Рабочая программа по татарскому языку 1 класс

Аңлатма язуы

1 нче сыйныф өчен татар теленнән эш программасы түбәндәгеләргә нигезләнеп төзелде:                                           

·                   башлангыч гомуми белем бирүнең федераль дәүләт белем стандарты (приказ Минобрнауки РФ №373 от 6 октября 2009 г.),

·                   И.Мияссарова, Ч. М. Харисованың гомуми белем бирү мәктәпләренең 1 нче сыйныфына татар теленнән программасы,

·                   ТР Кукмара муниципаль төбәге МБОУ «Чарлы урта гомуми белем бирү мәктәбе» төп гомүми белем бирү программасы,

·                   Татарстан Республикасы Кукмара муниципаль төбәге муниципаль бюджет гомүми белем бирү учреждениесы «Чарлы урта гомуми белем бирү мәктәбе»нең 1-11 нче сыйныфлары өчен 2015-2016 нчы уку елына уку планы (Приказ №55/15  25   нче август 2015нче ел)

Татар теленә өйрәтүнең бурычлары түбәндәгеләр:

·        Укучыларда ана телен өйрәнүгә кызыксыну, омтылыш уяту, үз милләтеңә һәм аның теленә мәхәббәт тәрбияләү.

·        Балаларда татар теленең барлык бүлекләре буенча мәгълүматлылыкны (компетенцияне) булдыру.

·        Укучыларда коммуникатив компетенция булдыру. Аралашканда тел чараларыннан урынлы файдаланырга өйрәтү.

·        Телдән һәм язма сөйләм осталыгы һәм күнекмәләре булдыру.

·        Укучыларда татар мәдәниятенә караган мәгълүматлылыкны үстерү.

Татарстан Республикасы Кукмара муниципаль төбәге муниципаль бюджет гомүми белем бирү учреждениесы «Чарлы урта гомуми белем бирү мәктәбе»нең 1-11 нче сыйныфлары өчен 2015-2016 нчы уку елына уку планы буенча 1 нче сыйныфта татар теле фәнен өйрәнүгә атнага 3 сәгать  вакыт бирелү сәбәпле, программа  99 сәгатькә исәпләп төзелде. Грамота чорында 63 сәгать һәм татар теленә 36 сәгать укытыла.

Кулланган укыту-методик комплекты.

Ч. М. Харисова, И. Х. Миясарова авторлыгындагы  “Татар теле. 1 сыйныф” (Казан, “Мәгариф - Вакыт” нәшрияты, 2011 ел ); Мияссарова И.Х. , Ф.Ш. Гарифуллина, Р.Р. Шәмсетдинова. ”Әлифба”- 1 сыйныф,  Казан, “Мәгариф – Вакыт”   нәшрияты, 2011 ел.

Арадаш  аттестациясе диктант формасында үткәрелә.

Укыту – тематик планлаштыру.

№	Бүлекнең исеме	Сәгать cаны
1	Әзерлек чоры	11
2	Әлифба чоры	57
3	Әлифбадан соңгы чор  Татар теле	31
	Барысы	99

ПРОГРАММА ЭЧТӘЛЕГЕ

Әзерлек чоры – 10  сәгать

Дәфтәр битләрендә ориентлашу. Туры сызык  язу. Вертикаль, горизонталь   һәм авыш сызыклар турында белешмә.Кыска һәм озын туры сызык язу.Бер яктан ыргаклы туры сызык  язу.Ике яктан ыргаклы туры сызык  язу.Өстән һәм астан элмәкле сызык язу. Элмәкле ярым озынча түгәрәк язу.Сулдан өстән  һәм уңнан астан ыргаклы йөзмә сызык язу.Озынча  һәм ярым озынча түгәрәк язу.Ярты озынча  түгәрәкле сызык язу. Чирек озынча  түгәрәкле кыска туры сызык язу

Әлифба чоры – 51 сәгать

Барлык баш һәм юл хәрефләренең язылышы һәм аларның тоташтыруның төп сызыклары белән таныштыру һәм каллиграфик дөрес язарга өйрәтү. Авазларны сүздә тиешле язма хәрефләр белән күрсәтү. Сүздәге хәрефләрне, аларны тоташтырган сузыкларын өзмичә ритмик язуны (ас-ос) булдыру , дәфтәр юлларына хәрефләрне һәм сүзләрне, тигез ара калдырып, тигез, дөрес урнаштыру. Башта укытучы белән иҗек –аваз  анализы ясаганнан соң, тора бара мөстәкыйль рәвештә сүзләр, җөмләләр язу.

Әлифбадан соңгы чор  - 2 сәгать.  

Басмачадан   текстны  күчерү.Аңлатмалы  диктант.

Алфавит -  3сәгать.

“Татар теле ” дәреслеге белән таныштыру. Алфавит.Хәрефләрне дөрес итеп уку (әйтү). Алфавитта­гы хәрефләрнең урынын белү. Алфавит Китапларны киштәләргә ав­торларының баш хәрефләренә карап урнаштыра белү. Сүз­лекләр төзүдә алфавитның әһәмияте.Алфавит турындагы белемнәрне ныгыту.

Авазлар һәм хәрефләр – 22 сәгать

Сузыклар. Калын һәм нечкә сузыклар. Иҗек. Сүзләрне юлдан-юлга күчерү.Тартык авазлар. Яңгырау һәм саңгырау тартыклар. Парлы һәм парсыз тарык авазлар.Э – е хәрефләре.Ө – е хәрефләре.О – ы хәрефләре.Я хәрефе.Ю хәрефе.Е, е хәрефләре.Й хәрефе.В хәрефе.К,г хәрефләре.М, н, ң хәрефләре.

Контроль диктант -1 сәгать

Сүз төркемнәре– 5 сәгать

Предмет атамасын белдергән сүзләр — исемнәр белән та­ныштыру. Аларның мәгънәләрен аңлату, сорауларын әйтү; уртаклык һәм ялгызлык исемнәр һәм аларның язылышы.Исем, фамилия. Елга, күл, шәһәр, хайван кушаматларында баш хәрефләр. Исемнәр янында кулланыла торган ярдәмче сүзләр — бәй­лекләр һәм бәйлек сүзләр , өстәмә сүзләр белән таныштыру.Предметның билгесен белдергән сүзләр белән таныштыру.Эш-хәрәкәтне белдергән сүзләр — фигыльләр белән таныш­тыру.

Телдән һәм язма сөйләм -  6 сәг.

Телдән һәм язма сөйләм. Басым. Телдән сөйләмнең үзенчәлекләре (интонация, сүз басымы). Язма сөйләм үзенчәлекләре (җөмлә башында, ялгызлык исемнәрдә баш хәреф). Анда сүзнең кем? яки нәрсә? турында баруын һәм алар хакында нинди яңалык хәбәр ителүен белдерә торган кисәкләр. Аерым сүзләрдән җөмләләр төзү. Төрле интонация белән әйтелгән җөмләләрдән соң куелган тыныш билгеләре.

Әзер тексттан сүз, сүзтезмә һәм җөмләләрне дөрес итеп күчереп язу. Аннан соң аларны укытучы әйтүе буенча язу, ул тәкъдим иткән сүзләрдән сүзтезмә һәм җөмләләр төзү.Аерым темалар буенча өйрәнгән сүзләрне, сүзтезмә һәм җөмләләрне диктант итеп язу. Матур язу күнегүләрен үтәү. Сөйләм күнекмәләре булдыру өстендә даими эшләү. 

