

 

Сүз байлыгы

Бәйләнешле сөйләм

 

 

 

 

Бала

лар

ның исем, фамилиясе

“Минем өем” пректы буенча өйрәнгән лексиканы сөйләмдә куллану. (Өйрәнгән темалар буенча 4-5 рәсем яисә предмет күрсәтелә , татарча  исемнәрен әйтү кушыла )

Ягымлы сүзләр куллану (“исәнме”, “сау бул”, “рәхмәт” )

Боерыкны аңлап үтәү һәм куллана белү

( кил, утыр,сикер, ю, аша, эч)

Тирә-юньдәге предметларның сыйфатын, күләмен белдерә торган сүзләрне аңлап сөйләмдә куллану

 Аралаша белү (ягымлы сүзләр әйтү, чакыру, сыйлау, сорап алу, тәкъдим итү, инкарь итү, раслау)

1

 

 

 

 

 

 

 

Нәтиҗәләр билгеләү

Югары дәрәҗә

2,7 дән 3 кә кадәр

Бала сөйләмдә актив; сүз байлыгы җитәрлек; боерыкларны дөрес үти; сорауларга аңлап җавап бирә, өлкәннәр һәм балалар белән яхшы аралаша.

Уртача дәрәҗә

2 дән 2, 6 га кадәр

Сүз байлыгы бар; аралашуда бик үк актив түгел; биремнәрне үтәгәндә ялгыша; тәрбияченең өстәмә сораулары ярдәмендә аралаша.

Уртачадан түбән

1 дән 2 гә кадәр

Аңлый; русча җавап бирә; бала өлкәннәр һәм иптәшләре белән аралашмый.

 

Уку елы ахырында - зурлар төркеме балаларының “Уйный-уйный” үсәбез проекты буенча татар телен үзләштерү дәрәҗәләрен билгеләү

 

 

Сүз байлыгы

Бәйләнешле сөйләм

 

 

 

 

Балаларның исем, фамилиясе

“Уйный-уйный” үсәбез проекты буенча өйрәнгән лексиканы сөйләмдә куллану. ( Өйрәнгән  темалар буенча 5-6 рәсем яисә предмет күрсәтелә, татарча исемнәрен әйтергә кушыла. )

Ягымлы сүзләр  куллану (“исәнме”, “сау бул”, “рәхмәт”, “исәнмесез”, “сау булыгыз” )

Боерыкны аңлап үтәү һәм куллана белү

( кил, утыр,сикер, ю, аша, эч, уйна, ки, сал. )

Уен ситуацияләрендә үзлектән сорау бирә белү (Нәрсә кирәк? Нинди?Ничә?)

 Аралаша белү (ягымлы сүзләр әйтү, чакыру, сыйлау, сорап алу, тәкъдим итү, инкарь итү, раслау)

1

 

 

 

 

 

 

 

 

Мәктәпкә әзерлек төркемендә  балаларның татар телен

 аңлау һәм сөйли белү дәрәҗәләрен билгеләү.

Ел барышында “Гаилә”, “Ашамлыклар”, “Уенчыклар”, “Саннар” темаларына балаларның татар теле буенча гади генә сөйләм күнекмәләре булдыру. Темаларга караган лексика исәбенә балаларның сүз байлыгын арттыру өстендә эшләү. Балаларда татар телендә сөйләшә башлау теләге уяту.

Тәрбияче кушуы яки аудиоязмадан ишеткән буенча предметлар, уенчыклар, күрсәтмә рәсемнәр арасыннан татарча исеме аталган әйберне табарга, аның рәсемен күрсәтергә, кабатлап әйтергә өйрәтү.

“Бу нәрсә?”, “Бу кем?”, “Нинди?”, “Ничә?”, “Нишлисен?”, “Кая барасың?”, “Нишли?” , “Син нишлисең?” “Бу кем?”, “Бу нәрсә?”,  кебек сорауларны уен ситуацияләрендә үзлектән  аңлап куя белү. Тәрбияче әйткән яки аудиоязмадан ишеткән сүзләрне, кыска фразаларны, җырлы күнегүләрне балаларның кабатлап әйтә белүенә ирешү.

