Рабочая программа по якутскому языку

Быhаарыы сурук

Маңнайгы кылааска  төрөөбүт тылы үөрэтэргэ аналлаах Захарова Л.В., Тимофеева В.А. Саха Республикатын Υөрэ5ин Министерствота бигэргэппитэ,  Дьокуускай – 2009с.    

Төрөөбүт тыл предметигэр үөрэтиллэр матырыйаал 1кылааска маннык наарданна.

1 кылааска саха тылын чааһынан аттарыллыыта:

Нэдиэлэ чааһын ахсаана - 5/2

Сылга барыта - 165

Саха тыла - 80/51

Аађыы уруога - 0/34

Бодоруһуу - 0/17

Грамота5а үөрэтии (70 чаас)

Грамота5а үөрэтии уруок халандаарынай былаана

№	Уруок темата	Чаас ахс.	Үөрэх ирдэбилэ (билии,сатабыл)	Сайыннарыы	Ыытыллар кэмэ
					был	факт
1	Киирии. Билии күнэ. Тыл өйдөбүлэ.	1	Оскуола туһунан бастакы  өйдөбүл: кылааска үөрэнэбит,көрүдүөргэ сынньанабыт
2	Этии тыллартан турара.	1	Саңарар саңаттан этиини арааран истэ үөрэнии.	Этиини этииттэн арааран саңара үөрэнии.
3	Дор5оон туһунан өйдөбүл. Дор5оону араара үөрэнии.	1	Тыл дор5оонун уонна букватын ахсаанын ырыта үөрэнии.	Тыл дор5оонун схематын оңорор сатабылы
4	Аһа5ас дор5оон, бүтэй дор5оон.	1
5	Дор5оон араастара.	1	Аһа5ас дор5оон үс арааһын өйдөтүү	Кылгас уонна уһун аһа5ас дор5ооннору табатык саңарар үөрүйэ5и инэрии
6	Кылгас, уһун аһа5ас дор5ооннор.	1	Кылгас уонна уһун аһа5ас дор5ооннору арааран истэргэ уонна чуолкайдык  саңара үөрэнии.	Тыл дор5оонун састаабын чуолкайдык арааран истэр үөрүйэ5и чиңэтии
7	Дифтонг.	1	Дифтону уһун аһа5ас дор5оонтон арааран истэ үөрэнии.	Кылгас уонна уһун аһа5ас дор5оону арааран истэ уонна  таба  саңара сатабылычиңэтии  .
8	Хатылааһын.	1	Кылгас, уһун аһа5ас дор5ооннору уонна дифтоннары арааран истэ уонна таба суруйа үөрэнии.	Дифтоннары сөпкө санарыы. суруйуу. тыллары  схеманан аађыы
9	2-3 дор5оонноох тыллар.	1	Дор5ооннору истэ үөрэнии. 2-3 дор5оонноох тыллары фишка  көмөтнэнү суруйуу	Дор5оону арааран истэр дьо5уру сайыннарыы
10	2-3 дор5оонноох тыллар.	1
11	Кылгас аһа5ас дор5оон, бүтэй дор5оон. Дифтонг	1
12	Хатылааһын. С/с «Саха Сирин мастара»	1	Аһа5ас дор5оон букваларын  араарары уонна суруйары чиңэтии	аһа5ас дор5оон араастарын чиңэтии
13	Аа – дор5оон буквата.	1	Аһа5ас  дор5оону арааран истэр.	Ситимнээх саңаны сайыннарыы
14	Ыы – дор5оон буквата	1	Чуолкайдык саңарар үөрүйэ5и сайыннарыы. Аһа5ас дор5оон букваларын кытта билсиһии  уонна табатык суруйа үөрэнии	Буукубалары суруйуу
15	Оо – Өө дор5оон буквалара	1
16	Уу – Үү дор5оон буквалара	1
17	Ии – дор5оон буквата.	1
18	Ээ – дор5оон буквата	1
