|
Каралды:
|
Килешенде:
|
Раслыйм:
|
|
Башлангыч сыйныфлар буенча
|
Нармонка урта мәктәбенең
|
Мәктәп
директоры:
|
|
мәктәп м.б. утырышында
|
милли эшләр буенча
|
/Солягина Р.И./
|
|
____________/Дәвлетшина Г.Г./
|
директор урынбасары
|
Приказ №_______
|
|
Беркетмә №__1__
|
/Валиева Р.Р./
|
ел
|
|
ел
|
ел
|
|
Беренче квалификацион категорияле татар теле һәм әдәбияты укытучысы
Вафина Розалия Гомәр кызының
4 нче сыйныфта татар теленнән
эш
программасы
(рус
төркеме)
Татарстан
Республикасы Муниципаль бюджет гомуми белем бирү учреждениясе Лаеш муниципаль
районы аерым фәннәрне тирәнтен өйрәнүче Нармонка урта гомуми белем бирү мәктәбе
2015/2016
нче уку елы
Татар теленнән укыту-тематик планлаштыру :
4 нче сыйныф
Укытучы: Вафина
Розалия Гумаровна
Сәгать саны 105
сәг.
Барлыгы 102
сәг.; атнага: 3 сәг.
Планлаштыру: К.С.Фәтхуллова, Р.З.Хәйдәрова “Рус телендә
сөйләшүче балалар өчен татар теле һәм әдәби уку” предметыннан программа (1-4нче
сыйныфлар), Казан: Мәгариф, 2011.
Дәреслек: “Күңелле татар теле” , 4 нче класс.1-2 кисәкләр.
Р.З.Хәйдарова, Н.Г. Галиева,Г.М. Әхмәтжанова 2014 ел.
АҢЛАТМА
ЯЗУЫ
Эш программасы түбәндәге документларга
нигезләнеп төзелде:
Программа түбәндәге дәүләт документларына
нигезләнеп язылды:
Программа түбәндәге дәүләт документларына
нигезләнеп язылды:
- “Мәгариф турында” РФ һәм РТ Законнары.
- Татар
теленнән урта (тулы) гомуми
белем бирүнең дәүләт стандарты. – Казан: ТР Мәгариф һәм фән министрлыгы, 2008.
- Татарстан Республикасы Мәгариф
Министрлыгының “Рус телле балаларга татар телен һәм әдәбиятын коммуникатив
технология нигезендә укыту программасы. 1-11 нче сыйныфлар, Р.З.
Хәйдарова, Р.Л. Малафеева. – Казан: Татарстан китап нәшрияты, 2014 ел .
- Татарстан
Республикасы Лаеш муниципаль районы МБОУ аерым фәннәрне тирәнтен өйрәнүче
Нармонка урта гомуми белем бирү мәктәбенең төп гомуми белем бирү
программасы (Педсовет беркетмәсе № 05, 15 март 2012 ел. Директор боерыгы
№ 20-о 19.03.2012 ел).
- Татарстан
Республикасы Лаеш муниципаль районы МБОУ аерым фәннәрне тирәнтен өйрәнүче
Нармонка урта гомуми белем бирү мәктәбенең 2015-2016 нче уку елына
“Укыту планы” (Педсовет беркетмәсе № 9,20август 2015 ел. Директор боерыгы
№ 66-о 20.08.2015 ел).
- Основной
образовательной программы начального общего образования МОУ Нармонской
средней общеобразовательной школы, утвержденного приказом № 126-О от
1 сентября 2011 г.
7.
. 2015-2016
нче уку елына ТР ның дәүләт аккредитациясе булган гомумбелем бирү учреждениесендә
куллану өчен тәкъдим
ителгән региональ дәреслекләр исемлеге.( Педсовет беркетмәсе №9 , 20 август 2015 ел. Директор боерыгы
№66-о 20.08.2015 ел)
8.
.Дәреслек: Күңелле татар теле , 4 нче
класс. Р.З.Хәйдәрова, Г.М. Әхмәтҗанова, Н.Г.Галиева, 2014 ел.
9. .Татарстан Республикасы Лаеш
муниципаль районы муниципаль бюджет гомуми белем учреждениесе Нармонка гомуми
белем мәктәбе”нең 2015-2016 нче уку елына укыту планы буенча 4 нче сыйныфта
(рус төркеме) татар теле дәресләренә атнага 3 сәгать
Рус мәктәпләрендә укучы рус телле балаларга татар теле укытуның төп
максатлары:Билгеле булганча, укытуның максаты җәмгыять
тарафыннан куелган социаль заказ белән билгеләнә. Татарстан Республикасының
белем бирү системасына куйган төп бурычы - иҗади фикерләүче, инициативалы,
иҗтимагый тормышта актив катнашучы, белемле һәм ике дәүләт һәм чит телләрдә дә
иркен сөйләшеп аралашучы билингваль (полилингваль) шәхес тәрбияләү.
Рус телле балаларга татар
теле укыту максаты киңкырлы һәм ул берничә аспекттан тора: танып белү, үстерү,
тәрбия, белем бирү. Бу максатка ирешү өчен, түбәндәге бурычларны хәл итү
сорала:
1) татар сөйләмен тыңлап аңларга күнектерү;
2) татар этикеты тәгъбирләрен кертеп, бирелгән ситуация буенча
диалогик сөйләм оештырырга өйрәтү;
3) программада күрсәтелгән лексик темалар буенча телдән яки
язмача монологик сөйләм булдыруга ирешү;
4)
карап чыгу, танышу, өйрәнү,
эзләнү максаты белән уку төрләрен кулланып, төрле жанрдагы текстларны аңлап уку
күнекмәләрен үстерү;татар телендәге сөйләмне фонетик, лексик, грамматик яктан
дөрес төзергә күнектерү;
5) татар халкының фән, мәгариф, сәнгать, мәдәният өлкәсендәге
казанышлары, күренекле шәхесләре белән таныштыруны дәвам итү;
6) халыкларның үзара аңлашып, тату яшәвенә омтылыш тәрбияләү
1.Танып белү
максатының эчтәлеге
Татарстан
Республикасында яшәүче һәрмилләт кешесенә, үз халкы тарихыннан тыш,шушы төбәктә
төп халык булып саналган татар халкы мәдәниятен, гореф-гадәтләрен, тарихи
үткәнен, бүгенгесен, киләчәген белү зарур. Татар халкы белән кулга-кул тотынып
яшәргә әзерләнүче һәр кеше бу халыкның бәйрәмнәрен, традицияләрен аңларга,
хөрмәт итәргә, әдәбият-сәнгать вәкилләренең иҗади казанышлары белән үзенең
рухи үсешен баета алу мөмкинлегеннәнфайдаланырга тиеш. Программа эчтәлеге телгә
өйрәтү процессын бала өчен “башка дөньяга тәрәзә ачу” (И.Л.Бим) булырлык һәм
шуның аркылы аның үз яшәешен дә тулырак аңлавына ярдәм итәрлек итеп сайлана.
Татар исемнәрен,
Татарстанның табигатен, җирлеген, топонимикасын дөрес әйтә белергә өйрәтү,
аларның семантикасы белән кызыксындыру, балалар фольклоры, татар халкы авыз
иҗаты, әдәбият-сәнгать вәкилләре белән беренчел таныштыру - башлангыч этапта
танып белү максатының төп эчтәлеген тәшкил итә.
2. Үстерү
максатының эчтәлеге
Шәхеснең
белемле булуы, тәрбиялелек һәм аның фикерләүсәләте үсеше дәрәҗәсеннән дә тора.
Укыту процессында үстерү, тәрбия максатларын даими күзаллап эшләү - укытуның
практик ягы уңышлылыгының алшарты (Л.С.Выготский).
Балаларның психик
үсешен түбәндәге юнәлешләрдә үстерүгә аеруча игътибар таләп ителә:
- фикерләүне үстерү
белән бәйле психик функцияләр: логик фикерләү, сәбәп-нәтиҗә бәйләнешләрен табу,
индуктив, дидуктив фикерләү;
- хәтерне үстерү (ихтыярый, ихтыярсыз),
игътибарлылыкны үстерү;
- аралаш белү сәләтен үстерү (аралашучанлык,
хислелек, эмпатияхисләре);
- ихтыяр көче, максатчанлык, активлык кебек
сәләтләрне үстерү.
Программага
сайланга эчтәлек нигезендә сөйләм эшчәнлегенең барлык төрләре буенча да эш
оештырганда бу максатлар беренче планга куела.
3. Тәрбияви
максатның эчтәлеге
Укучыларның
тиешле дәрәҗәдәге тәрбиялелегеннән башка укыту процессын оештыру мөмкин түгел.
Тәрбия процессы укытуның эчтәлеге һәм методлары белән бәйле. Шуңа күрә
программа эчтәлеген сайлаганда, материалның тәрбияви мөмкинлекләрен исәпкә
алына. Балаларның яшь үзенчәлекләренә туры килгән, аларны кызыксындырган мораль
проблемаларны ү зэченә алган эчтәлек, беренчедән, укыту процессында тәрбияви
функция башкарса, икенчедән, турыдан-туры коммуникатив мотивация туу белән
бәйле.