Балаларның өлкәннәр кушкан, катлаулы булмаган эшләрне аңлап үти белүләренә ирешү: “мә”, “кил”, “утыр”, “уйна”, “сикер”, “аша”, “эч”, “ю”, “йөгер”, “укы”, “җырла”, “йөгер”,  (боерыкларны тәрбияче әйтә, бала үти).

Тирә-юньдәге әйберләрнең исемнәрен һәм аларның билгеләрен белдерә торган (зур, кечкенә, тәмле, пычрак, әйбәт) сүзләрне аңларга өйрәтү. Исемнәрне сыйфат билгеләре белән сөйләмдә куллана белергә өйрәтү (зур аю, кечкенә куян, матур куян, тәмле алма, һ.б.)

Сөйләм культурасын үстерү. Балаларны өлкәннәргә һәм иптәшләренә рәхмәт, зур рәхмәт,хәерле көн, хәлләр ничек?  исәнме, исәнмесез,  сау бул, сау булыгыз,  бир (әле) дигән сүзләрне әйтергә өйрәтү.

Балаларны үзара һәм өлкәннәр белән аралашырга өйрәтү: чакыру, утырырга, биергә, җырларга, рәсем ясарга  тәкъдим итү, сыйлау, сорап алу, тәкъдим итү, инкарь итү (юк), раслау (әйе).

Санау күнекмәләре үстерү.(1-10)

Эш дәфтәрләрен дөрес итеп куллана белергә өйрәтү, мультсюжетларны аңлап карау.

  Проект бурычларыннан чыгып уку елы башында балаларның татар телен үзләштерү дәрәҗәләрен билгеләү өчен түбәндәге таблица булдырылды.

Нәтиҗәләр билгеләү

Югары дәрәҗә

2,7 дән 3 кә кадәр

Бала сөйләмдә актив; сүз байлыгы җитәрлек; боерыкларны дөрес үти; сорауларга аңлап җавап бирә, өлкәннәр һәм балалар белән яхшы аралаша.

Уртача дәрәҗә

2 дән 2, 6 га кадәр

Сүз байлыгы бар; аралашуда бик үк актив түгел; биремнәрне үтәгәндә ялгыша; тәрбияченең өстәмә сораулары ярдәмендә аралаша.

Уртачадан түбән

1 дән 2 гә кадәр

Аңлый; русча җавап бирә; бала өлкәннәр һәм иптәшләре белән аралашмый.

 

 

 

 

Сүз байлыгы

Бәйләнешле сөйләм

 

 

 

 

Балаларның исем, фамилиясе

“Уйный-уйный” үсәбез проекты буенча өйрәнгән лексиканы сөйләмдә куллану. ( Өйрәнгән  темалар буенча 5-6 рәсем яисә предмет күрсәтелә, татарча исемнәрен әйтергә кушыла. )

Ягымлы сүзләр  куллану (“исәнме”, “сау бул”, “рәхмәт”, “исәнмесез”, “сау булыгыз” )

Боерыкны аңлап үтәү һәм куллана белү

( кил, утыр,сикер, ю, аша, эч, уйна, ки, сал. )

Уен ситуацияләрендә үзлектән сорау бирә белү (Нәрсә кирәк? Нинди?Ничә?)

 Аралаша белү (ягымлы сүзләр әйтү, чакыру, сыйлау, сорап алу, тәкъдим итү, инкарь итү, раслау)

1

 

 

 

 

 

 

 

Уку елы ахырында – мәктәпкә әзерлек төркеме балаларының  “Без инде хәзер зурлар, мәктәпкә илтә юллар”  проекты буенча татар телен үзләштерү дәрәҗәләрен билгеләү.

 

 

Сүз байлыгы

Бәйләнешле сөйләм

 

 

 

 

Бала-ларның исем, фами-лиясе

“Без инде хәзер зурлар-мәктәпкә илтә юллар” проекты буенча өйрәнгән лекс иканы сөйләмдә куллану. ( Өйрәнгән  темалар буенча 5-6 рәсем яисә предмет күрсәтелә, татарча исемнәрен әйтергә кушыла. )

Ягымлы сүзләр  куллану (“исәнме”, “сау бул”, “рәхмәт”, “исәнмесез”, “сау булыгыз”, зур рәхмәт, хәерле көн, хәлләр ничек? әйбәт )

Боерыкны аңлап үтәү һәм куллана белү

( кил, утыр,сикер, ю, аша, эч, уйна, ки, сал, бие, җырла, йөгер, йокла)

Уен ситуацияләрендә үзлектән сорау бирә белү (Нәрсә кирәк? Нинди? Ничә? Син кем? Бу кем? Бу нәрсә? Нишли ?Кая барасың?)