КАЛЕНДАРЬ - ТЕМАТИК ПЛАНЛАШТЫРУ

№	Дәреснең темасы	Планлаштырылган предмет нәтиҗәләре	Универсаль  уку гамәлләре формалаштыру (УУГ)	Үткәрү вакыты		искәрмә
				план	факт
1.	Әзерлек чоры (11 сәг) Язу юлы белән танышу.  Җөмлә, сүз схемаларын сызу. Туры, авыш сызыклар.	Язганда,рәсем ясаганда дөрес утырырга, гәүдәне дөрес тотарга, парта өстенә дәфтәрне сулга авыш итеп куярга, карандаш һәм ручканы дөрес тотарга гадәтләндерү, язганда-сызганда дөрес координацияләү өчен әзерлек күнегүләре ясау,буяу	Танып белү универсаль уку гамәлләре: - дәреслектә ориентлаша белү; - шартлы билгеләрнең телен белү; - рәсем һәм схемалар нигезендә биремнәр үтәү; белән эшли белү; Регулятив универсаль уку гамәлләре: -кагыйдәләрне, күрсәтмәләрне истә тотып гамәлләр кылу; - гамәлләрне таләп ителгән вакытта башлау һәм тәмамлау; Шәхескә кагылышлы универсаль уку гамәлләре: - дәреслек геройларына, күршеңә ярдәм итүдә танып-белү инициативасы күрсәтү; Коммуникатив универсаль уку гамәлләре: - тормыш тәҗрибәсен куллану; - күршең белән хезмәттәшлек итү.	01. 09
2	Иҗек схемасын сызу.  Предмет рәсемнәрен ясау. Нокталар төртү, авыш сызыклар.	Язганда,рәсем ясаганда дөрес утырырга, гәүдәне дөрес тотарга, парта өстенә дәфтәрне сулга авыш итеп куярга, карандаш һәм ручканы дөрес тотарга гадәтләндерү, язганда-сызганда дөрес координацияләү өчен әзерлек күнегүләре ясау,буяу	Танып белү универсаль уку гамәлләре: - дәреслектә ориентлаша белү; - шартлы билгеләрнең телен белү; - рәсем һәм схемалар нигезендә биремнәр үтәү; - төп билгеләрне аерып алу нигезендә кагыйдә формалаштыру; - алфавитта тамгаларның(хәрефләрнең) урнашу тәртибен белү ; - материаль объектлар кулланып биремнәр үтәү; - дәреслек һәм мөстәкыйль эш дәфтәрендәге мәгълүматлар белән эшли белү; Регулятив универсаль уку гамәлләре: -кагыйдәләрне, күрсәтмәләрне истә тотып гамәлләр кылу; - гамәлләрне таләп ителгән вакытта башлау һәм тәмамлау; - үз эшчәнлегеңне контрольгә алу, биремне үтәүнең дөреслеген тикшерү; - тормыш тәҗрибәсен куллану; - эшләнгән эшнең сыйфатын һәм дәрәҗәсен билгеләү. Шәхескә кагылышлы универсаль уку гамәлләре: - дәреслек геройларына, күршеңә ярдәм итүдә танып-белү инициативасы күрсәтү; - үз уңышларың/уңышсызлыкларың турында фикер йөртү; - үз мөмкинлекләреңне бәяләү; - үз эшчәнлегенең нәтиҗәләрен яхшыртуга ихтыяҗ формалаштыру; - мәгънә барлыкка китерү («Минем өчен моның нинди мәгънәсе һәм әһәмияте бар?» - дигән сорау кую) Коммуникатив универсаль уку гамәлләре: - тормыш тәҗрибәсен куллану; - күршең белән хезмәттәшлек итү.	02. 09
3	Бер яктан ыргаклы туры сызыкларны өйрәнү.	Язганда –сызганда дөрес координацияләү өчен әзерлек күнегүләре: овал һәм ярымоваллардан торган хәреф элементлары язу, кулны дәфтәрдән алмыйча хәрәкәтләндерү		03.09
4	Ике башы да ыргаклы таякчык.	Язганда –сызганда дөрес координацияләү өчен әзерлек күнегүләре: озын туры сызык, астан элмәкле туры сызыклар һәм аларны тоташтыру,  кулны дәфтәрдән алмыйча хәрәкәтләндерү		08.09
5	Элмәкле туры сызыкны өйрәнү.	Язганда –сызганда дөрес координацияләү өчен әзерлек күнегүләре: озын туры сызык, астан элмәкле туры сызыклар һәм аларны тоташтыру,  кулны дәфтәрдән алмыйча хәрәкәтләндерү		09.09
6	Өстән һәм астан элмәкле сызыклар.	Язганда –сызганда дөрес координацияләү өчен әзерлек күнегүләре: озын туры сызык, астан элмәкле туры сызыклар һәм аларны тоташтыру, кулны дәфтәрдән алмыйча хәрәкәтләндерү		10.09
7	Бер яктан ыргаклы авыш туры сызыклар	Язганда –сызганда дөрес координацияләү өчен әзерлек күнегүләре: озын туры сызык, астан элмәкле туры сызыклар һәм аларны тоташтыру,  кулны дәфтәрдән алмыйча хәрәкәтләндерү		15.09
8	Овалдан торган хәреф элементлары язу.	Язганда –сызганда дөрес координацияләү өчен әзерлек күнегүләре: овал һәм ярымоваллардан торган хәреф элементлары язу, кулны дәфтәрдән алмыйча хәрәкәтләндерү		16.09
9	Ярымоваллардан торган хәреф элементлары язу.	Язганда –сызганда дөрес координацияләү өчен әзерлек күнегүләре: овал һәм ярымоваллардан торган хәреф элементлары язу, кулны дәфтәрдән алмыйча хәрәкәтләндерү		17.09
10	Ярымтүгәрәкләр, дулкынлы сызыклар сызу	Язганда –сызганда дөрес координацияләү өчен әзерлек күнегүләре: озын туры сызык, астан элмәкле туры сызыклар һәм аларны тоташтыру,  кулны дәфтәрдән алмыйча хәрәкәтләндерү		22.09
11	Ныгыту. Өйрәнелгән элементларны кабатлау.	Язганда –сызганда дөрес координацияләү өчен әзерлек күнегүләре: озын туры сызык, астан элмәкле туры сызыклар һәм аларны тоташтыру,  кулны дәфтәрдән алмыйча хәрәкәтләндерү		23.09
12	Әлифба чоры, яки төп чор (57 сәгать) А,а, Ә, ә хәрефләрен язу.	аваз белән хәрефнең төп аермасын практик аңлауга ирешү,баш һәм юл хәрефләрен, аларны тоташтыручы сызыкларны һәм сүзләрне ачык итеп бозмыйча язу, дәфтәр юлларына хәрефләрне һәм сүзләрне, тигез ара калдырып, тигез, дөрес урнаштыру		24.09