Башка
милләт вәкилләренең күңелен яулардай, аларда гомумкешелек әхлакый сыйфатларны
тәрбияләрдәй татар әдәбияты өлгеләре белән таныштыру шушы максатка
буйсындырыла һәм сөйләшү-аралашуга алып чыгуга кулайрак булган әдәби әсәрләрнең
авторлары тәкъдим ителә.
4. Белем бирү максатының эчтәлеге:
Укучыларның
татар теле буенчалексик, грамматик күнекмәләре филологик белемнәр суммасы
дәрәҗәсендә генә калмыйча, ә сөйләм эшчәнлегенең барлыктөрләрендә дә аралашуда
кулланырлык дәрәҗәгә җитүе зарур. Ягъни, укучылар, нинди дә булса сүзне, я
грамматиккатегорияне тану, аеру, аңлау, тәрҗемә итү дәрәҗәсендә генә түгел,
аларны аралашу максатында мөстәкыйль кулланырлык дәрәҗәдә өйрәнергә тиешләр.
Шул вакытта гына татар телен дәүләт теле буларак өйрәнү бурычы үтәлә.Укучының
гомуми урта белем бирү мәктәбен тәмамлаганда сөйләм эшчәнлеге төрләре буенча
түбәндәге белемнәргә ия булуы күздә тотыла.
СӨЙЛӘМ
ЭШЧӘНЛЕГЕНЕҢ ТӨРЛӘРЕНӘ ӨЙРӘТҮГӘ ТАЛӘПЛӘР
Тыңлап аңлау
Укытучының
дәрес, уен ситуацияләре белән бәйле сорауларын, күрсәтмәләрен аңлау;
тыңлаганда
җөмлә, сүз чикләрен билгеләү, интонацияне аеру;
сүзләрне,
сүзтезмәләрне, җөмләләрне, грамматик формаларны бер-берсеннән ишетеп аера белү.
сүзләрне,
җөмләләрне тыңлап тәрҗемә итә белү;
ишеткән
сөйләмнең, җөмләнең эчтәлегенә төшенү.
Диалогик сөйләм
Өйрәнелгән
эчтәлек нигезендә әңгәмәдәшең белән контакт урнаштыра, сорау куя, җавап бирә,
кире кага, раслый белү;
программада
күрсәтелгән темалар буенча укытучының сорауларына жавап бирү һәм сораулар куя
белү;
дәреслектә
бирелгән үрнәк диалогларны сәнгатьле итеп уку, сөйләү һәм охшаш диалоглар төзү,
программада күрсәтелгән коммуникатив максатлар буенча әңгәмәдә катнаша алу.
Монологик
сөйләм
Җанлы
һәм җансыз предметларны,рәсем, картина эчтәлеген сурәтләп сөйли белү;
тәкъдим
ителгән план, терәк сүзләр ярдәмендә укылган өзек яисә караган рәсем буенча,
өйрәнелгән җөмлә төрләрен файдаланып,
хикәя төзү;
укыган
хикәяләрнең эчтәлеген сөйли белү;
үзе,
гаиләсе һәм дуслары турында кечкенә информация бирә белү.
Уку
Татар
алфавитындагыхәрефләрнетаныйбелү;
хәреф-авазсистемасынаера, татар
теленәхасбулганавазларныдөресәйтепукыйбелү;
дәреслектәукуөченбирелгәнҗөмләләрне, текстларныдөрес интонация
беләнукыйбелү;
тексттагытынышбилгеләренә карата тиешле пауза һәм интонацияләрне
үтәү,өтерләр янындагы сүзләрне тиңдәшлек, эндәшү интонацияләре белән уку;
укыган материалның эчтәлегеннән кирәкле мәгълүматны аерып ала белү;
кечкенә күләмле шигырьләрне яттан сөйләү;
укыганда сүзлекләр куллана белү.
Язу
Татаралфавитындагыхәрефләрне
дөрес, матур яза белү;
дөрес
күчереп язу күнекмәләрен булдыру;
бәйрәмнәр
белән котлау, чакыру кәгазьләре язу;
конверт
һәм дәфтәр тышына яза белү;
программада күрсәтелгән темалар буенча, терәк сүзләр кулланып,
хикәя язу күнекмәләре формалаштыру.
Планлаштырылган нәтиҗәләр
4
класс ахырына
универсаль уку гамәлләре формалаштыру. УУГ.
ü
баланың шәхси сыйфатлары,
белем алуга әзерлеге һәм белем дәрәҗәсен , танып белүен үстерүгә сәләтле булуы;
ü
(баланың белем алуга
сәләтен һәм алган белемнәрен практикада куллана белү осталыгын булдыручы
универсаль уку гамәлләре;
ü
укучылар тарафыннан
үзләштерелгән регулятив, танып белү, коммуникатив универсаль уку гамәлләрен
чагылдыралар.
Шәхси нәтиҗәләр.
ü
Туган республикага, туган
илгә, халкына, ил тарихына карата гражданлык нигезләре, үз милләтен ярату,
татар булуы белән горурлану хисләре формалаштыру;
ü
табигать, халык, культура,
дин төрлелеген берләштергән дөньяга социаль караш формалаштыру;
ü
башка халыкларның
культурасына, тарихына хөрмәтле караш, башкалар фикеренә карата түземлелек
формалаштыру;
ü
укучының тоткан урынын,
укучы ролен кабул итү, укуга карата кызыксыну уяту, укуның шәхсән мәгънәсен
аңлауны формалаштыру;
ü
әхлакый нормаларны
кузаллауга нигезләнеп, укучының үз эшләгән эшләре өчен шәхси җаваплылыгын,
мөстәкыйльлеген үстерү;
ü
эстетик ихтыяҗ һәм хис
формалаштыру;
ü
башкалар хисен аңлау,
кайгырта белү, шәфкатьлелек, мәрхәмәтлелек, әхлакый хисләрен үстерү;
ü
балаларның дуслары, олылар
белән хезмәттәшлек итү күнекмәләрен формалаштыру, конфликтлы ситуацияләрне
булдырмау һәм алардан чыгу юлларын таба белүләрен үстерү;
ü
куркынычсыз һәм сәламәт
яшәү рәвеше формалаштыру, төрле тормыш ситуацияләренә һәм әдәби әсәрләрдәге геройларның
гамәлләренә кешелек нормаларыннан чыгып бәя бирү;
ü
иҗади хезмәткә, эшнең
нәтиҗәсенә мотивация булдыру, материаль һәм рухи байлыкларга сак караш
формалаштыру.
Шәхси универсаль уку гамәлләре:
ü
“Гаилә”, “туган ил”, “мәрхәмәтлелек”, “башкаларга
карата түземлелек” төшенчәләрен кабул итү, аларның кадерен белү;
ü
Туган республикага,
гаиләгә, туганнарга карата хөрмәт, әти-әнине ярату; үз милләтеңне ярату, татар
булуың белән горурлану;
ü
укуга карата кызыксыну
хисе булу, укучы ролен үзләштерү;
ü
әдәби әсәрләрдәге төрле
тормыш ситуацияләрен һәм геройларның гамәлләренә кешелек нормаларыннан чыгып
бәя бирү;
Предметара нәтиҗәләр
ü
Регулятив универсаль уку гамәлләре:
ü
Эшчәнлек өчен эш урынын әзерләү.
ü
Укытучы ярдәме белән эшне планлаштырырга өйрәнү.
ü
Укытучы ярдәмендә эшнең дөреслеген тикшерү.
ü
Эш сыйфатына бәя бирә белү.
ü
Эш барышында гади генә эш приборлары белән эш итә
белү.( линейка, бетергеч, карандаш, )
Танып белү универсаль уку гамәлләре:
ü
Дәреслек белән эш итә белү.
ü
Хәрефләрне танып, текстны (хикәя, шигырь,
әкиятне) сәнгатьле итеп уку.
ü
Этнокультура өлкәсенә караган сүзләр булган
текстны, сүзлекләр кулланып, аңлап уку.
ü
Текстта очраган таныш сүзләргә таянып, яңа
сүзләрнең мәгънәсен төшенү.
ü
Текстны сәнгатьле итеп укыгач, сорауларга җавап
бирү.
ü
Укытучының авыр булмаган сорауларына җавап бирә,
тиешле мәгълүматны дәреслектән таба белү.
ü
Предметларны, чагыштыра, охшаш һәм аермалы якларын
билгели белү.
ü
Укылган яки тыңланган зур булмаган текстның
эчтәлеген сөйли белү.
Коммуникатив универсаль уку гамәлләре:
ü
Дәрестә һәм төрле ситуацияләрдә диалогта катнаша
белү
ü
Укытучының, классташларның сорауларына җавап бирү;
ü
Сөйләм этикеты нормаларын үтәү: исәнләшә,
саубуллаша, рәхмәт белдерә белү.
ü
Башкаларның сөйләмен тыңлый һәм аңлый белү.
ü
Парларда эшли белү.