19	Хатылааһын. С/с «Саха Сирин кыыллара»	1	Аһа5ас дор5оон букваларын  араарары уонна суруйары чиңэтии	аһа5ас дор5оон араастарын чиңэтии
20	Сс – дор5оон буквата.	1	Бүтэй  дор5оону арааран истэр уонна чуолкайдык саңарар үөрүйэ5и сайыннарыы
21	Тыллары аа5ыы.	1		Тылы сүһүөхтээн аа5ар дьо5урдарын сайыннарыы
22	Мм – дор5оон уонна буква	1	Бүтэй дор5оон букваларын кытта билсиһии  уонна табатык холбоон аа5а,суруйа үөрэнии	Дорђооннор буукубаларын суруйуу,суһуөхтэри, тыллары, этиини аађыы
23	Мм – дор5оон уонна буква. Тыл сүһүөхтэниитэ	1
24	Рр – дор5оон уонна буква	1
25	Сүһүөхтэри, тыллары аа5ыы	1
26	Нн дор5оон буквата.	1
27	Нн – дор5оон уонна буквата.	1
28	Этиилэри аа5ыы.	1		Тылы сүһүөхтээн аа5ар дьо5урдарын сайыннарыы
29	Лл – дор5оон уонна буквата	1	Бүтэй дор5оон букваларын кытта билсиһии  уонна табатык холбоон аа5а,суруйа үөрэнии	Чуолкайдык саңарыы, сөпкө аађыы
30	Хатылааһын. С/с «Ойуурга»	1	Барбыт букваларын хатылааһын, тылы уонна этиини бүтүн тылынан аа5арга эрчийии	Ситимнээх саңаны сайыннарыы уонна тыл саппааһын байытыы, аа5ар дьо5ур интэриэһин тардыы.
31	Бб – дор5оон уонна буквата	1	Бүтэй дор5оон букваларын кытта билсиһии  уонна табатык холбоон аа5а,суруйа үөрэнии
32	Бб – дор5оон уонна буквата	1
33	Хартыынанан үлэ. «Ийэбэр кѳмѳлѳһѳбүн»	1	Хартыынанан кэпсээн оңоруу. Суруйарга, аа5арга бүтэй дор5ооннор хоһулаһыыларын таба сүһүөхтүүргэ үөрэнии	Ситимнээх саңаны сайыннарыы. Этиини сөпкө оңоруу, текси этиилэргэ араарыы
34	Тт – дор5оон уонна буквата	1	Бүтэй дор5оон букваларын кытта билсиһии  уонна табатык холбоон аа5а,суруйа үөрэнии	Чуолкайдык саңарыы, сөпкө аађыы
35	Бүтэй дор5оон хоһулаһыыта	1	Суруйарга, аа5арга бүтэй дор5ооннор хоһулаһыыларын таба сүһүөхтүүргэ үөрэнии	Хоһулаһыыны таба сүһүөхтээн аа5ары, суруйары сайыннарыы
36	«Туртас» - С/с	1	Тылы, этиини уонна лоскуй кэпсээннэри аа5арга эрчийии
37	Кк – дор5оон уонна буквата.хоһулаһыыта.	1	Бүтэй дор5оон букваларын кытта билсиһии  уонна хоһулаһыыларын таба сүһүөхтүүргэ үөрэнии	Чуолкайдык саңарыы, сөпкө аађыы
38	Хх – дор5оон уонна буквата. «Хаххан»	1	Х дорђоон буукубата, характеристиката, бу дорђоонноох тыллары, этиини таба аађыы, этиини истэн суруйуу	Чуолкайдык саңарыы, сөпкө аађыы
39	Дифтоннар – ыа, уо	1	Ыа,уо дифтоннар буукубалара,суһуөхтэри, тыллары схеманан аађыы	Дифтоннары сөпкө санарыы. суруйуу. тыллары  схеманан аађыы
40	Дифтоннар –иэ, үө	1	Иэ,уө дифтоннар буукубалара,суһуөхтэри, тыллары схеманан аађыы	Дифтоннары сөпкө санарыы. суруйуу. тыллары  схеманан аађыы