 Аралаша белү (ягымлы сүзләр әйтү, чакыру, сыйлау, сорап алу, тәкъдим итү, инкарь итү, раслау)

1

 

 

 

 

 

 

 

 

Балалар үзләштерергә тиешле лексик минимум.

Уртанчылар төркеме.

“Минем өем” проекты.

Лексик минимум – якынча 62 сүз һәм сөйләм үрнәкләре.Актив сүзләр: әти, әни, кыз, малай, мин, исәнмесез, сау булыгыз, исәнме, эт, песи, әйе, юк, сау бул, әби, бабай, әйбәт, ипи, алма, сөт, чәй, рәхмәт, мә, тәмле, кил монда, утыр, бир, аша, эч, туп, зур, кечкенә, матур, курчак, куян, аю, хәлләр ничек, уйна, пычрак, чиста, ю, бер, ике, өч, дүрт, биш (49 сүз)

Сөйләм үрнәкләре: утырыгыз, бу кем?, кем юк?, син кем?, кем анда?, басыгыз, ал, ничә? нинди? (13 сүз)

Зурлар төркеме.

“Уйный – уйный үсәбез” проекты.

Актив сүзләр: кишер, нинди, баллы, ничә, суган, бәрәңге, алты, җиде, сигез, тугыз, ун, кыяр, кәбестә, кызыл, сары, яшел, кирәк, юа, нәрсә кирәк, аш, ботка, кашык, тәлинкә, чынаяк, зәңгәр, күлмәк, чалбар, ки, сал, йокла, бит, кул, өстәл, урындык, карават, яратам, бар (38 сүз)

Сөйләм үрнәкләре: бу нәрсә?, хәерле көн, нәрсә бар?  күп (7 сүз).

Мәкәпкә әзерлек төркеме.

“Без инде хәзер зурлар, мәктәпкә илтә юллар” проекты.

Актив сүзләр: син кем, хәерле көн, тычкан, бу кем? бу нәрсә? нишли?, йоклый, утыра, ашый, эчә, нишлисең?, ашыйм, эчәм, уйный, уйныйм, утырам, барам, кая барасың?, син нишлисең?,сикер, сикерәм, сикерә, йөгерә, төлке, йөгер, йөгерәм, чәк-чәк, өчпочмак, яшь, бүре, керпе, тавык, әтәч, үрдәк, чана, шуа, шуам, бие, бии, биим, ак, кара, җырла, җырлыйм, зур рәхмәт, китап укый, рәсем ясыйм, укыйм, дәфтәр, нәрсә яратасың?(пассив сүз)

 

2.3.2.Коррекцион эш

«Минем өем» проекты буенча коррекцион эш  

 

Үткәрү вакыты

Сораулар, биремнәр

Уеннар, күнегүләр, биремнәр

 Баланың И.Ф.

Октябрь

1.

“Минем өем”проекты буенча өйрәнгән лексиканы сөйләмдә куллану.

Бу кем?Бу нәрсә?сорауларына җавап бирү

1.Дидактик уен “Матур өйдә кем яши?”

2.Дидактик уен “Кем юк”(әйе – юк).

3.Дид.уен “Исемен әйтсәң бирәм”(гаилә әгзалары,уенчыклар)

 

Ноябрь

2.

Ягымлы сүзләр куллану

(“Исәнме”, “Исәнмесез” , “Сау бул”, “Сау булыгыз”, “Рәхмәт”

1.Ситуатив күнегү :“Куян аюга кунакка килә”.

2. Ситуатив күнегү:

«Телефоннан сөйләшү».

 

Декабрь

Январь

3.

Боерыкны бирә белү

 (кил, утыр, йокла, уйна, ю, аша, эч, ки, сал)

1.Дид.уен: “Командир”.

2.Дид.уен «Мин әйтәм – син эшлә»

3. «Шаян уенчыклар»

 

Февраль

Март

4.