Программаның эчтәлеге
Башлангыч
мәктәптә татар телен укыту өч этапка бүленә:
I этап — 1 нче сыйныф (нигез салу этабы); II этап — 2—3 нче сыйныфлар (төп этап); III этап — 4 нче сыйныф (гомумиләштерү этабы).
1
класс
|
№
|
Cәгать саны
|
Тема
|
Лексика
|
Грамматика
|
|
1
|
12
|
Әйдәгез танышабыз
|
Исәнмесез,хәерле
көн,син,кем?Мин,
кыз,малай,исем,ничек?Сау
булыгыз,
балалар,укытучы,әйе,юк,түгел,ул,
хәлләр,рәхмәт,яхшы,Казан,Чаллы,
Алабуга,Чистай,Зәй,Әлмәт,шәһәр,
авыл,сыйныф,ничә?ничәнче?яшь,
1-10га кадәрге
саннар,саный,гөмбә,
агач,чәчәк.
Нәрсә?Дәфтәр,китап,бетергеч,каләм,
карандаш,бир,әле,мә,кирәк(кирәкми).
|
Зат алмашлыкларының
берлектә
тартым белән
төрләнеше
(минем,синең,аның).
Ничек?
соравы белән сорау җөмлә
төзү.
-мы/-ме сорау
кисәкчәләрен сөйләмдә
куллану.
Яши фигыленең
берлек санда зат
белән төрләнеше.
Кайда? соравы белән
сорау җөмлә
төзү.
Ничә? соравы белән
сорау җөмлә
төзү.
Уку-язу
әсбапларының исемнәре
белән җөмләләр
төзү.
|
|
2
|
3
|
Урман дусларыбыз
|
Поши,куян,аю,бүре,төлке,тиен,керпе,
дус,фил,жираф,арыслан,бака,нинди?
Су,балык,җир,куркак,хәйләкәр,усал,
зур,кечкенә,соры,җырлый.
|
-лар/-ләр күплек
кушымчаларын
сөйләмдә куллану.
Әле кисәкчәсен
сөйләмдә куллану.
Сыйфат+исем
конструкциясен
сөйләмдә куллану.
Нинди? соравы белән
сорау җөмлә
төзү.
Яши фигыленең юклык
формасы
белән таныштыру.
|
|
3
|
10
|
Спорт бәйрәме
|
Кош,йөгерә,сикерә,йөзә,оча,нишли?
Алар,бас,утыр,гафу
ит(егез),ярый,
тиз,әкрен,көчле,җиңел,авыр,көлә,
ярыш,ярыша,җиңә,җиңүче.
|
Хәзерге заман хикәя
фигыльнең
берлектә 1, 3нче
зат формаларын
сөйләмдә куллану.
Нишлисең? соравы
белән сорау
җөмлә төзү.
Боерык фигыль
формасын сөйләмдә
куллану.
|
|
4
|
4
|
Без дәрестә
|
Тәнәфес,дәрес,рәсем,татар
теле,рус теле, укый,яза,рәсем ясый,мәктәп,бар, бүген, укучы,
өстәл,белән,астында,өстендә,ничәледүртле,бишле,
өчле,
ала,матур,чиста.
|
Исемнәрнең 1, 2нче
затта берлектә
тартым белән
төрләнеш формаларын
сөйләмдә куллану.
Саша белән утыра,акбур
белән яза
структураларын
сөйләмдә куллану.
Астында,өстендә
бәйлек сүзләрен
сөйләмдә куллану.
|
|
5
|
8
|
Йорт хайваннары һәм
кошлары
|
Сыер,сарык,ат,кәҗә,дуңгыз,песи,эт,әтәч,
тавык,каз,үрдәк,чеби,бәбкә, кая?кемгә? кайдан?кайчан?күл,кайта.
|
Исемнең урын-вакыт
килеше.
Кая? соравы
кулланып,җөмлә төзү.
Исемнәрне чыгыш
килешендә
сөйләмдә куллану.
|
|
6
|
8
|
Без хезмәт
яратабыз. Бакчада.
|
Кишер,шалкан,кыяр,бәрәңге,суган,кәбестә,
кабак,алма,җиләк,җир,ялкау,эшчән, сибә,җыя,бакча,ярата,үсә,чәчә,казый,уңыш.
|
Хәзерге заман хикәя
фигыльнең 3нче
зат барлык
формасын сөйләмдә
куллану,юклык
формасы белән
таныштыру.
|
|
7
|
10
|
Ел фасыллары.
Кыш
|
Кыш бабай,Кар
кызы,яңа ел, чыршы,кыш, килә,бүләк, шар,курчак, машина, бир әле
Чана,чаңгы,тимераяк,шуа,
тау, боз, әйе, юк,
түгел, Салкын, җил, көн,җылы, кояшлы Кара, ак, кызыл, сары, яшел, зәңгәр,
әйдә чыгабыз
|
1,2,3 зат исемнәр
,фигылләрне дөрес куллану, уалашу функцияләрен формалаштыру
Бүген көн матур, ил
юк,салкын түгел, урамда рхәт конструкцияләрен сөйләмдә куллану.
|
|
8
|
3
|
Безнең гаилә
|
Әти, әни, әби,
бабай, эне, сеңелем,апа, абый, гаилә, тату, телевизор карый,
|
Дөрес итеп җөмләләр
төзи белү
|
|
9
|
5
|
Яз фасылы
|
яз җитә,көн җылы,
кояш көлә,кар эри,кошлар килә,тамчы тама, кадерле, бәйрәм белән,
уңышлар,сәламәтлек телим, бүләк,бирәм
|
Дөрес итеп җөмләләр
төзи белү., бәйрәм белән котларга өйрәнү.
|
|
10
|
8
|
Сәламәт бул1
|
Тән әгъзаларын
атаучы лексика;дару,
авырта,
сабын,тарак,сөлге,теш щёткасы, юына,чистарта,юа . Зарядка яса, чана шу,
тимераякта шу, йөз,йөгер, суган аша,сөртә,юа
|
Исемнең күплек
санда 1нче,2нче затта
тартым белән
төрләнеше (грамматик төзелмә формасында).
-мы/-ме кисәкчәсен кулланып, срау
бирү.
Исем+боерык фигыль
төзелмәсе.
|
|
11
|
7
|
Татар халык ашлары
|
Татар халкының
милли ризыклары. Туган көн, бәхет телим , чәчәк, сәламәтлек,бәхет телим,бүләк
|
Хәзерге заман хикәя
фигыль -мы,- ме сорау кисәкчәләрен кулланып мәгълумат ала белү күнекмәләрен камилләштерү;
Нинди ризыклар яратканыңны,нинди ризык кирәк икәнен ,нәрсә белән чәй
эчкәнеңне әйтә белү.
|
|
12
|
10
|
Кибеттә
|
Ипи, сөт, май, сыр,
шикәр, кәнфит, аш,чәй,баллы, ачы , Чынаяк,чәйнек тәлинкә, чәнечке, кашык,
пычак, кисә, Ничә? Ничә сум? Күлмәк,чалбар итек,итәк, бү рек, читек, бия
ләй,башлык , тун ,киемнәр
|
Дөрес итеп җөмләләр
төзи белү.
Эч,аша фигыльләрен
1,2,3 затта берлек санда куллана белү. Мин пычак белән ипи кисәм; Мин кашык
белән ашыйм төзелмәләрен формалаштыру.
Ничә? Ничә сум?
Сорауларын сөйләмдә куллана һәм аларга җавап бирә белү,-мы,-ме сорау
кисәкчәләрен сөләмдә куллана белү
|
|
13
|
8
|
Без шәһәрдә яшибез
|
Чиста,матур,
кечкенә , зур,пычрак, Мин машинада барам.Мин автобуста барам,
|
Исемнең
төшем,юнәлеш, чыгыш, урын-вакыт килеше.Хәзерге заман хикәя фигыльнең 1нче
затта күплектә
куллану.
|
|
14
|
5
|
Җәй җитә
|
Кояш балкый,
күбәләкләр,оча, чәчәкләр үсә, җиләк-җимеш пешә, урамда җылы.
|
Җәйге ял турында
сөйли белү күнекмәләрен формалаштыру. Җәйге ял турында сөйли белү
күнекмәләрен формалаштыру Дусларны Сабантуй бәйрәменә чакыра белү; бәйрәмдә
нишләгәнеңне әйтә белү.
|
2
класс
|
Тема
|
Сәгать
|
Коммуникатив
максат
|
Грамматик
материал
|
|
Без
мәктәпкә барабыз
|
38 сәг.
|
Беренче сентябрь
турында сөйли белү. Уку-язу әсбапларын
сорый, бирә белү.Мәктәптәге
уку хезмәте турында сөйли белү.
|
Нәрсә? кайда?
кая? кайдан? нинди? ничек? кайчан? сорауларына җавап бирә белү. Сүз төркеме буларак
исем. Исемнәрнең сораулары. Исемнәрнең 1, 2, 3 нче затта,
берлектә тартым белән төрләнеше. Хәзерге заман хикәя фигыльнең зат-сан белән төрләнеше. Хәзерге заман
хикәя фигыльнең юклык формасында зат-сан белән төрләнеше. Үткән заман хикәя фигыль.Татар
теленә генә хас авазлар. Транскрипция билгеләре.
|
|
Көзге
уңыш.
|
10 сәг.
|
Көз
билгеләре турында сөйли белү.