13	Ы,ы хәрефләрен язу	аваз белән хәрефнең төп аермасын практик аңлауга ирешү,баш һәм юл хәрефләрен, аларны тоташтыручы сызыкларны һәм сүзләрне ачык итеп бозмыйча язу, дәфтәр юлларына хәрефләрне һәм сүзләрне, тигез ара калдырып, тигез, дөрес урнаштыру	Танып белү универсаль уку гамәлләре:  дәреслектә ориентлаша белү; шартлы билгеләрнең телен белү; рәсем һәм схемалар нигезендә биремнәр үтәү; төп билгеләрне аерып алу нигезендә кагыйдә формалаштыру; алфавитта тамгаларның(хәрефләрнең) урнашу тәртибен белү ; - материаль объектлар кулланып биремнәр үтәү; - дәреслек һәм мөстәкыйль эш дәфтәрендәге мәгълүматлар белән эшли белү; Регулятив универсаль уку гамәлләре: кагыйдәләрне, күрсәтмәләрне истә тотып гамәлләр кылу; - гамәлләрне таләп ителгән вакытта башлау һәм тәмамлау; үз эшчәнлегеңне контрольгә алу, биремне үтәүнең дөреслеген тикшерү; - тормыш тәҗрибәсен куллану; - эшләнгән эшнең сыйфатын һәм дәрәҗәсен билгеләү. Шәхескә кагылышлы универсаль уку гамәлләре: - дәреслек геройларына, күршеңә ярдәм итүдә танып-белү инициативасы күрсәтү; - үз уңышларың/уңышсызлыкларың турында фикер йөртү; - үз мөмкинлекләреңне бәяләү; - үз эшчәнлегенең нәтиҗәләрен яхшыртуга ихтыяҗ формалаштыру; - мәгънә барлыкка китерү («Минем өчен моның нинди мәгънәсе һәм әһәмияте бар?» - дигән сорау кую) Коммуникатив универсаль уку гамәлләре: - тормыш тәҗрибәсен куллану; - күршең белән хезмәттәшлек итү.	29.09
14	Э, э,е хәрефләрен язу.	аваз белән хәрефнең төп аермасын практик аңлауга ирешү,баш һәм юл хәрефләрен, аларны тоташтыручы сызыкларны һәм сүзләрне ачык итеп бозмыйча язу, дәфтәр юлларына хәрефләрне һәм сүзләрне, тигез ара калдырып, тигез, дөрес урнаштыру		30.09
15	И,и хәрефләрен язу.	аваз белән хәрефнең төп аермасын практик аңлауга ирешү,баш һәм юл хәрефләрен, аларны тоташтыручы сызыкларны һәм сүзләрне ачык итеп бозмыйча язу, дәфтәр юлларына хәрефләрне һәм сүзләрне, тигез ара калдырып, тигез, дөрес урнаштыру		01.10
16	У,у хәрефләрен язу.	аваз белән хәрефнең төп аермасын практик аңлауга ирешү,баш һәм юл хәрефләрен, аларны тоташтыручы сызыкларны һәм сүзләрне ачык итеп бозмыйча язу, дәфтәр юлларына хәрефләрне һәм сүзләрне, тигез ара калдырып, тигез, дөрес урнаштыру		06.10
17	Ү,ү хәрефләрен язу	аваз белән хәрефнең төп аермасын практик аңлауга ирешү,баш һәм юл хәрефләрен, аларны тоташтыручы сызыкларны һәм сүзләрне ачык итеп бозмыйча язу, дәфтәр юлларына хәрефләрне һәм сүзләрне, тигез ара калдырып, тигез, дөрес урнаштыру		07.10
18	О,о хәрефләрен язу.	аваз белән хәрефнең төп аермасын практик аңлауга ирешү,баш һәм юл хәрефләрен, аларны тоташтыручы сызыкларны һәм сүзләрне ачык итеп бозмыйча язу, дәфтәр юлларына хәрефләрне һәм сүзләрне, тигез ара калдырып, тигез, дөрес урнаштыру		08.10
19	Ө, ө хәрефләрен язу.	аваз белән хәрефнең төп аермасын практик аңлауга ирешү,баш һәм юл хәрефләрен, аларны тоташтыручы сызыкларны һәм сүзләрне ачык итеп бозмыйча язу, дәфтәр юлларына хәрефләрне һәм сүзләрне, тигез ара калдырып, тигез, дөрес урнаштыру		13.10
20	Ныгыту. Өйрәнгән хәр ефләрне язу күнегүләре	аваз белән хәрефнең төп аермасын практик аңлауга ирешү,баш һәм юл хәрефләрен, аларны тоташтыручы сызыкларны һәм сүзләрне ачык итеп бозмыйча язу, дәфтәр юлларына хәрефләрне һәм сүзләрне, тигез ара калдырып, тигез, дөрес урнаштыру		14.10
21	Н,н хәрефләрен язу.	аваз белән хәрефнең төп аермасын практик аңлауга ирешү,баш һәм юл хәрефләрен, аларны тоташтыручы сызыкларны һәм сүзләрне ачык итеп бозмыйча язу, дәфтәр юлларына хәрефләрне һәм сүзләрне, тигез ара калдырып, тигез, дөрес урнаштыру		15.10
22	Л,л хәрефләрен язу	аваз белән хәрефнең төп аермасын практик аңлауга ирешү,баш һәм юл хәрефләрен, аларны тоташтыручы сызыкларны һәм сүзләрне ачык итеп бозмыйча язу, дәфтәр юлларына хәрефләрне һәм сүзләрне, тигез ара калдырып, тигез, дөрес урнаштыру		20.10
23	Ныгыту.Өйрәнгән хәрефләрне язу күнегү-ләре			21.10
24	М, м хәрефләрен язу.	аваз белән хәрефнең төп аермасын практик аңлауга ирешү,баш һәм юл хәрефләрен, аларны тоташтыручы сызыкларны һәм сүзләрне ачык итеп бозмыйча язу, дәфтәр юлларына хәрефләрне һәм сүзләрне, тигез ара калдырып, тигез, дөрес урнаштыру		22.10
25	Р, р хәрефләрен язу.	аваз белән хәрефнең төп аермасын практик аңлауга ирешү,баш һәм юл хәрефләрен, аларны тоташтыручы сызыкларны һәм сүзләрне ачык итеп бозмыйча язу, дәфтәр юлларына хәрефләрне һәм сүзләрне, тигез ара калдырып, тигез, дөрес урнаштыру		27.10
26	Ныгыту. Өйрәнгән хә-рефләрне язу күнегүләре.	аваз белән хәрефнең төп аермасын практик аңлауга ирешү,баш һәм юл хәрефләрен, аларны тоташтыручы сызыкларны һәм сүзләрне ачык итеп бозмыйча язу, дәфтәр юлларына хәрефләрне һәм сүзләрне, тигез ара калдырып, тигез, дөрес урнаштыру		28.10
27	Й, й хәрефләрен язу.	аваз белән хәрефнең төп аермасын практик аңлауга ирешү,баш һәм юл хәрефләрен, аларны тоташтыручы сызыкларны һәм сүзләрне ачык итеп бозмыйча язу, дәфтәр юлларына хәрефләрне һәм сүзләрне, тигез ара калдырып, тигез, дөрес урнаштыру		29.10
28	Юл ң хәрефен язу	аваз белән хәрефнең төп аермасын практик аңлауга ирешү,баш һәм юл хәрефләрен, аларны тоташтыручы сызыкларны һәм сүзләрне ачык итеп бозмыйча язу, дәфтәр юлларына хәрефләрне һәм сүзләрне, тигез ара калдырып, тигез, дөрес урнаштыру		10.11
29	Ныгыту. Өйрәнгән хәрефләрне язу күнегү-ләре	аваз белән хәрефнең төп аермасын практик аңлауга ирешү,баш һәм юл хәрефләрен, аларны тоташтыручы сызыкларны һәм сүзләрне ачык итеп бозмыйча язу, дәфтәр юлларына хәрефләрне һәм сүзләрне, тигез ара калдырып, тигез, дөрес урнаштыру		11.11