41	Л хоһулаһыыта. Хатылааһын.	1	Суруйарга, аа5арга  бүтэй дор5ооннор хоһулаһыыларын таба сүһүөхтүүргэ үөрэнии
42	М хоһулаһыыта	1	Суруйарга, аа5арга бүтэй дор5ооннор хоһулаһыыларын таба сүһүөхтүүргэ үөрэнии	Хоһулаһыыны таба сүһүөхтээн аа5ары, суруйары сайыннарыы
43	Н хоһулаһыыта	1
44	Й дор5оонноох тыллар. Й дор5оон буквата	1	й дорђоон буукубата, характеристикалара, т хоһулаһыыта. Тылы көһөруу.	Чуолкайдык саңарыы, суһуөхтээн аађыы, буукубалары сөпкө суруйуу
45	П дор5оонноох тыллар. Пп дор5оон буквата.	1	Суруйарга, аа5арга бүтэй дор5ооннор хоһулаһыыларын таба сүһүөхтүүргэ үөрэнии	Дорђооннору чуолкайдык саңарыы, буукубалары сөпкө суруйуу
46	Хоһуласпыт «пп» дор5оонноох тыллар. Кус.	1		Тылы аа5ар дьо5урдарын сайыннарыы
47	Ч дор5оонноох тыллар. Чч дор5оон буквата. Хоһуласпыт «чч» дор5оонноох тыллар.	1		Дорђооннору чуолкайдык саңарыы, буукубалары сөпкө суруйуу
48	Саӊаны сайыннарыы «Чычып-чаап»	1	Уөрэтиллибит буукубалары хатылааһын	Тылы аа5ар дьо5урдарын сайыннарыы
49	Г дор5оонноох тыллар. Гг дор5оон буквата Маарыннаһар бүтэй дор5ооннор: к- г.	1	Г дор5оон букватын кытта уонна Тугу гын? Тугуй? Ханна?  диэн  ыйытыылары кытта билсиһии. Тылы сайыннарыы Маарыннаһар бүтэй дор5оонноох (к-г) чуолкайдык истэ,саңара уонна таба суруйа үөрэнии	Тылы, этиини уонна лоскуй кэпсээннэри бүтүн тылынан аа5ары сайыннарыы Тыллары табатык ситимниири сайыннарыы уонна Тугу?диэн ыйытыыга таба хоруйдааһын
50	5 дор5оонноох тыллар. 5 дор5оон буквата Маарыннаһар бүтэй дор5ооннор: х- 5	1	5 дор5оон букватын кытта  билсиһии. Тылы сайыннарыы Маарыннаһар бүтэй дор5оонноох (х-5) чуолкайдык истэ,саңара уонна таба суруйа үөрэнии	Тыллары табатык ситимниири сайыннарыы
51	һ дор5оонноох тыллар. һ дор5оон буквата	1	Һ дор5оон букватын кытта билсиһии уонна тылы сайыннарыы	Тылы, этиини уонна лоскуй кэпсээннэри бүтүн тылынан аа5ары сайыннарыы
52	һ дор5оонноох тыллар. һ дор5оон буквата	1	Һ дорђоон буукубата тыллары, этиини, текси аађыы	Һ дорђоон буукубатын суруйуу, сөпкө суһуөхтээн аађыы
53	Д дор5оонноох тыллар. Дд дор5оон буквата	1	Д дорђоон буукубата, характеристикалара. Тылы көһөруу.	Чуолкайдык саңарыы, суһуөхтээн аађыы, буукубалары сөпкө суруйуу
54	Тылы сайыннарыы «Тымныы күн»	1	Айымньыны истии уонна  өйдөөһун, хоһоонноохтук аађыы	Айымньы ис хоһоонун кэпсээһин
55	дь дор5оонноох тыллар. Дьдь дор5оон буквата	1	Дь дорђоон буукубата,  тыллары, текси аађыы	Дь  буукубаны, ситимнэрин сөпкө суруйуу
56	Тылы сайыннарыы «Кинигэ»	1	Текст , аата, автора. Ис хоһоонунан улэ	Таба аађыы, текст ис хоһоонун кэпсээһин