Җиләк-җимешләрнең,
яшелчә-ләрнең тәмен, төсен әйтә белү, аларны сатып ала белү.
|
Татар телендә о, ө хәрефләренең
беренче иҗектә генә язылуы.
Нинди? соравына җавап бирә белү.
|
|
Мин чисталык яратам
|
16 сәг.
|
Шәхси гигиена турында сөйли белу.
Бер-береңне мактый белү. Каядыр баруны бергәләп планлаштыра белү.
Предметныцң
барлыгын-юклы-гын әйтә белү.Табибка кайсы җирең авыртуны әйтә белү. Киңәш
бирә белү.
|
Исемнәрнең тартым белән төрләнеше.
Бал белән төзелмәсе
|
|
Кыш
|
9 сәг.
|
Кышкы
табигатьне сурәтли белү.Кышкы уеннар турында сөйли белү.Кышкы уеннарга
чакыра белү. Әйбернең бар-лыгын, юклыгын хәбәр итә белү.Чыршы бәйрәме
турында сөйли белү.
|
Капма-каршы мәгънәле сүзләр {җылы —
салкын, зур — кечкенә).
Һәм теркәгечен сөйләмдә куллану.
|
|
Безнең гаилә
|
8 сәг.
|
Гаилә турында сөйли белү.
Бергәләп табын
әзерләүне планлаштыра белү.Бер-берең-нең, сөйләменә бәя бирә белү.
Бер-береңне табынга чакыра, кыстый белү, аша-ганнан соң, рәхмәт
әйтү.Бер-береңнән, нәрсә яратканын сорый һәм җавап бирә белү.
|
Берлек һәм күплек сандагы
исемнәрне төшем киле-шендә куллану.
Пычак белән төзелмәсе.
Yткән заман
хикәя фигыльнең юклык формасы
|
|
Яз
|
4 сәг.
|
Язгы
табигатье турында сөйли белү.8 нче Март бәйрәме белән котлый белү.
|
Җылы яктан төзелмәсен сөйләмдә куллану. Син һәм сез алмашлыкларының
юнәлеш һәм тешем килешендә кулланылышы.
|
|
Мин Татарстанда яшим
|
9 сәг.
|
Бер-береңнең
яшәү урынын сорый һәм кайда яшәгәнеңне әйтә белү. Татарстан
турын-да кыскача мәгълүмәт бирә бе-лү. Казан шәһәре турында мәгълүмәт
бирә белү.Юл йөрү кагыйдәләре турында әйтә бе-лү. Авыл турында мәгълүмәт
бирә белү.
|
Исемнәрнең иялек килешендә
төрләнеше.
Юл аша структурасы.
|
|
Кибеттә
|
5 сәг.
|
Кием
исемнәрен әйтә, бер-береңә комплимент әйтә белү. Ашамлыклар исемен әйтә белү,
нинди ашамлыклар кирәген әйтә, кирәклеген сорый белү. Кибеткә барганыңны һәм
нәрсә алганыңны әйтә белү.
|
Исемнәрнең I , I I зат
берлек сан тартым белән төрләнүе. Боерык фигылҗнең I I зат берлек сан
формасы.
|
|
Җәй.
|
6 сәг.
|
Җәй көне
турында сөйли белү.Каникулны ничек уткәрү турында сөйләшү.
Нинди транспорт белән баруыңны әйтә белү.Сабантуйда катнашу
турында сөйләшү.
|
Кайчан? Соравын аңлап, дөрес җавап бирә белү.
Автобус белән
барам төзелмәсе.
|
|
Контроль эшлэр
|
4
|
|
|
|
|
105
|
|
|
Тикшерү
характерындагы язма эшләрнең саны: Барлык сәгатьләр саны – 105 сәг., 35 атна,
атналык сәг. саны – 3
3 класс
|
№
|
Төп
темалар
|
сәг.
|
Лексика
|
Белем һәм
күнекмәләр. Коммуникатив максат
|
Якынча сөйләм үрнәкләре
|
|
1
|
Белем бәйрәме.
|
19
|
Уку язу
әсбаплары исемнәре, сөртә, тарата, уку елы, кәеф, уңыш, телим, шат,
кыңгырау, шалтырый, озата, тарата, җәяү, мисал, мәсьәлә, ятлый, чишә, сөртә,
шакмаклы, сызыклы, биредә, хезмәт, 20-100гә кадәр саннар, хаталы, хатасыз,
китапханә(че), еш, урнашкан, бергә, бай, маҗара турында, , халык әкиятләре,
хикәя.
|
Белем бәйрәме
турында сөйләшә белү, өй эшләрен эшләү турында фикер алышу, уку елына әзерлек
турында сөйләшә белү, сыйныфта дежур тору турында сөйләшә белү, укучының уку
хезмәтенә бәя бирү, китапханә турында сөйли белү, китапханәчедән кирәкле
китап турында белешмә ала белү.
2. -мы/-ме
сорау кисәкчәләре
Зат алмашлыклары
Исем
Исемнәрнең
тартым белән төрләнеше
Фигыльнең
башлангыч формасы.
Хәз.,үтк. зам.
хик. фигыль зат-сан белән төрл.
Теркәгечләр
Бәйлекләр
Ярдәм ит
әле,ярдәм итегез әле төзелмәләре
Дистә саннары
|
Яңа уку елы
белән котлыйм. Син бүген бик матур.
Син нинди
дәфтәрләр алдың? Шакмак-лымы, сызыклымы? Минем сумкам яңа.
Синең өй эшең
бармы? Мисал эшлим, мәсьәлә чишәм,
Безнең сыйныфта
25 укучы, 10 малай, 15 кыз. <...>
Дежур укучы
нишләде? Ул тәрәзә ачты, тактаны сөртте, ... .
Син китапханәгә
барасыңмы? Әйдә, китапханәгә барабыз. Син китап укыдың?
|
|
|
|
Көндәлек режим
|
3
|
Сәгать ничәдә?
Кайчан? Йокыдан тора, дәрес әзерли. Көндәлек, режим, иртәнге аш, көндезге аш,
кичке аш
|
Вакытны әйтә,
сорый белү.
Кайчан нәрсә
эшләгәнеңне әйтә белү
Үзеңнең көндәлек
режимың турында сөйли белү
1. Сәгать
ничә? Сәгать ничәдә? Вакыт күпме?
2.
Көндәлек режим моментлары.
3. Тыңлап
аңлау”Минем бер көнем”
4.
Билгесез үткән заман хикәя фигыль.
5 Ян
сүзенең килешләрдә төрләнеше.
|
|
|
|
2.
|
Ашханәдә
|
10
|
Ашханәдә,
кәбестә ашы, токмачлы аш, дөге боткасы, карабодай боткасы,
солы боткасы, пешеоә, пешекче, татар халык ашлары исемнәре, өлеш, төрле,
ашларыгыз тәмле булсын, савыт-саба исемнәре, аш урыны, чайкый, әдәпле,
әдәпсез, ватты, ватылган, ялган, ялганлый, үзе.
|
Минем яраткан
ашларым
Боерык фигыль
формасы
Исемнең төшем
килеше.
Билгесез үткән заман
хикәя фигыль.
Ян сүзенең килешләрдә төрләнеше
“Җыйнак һәм
җәенке җөмләләр.
7. ...
башлады” грамматик төзелмәсе.
.Җыйнак һәм
җәенке җөмләләр.
Сыйфат+исем
төзелмәсе
|
Безнең мәктәптә
ашханә бар. Без көндезге ашны ашханәдә ашыйбыз. <...>
Миңа өчпочмак
кирәк.
Мин өстәлгә
тәлинкә куям. Тәлинкә янына кашык, ... .
Әдәпле кеше
кулын юа, чиста ашый.
Табын янында
сөйләшми.
|
|
|
3.
|
Без әти
–әниләргә булышабыз.
|
16
|
Гаилә, әсәр,
тормыш юлы, авыр, өлкәннәр,,тату, йоклый, бергә, чигә, тегә, бәйли, булыша,
су сибә, җир казый күңелле, эш урыны, һәркем, кадак, чүкеч, кайчы,
тегү машинасы, кер юу машинасы, пычкы, соң, бияләй, бәйли,эзли, эри, җитез,
бәйлекләр һәм бәйлек сүзләр, минемчә, синеңчә, сатучы, тегүче, эшче, җитез,
әкрен, ялкау, тәртипле, тәртипсез, саф һава, эшчән, ялкау, үзе, белә,
каршында, өстендә, астында
|
Гаилә турында
сөйли белү, ярдәмгә чакыра белү, өй эшләрендә булышу турында сөйли белү, эшне
планлаштыра белү, яхшы эшләр турында мактый белү. Гаилә әгъзаларының кайда,
кем булып эшләгәнен әйтә белү.
1.
Аның китабы,әнисе төзелмәләре.
2.
-чы, че сүз ясагыч кушымчасы.