30	Юл я хәрефен язу.	аваз белән хәрефнең төп аермасын практик аңлауга ирешү,баш һәм юл хәрефләрен, аларны тоташтыручы сызыкларны һәм сүзләрне ачык итеп бозмыйча язу, дәфтәр юлларына хәрефләрне һәм сүзләрне, тигез ара калдырып, тигез, дөрес урнаштыру		12.11
31	Баш Я хәрефен язу.	аваз белән хәрефнең төп аермасын практик аңлауга ирешү,баш һәм юл хәрефләрен, аларны тоташтыручы сызыкларны һәм сүзләрне ачык итеп бозмыйча язу, дәфтәр юлларына хәрефләрне һәм сүзләрне, тигез ара калдырып, тигез, дөрес урнаштыру		17.11
32	Ныгыту. Өйрәнгән хәрефләрне язу күнегү-ләре.	аваз белән хәрефнең төп аермасын практик аңлауга ирешү,баш һәм юл хәрефләрен, аларны тоташтыручы сызыкларны һәм сүзләрне ачык итеп бозмыйча язу, дәфтәр юлларына хәрефләрне һәм сүзләрне, тигез ара калдырып, тигез, дөрес урнаштыру		18.11
33	Юл ю хәрефен язу.	аваз белән хәрефнең төп аермасын практик аңлауга ирешү,баш һәм юл хәрефләрен, аларны тоташтыручы сызыкларны һәм сүзләрне ачык итеп бозмыйча язу, дәфтәр юлларына хәрефләрне һәм сүзләрне, тигез ара калдырып, тигез, дөрес урнаштыру		19.11
34	Ныгыту. Өйрәнгән хәрефләрне язу күнегүләре.	аваз белән хәрефнең төп аермасын практик аңлауга ирешү,баш һәм юл хәрефләрен, аларны тоташтыручы сызыкларны һәм сүзләрне ачык итеп бозмыйча язу, дәфтәр юлларына хәрефләрне һәм сүзләрне, тигез ара калдырып, тигез, дөрес урнаштыру	Танып белү универсаль уку гамәлләре: - дәреслектә ориентлаша белү; - шартлы билгеләрнең телен белү; - рәсем һәм схемалар нигезендә биремнәр үтәү; - төп билгеләрне аерып алу нигезендә кагыйдә формалаштыру; - алфавитта тамгаларның(хәрефләрнең) урнашу тәртибен белү ; - материаль объектлар кулланып биремнәр үтәү; - дәреслек һәм мөстәкыйль эш дәфтәрендәге мәгълүматлар белән эшли белү; Регулятив универсаль уку гамәлләре: -кагыйдәләрне, күрсәтмәләрне истә тотып гамәлләр кылу; - гамәлләрне таләп ителгән вакытта башлау һәм тәмамлау; - үз эшчәнлегеңне контрольгә алу, биремне үтәүнең дөреслеген тикшерү; - тормыш тәҗрибәсен куллану; - эшләнгән эшнең сыйфатын һәм дәрәҗәсен билгеләү. Шәхескә кагылышлы универсаль уку гамәлләре: - дәреслек геройларына, күршеңә ярдәм итүдә танып-белү инициативасы күрсәтү; - үз уңышларың/уңышсызлыкларың турында фикер йөртү; - үз мөмкинлекләреңне бәяләү; - үз эшчәнлегенең нәтиҗәләрен яхшыртуга ихтыяҗ формалаштыру; - мәгънә барлыкка китерү («Минем өчен моның нинди мәгънәсе һәм әһәмияте бар?» - дигән сорау кую) Коммуникатив универсаль уку гамәлләре: - тормыш тәҗрибәсен куллану; - күршең белән хезмәттәшлек итү.	24.11
35	Баш Ю хәрефен язу.	Иҗек һәм хәрефләрне төшереп калдырмый, урыннарын алмаштырмый, хәреф формаларын бозмый кечкенә текст  күчереп язу, язмача, аннары басмача үрнәкләрдән сүзләр, җөмләләр күчереп язу, үрнәк текст белән чагыштырып карау, сүзләрне иҗекләп орфографик уку ярдәмендә дәфтәргә язылганнарның дөреслеген тикшерү.		25.11
36	Баш Е хәрефен язу. Сүзләр төзү.	сүзләрне иҗекләп орфографик уку ярдәмендә дәфтәргә язылганнарның дөреслеген тикшерү.		26.11
37	Юл е хәрефен, шул хәреф булган сүзләр язу.	сүзләрне иҗекләп орфографик уку ярдәмендә дәфтәргә язылганнарның дөреслеген тикшерү.		01.12
38	Ныгыту. Өйрәнгән хәрефләрне язу күнегүләре	сүзләрне иҗекләп орфографик уку ярдәмендә дәфтәргә язылганнарның дөреслеген тикшерү.		02.12
39	Д,д хәрефлә рен язу.	сүзләрне иҗекләп орфографик уку ярдәмендә дәфтәргә язылганнарның дөреслеген тикшерү.		03.12
40	Т,т хәрефлә рен язу.	сүзләрне иҗекләп орфографик уку ярдәмендә дәфтәргә язылганнарның дөреслеген тикшерү.		08.12
41	Ныгыту.Өйрәнгән хәрефләрне язу күнегүләре	сүзләрне иҗекләп орфографик уку ярдәмендә дәфтәргә язылганнарның дөреслеген тикшерү.		09.12
42	З,з хәрефлә рен язу.	сүзләрне иҗекләп орфографик уку ярдәмендә дәфтәргә язылганнарның дөреслеген тикшерү.		10.12
43	С,с хәрефлә рен язу.	сүзләрне иҗекләп орфографик уку ярдәмендә дәфтәргә язылганнарның дөреслеген тикшерү.		15.12
44	Ныгыту.Өйрәнгән хәреф ләрне язу күнегүләре	сүзләрне иҗекләп орфографик уку ярдәмендә дәфтәргә язылганнарның дөреслеген тикшерү.		16.12
45	Г,г хәрефлә рен язу.	сүзләрне иҗекләп орфографик уку ярдәмендә дәфтәргә язылганнарның дөреслеген тикшерү.		17.12
46	К, к хәрефлә рен язу.	Аваз һәм хәрефләрне гамәли танып- белү, аваз белән хәрефнең төп аермасын практик аңлауга ирешү, баш һәм юл хәрефләрен аларны тоташтыручы сызыкларны һәм сүзләрне ачык итеп бозмыйча язу,басма,язма хәрефләр белән бирелгән сүз һәм җөмләләрне дөрес күчереп язу		22.12
47	Ныгыту. Өйрәнгән хәрефләрне язу күнегү-ләре.	Аваз һәм хәрефләрне гамәли танып- белү, аваз белән хәрефнең төп аермасын практик аңлауга ирешү, баш һәм юл хәрефләрен аларны тоташтыручы сызыкларны һәм сүзләрне ачык итеп бозмыйча язу,басма,язма хәрефләр белән бирелгән сүз һәм җөмләләрне дөрес күчереп язу		23.12
48	В, в хәрефлә рен язу.	Аваз һәм хәрефләрне гамәли танып- белү, аваз белән хәрефнең төп аермасын практик аңлауга ирешү, баш һәм юл хәрефләрен аларны тоташтыручы сызыкларны һәм сүзләрне ачык итеп бозмыйча язу,басма,язма хәрефләр белән бирелгән сүз һәм җөмләләрне дөрес күчереп язу		24.12