57	Хоһуласпыт «сс» дор5оонноох тыллар.	1	Суруйарга, аа5арга бүтэй дор5ооннор хоһулаһыыларын таба сүһүөхтүүргэ үөрэнии	Хоһулаһыыны таба сүһүөхтээн аа5ары, суруйары сайыннарыы
58	ң дор5оонноох тыллар. ң дор5оон буквата	1
59	Хоһуласпыт «ң ң» дор5оонноох тыллар. нь дор5оонноох тыллар. нь дор5оон буквата Хоһуласпыт «ннь» дор5оонноох тыллар.	1
	Киирии тыллар
60	Нууччалыыттан киирбит сахалыы суруллар тыллар	1	Дорђооннор араастара	Буукубалары сөпко суруйуу, тылы истэн суруйуу
61	Ш дор5оонноох тыллар. Шш дор5оон буквата	1	Ш дорђ.-р буукубата, характ.-ра, истэн араарыы, тыллары, текси аађыы	Ш буукубаны суруйуу, чуолкайдык саңарыы
62	В дор5оонноох тыллар. Вв дор5оон буквата	1	В дорђоон буукубата, арааран истии, тыллары, текси аађыы, текси кытта улэ	В  буукубаны суруйуу, чуолкайдык саңарыы.
63	«й» уонна  «а»,  «й» уонна «э» дор5ооннортон турар сүһүөхтээх нууччалыы суруллар тыллар. Я  уонна Е буква «й» уонна  «у»,  «й» уонна «о» дор5ооннортон турар сүһүөхтээх нууччалыы суруллар тыллар. Ю  уонна Ё буква	1	Я,Е,Ё,Ю буквалары кытта билсиһии уонна икки дор5оону бэлиэтииллэрин өйдөтүү.	Тылы сайыннарыы уонна билиини кэңэтии
			Я, Е,Ё, Ю буквалар сымна5ас бүтэй дор5оону бэлиэтиир түбэлтэлэрин өйдөөн истэ уонна суруйа үөрэнии	Тылы сайыннарыы уонна билиини кэңэтии
64	З дор5оонноох тыллар. Зз дор5оон буквата	1	З дорђоон буукубата, характ-та, аађыы, нууччалыы суруллар тыллар	З буукубаны суруйуу, чуолкайдык саңарыы
65	Ж дор5оонноох тыллар. Жж дор5оон буквата	1	Ж, дорђ.-р буукубата, характ.-ра, истэн араарыы, тыллары, текси аађыы	Ж буукубаны суруйуу, чуолкайдык саңарыы
66	Ф дор5оонноох тыллар. Фф дор5оон буквата	1	Ф дорђоон буукубалара, арааран истии, тыллары, текси аађыы, текси кытта улэ	Ф  буукубатын суруйуу, чуолкайдык саңарыы.
67	Бүтэй дор5оон сымна5аһын уонна кытаана5ын көрдөрөр бэлиэлэр.	1	Ь,ъ –бэлиэлэр, ь-дорђоону сымнатар, ъ- аа5арга й иһиллэр	Тыллары сөпко аађыы, суруйуу
68	Бүтэй дор5оон сымна5аһын уонна кытаана5ын көрдөрөр бэлиэлэр.	1
69	Ц уонна Щ дор5оонноох тыллар. Цц,  Щщ дор5ооннор буквалара. Ц уонна Щ дор5оонноох тыллар. Цц,  Щщ дор5ооннор буквалара.	1	Ц дорђоон буукубата, кытаанахтык санарыллара, ц-сс кэтээн коруу Щ доргоон буукубата, тыллары,текси аађыы тыллр суолталара. Нууччалыы суруллар тылларга эрэ баар б/д-нор.	Ц буукубаны суруйуу, ситимнэрэ, ц-сс-х тыллары истэн сопко суруйуу Щ буукубаны суруйуу, ситимнэрэ
70	Түмүктүүр уруок	1	Барбыты хатылааһын, диктант	Буукубалары сөпко суруйуу, тылы истэн суруйуу