3.
Кем булып кайда эшли төзелмәсе
4
Үзе алмашлыгы + фигыль.
5
Чөнки, шуңа күрә теркәгечле кушма җөмләләр
6
Үз алмашлыгының тартым белән төрләнеше.
7. Алдында,
артында, янында, каршында, өстендә, астында бәйлек сүзләре.
|
Г.Тукай – бөек
шагыйрь. <...>
Минем әни –
сатучы. Ул базарда эшли.
Мин әтигә
булышам. Без әти белән кибеткә барабыз, ашамлыклар алабыз. Мин идән юам, ә
син нишлисең?
Ял көне күңелле
үтә. Без бергә ял итәбез. <...>
Айдар – эшчән
малай, чөнки ул әнисенә булыша. <...>
|
|
|
4..
|
Шәһәрдә һәм
авылда.
|
7
|
Державин һәйкәле,
Җиңү паркы, Чулман елгасы, киң, биек, кат, шәһәр исемнәре, эчендә, һәр,
башында, бер ягында, спорт мәйданчыгы, һөнәр исемнәре, тирә-якта, күршеләр,
уңган, түбә. Бүлмә, буенда, катлы, театр, музей, янында, йорт, фатир, кат, аш
бүлмәсе, якты, йокы бүлмәсе, кунак бүлмәсе, юыну бүлмәсе, йорт, бакча,
чишмә, агач.
|
Казан, Лаеш
шәһәрләре турында сөйли белү, авыл турында аралаша белү, Татарстан шәһәрләре,
һөнәр ияләре турында мәгълүмат бирә белү.
Үз фатирың турында сөйли белү
1. Казан шәһәре, Бауман урамында төзелмәсе.
2. Хәз. зам. хик.
Фигыль.зат- сан белән төрләнүе.
3 .Сыйфатның
чагыштыру дәрәҗәсе.
4.
Һәр, һәркем, барлык, барысы билгеләү алмашл.
5.
Билгеләү алмашлыкларын ныгыту
|
Безнең шәһәр
матур, зур. Анда музейлар, театрлар бар, кибетләр күп. <...>
Безнең авыл елга
янында урнашкан. Йорт янында яшелчә бакчасы бар. <...>
Мин икенче
катта, 57нче фатирда яшим. Безнең өч бүлмә бар: йокы бүлмәсе, кунак бүлмәсе,
аш бүлмәсе.
|
|
|
5.
|
Әдәп төбе- матур
гадәт.
|
8
|
Өлкәннәр, алда,
урын, туктады, күрмәде, картлар өчен, як-ягы, буш,артта, тайгак, үтте, орлык,
чәчте, ярты, киң күңелле, борчый, кирәк иде, шалтырата, тәртипле, тәртипсез.
|
Өлкәннәргә урын
тәкъдим итә белү, ярдәм итә белү турында әйтә белү, телефоннан әдәпле сөйләшә
белү. Табынга чакыра белү. Рәхмәт әйтә белү.Укылган хикәяләрнең эчтәлеге аша
геройларның әдәпле булуына бәя бирә белү. Өлкәннәрне, дусларыңны бәйрәмнәр
белән котлый белү.
1. 8нче Март
– әниләр бәйрәме.
2. Туган
көнгә ничек чакырабыз.
3. Боерык фигыльнең
2зат күплек сан формасы
4. Исемнең
баш һәм юнәлеш килеше.
5. Чөнки,
шуңа күрә, ләкин теркәгечләре.
6. Ярты +исем
конструкциясе.
|
Өстәл артына
рәхим итегез! Олег, утыр, чәй эч, шикәр ал.Ашларыгыз тәмле булсын! Рәхмәт.
Сезгә бик зур рәхмәт.
Саша, сине туган
көнгә чакырам. Туган көн сәгать икедә башлана.
Илдар – әдәпле
малай, чөнки ул әбигә урын бирә. Әби, монда буш урын бар, утырыгыз.
Исәнмесез, мин –
Оля, миңа Алсу кирәк иде.
Айдар – тәртипле
малай, әбигә булышты.
Сезне бәйрәм
белән котлыйм. Сезгә озын гомер, сәламәтлек, шатлык, бәхет телим.
|
|
|
6.
|
Туган якка кыш
килде.
|
12
|
Ап-ак, һава
торышы, аяз, төньяк, кәшәкә, егылды, сынды, бервакыт, чаңгы ярышы, рәхәт,
тәрбияле, саран, юмарт, ылыс, тормыш.
|
Кыш билгеләре,
һава торышы, чаңгы ярышы турында сөйли белү, план төзеп сөйли белү,кышкы
уеннар турында аралаша белү.
1. Яңа ел
бәйрәме белән котлау.
2. ...булып
киенә төзелмәсе
3. Сыйфат сүз
төркеме.
4. Кая?
Кайда? Кайдан?сораулары.
5. Хәзерге,
үткән заман хикәя фигыльләр.
6. Хәзерге,
үткән заман хикәя фигыльләренең күплек сан кушымчалар
7. Үткән
заман хикәя фигыльнең юклык формасы.
8. Чөнки,
шуңа күрә теркәгечле кушма җөмләләр.
9. Антоним
сыйфатлар.
10. Үтк. зам.
хик. Фигыль. 3 нче зат күплек сан форм.
|
Көн нинди? Көн
аяз, салкын, җил исә, буран. <...>
Бәйрәмгә кайчан
барасың? Кем белән барасың? Бәйрәм кайда була? Бәйрәмдә нишлисең?
Син кышкы
каникулда нишләдең? Мин чаңгыда шудым, компьютерда уйнадым. <...>
|
|
|
7.
|
Кечкенә
дусларым.
|
9
|
Авырта,
ярдәмчел, тырыш, әдәпле, тимә, саклый, терелә, рәхимле, маэмай, өрә, ишетә,
күрә, уйныйсы килә, тешләр иде, йомшак, тыңлый, хәйләкәр, шуңа күрә.
|
Үзеңнең кечкенә
дусларың, аларның гадәтләре, тышкы кыяфәтләре, аларны саклау турында сөйли
белү.
1. Ул
алмашлыгын килешләрдә төрләндерү.
2. Көн саен,
һәр көн төзелмәләре.
3. Көн саен,
һәр көн төзелмәләре.
4. Ул
алмашлыгының иялек килеше.
5. Исемнең
иялек килеше.
6. Сыйфатның
артыклык,чагыштыру дәрәҗәсе
|
Нинди кошлар
бездә кышлый? Син кошларга җимлек ясадыңмы? Кая куйдың?
Минем этем бар.
Ул бик матур, акыллы, хәйләкәр. Ул ак (кара) төстә. Акмуенның койрыгы озын,
йомшак, күзләре кечкенә.<...>
|
|
|
8
|
Күңелле җәй, ямьле
җәй!
|
21
|
Салават күпере,
яшенле яңгыр, бал кортлары, күбәләк, болын, кыздыра, тәмамлана, чалгы, тырма,
сәнәк, печән, чаба, алан, балан, гөмбә, җир җиләге, кура җиләге,
йөзә,кызына,чүлмәк вата, көрәшә, баганага менә,халык.
|
Җәйге көн, һава
торышы, җәйге эш, уеннар турында сөйли белү. Сабантуй бәйрәме турында аралаша
белү. Җиләк, кып-кызыл, җыям, эре, күп, агулы, яңгыр, кызына, су коена,
чума, балык тота, чүп утый, качышлы, әбәкле, туп, атта чаба, чүлмәк вата,
баганага менә.
1. Без
җәйне яратабыз.
2. Сыйфатның
чагыштыру дәрәҗәсе.
3. Әйтегез
әле, бирегез әле төзелмәләре.
4.Капма-каршы
мәгънәдәге сүзтезмәләр
5.Туры сөйләм.
6.Алынма
сүзләр.
7.Хәзерге
заман хикәя фигыльләрне зат-сан белән төрләндерү.
8.Я,Ю,Ехәрефләре.Исемнең юн., ур-вак, ч.к.
9. Үтелгән
темаларны кабатлау. Йомгаклау.
|
Мин урманга
барам, урманда җиләк, гөмбә җыябыз.
Җәй көне су
коенам, чумам, кызынам, балык тотам. <...>
Мин футбол
уйныйм. Ә мин велосипедта йөрим.
Сабантуй - зур
бәйрәм. <...>
|
|
4класс
|
Яңа уку елы
котлы булсын!Көзге табигать. ( 28сәг.)
|
|
Коммуникатив
максат
|
Якынча сөйләм
үрнәкләре
|
Сүзләр һәм
сүзтезмәләр
|
|
Беренче сентябрь
көне ничек узуы турында сөйли белү.
Дәрес әзерли
торган эш урыны турында сөйли белү.
Көндәлек режимны
сөйли белү.
Уку хезмәтенә
карашы буенча, укучыга бәя бирә белү.
Әңгәмәдәшеңнең
ничәнче сыйныфта укуын, нинди өй эшләрен әзерләвен, дәрестә нәрсәләр эшләвен
сорый белү.