49	Ф, ф хәрефлә рен язу.	Аваз һәм хәрефләрне гамәли танып- белү, аваз белән хәрефнең төп аермасын практик аңлауга ирешү, баш һәм юл хәрефләрен аларны тоташтыручы сызыкларны һәм сүзләрне ачык итеп бозмыйча язу,басма,язма хәрефләр белән бирелгән сүз һәм җөмләләрне дөрес күчереп язу		12.01
50	Б, б хәрефлә рен язу.	Аваз һәм хәрефләрне гамәли танып- белү, аваз белән хәрефнең төп аермасын практик аңлауга ирешү, баш һәм юл хәрефләрен аларны тоташтыручы сызыкларны һәм сүзләрне ачык итеп бозмыйча язу,басма,язма хәрефләр белән бирелгән сүз һәм җөмләләрне дөрес күчереп язу		13.01
51	П, п хәрефлә рен язу.	Аваз һәм хәрефләрне гамәли танып- белү, аваз белән хәрефнең төп аермасын практик аңлауга ирешү, баш һәм юл хәрефләрен аларны тоташтыручы сызыкларны һәм сүзләрне ачык итеп бозмыйча язу		14.01
52	Ж, ж хәреф ләрен язу.	Аваз һәм хәрефләрне гамәли танып- белү, аваз белән хәрефнең төп аермасын практик аңлауга ирешү, баш һәм юл хәрефләрен аларны тоташтыручы сызыкларны һәм сүзләрне ачык итеп бозмыйча язу		19.01
53	Ш, ш хәреф ләрен язу.	Аваз һәм хәрефләрне гамәли танып- белү, аваз белән хәрефнең төп аермасын практик аңлауга ирешү, баш һәм юл хәрефләрен аларны тоташтыручы сызыкларны һәм сүзләрне ачык итеп бозмыйча язу		20.01
54	Ныгыту. Кечкенә текстны күчереп язу.	Басма һәм язма хәрефләр белән бирелгән сүз һәм җөмләләрне дөрес күчереп язу	Танып белү универсаль уку гамәлләре: - дәреслектә ориентлаша белү; - шартлы билгеләрнең телен белү; - рәсем һәм схемалар нигезендә биремнәр үтәү; - төп билгеләрне аерып алу нигезендә кагыйдә формалаштыру; - алфавитта тамгаларның(хәрефләрнең) урнашу тәртибен белү ; - материаль объектлар кулланып биремнәр үтәү; - дәреслек һәм мөстәкыйль эш дәфтәрендәге мәгълүматлар белән эшли белү; Регулятив универсаль уку гамәлләре: -кагыйдәләрне, күрсәтмәләрне истә тотып гамәлләр кылу; - гамәлләрне таләп ителгән вакытта башлау һәм тәмамлау; - үз эшчәнлегеңне контрольгә алу, биремне үтәүнең дөреслеген тикшерү; - тормыш тәҗрибәсен куллану; - эшләнгән эшнең сыйфатын һәм дәрәҗәсен билгеләү. Шәхескә кагылышлы универсаль уку гамәлләре: - дәреслек геройларына, күршеңә ярдәм итүдә танып-белү инициативасы күрсәтү;	21.01
55	Җ,җ хәреф ләрен язу.	Аваз һәм хәрефләрне гамәли танып- белү, аваз белән хәрефнең төп аермасын практик аңлауга ирешү, баш һәм юл хәрефләрен аларны тоташтыручы сызыкларны һәм сүзләрне ачык итеп бозмыйча язу		26.01
56	Ч,ч хәрефлә рен язу.	Аваз һәм хәрефләрне гамәли танып- белү, аваз белән хәрефнең төп аермасын практик аңлауга ирешү, баш һәм юл хәрефләрен аларны тоташтыручы сызыкларны һәм сүзләрне ачык итеп бозмыйча язу		27.01
57	Ныгыту Өйрәнгән хә-рефләрне язу күнегүләре.	Аваз һәм хәрефләрне гамәли танып- белү, аваз белән хәрефнең төп аермасын практик аңлауга ирешү, баш һәм юл хәрефләрен аларны тоташтыручы сызыкларны һәм сүзләрне ачык итеп бозмыйча язу		28.01
58	Х,х хәрефлә рен язу.	Аваз һәм хәрефләрне гамәли танып- белү, аваз белән хәрефнең төп аермасын практик аңлауга ирешү, баш һәм юл хәрефләрен аларны тоташтыручы сызыкларны һәм сүзләрне ачык итеп бозмыйча язу		02.02
59	Һ,һ хәрефлә рен язу.	Аваз һәм хәрефләрне гамәли танып- белү, аваз белән хәрефнең төп аермасын практик аңлауга ирешү, баш һәм юл хәрефләрен аларны тоташтыручы сызыкларны һәм сүзләрне ачык итеп бозмыйча язу		03.02
60	Ныгыту. Өйрәнгән хәрефләрне язу күнегүләре. Диктант.	Басма һәм язма хәрефләр белән бирелгән сүз һәм җөмләләрне дөрес күчереп язу		04.02
61	Щ, щ хәреф ләрен язу	Аваз һәм хәрефләрне гамәли танып- белү, аваз белән хәрефнең төп аермасын практик аңлауга ирешү, баш һәм юл хәрефләрен аларны тоташтыручы сызыкларны һәм сүзләрне ачык итеп бозмыйча язу		09.02
62	Ц,ц хәреф ләрен язу.	Аваз һәм хәрефләрне гамәли танып- белү, аваз белән хәрефнең төп аермасын практик аңлауга ирешү, баш һәм юл хәрефләрен аларны тоташтыручы сызыкларны һәм сүзләрне ачык итеп бозмыйча язу		10.02
63	Ныгыту. Өйрәнгән хә-рефләрне язу күнегүләре.	Аваз һәм хәрефләрне гамәли танып- белү, аваз белән хәрефнең төп аермасын практик аңлауга ирешү, баш һәм юл хәрефләрен аларны тоташтыручы сызыкларны һәм сүзләрне ачык итеп бозмыйча язу		11.02
64	Ё,ё хәрефләрен язу.	Аваз һәм хәрефләрне гамәли танып- белү, аваз белән хәрефнең төп аермасын практик аңлауга ирешү, баш һәм юл хәрефләрен аларны тоташтыручы сызыкларны һәм сүзләрне ачык итеп бозмыйча язу		23.02
65	ь билгесен һәм шушы хәреф булган сүзләрне язу.	Аваз һәм хәрефләрне гамәли танып- белү, аваз белән хәрефнең төп аермасын практик аңлауга ирешү, баш һәм юл хәрефләрен аларны тоташтыручы сызыкларны һәм сүзләрне ачык итеп бозмыйча язу		24.02
66	Ъ билгесен һәм шушы хәреф булган сүзләрне язу.	Аваз һәм хәрефләрне гамәли танып- белү, аваз белән хәрефнең төп аермасын практик аңлауга ирешү, баш һәм юл хәрефләрен аларны тоташтыручы сызыкларны һәм сүзләрне ачык итеп бозмыйча язу		25.02
67	Ныгыту.Өйрәнгән хәрефләрне язу күнегү ләре. Диктант.	Басма һәм язма хәрефләр белән бирелгән сүз һәм җөмләләрне дөрес күчереп язу		01.03
68	Ныгыту.Баш һәм юл хәрефләренең язылышын кабатлау.	Аваз һәм хәрефләрне гамәли танып- белү, аваз белән хәрефнең төп аермасын практик аңлауга ирешү, баш һәм юл хәрефләрен аларны тоташтыручы сызыкларны һәм сүзләрне ачык итеп бозмыйча язу		02.03