Халандаарынай былаан.

Саха тыла

№	Уруок темата	Чаас	Ис хоһооно	Үөрэнээччилэр бэлэмнэрин таһымыгар ирдэбил	Хонтуруол көрүҥэ	Ыытыллар кэмэ
Дор5оон. Буукуба. Тыл. Этии. – 20 чаас
1-2	Дорҕоон уонна буукуба.	2	Дорҕоон арааһын хатылааһын.	Тыл дорҕоонун арааран истии		14.01, 15.01
3-4	Аһаҕас дорҕооннор уонна буукубалар	2	Аһаҕас дорҕооннору тэҥнээһин. Аһаҕас дорҕоон этиллиититтэн тыл уларыйыыта	Илин, кэлин аһаҕас дорҕооннору араарыы.		17.01 21.01
5-6	Дифтонг	2	Дифтонг этиллиитигэр уларыйан тахсар уустук дорҕоон	Тыл моделын оҥоруу	Тест	22.01 24.01
7	Аһа5ас дорђооннор уонна буукубалар. Түмүктүүр уруок.	1				28.01
8 9 10	Бүтэй дорҕооннор уонна буукубалар	3	Бүтэй дорҕоон туһунан билиилэрин чиҥэтии	Ньиргиэрдээх, ньиргиэрэ суох бүтэй дорҕооннору араарыы		29.01 31.01 04.02
11 12 13	Сэргэстэспит бүтэй дорҕооннор	3	Сэргэстэспит бүтэй доҕооннор.	Тылы дорҕооҥҥо араарыы. Уукубанан суруйуу		05.02 07.02 18.02
14 15 16	Хоһуласпыт бүтэй дорҕооннор	3	Хоһулаһар бүтэй дорҕооннор. Схеманан тыллары сөпкө булуу	Этиилэри сааһылаан кэпсээн оҥоруу		19.02 21.02 25.02
17 18 19	Маарыннаһар бүтэй дорҕооннор	3	Маарыннаһар бүтэй дорҕооннору билиһиннэрии	Дорҕооннор уратыларын быһааран этии.	Тест	26.02 28.02 04.03
20	Бүтэй дор5ооннор уонна буукубалар. Түмүктүүр уруок.	1				05.03
Тыл сүһүөхтэрэ – 7 чаас
21 22 23	Тыл сүһүөхтэрэ	3	Тылы сүһүөххэ араарыы Хоһуласпыт, сэргэстэспит бүтэй дорҕооннор сүһүөххэ арахсыылара	Тылы сүһүөххэ сөпкө араарыы.	Диктант	07.03 11.03 12.03
24 25 26	Тылы көһөрүү	3		Тыл туһунан билиилэрэ.		14.03 18.03 19.03
27	Тыл сүһүөхтэрэ. Тылы көһөрүү. Түмүктүүр уруок.	1				21.03
Киирии дор5ооннор – 8 чаас
28 29 30	Киирии аһаҕас дорҕоон буукубалара я,е,ё,ю	3	Нуучча тылыттан киирбит дорҕооннор Нуучча тылыттан киирбит буукубалар икки дорҕоону бэлиэтииллэр	Эрдэ ылбыт билиилэрин чиҥэтии		01.04 02.04 04.04
31 32	Киирии бүтэй дор5ооннор:в-ф,ш-ж	2	Нуучча тылыттан киирбит дорҕооннор			08.04 09.04
33	Киирии бүтэй дор5ооннор:з,ц.щ	1				11.04
34	Киирии дор5ооннор. Охсуулаах о	1	Нуучча тылыттан киирбит дорҕооннор	Киирии бүтэй дорҕоонноох тыллары этиигэ туһаныы		15.04
35	Киирии дор5ооннор. Түмүктүүр уруок.	1			Тест	16.04
Алфавит. – 2чаас
36 37	Алфавит	2				18.04 22.04
Предмет аата - 3
38 39 40	Предмет аата	3	Саха тылыгар ким? диэн ыйытыы киһини эрэ ааттыыр аат тылга туһаайыллар.	Анал ааттары этииттэн сөпкө булуу.		23.04 25.04 29.04
Предмет бэлиэтэ – 3чаас
41 42 43	Предмет бэлиэтэ	3	Хайдах? Ханнык? ыйытыыга эппиэттиир тыллар	Тыл моделын оҥоруу		30.04 02.05 06.05
Предмет тугу гынара – 3чаас
44 45 46	Предмет тугу гынара	3	Тугу гынар? Хайыыр?			07.05 13.05 14.05
Тыл – 2 чаас
47 48	Тыл	2	Тыл туһунан билиилэрин чиҥэтиии			16.05 20.05
Этии – 2чаас
49 50	Этии	2	Тыллар ситимнэһэн этии буолалларын туһунан өйдөбүлү чиңэтии.	Этии бэйэ-бэйэлэрин кытта ситимнээх тыллартан турарын, туох эрэ санааны этэрин, кэпсиирин  билэр	Тест Диктант	21.05 23.05
51	Диктант Түмүктүүр уруок	1				27.05

Краткое описание документа:

Годовая учебная программа изучения якутского языка для национальных школ.

Маңнайгы кылааска төрөөбүт тылы үөрэтэргэ аналлаах Захарова Л.В., Тимофеева В.А. Саха Республикатын Υөрэ5ин Министерствота бигэргэппитэ, Дьокуускай – 2009с.

Төрөөбүт тыл предметигэр үөрэтиллэр матырыйаал 1кылааска маннык наарданна.

1 кылааска саха тылын чааһынан аттарыллыыта:

Нэдиэлэ чааһын ахсаана - 5/2

Сылга барыта - 165

Саха тыла - 80/51

Аађыы уруога - 0/34

Бодоруһуу - 0/17

Грамота5а үөрэтии (70 чаас)