Тирә - юньдәге

предметларның сыйфатын, күләмен белдерә торган сүзләрне аңлап сөйләмдә куллану.

1.Дид. уен “Бу нәрсә,ничә?”.

2.Уен ситуациясе:

“Курчакка бүләк”(зур – кечкенә)

3.Дид.уен “Дөрес сана”.

 

 

Март

Апрель

5.

Аралаша белү (ягымлы сүзләр әйтү, чакыру, сыйлау, сорап алу, тәкъдим итү, инкаръ итү, раслау)

 

1.Уен ситуациясе “Әйдә, танышыйк”.

2.Уен ситуациясе “Кунак каршылау”.

3.Уен ситуациясе “Кунак сыйлау”.

4.”Уенчык сорап ал”.

 

Май

 

Татар телен үзләштерү дәрәҗәләрен билгеләү

 

 

 

Уйный-уйный үсәбез”проекты буенча коррекцион эш

 

Үткәрү вакыты

Сораулар, биремнәр

Уеннар, күнегүләр, биремнәр

Баланың  И.Ф.

Октябрь

1.

“Уйный-уйный үсәбез” проекты буенча өйрәнгән лексиканы сөйләмдә куллану.

Бу кем?Бу нәрсә? Нинди? Ничә? сорауларына җавап бирү

1.Дидактик уен “Бу нәрсә?”

2.Дидактик уен “Бу кем?”

3.Дидактик уен “Нинди? Ничә?”

4.Дидактик уен “Дөресен әйт”

5.Дидактик уен “Кем юк”.

 

Ноябрь

2.

Ягымлы сүзләр куллану

(“Исәнме”, “Исәнмесез”, “Сау бул”,  “Сау булыгыз”, “Рәхмәт”, “Зур рәхмәт”, “Хәерле көн”,“Хәлләр ничек?”, “Әйбәт”)

1.Ситуатив күнегү :“Яшелчәләр кибете”.

2. Ситуатив күнегү:

«Телефоннан сөйләшү».

3.Уен ситуация "Дустыңны сыйла".

 

 

Декабрь

Январь

3.

“Төсләр дөньясында”

 

Боерыкны бирә белү

 (кил монда, утыр, сикер, уйна, ю, аша, эч, ки, сал,  йокла)

1.»Мияу-мияу нинди?»

1.Дид.уен: “Командир”

.2.Дид.уен «Мин әйтәм – син эшлә»

3. «Шаян уенчыклар»

 

Февраль

Март

4.

Уен ситуацияләрендә  үзлектән сорау куя белү. Киемнәрне, савыт-сабаларны, йорт җиһазларын ныгыту

(Нәрсә кирәк? Нинди? Ничә? Син кем? Бу кем? Бу нәрсә?

1.Сюжетлы-рольле уен “Киемнәр кибете”

2.С/рольле уен “Савыт-саба кибете”.

С/рольле уен “Супермаркет”

3.Сюжетлы-рольле уен:”Туган көн”.

Дид.уен “Парын тап2 (төсләр)

 

Март

Апрель

5.

Аралаша белү (ягымлы сүзләр әйтү, чакыру, сыйлау, сорап алу, тәкъдим итү, инкарь иү, раслау)

 

1.Уен ситуациясе “Таныш булыйк”.

2.Уен ситуациясе “Кәрзиндә нәрсә бар”.

3.Уен ситуациясе “Куяннарга киенергә булыш”.

4.Уен ситуациясе “Аюлар яңа өйгә күчә, булыш”

5. Уен ситуациясе”Савыт-сабалар бүләк итәбез”

 

Май

 

Татар телен үзләштерү дәрәҗәләрен билгеләү

 

 

 

“Без инде хәзер зурлар, мәктәпкә илтә юллар.” проекты буенча коррекцион эш

 

Үткәрү вакыты

Сораулар, биремнәр

Уеннар, күнегүләр, биремнәр

Баланың И.Ф.

Октябрь

1.

“Без инде хәзер зурлар, мәктәпкә илтә юллар” проекты буенча өйрәнгән лексиканы сөйләмдә куллану.     Бу кем?Бу нәрсә?сорауларына җавап бирү

1.Дидактик уен “Бу нәрсә?”

2.Дидактик уен “Бу кем?”