69	“Татар теле” дәреслеге белән танышу.  Алфавит. Аваз һәм сүз.	Басма һәм язма хәрефләр белән бирелгән сүз һәм җөмләләрне дөрес күчереп язу	Танып белү универсаль уку гамәлләре: - дәреслектә ориентлаша белү; - шартлы билгеләрнең телен белү; - рәсем һәм схемалар нигезендә биремнәр үтәү; - төп билгеләрне аерып алу нигезендә кагыйдә формалаштыру; - алфавитта тамгаларның(хәрефләрнең) урнашу тәртибен белү ; - материаль объектлар кулланып биремнәр үтәү; - дәреслек һәм мөстәкыйль эш дәфтәрендәге мәгълүматлар белән эшли белү; Регулятив универсаль уку гамәлләре: -кагыйдәләрне, күрсәтмәләрне истә тотып гамәлләр кылу; - гамәлләрне таләп ителгән вакытта башлау һәм тәмамлау; - үз эшчәнлегеңне контрольгә алу, биремне үтәүнең дөреслеген тикшерү; - тормыш тәҗрибәсен куллану; - эшләнгән эшнең сыйфатын һәм дәрәҗәсен билгеләү. Шәхескә кагылышлы универсаль уку гамәлләре: - дәреслек геройларына, күршеңә ярдәм итүдә танып-белү инициативасы күрсәтү; - үз уңышларың/уңышсызлыкларың турында фикер йөртү; - үз мөмкинлекләреңне бәяләү; - үз эшчәнлегенең нәтиҗәләрен яхшыртуга ихтыяҗ формалаштыру; - мәгънә барлыкка китерү («Минем өчен моның нинди мәгънәсе һәм әһәмияте бар?» - дигән сорау кую) Коммуникатив универсаль уку гамәлләре: - тормыш тәҗрибәсен куллану; - күршең белән хезмәттәшлек итү.  Танып белү универсаль уку гамәлләре: - дәреслектә ориентлаша белү; - шартлы билгеләрнең телен белү; - рәсем һәм схемалар нигезендә п билгеләрне аерып алу нигезендә кагыйдә формалаштыру; - алфавитта тамгаларның(хәрефләрнең) урнашу тәртибен белү ; - материаль объектлар кулланып биремнәр үтәү; - дәреслек һәм мөстәкыйль эш дәфтәрендәге мәгълүматлар белән эшли белү; Регулятив универсаль уку гамәлләре: -кагыйдәләрне, күрсәтмәләрне истә тотып гамәлләр кылу; - гамәлләрне Шәхескә кагылышлы универсаль уку гамәлләре: - дәреслек геройларына, күршеңә ярдәм итүдә танып-белү инициативасы күрсәтү; - үз уңышларың/уңышсызлыкларың турында фикер йөртү; - үз мөмкинлекләреңне бәяләү; - үз эшчәнлегенең нәтиҗәләрен яхшыртуга ихтыяҗ формалаштыру; - мәгънә барлыкка китерү («Минем өчен моның нинди мәгънәсе һәм әһәмияте бар?» - дигән сорау кую) Коммуникатив универсаль уку гамәлләре: - тормыш тәҗрибәсен куллану; - күршең белән хезмәттәшлек итү.	03.03
70	Алфавит.  Аваз һәм хәреф. Кешеләрнең үзара төп сөйләшү формалары, сөйләм төзү.	Басма һәм язма хәрефләр белән бирелгән сүз һәм җөмләләрне дөрес күчереп язу		08.03
71	Җөмлә турында гомуми төшенчә. Җөмлә ахырында тыныш билгеләре.	Модельләштерү. Җөмлә башын һәм ахырын билгеләү.		09.03
72	Җөмлә. Җөмлә ахырында тыныш билгеләре.	Модельләштерү. Җөмлә башын һәм ахырын билгеләү.		10.03
73	Предметны һәм эш-хәрәкәтне белдергән сүзләр.	Предметны, аның эшен,билгесен белдергән сүзләрне сорау кую аша аера белү.Модельләштерү.		15.03
74	Предметны, эш-хәрәкәтне,  белдергән  сүзләр турында кабатлау.	Предметны, аның эшен,билгесен белдергән сүзләрне сорау кую аша аера белү.Модельләштерү.		16.04
75	Предметның  билгесен белдергән сүзләр.	Предметның үзен аның билгесен белдергән сүзләргә карата дөрес сорау кую,  җөмләдә нинди?  кайсы? сорауларына җавап булган сүзләрне таба белү		17.04
76	Өстәмә предметны белдергән сүзләр.	Баш предметны өстәмә предметтан аера белергә, Кем? соравын кешегә генә яки затны белдергән исемгә карата гына куллана белергә тиешләр.		30.03
77	Ярдәмче сүзләр.	ярдәмче сүзләрне аера һәм куллана белергә тиешләр.		31.03
78	Телдән һәм язма сөйләм. Басым.	телдән һәм язма  сөйләмне аера белү.  дөрес интонация белән укый  белү.		05.04
79	Исем, фамилия, елга, күл, шәһәр, хайван кушаматларында баш хәреф.	баш һәм юл хәрефләрен дөрес куллана  белү.		06.04
80	Аваз төркемнәре. Сузык  авазлар.	Сузык авазларны , калын һәм нечкә сузыкларны ,аваз һәм хәрефләрне практик аерып таный  белү.		07.04
81	Сузык  авазлар. Калын һәм нечкә сузык авазлар.	Сузык авазларны , калын һәм нечкә сузыкларны ,аваз һәм хәрефләрне практик аерып таный  белү.		12.04
82	Иҗек.  Сүзләрне юлдан -юлга күчерү. ь,ъ булган сүзләр не юлдан юлга күчерү.	Сүзләрне иҗеккә дөрес бүлү, иҗекләп юлдан –юлга дөрес күчерә  белү.		13.04
83	Тартык авазлар.	Аваз һәм хәреф, сузык һәм тартык авазлар, калын һәм нечкә сузыклар, яңгарау һәм саңгарау тартыкларны чагыштыра һәм аера  белү.		14.04
84	Парлы һәм парсыз тартыклар.	Аваз һәм хәреф, сузык һәм тартык авазлар, калын һәм нечкә сузыклар, яңгарау һәм саңгарау тартыкларны чагыштыра һәм аера  белү.		19.04
84	Сузык аваз хәрефләре. Э-е хәрефләре.	Сузык э-е хәрефләре булган сүзләрне дөрес яза  белү.		20.04
85	Ө-е хәрефләре.	Ө-е  хәрефләре булган сүзләрне дөрес яза  белү.		21.04
86	О-ы хәрефләре.	о-ы  хәрефләре булган сүзләрне дөрес яза  белү..		26.04
87	Я хәрефе.	Я хәрефе кергән сүзләрне дөрес яза  белү.		27.04
88	Ю хәрефе.	Ю хәрефе кергән сүзләрне дөрес яза  белү.		28.04
89	Е, е хәрефләре	Е хәрефе кергән сүзләрне дөрес яза  белү.		03.05
90	Тартык аваз хәрефләре. Й хәрефе	Йхәрефе кергән сүзләрне дөрес яза  белү.		04.05
91	В хәрефе	В хәрефе кергән сүзләрне дөрес яза  белү.		05.05
92	К, г хәрефләре.	К, г хәрефе кергән сүзләрне дөрес яза  белү.		10.05
93	М, н, ң хәрефләре.	м, н, ң хәрефе кергән сүзләрне дөрес яза  белү.		11.05
94	Җөмлә. Авазлар һәм хәрефләр. Күчереп язу.	Гади сүзләргә иҗек-аваз анализы ясау  басма, язма хәрефләр белән бирелгән сүз һәм җөмләләрне дөрес күчереп яза  белү.		12.05
95	Сөйләмдә җөмлә чикләрен табу,	Гади җөмлә башындагы сүзне баш хәреф белән язу, җөмлә ахырында нокта,сорау, өндәү билгеләрен кую, җөмләдәге сүзләр бәйләнешен ачыклау, таныш темага телдән 4-5 җөмлә төзеп сөйләү һәм шуларны язып куя  белү.		17.05
96	Контроль диктант		Танып белү универсаль уку гамәлләре: материаль объектлар кулланып биремнәр үтәү; Регулятив универсаль уку гамәлләре:  гамәлләрне таләп ителгән вакытта башлау һәм тәмамлау; үз эшчәнлегеңне контрольгә алу, биремне үтәүнең дөреслеген тикшерү; эшләнгән эшнең сыйфатын һәм дәрәҗәсен билгеләү. Шәхескә кагылышлы универсаль уку гамәлләре:  үз мөмкинлекләреңне бәяләү; - үз эшчәнлегенең нәтиҗәләрен яхшыртуга ихтыяҗ формалаштыру; Коммуникатив  универсаль уку гамәлләре:  үз фикереӊне һәм позицияӊне формалаштыру;	18.05
97	Эшләрне анализлау. Предметны, эш-хәрәкәтне, билгене белдергән  сүзләр. Кем? Нәрсә? Нишли? Нишләде? Нинди?  Кайсы? сорауларына җавап булган сүзләр турында гомуми төшенчә.	Предметның үзен аның билгесен , эш- хәрәкәтен белдергән сүзләргә карата дөрес сорау кую,  Җөмләдә кем? нәрсә? Нишли? нинди? сорауларына җавап булган сүзләне таба  белү.	Регулятив универсаль уку гамәлләре: кагыйдәләрне, күрсәтмәләрне истә тотып гамәлләр кылу;  үз эшчәнлегеңне контрольгә алу, биремне үтәүнең дөреслеген тикшерү; эшләнгән эшнең сыйфатын һәм дәрәҗәсен билгеләү. Шәхескә кагылышлы универсаль уку гамәлләре:  үз уңышларың,уңышсызлыкларың турында фикер йөртү; үз мөмкинлекләреңне бәяләү; үз эшчәнлегенең нәтиҗәләрен яхшыртуга ихтыяҗ формалаштыру; мәгънә барлыкка китерү («Минем өчен моның нинди мәгънәсе һәм әһәмияте бар?» - дигән сорау кую) Коммуникатив  универсаль уку гамәлләре:  күршең белән хезмәттәшлек итү; үз фикереӊне һәм позицияӊне формалаштыру; уртак эшчәнлеккә һәм гомуми чишелешкә килү; күршеңнеӊ эш-гамәлләрен контрольгә алу;	19.05
98	Үткәннәрне кабатлау. Алфавит.Сузык һәм тартык авазлар.	Хәрефләрне язуда тоташ һәм тиз итеп язу алымнарын тормышка ашыру.	Танып белү универсаль уку гамәлләре:  материаль объектлар кулланып биремнәр үтәү; дәреслек һәм мөстәкыйль эш дәфтәрендәге мәгълүматлар белән эшли белү; Регулятив универсаль уку гамәлләре: кагыйдәләрне, күрсәтмәләрне истә тотып гамәлләр кылу;  үз эшчәнлегеңне контрольгә алу, биремне үтәүнең дөреслеген тикшерү; эшләнгән эшнең сыйфатын һәм дәрәҗәсен билгеләү. Шәхескә кагылышлы универсаль уку гамәлләре: үз мөмкинлекләреңне бәяләү;  үз эшчәнлегенең нәтиҗәләрен яхшыртуга ихтыяҗ формалаштыру; Коммуникатив  универсаль уку гамәлләре: күршең белән хезмәттәшлек итү; үз фикереӊне һәм позицияӊне формалаштыру;- уртак эшчәнлеккә һәм гомуми чишелешкә килү;  сөйләмнеӊ диалог формасын үзләштерү.	23.05
99	Уку елында өйрәнгәннәрне кабатлау.	Хәрефләрне язуда тоташ һәм тиз итеп язу алымнарын тормышка ашыру.	Танып белү универсаль уку гамәлләре:  материаль объектлар кулланып биремнәр үтәү; дәреслек һәм мөстәкыйль эш дәфтәрендәге мәгълүматлар белән эшли белү; Регулятив универсаль уку гамәлләре: кагыйдәләрне, күрсәтмәләрне истә тотып гамәлләр кылу;  үз эшчәнлегеңне контрольгә алу, биремне үтәүнең дөреслеген тикшерү; эшләнгән эшнең сыйфатын һәм дәрәҗәсен билгеләү. Шәхескә кагылышлы универсаль уку гамәлләре: үз мөмкинлекләреңне бәяләү;  үз эшчәнлегенең нәтиҗәләрен яхшыртуга ихтыяҗ формалаштыру; Коммуникатив  универсаль уку гамәлләре: күршең белән хезмәттәшлек итү; үз фикереӊне һәм позицияӊне формалаштыру;- уртак эшчәнлеккә һәм гомуми чишелешкә килү;  сөйләмнеӊ диалог формасын үзләштерү.	24.05