Китапханәчедән
кирәкле китап турында белешмә ала белү.
|
Яңа уку елы
башланды. Без укытучыларны яңа уку елы белән котладык. <...>
Мин тәртип
яратам. Минем эш урыны чиста.
Алеша иртән
сәгать җидедә тора.
Оля яхшы укый.
Ул - тырыш укучы.
Дәрестә
нишләдең? Мин мисалны дөрес эшләдем, мәсьәләне дөрес ч чишмәдем.
Сездә кошлар
турында китаплар бармы?
|
Чәчәк бәйләме,
бәйрәмчә, эчтәлек, сәнгатьле, тәрҗемә ит, уйла, куш, ал, тапкырла, бүл,
башлана, быел, былтыр, тәртип, эш урыны, һәрвакыт, кирәкле, игътибарлы(сыз),
көндәлек, контроль эш, күчерә, чишә, гаепле, үкенә, оныта, күңелле.
|
|
Кошлар һәм
хайваннар дөньясында (8 сәг.)
|
|
Кошлар, аларны
саклау турында әдәби әсәрләр аша сөйләшү.
Хайваннар
турында сорый һәм белешмә бирә белү. Аларны тасвирлый белү.
|
Кыш көне
кошларга бик салкын. <...> Марат кошларга таш ата. Ул начармәрхәмәтсез
малай. <...>
Аның төсе ... .
Ул ... белән туклана. Ул кыш көне ... . Ул ... ашый. Ул ... бирә.
|
Буе, авырлыгы,
энә, энәле, ташый, ташбака, ярыша, ояла,үкенә, урлый, кызгылт, чикләвек,
каты, җәнлек, бөҗәкләр, арыслан, юлбарыс, таш, үлә..
|
|
Кышкы уеннар. (9
сәг.)
|
|
Балалар яратып
уйный торган спорт төрләрен әйтә, үзеңнең нинди спорт төрен яратканыңны,
төрле уеннарда катнашуың турында әйтә, уенга чакыра, уенның вакытын әйтә
белү. Уенга барырга кирәклегенә инандыра, бару-бармауның сәбәбен атый белү.
Укылган
хикәяләрнең эчтәлеген сөйли белү, геройларга бәя бирү
|
Мин хоккей
яратам. Мин хоккей уйныйм. Әйдә, хоккей уйныйбыз. Хоккей сәгать унда башлана.
Әйдә, урамга
чыгабыз. Урамда күңелле, рәхәт, саф һава. Синең чанаң бармы? Минем чанам юк.
Миңа чана бир әле. Мин бармыйм, чөнки дәрес әзерлим.
Коля – батыр
малай,ченки ул бабайга абыйсына ярдәм итте.
|
Рәхәт, шатлана,
мактый, шуа белә (белми), бата, елга буе, туңган, коткарды, батыр, җитез,
очрашабыз, куркак, туңа, бата, суза.
|
|
Минем дусларым
(11 сәг.)
|
|
Үзеңнең дустың
турында сөйли белү.
Кечкенә
хикәяләрнең эчтәлеген сөйли, геройларга бәя бирә белү.
|
Минем дустым
бар. Аның исеме –Айсылу. Без аның белән бергә укыйбыз. Без бергә мәктәпкә
йөрибез. Ул тырыш, әдәпле, тыйнак. <...>
|
Бергә, тыйнак,
ярар, соң, әйбер, бик, ямьле, гел, бал, айтмаде эндәшмәде, кемдер, сылтау,
сыйныфташ,
күрше, бию
түгәрәге, таныштык, көтә, табышмак, башмаклар, алып кайта, кия, сала.
|
|
Дүрт аяклы
дусларыбыз (11сәг.)
|
|
Дүрт аяклы
дусларыбызның кыяфәтеләре, гадәтләре турында сөйли белү.
Аларга карата үз
мөнәсәбәтеңне белдерә белү.
|
Песиемнең
койрыгы йомшак, колаклары кечкенә, күзләре яшел. <...>
Мин этемне бик
яратам, аш бирәм, аның белән урамга чыгам.
|
Хуҗа, эзли,
маңгай, адаша, коткара, кача, ябыша.
|
|
Яз килә (9 сәг.)
|
|
Язгы табигать
турында сөйли белү.
8нче март
бәйрәме белән котлый белү.
Яз бәйрәме –
Карга боткасы турында сөйли белү.
|
Ямьле, күңелле
яз җитте. Елгада боз китә. Җылы яктан кошлар кайта. Без кошларга оя ясыйбыз.
Көннәр озын, төннәр кыска була.
Кадерле әнием!
Сине бәйрәм белән котлыйм. Сиңа сәламәтлек телим.
Яз көне матур
бәйрәм була. Ул Карга боткасы. Балалар ... <...>
|
Җылы як, боз
китә, кайта, озын, кыска, тамчы тама, кояш җылыта, кар эри, күгәрчен,
сыерчык, оя ясый, Карга боткасы, өйдән-өйгә, буенда, алып килә.
|
|
Татарстан (6
сәг.)
|
|
Татарстанның
символикаларын әйтә белү.
Казан шәһәре
турында сөйли белү.
Татарстан
шәһәрләре турында сөйләшү.
Балалар
шагыйрьләре, язучыларының исемнәрен, нәрсә язганын әйтә белү.
|
Татарстанның
нинди дәүләт символлары бар? Дәүләт флагында нинди төсләр бар?
Казан бик матур,
зур шәһәр. Миңа Казан Кремле ошады. Кремльдә Кол Шәриф мәчете бар.
<...>
Татарстанда
нинди шәһәрләр бар? Алабуга Казаннан еракмы?
Бари Рәхмәт –
шагыйрь. Ул шигырьләр яза. Дәрҗия Аппакова – язучы. Ул хикәяләр яза.
<...>
|
Дәүләт гербы,
дәүләт, флагы, дәүләт гимны, дәүләт теле, манара, Кол Шәриф мәчете, Сөембикә
манарасы, ерак (түгел), шәһәре, язучы.
|
|
Матур җәй җитә
(12сәг.)
|
|
Җәй көне кая
бару турында сөйлешү.
Җәйге бакчада
хезмәт турында сөйли белү.
|
Син җәй көне кая
барасың? Мин җәй көне авылга барам. <...>
Бакчада эшлим.
Чүп утыйм, су сибәм. <...>
|
Ял итә, ярдәм
итә, чүп утый, җыя.
|
Барлык сәг.
саны – 102 сәг., 34атна, атналык сәг. саны – 3
Белем бирү эчтәлегенең
мәҗбүри минимумы, укучыларның белем дәрәҗәсенә таләпләре
1нче сыйныф укучыларының белем бирү
эчтәлегенең мәҗбүри минимумы һәм
белем
дәрәҗәсенә таләпләре:
1.
Исемнәрнең берлек һәм күплек саны.
2.
Исемнәргә кем? нәрсә? сорауларын куя белү.
3.
Исемнәрнең 1, 2, 3 затта берлек санда тартым белән төрләнеше белән таныштыру.
4.
Исемнәрнең урын-вакыт, юнәлеш, чыгыш килешләрендә төрләнеше белән танышу.
5.
Зат алмашлыкларын берлек санда сөйләмдә куллану.
6.
-мы/-ме,
түгел кисәкчәләрен, хәзерге заман хикәя фигыльнең юклык
формасын (-мый/-ми) сөйләмдә куллану.
7.
Кайда? Кая? Кайдан? сорауларын кулланып төзелгән сорау жөмләләр белән таныштыру.
8.
Микъдар һәм тәртип саннары белән таныштыру (1-20 саннары).
9.
Ничә? Ничек? Нинди? Нишли? Кайчан? сорауларына җавап бирә
белү.
10. Белән бәйлеген исем белән сөйләмдә
куллануны таныштыру.
11. Хәзерге заман хикәя фигыльнең I, II, III зат берлек сан формаларын сөйләмдә куллану.
12. Боерык фигыльнең II зат берлек һәм күплек сан формалары белән таныштыру.
13. Бу күрсәтү алмашлыгын сөйләмдә куллану.
14. Сыйфат+исем төзелмәсен сөйләмдә куллану.
15. Һәм теркәгечен сөйләмдә куллану.
16. Сан+исем төзелмәсен сөйләмдә куллану.
17. Без зат алмашлыгын сөйләмдә куллану
Башлангыч этапта өйрәнү өчен тәкъдим
ителгән шагыйрьләр һәм язучылар: Г.Тукай, М.Җәлил, А.Алиш, Ф.Кәрим,
Х.Гарданов, Б.Рәхмәт, Ә.Бикчәнтәева, Р.Миңнуллин, Г.Лотфи Җ.Тәрҗеманов,
Ш.Галиев, Җ.Дәрзаман, Р.Вәлиева, Д.Аппакова, Р.Корбан, Н.Мадьяров, Г.Рәхим,
Х.Халиков, И.Туктар, М.Газизов, Р.Батулла, Р.Мингалим, Р.Фәйзуллин, Г.Бәширов,
К.Маховский, Л.Толстой, В.Осеева.
Орфографик и орфоэпик минимум.
1.