3.Дидактик уен “Нинди? Ничә?”

4.Дидактик уен “Дөресен әйт”

5.Дидактик уен “Кем юк”.

 

Ноябрь

2.

Ягымлы сүзләр куллану

(“Исәнме”, “Исәнмесез”, “Сау бул”,  “Сау булыгыз”, “Рәхмәт”, “Зур рәхмәт”, “Хәерле көн”,“Хәлләр ничек?”, “Әйбәт”)

1.Ситуатив күнегү :“Куян аюга кунакка килә”.

2. Ситуатив күнегү:

«Телефоннан сөйләшү».

3.Уен ситуация "Дустыңны сыйла".

 

Декабрь

Январь

3.

Боерыкны бирә белү

 (кил, утыр, сикер, уйна, ю, аша, эч, ки, сал, бие, җырла, йөгер, йокла)

1.Дид.уен: “Командир”.

2.Дид.уен «Мин әйтәм – син эшлә»

3. «Шаян уенчыклар»

 

Февраль

Март

4.

Уен ситуацияләрендә  үзлектән сорау куя белү.

(Нәрсә кирәк? Нинди? Ничә? Син кем? Бу кем? Бу нәрсә? Нишли? Ничә яшь? (Сиңа ничә яшь?) Нишлисең? Син нишлисең?) Кая барасың?)

1.Сюжетлы-рольле уен “Кибет”

2.Дидактик уен “Нинди?”.

3.Дидактик уен “Ничә?”.

4.Уен ситуация: «Кая барасың?”

5.Сюжетлы-рольле уен:”Туган көн”.

6. Дид.уеннар:

 а)“Бу кем?Нишли?”

б) “Дөрес сана”

в)”Буяу нинди төстә?”

7. “Курчакка бүләк”(зур – кечкенә)

 

Март

Апрель

5.

Аралаша белү (ягымлы сүзләр әйтү, чакыру, сыйлау, сорап алу, тәкъдим итү, инкарь иү, раслау)

 

1.Уен ситуациясе “Таныш булыйк”.

2.Уен ситуациясе “Портфельдә нәрсә бар?”.

3.Уен ситуациясе “Портфельдә нәрсә юк?”.

4.Уен ситуациясе “Теремкәйдә кем яши?”

5. Уен ситуациясе”Урман мәктәбе”

 

Май

 

Татар телен үзләштерү дәрәҗәләрен билгеләү

 

 

 

III. ПРОГРАММАНЫҢ ОЕШТЫРУ БҮЛЕГЕ

 

3.1.Татар теле кабинетының җиһазландырылуы.

 

Бүлмә

Җиһазлау

Татар теле кабинеты

  • Россия һәмТатарстан Республикасы,Сарман районы символикасы
  • Татар халык язучыларының портретлары
  • Татарстан рәссамнарының портретлары
  • Балалар өчен язылган әсәрләр китапханәсе
  • Методик ярдәмлекләр
  • “Татарча сөйләшәбез” УМКты буенча күрсәтмә һәм таратма материаллар
  • Күрсәтмә һәм таратма уенчыклар
  • Дидактик уеннар
  • Уеннар, таратма һәм күрсәтмә материаллар картотекасы
  • Уеннар, маскалар
  • Эш дәфтәрләре
  • “Мәгариф”, “Салават күпере”, “Сабыйга” журналлары, “Ачык дәрес” газеталары саннары
  • Ноутбук
  • Мультимедиа җиһазлау
  • Аудиомагнитофон

Мини-музей

  • Борынгы өй күренеше
  • Мич
  • Савыт-саба
  • Борынгы татар милли бизәнү әйберләре
  • Каба
  • Сандык
  • Самавыр
  • Чигешләр
  • Борынгы лампа
  • Татар милли өс, баш һәм аяк киемнәре
  • Көянтә, чиләкләр
  • Тастымаллар
  • Милли киемнән курчаклар

 

3.2. Программаны реализацияләү буенча әдәбият,

методик ярәмлекләр белән тәэмин итү.

 

1.Зарипова З.М. “Балалар бакчасында рус балаларына татар теле өйрәтү”  Казан, 2013ел.

2.Зарипова З.М. “Татарча сөйләшәбез” укыту-методик комплекты 4-5 яшьлек балалар өчен. Казан, “Хәтер”, 2011 ел.