УКУЧЫЛАРНЫҢ ӘЗЕРЛЕК ДӘРӘҖӘСЕНӘ ТАЛӘПЛӘР

     Укучылар белергә тиеш:

·        Татар алфавитында хәреф исемнәрен, аларның тәртибен, аваз мәгънәләрен белергә.

·         Алфавит баганасында хәрефне таба белергә.

·        Калын һәм нечкә сузык авазларны аера белергә.

·        Һәр иҗектә бер генә сузык аваз булуын

·        Яңгырау һәм саңгырау тартыклар, аларны белдерә торган хәрефләрнең дөрес язылышы.

·        Й хәрефенең сүз башында һәм сузык авазлардан соң дөрес язу кагыйдәсен истә калдырырга.

·        К, г хәрефләре калын һәм нечкә әйтелә торган сүзләрне дөрес уку һәм язу  кагыйдәләрен белергә

·        Борын аваз хәрефләренең сүзләрдә дөрес язылышы кагыйдәләрен белергә

·        Тартык һәм сузык авазларны аера белергә.

·        Сузык авазларга карап сүзләрне иҗекләргә бүлә белергә.

·        Иҗек чигеннән бүлеп сүзләрне юлдан юлга күчерү өчен бүлә белергә.

·        Яңгырау һәм саңгырау тартыкларны аера белергә

·        Э-е хәрефләрен сүз башында һәм сүз уртасында язылу кагыйдәсен истә калдырырга һәм куллана белергә.

·        Ө-е хәрефләре кергән сүзләрнең дөрес язылышы кагыйдәсен истә калдырырга һәм күнегүләр эшләгәндә куллана белергә.

·        О-ы хәрефләре кергән сүзләрнең дөрес язылышы кагыйдәсен истә калдырырга һәм күнегүләр эшләгәндә куллана белергә.

·        Я хәрефе кергән сүзләрне дөрес язу кагыйдәсен истә калдырырга һәм күнегүләр эшләгәндә куллана белергә.

·        Ю хәрефе кергән сүзләрне дөрес язу кагыйдәсен истә калдырырга һәм күнегүләр эшләгәндә куллана белергә.

·        Е хәрефе кергән сүзләрне дөрес язу кагыйдәсен истә калдырырга һәм күнегүләр эшләгәндә куллана белергә

·        Предметны белдергән сүзләрнең сорауларын, схемаларын белергә

·        Билгене белдергән сүзләрнең сорауларын, схемаларын белергә.