Сузык һәм тартык авазлар, аларның аермасы. Калын һәм нечкә сузыклар. Яңгырау
һәм саңгырау тартыкларны аерырга өйрәнү.
2.
Татар һәм рус телләрендәге сузык һәм тартык авазларны чагыштырып, дөрес әйтә белү, транскрипция билгеләре
белән таныштыру.
3.
Сүзләрне иҗекләргә бүлү, иҗекләп икенче юлга күчерү. Иҗек калыпларына нигезләнгән уку кагыйдәләрен гамәли үзләштерү.
4.
Озын һәм кыска сузыкларны сүзләрдә дөрес итеп әйтә белү.
5.
Татар хәрефләренең кабул ителгән формаларын дөрес язу.
6.
Сүз басымы. Сүзләрдә басымны дөрес кую.
7.
Хикәя һәм сорау җөмләләрне интонацион яктан дөрес әйтергә гадәтләндерү. Җөмлә ахырында дөрес тыныш
билгеләрен куеп язарга күнектерү.
8.
Ялгызлык исемнәрен баш хәрефтән башлап язарга өйрәтү.
9.
Матур һәм дөрес язу күнекмәләре булдыру.
10. Боеру максаты белән әйтелгән җөмләләрне аңларга өйрәтү.
Укыту - тематик планы
|
Предмет
|
Сыйныф
|
Барлык сәгатьләр
саны
|
Атнага сәгатьләр
саны
|
Контроль күчереп
Язу
|
Өйрәтү
характерында мөстәкыйль эшләр саны
|
БСҮ дәресләре
саны ( мон., д/с)
|
Дәреслекнең
авторы, елы
|
|
Татар теле
|
1
|
99
|
3
|
2
|
0
|
1-диал.
1-мон.
|
Р. З. Хәйдәрова,
Н. Г. Галиева. Күңелле татар теле, Казан. “Татармультфильм” нәшрияты. 2012
|
|
I чирек
|
|
24
|
|
|
|
7
|
|
|
II чирек
|
|
22
|
|
1
|
|
7
|
|
|
III чирек
|
|
26
|
|
|
|
7
|
|
|
IV чирек
|
|
27
|
|
1
|
|
4
|
|
2
нче сыйныф укучыларының белем бирү эчтәлегенең мәҗбүри минимумы һәм
белем
дәрәҗәсенә таләпләре:
1.
Без, сез, алар алмашлыкларын сөйләмдә куллану.
2.
Исемнең төшем килешендә төрләнеше белән таныштыру.
3.
Кем? Нәрсә? Кайда? Кая? Кайдан? Нинди? Ничек? Ничә?
Ничәнче? сорауларына җавап бирә, аларны кулланып, сораулар бирә белү.
4.
Исемнәрнең берлек санда тартым белән төрләнешен
гамәли үзләштерү.
5.
Әле, бик кисәкчәләрен сөйләмдә куллану.
6.
Боерык фигыльнең барлык һәм юклык формалары белән
таныштыру.
7.
Хәзерге заман хикәя фигыльнең I, III зат юклык
формасын сөйләмдә куллану.
8.
Астында, өстендә бәйлек сүзләрен сөйләмдә куллану
белән таныштыру.
9.
Хәзерге заман хикәя фигыльнең I, II, III зат күплек
формасын сөйләмдә куллану.
10. Билгеле үткән заман хикәя фигыльнең барлыкта берлек сан 3 зат формасы
белән таныштыру.
11. Мин, син зат алмашлыкларын юнәлеш килешендә сөйләмдә куллану.
12. 11дән 100 кадәр саннарны сөйләмдә куллану.
13. Сабын белән юына төзелмәсен сөйләмдә куллану.
14. Ә теркәгечен сөйләмдә куллану.
15. Сыйфатның гади дәрәҗәсен сөйләмдә куллану.
16. Кирәк, кирәк түгел, ярый, ярамый сүзләрен сөйләмдә куллану.
Укыту-тематик планы
|
Предмет
|
Сыйныф
|
Барлык сәгатьләр саны
|
Атнага сәгатьләр саны
|
Контроль эшләр саны
|
Өйрәтү характерында мөстәкыйль эшләр саны
|
БСҮ дәресләре саны
|
Дәреслекнең авторы, елы
|
|
Татар теле
|
2
|
105
|
3
|
10
|
3
|
12
|
Дәреслек: Р. З.
Хәйдәрова,Н.Г.Галиева,Г.М.Әхмәтҗанова Күңелле татар теле, Казан.
“Татармультфильм” нәшрияты. 2013
|
3
нче сыйныф укучыларының белем бирү эчтәлегенең мәҗбүри минимумы һәм
белем
дәрәҗәсенә таләпләре:
1.
Исемнең иялек килешендә төрләнеше белән таныштыру.
2.
Зат алмашлыкларын күплек санда юнәлеш килешендә
сөйләмдә куллану.
3.
Билгеле үткән заман хикәя фигыльнең барлыкта
зат-сан белән төрләнеше.
4.
Билгесез үткән заман хикәя фигыльнең барлык һәм
юклык формасы белән текст аша танышу.
5.
Уйнарга яратам - конструкциясе белән таныштыру.
6.
Синоним һәм антоним сыйфатларны сөйләмдә куллану.
7.
Янында, алдында, астында, артында, өстендә, турында
бәйлеге һәм бәйлек сүзләрен сөйләмдә куллану.
8.
Ләкин, чөнки, шуңа күрә теркәгечле кушма
җөмләләрнең эчтәлеген аңлап, аларны сөйләмдә куллану.
9.
Чагыштыру дәрәҗәсендәге сыйфатлар белән танышу.
10. Сүзнең тамыры, кушымчасын аера белү.
11. -чы/-че- исем ясагыч кушымчалары белән таныштыру.
12. Кебек бәйлеген сөйләмдә куллану.
13. Казан шәһәре, киемнәр кибететөзелмәләрен белән таныштыру.
14. Аннан соң рәвеше, һәр, һәркем, барлык, барысы алмашлыклары белән
таныштыру.
Орфографик и орфоэпик минимум.
1.
Өйрәнелгән лексик берәмлекләрне орфоэпия
нормаларына туры китереп әйтүне ныгыту.
2.
Алынма сүзләрне дөрес әйтелешен саклап, сөйләмдә
кулланырга күнектерү.
3.
Укучыларның язу һәм язма сөйләм күнекмәләрен
камилләштерү эшен дәвам итү.
4.
Ике бертөрле тартык янәшә килгән сүзләрне дөрес
әйтү һәм язу күнекмәләрен булдыру(китте, кайтты).
5.
Янәшә килгән ике бертөрле тартык булган сүзләрне
икеләтеп әйтергә өйрәтү.
6.
я, ю, е хәрефләре сүзләрнең әйтелешен һәм язылышын
истә калдыруны булдыру.
7.
О, ө хәрефләренең беренче иҗектә генә язылуы.
Укыту- тематик планы. 3 класс
|
Предмет
|
Сыйныф
|
Барлык сәгатьләр саны
|
Атнага сәгатьләр саны
|
Контроль эшләр саны
|
Өйрәтү характерында мөстәкыйль эшләр саны
|
БСҮ дәресләре саны
|
Дәреслекнең авторы, елы
|
|
Татар теле
|
3
|
105
|
3
|
10
|
3
|
12
|
Р.З Хәйдәрова ,
Г .М.Ахметзянова, Л.А.Гиниятуллина; “Күңелле татар теле”: I-II кисәкләр.-
Казан ”Татармультфильм” 2013.
|
4 нче сыйныф укучыларының белем бирү
эчтәлегенең мәҗбүри минимумы һәм
белем
дәрәҗәсенә таләпләре:
.
1.
Татар телендәге хәреф-аваз системасына анализ бирә
белү.
2.
Исемнәрнең килеш кушымчаларын сөйләмдә дөрес
куллану.
3.
Исемнәрне күплек санда тартым белән төрләндерү.
4.
Маратның китабы төзелмәсен сөйләмдә куллану.
5.
Кушма, парлы исемнәрнең мәгънәләрен аңлап, сөйләмдә
куллану.
6.
Кадәр, соң бәйлекләре белән таныштыру.
7.
Чагыштыру, артыклык дәрәҗәсендәге сыйфатларның
мәгънәләрен аңлап, сөйләмдә куллану.
8.
Монда, анда күрсәтү алмашлыкларын сөйләмдә
куллану.
9.
Мин, син, ул зат алмашлыкларының иялек, юнәлеш,
урын-вакыт килешләрендә төрләнешен сөйләмдә куллану.
10. Билгесез үткән заман хикәя фигыльне III зат берлек санда сөйләмдә
куллану.
11. Татар һәм рус телләрендә сүз тәртибе үзенчәлекләр белән таныштыру.
12. Иртәгә эшлим конструкциясе белән таныштыру
Орфоэпик
һәм орфографик минимум.
1.
Сүз басымы. Аны дөрес куя белүгә ирешү, рус сүзләре
белән чагыштырып күрсәтү.
2.
Басымлы иҗекләрне һәм сүзләрне дөрес уку һәм матур
язу күнекмәләре булдыру.
3.