3.Зарипова З.М. “Татарча сөйләшәбез” укыту-методик комплекты 5-6 яшьлек балалар өчен. Казан, “Хәтер”, 2012 ел.

4.Зарипова З.М. “Татарча сөйләшәбез” укыту-методик комплекты 6-7 яшьлек балалар өчен. Казан, Татарстан китап нәшрияты, 2012 ел.

5.Зарипова З.М. “Татарча өйрәник” методик кулланма. Яр Чаллы, 2005 ел.

6.Шаехова Р.К. “Төбәкнең мәктәпкәчә белем бирү программасы”, Казан, 2012 ел.

7.Шаехова Р.К. “Раз словечко, два словечко” методик кулланма, Казан, Хәтер, 2011ел.

 

 

ИНТЕРНЕТ РЕСУРСЛАР

Интернет-ресурслар

Сылтама

Үткәрелгән чаралар

Татарстан Республикасының мәгариф һәм фән министрлыгы

https://edu. tatar

Норматив документлар

Боерыклар

Федераль мәгариф институты үсеше Федеральный институт развития образования

http://www.firo.ru

Методик материаллар

Якынча белем бирү программалары

Мониторинг ФГОС ДО

Сайт официальной площадки Министерства образования и науки Российской Федерации

http://mon-ru.livejournal.com/tag/ФГОС

Методик оештыруны һәм мәгълүмат бирүне теркәү

Ресурсы образования. Портал информационной поддержки специалистов дошкольных учреждений

http://www.resobr.ru

Интернет-семинарлар, вебинар аралашулар

Издательство Просвещение

http://www.prosv.ru

Методик ярдәмлек

Аудиокурслар,видеолекцияләр һәм вебинар аралашулар

Московская педагогическая академия дошкольного образования

http://www.mpado.ru

Вебинар аралашулар, семинары, курсы повышения квалификации, мастер-классы

Tatarlarstan-Балалар, ата-аналар, тәрбиячеләр өчен сайт

http:// tatarlarstan.jimdo.com.ru/

Семинары, вебинары, учебные курсы, методические материалы

Издательство «Учитель»

http://www.uchitel-izd.ru/

Методическая, специальная, нормативная литература

Сабыем

http:// sabyem.ru./

Планнар,мультфильмнар,сценарийлар

Татар телендә Интернет- белем үзәге

http://belem.ru/

Методик ярдәмлек

 

Социальная сеть работников образования

http://nsportal.ru/

Методик материалларны теркәү

Аудиокурслар,видеолекция-ләр

 

 

Просмотрено: 0%
Просмотрено: 0%
Скачать материал
Скачать материал "Рабочая программа по обучению татарскому языку"

Методические разработки к Вашему уроку:

Получите новую специальность за 3 месяца

Бренд-менеджер

Получите профессию

Фитнес-тренер

за 6 месяцев

Пройти курс

Рабочие листы
к вашим урокам

Скачать

Скачать материал

Найдите материал к любому уроку, указав свой предмет (категорию), класс, учебник и тему:

6 609 688 материалов в базе

Скачать материал

Вам будут интересны эти курсы:

Оставьте свой комментарий

Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.

  • Скачать материал
    • 08.10.2016 2222
    • DOCX 82.1 кбайт
    • Рейтинг: 5 из 5
    • Оцените материал:
  • Настоящий материал опубликован пользователем Афзалова Алия Мунавировна. Инфоурок является информационным посредником и предоставляет пользователям возможность размещать на сайте методические материалы. Всю ответственность за опубликованные материалы, содержащиеся в них сведения, а также за соблюдение авторских прав несут пользователи, загрузившие материал на сайт

    Если Вы считаете, что материал нарушает авторские права либо по каким-то другим причинам должен быть удален с сайта, Вы можете оставить жалобу на материал.

    Удалить материал
  • Автор материала

    Афзалова Алия Мунавировна
    Афзалова Алия Мунавировна
    • На сайте: 8 лет и 5 месяцев
    • Подписчики: 9
    • Всего просмотров: 32056
    • Всего материалов: 18

Ваша скидка на курсы

40%
Скидка для нового слушателя. Войдите на сайт, чтобы применить скидку к любому курсу
Курсы со скидкой