·        Эш-хәрәкәтне белдергән сүзләрнең сорауларын, схемасын белергә.

·        Тексттан предметны белдергән сүзләрне таба, схемага карап тиешле сүзне куеп җөмләләр төзи белергә.

·        Тексттан билгене белдергән сүзләрне таба, схемага карап тиешле сүзне куеп җөмләләр төзи белергә.

·        Тексттан эш-хәрәкәтне белдергән сүзләрне, ярдәмче сүзләрне таба, схемага һәм рәсемгә карап, тиешле сүзне куеп җөмләләр төзи белергә.

·        Телдән һәм язма сөйләмнең телдәге ролен, аермасын белергә

·        Кеше исемнәре, хайван кушаматлары, шәһәр, авыл, елга, күлисемнәре баш хәрефтән язылуы турында белергә.

·        Әйтмә һәм язма сөйләмдә әйтелеше һәм интонация буенча җөмлә төрләрен билгели, җөмлә ахырында тыныш билгеләрен куя белергә.

·        Җөмләне таный, җөмләдәге сүзләр санын билгели белергә

·        Әйтелүенә карап җөмлә ахырында тыныш билгеләрен куя белергә.

·        Грамоталы график дөрес итеп яза алулары, алган белем һәм күнекмәләрне куллана белүләре

·        Алган белем һәм күнекмәләрне куллана белүләре

·        элементар образлы күзаллау дәрәҗәсендә тел берәмлекләре: сүз, җөмлә, текстны аңлый;

·         татар алфавитының басма һәм язма хәрефләр системасын атый һәм формалары буенча аера белергә.

·        рәсем, график модель яки тиешле фишкалар кулланып, дәрестә тудырылган тел ситуацияләре буенча 2 — 4 сүздән торган җөмләләр һәм 3 — 4 җөмләдән торган хикәя төзи;

·        татар теленең авазларының сузык (ачык авыз символы белән бирелгән), ягъни җырлана торган аваз һәм тартык, ягъни җырланмый торган; әйткәндә, сөйләм органнарында киртә ясала/ясалмый торган авазларга бүленүен, сузыкларның калын һәм нечкә булуын, тартыкларның нечкә- калын яңгырашын сузык аваз хәрефләре белдерүен;

·        сүзнең яңгыраш һәм мәгънә бөтенлегенә ия булуын;

·        сүзнең иҗекләргә бүленүен, бер иҗекнең көчлерәк һәм озынрак әйтелүен;

·        сөйләм авазлары язуда шартлы график символлар (түгәрәк, квадрат) яки хәрефләр белән белдерелүен;

·        сүзләр предметларны, аларның билгеләрен, эш-хәрәкәтләрен белдерүләрен, ярдәмче сүзләр сүзләрне, җөмләләрне үзара бәйләү өчен хезмәт итүләрен, аларның график символларын;

·        әйтмә сөйләмнең текст һәм җөмләләргә бүленүен, аларны график сурәтләп булу мөмкинлеген;

     Укучылар башкара алырга тиешләр:

·        укучылар сүз башыннан башлап, андагы һәр авазны көчлерәк итеп билгели бара, берсен аерып алып аңа характеристика бирә;

·        анализ вакытында тартыкларның яңгырау-саңгыраулыгын билгеләү алымнарын куллана;

·        элемент-шаблоннар нигезендә басма һәм язма хәрефләрне төзи һәм анализлый;

·        аерым график биремне үтәү дәвамында дөрес итеп утыра һәм язма әсбаплардан файдалана ала;

·        - күчереп язганда һәм диктант вакытларында җөмләләрне һәм үз исемнәрен дөрес яза;

·        -җөмләнең беренче сүзен баш хәреф белән башлап, җөмлә беткәч, нокта куеп яза.

·        һәр басма һәм язма хәреф формасының тиешле урын-сан мөнәсәбәтендә урнашкан элементлардан торуын аңлый белергә

·        басма, язма хәрефләр белән бирелгән сүз һәм җөмләләрне дөрес күчереп яза;

·        әйтелеше белән язылышы туры килгән сүзләрне, шундый сүзләрдән төзелгән 3-5 сүзле җөмләләрне ишетеп дөрес яза;

·        җөмләнең беренче сүзен баш хәреф белән башлап, җөмлә беткәч, нокта куеп яза.

Белем һәм күнекмәләрне бәяләү нормалары

1нче сыйныфта укучыларга билге куелмый. Ел буе белемнәрне үзләштерү дәрәҗәсе ачыклана бара, үсеш карталарында күрсәтелә.

Ел азагында15-17 сүздән торган сүзлек текст я диктант яздырыла. Эш телдән әйтеп бәяләнә, нәтиҗәләрнең программа тәлапләренә туры килү-килмәве ачыклана. Ишетеп яки күреп язган текста хаталар саны 5 тән артмаса, эш канәгатьләнерлек дип санала.Уку елы ахырында алган белем һәм күнекмәләр контроль диктант формасында тикшерелә.

Сүзлек диктантлары да контроль эш рәве­шендә үткәрелергә мөмкин. Диктант материа­лы итеп язылышы үзләштерелергә тиешле программада күрсәтелгән сүзләр алына.

 Күләме - 1 сыйныф - 8 -10 сүз.

Әдәбият:

”Әлифба”- 1 сыйныф, И.Х.Мияссарова, Ф.Ш. Гарифуллина, Р.Р. Шәмсетдинова. Казан, “Мәгариф – Вакыт”   нәшрияты, 2012 ел. Татарстан Республикасы Мәгариф һәм Фән министрлыгы тарафыннан расланган.

“Әлифба дәресләре өчен методик кулланма” И.Х.Мияссарова, Ф.Ш. Гарифуллина, Р.Р. Шәмсетдинова. Казан, “Мәгариф – Вакыт”   нәшрияты, 2011 ел.

Язарга өйрәнү дәфтәрләре. №1.2. Казан, “Мәгариф-Вакыт” нәшрияты 2012

“Татар теле”-  1 сыйныф, И.Х. Мияссарова,Ч.М.Харисова. Казан, “Мәгариф-Вакыт” нәшрияты, 2011.

Татар теле – Татар телендә башлангыч гомуми белем бирү мәктәбенең 1 нче сыйныфында эшләүче укытучылар өчен методик кулланма Казан “ Мәгариф- Вакыт” нәшрияты 2011

Мөстәкыйль эш дәфтәре. 1 сыйныф, И.Х. Мияссарова,Ч.М.Харисова. Казан, “Мәгариф-Вакыт” нәшрияты, 2011.

http://www.school.edu.ru/

http://www.it-n.ru

http://school-collection.edu.ru/

http://nsc.1september.ru/urok/

                                                                   Беркетмә

1 нче сыйныфта татар теленнән арадаш аттестация үткәрү өчен контроль-үлчәү материалының күрсәтмә варианты

Якынча еллык йомгаклау контроль диктант тексты

Җәйге урман.

Җәйге урман бик матур. Һава саф. Кошлар сайрый. Чәчәкләр күп. Әнисә, Әмир җиләк җыя. Җиләк бик тәмле. (17 сүз.)

Бирем.

1. Беренче җөмләдәге сузыклар астына сыз:

1в. – калын сузыкларга; 2в. – нечкә сузыкларга.

2. Соңгы җөмләдәге тартыклар астына сыз:

1в. – саңгырау тартыкларга; 2в. – яңгырау тартыкларга.