Басымның үзенчәлекле очракларын белү.
4.
Сингармонизм
законының асылын гамәли үзләштерү.
5.
Жөмлә ахырында нокта, сорау яки өндәү билгеләрен куеп, язу күнекмәләрен гомумиләштерү.
6. Орфоэпик һәм орфографик яктан сөйләмне оештыру эшен тирәнәйтү.
Рус телендә сөйләшүче балаларның татар
теленнән белем һәм күнекмәләрен тикшерү төрләре.
|
№
|
Эш төрләре
|
Сыйныфлар
|
|
I
|
II
|
III
|
IV
|
|
1.
|
Тыңлап аңлау.
|
-
|
0.5 – 1 минут
|
1 – 1,5 минут
|
1,5 – 2 минут
|
|
2.
|
Диалогик сөйләм.
|
3 реплика
|
4 реплика
|
5 реплика
|
6 реплика
|
|
3.
|
Монологик сөйләм.
|
4 фраза
|
5 фраза
|
6 фраза
|
7 фраза
|
|
5.
|
Уку.
|
20 сүз
|
30 – 35 сүз
|
45-50 сүз
|
55-60сүз
|
|
6.
|
Язу:
Күчереп язу.
|
1 – 2 җөмлә
|
3 – 4 җөмлә
|
5 – 6 җөмлә
|
7 – 8 җөмлә
|
|
|
Сүзлек диктанты.
|
|
6 – 7 сүз
|
8 – 9 сүз
|
10 – 12 сүз
|
|
|
Диктант.
|
|
25 – 30 сүз
|
30 – 35 сүз
|
35 – 40 сүз
|
|
|
Изложение (өйрәтү характерында).
|
|
|
40 – 45 сүз
|
50 – 55 сүз
|
|
|
Сочинение (өйрәтү характерында).
|
|
|
6 – 7 җөмлә
|
7 – 8 җөмлә
|
Укыту-методик комплект
Дәреслек:
|
1
2.
3.
4.
|
Р. З. Хәйдәрова, Н. Г.
Галиева.
Р. З. Хәйдәрова, Г. М.
Әхмәтҗанова, Л.Ә. Гыйниятуллина
Р.З Хәйдәрова , Г
.М.Ахметзянова, Л.А.Гиниятуллина;
Р.З.Хәйдарова, Н.Г.
Галиева,Г.М. Әхмәтжанова
|
“Күңелле татар теле”, дүртьеллык башлангыч мәктәпнең 1
нче сыйныф рус балалары татар теле һәм уку дәреслеге .1кисәк
“Күңелле татар теле” дүртьеллык башлангыч мәктәпнең
2 нче сыйныф рус балалары татар теле һәм уку дәреслеге .1 кисәк
“Күңелле татар теле”: дүртьеллык башлангыч мәктәпнең 3
нче сыйныф рус балалары татар теле һәм уку дәреслеге I-II кисәкләр.
“Күңелле татар теле”: дүртьеллык башлангыч мәктәпнең 4нче
сыйныф рус балалары татар теле һәм уку дәреслеге I-II кисәкләр.
|
2012
2013
2013.
2014 ел.
|
“Татармультфильм” нәшрияты
“Татармультфильм”
“Татармультфильм”
”Татармультфильм”
|
Укытучы өчен
методик кулланмалар:
|
1
|
Р.З.Хәйдәрова
|
“Научно-педагогичесие
аспекты билингвального образования в Республике Татарстан “ Набережные Челны
,2006.
|
2006
|
Набережные Челны .
|
|
2
|
|
”Фән hәм
мәктәп”,”Мәгариф” җурналлары
|
|
|
|
3
|
Р.З. Хәйдәрова,
Л.ӘГыйниятуллина
|
“Рус телендә сөйләшүче балаларга татар теле укыту”
– 1,2 ,3 кл. Казан .
”Татармультфильм” нәшрияты, 2013.
|
2013
|
”Татармультфильм”
|
|
4
|
Р. З. Хәйдәрова, Н. Г.
Галиева, Л.Ә. Гыйниятуллина
|
Диск. “Күңелле татар теле”, “Рус телендә сөйләшүче
балаларга татар теле укыту”
|
2013
|
“Татармультфильм”,
|
|
5
|
Р. З. Хәйдәрова, Н. Г.
Галиева, Л. Ә. Гыйниятуллина
|
Диск “Татар телен өйрәнәбез”, “Рус телендә
сөйләшүче баллаларга татар теле укыту”
|
2012
|
“Татармультфильм”,
|
|
6
|
|
Диск “Габдулла Тукай”,
Татарстан
|
|
|
|
7
|
А. Ш. Асадуллин, Р. А.
Юсупов
|
А. Ш. Асадуллин, Р. А. Юсупов “Рус телле балаларга
татар телен укыту методикасы нигезләре”
|
2010
|
Мәгариф
|
Укучы өчен кулланмалар:
|
1
|
Р. З. Хәйдәрова, Г.
М.Әхмәтҗанов а, Л.Ә.Гыйниятуллина
|
“Күңелле татар теле” дүртьеллык
башлангыч мәктәпнең 1-4 нче сыйныфлары өчен рус балалары татар теле һәм уку
дәреслекләре
|
2012-2014
|
“Татармультфильм”
|
|
2
|
Р.З.Хәйдәрова
|
“1-4нче сыйныфлар өчен
татар теленнән эш дәфтәрләре”
|
2012-2014
|
|
|
4
|
Р. З. Хайдарова, Р. Л.
Малафеева
|
.Р. З. Хайдарова, Р. Л.
Малафеева. Татарский язык в таблицах.
|
|
|
Контроль-тикшерү материаллары:
|
1
|
Р,З.Хайдарова, Г.М.Әхмәтҗанова
|
Гомуми
белем бирү оешмаларында рус телле балаларның татар теленнән белемнәрен
контрольгә алу буенча биремнәр җыентыгы
|
2013-2014
|
Яр
Чаллыи нәшрияты
|
Электрон кулланмалар:
|
1
|
Диск “Заман”, “Рус телендә
сөйләшүче балаларга татар теле укыту”
|
2008
|
Казан
|
|
2
|
Аудиодисклар “Җырлап-биеп
уйныйбыз!”
|
2008
|
|
Интернет ресурслар:
|
|
http://www.edu.tatar.ru
http://www.tatmedia.com
http://www.tatar.ru
http://www.selet.biz/
http://www.tatar.com.ru
http://www.kltaphane.tatar.ryu
http://www.matbugat.ru
http://www.belem.ru
|
Рус телендә башлангыч гомуми белем бирү мәктәбендә (рус балалары )
укучыларының татр теленнән белем, осталык һәм күнекмәләрен бәяләү нормалары
Язу: (каллиграфик матур язу 2
юл).Орфографик хаталарга гына игътибар ителә; әгәр дә сүз берничә урында
дөрес, ә аерым бер урында хаталы язылган икән ,бу ялгыш дип саналмый. Бер үк
хата берничә сүздә кабатланса, бу бер ялгыш дип исәпләнә.
1.Контроль күчереп язу Пөхтә, орфографик хатасыз
язылган эшкә “5”ле; ...әмма 1-3 төзәтүе яки 1-2 орфографик хатасы булса “4”ле;
пөхтә язылмаса, 4-6 орфографик хатасы булса “3” ле, пөхтә булмаса, 6,артыграк
орфографик хатасы булса “2”ле куела.
2.Контроль сүзлек диктанты . Пөхтә ,1орфографик хатасы
булса “5”ле; пөхтә, 2-3 орфографик хатасы булса “4”ле; пөхтә язылмаган, 4-6
орфографик хатасы булса “3”ле; пөхтә түгел, 7, артыграк хатасы булса “2”ле
куела.
3.Язма сөйләм
(изложение) күнекмәләрен
үстерү өчен, өйрәтү характерында яздырыла, бер билге куела. Өйрәтү
характерындагы язма эшләрнең уңай билгеләре генә журналга куела.
Бирелгән темага
эзлекле язылган,1 орфографик һәм 1 грамматик хатасы булса “5”ле; эзлекле
язылган,ләкин эчтәлектә ялгыш җибәрелгән, 2-3 орфографик яки 2-3 грамматик
хатасы булса”4”ле; эзлекле язылмаган, 4-6 орфографик яки 4-6 грамматик хатасы
булса “3” ле, эзлекле язылмаган һәм эчтәлеге ачылмаган, 7дән артык орфографик
яки 7дән артык тупас грамматик хатасы булган эшкә “2”ле куела
4.Диктант
Пөхтә ,1орф-к хатасы
булса “5”ле; пөхтә, 2-3 орф-к хатасы булса “4”ле; пөхтә язылмаган, 4-6 орф-к
хатасы булса “3”ле; пөхтә түгел, 7, артыграк хатасы булса “2”ле куела.
Йомгаклау билгесе
чирек һәм ел ахырында куела. Ул, укучыларның телдән сөйләм күнекмәләрен, татар
телендә аралаша алу осталыгын, шулай ук язма эшләрнең нәтиҗәләрен исәпкә алып
куелырга тиеш.
5. Тест:
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.