Рабочие листы по подготовке к ВОУД по казахскому языку

Қазақ тілінен

оқу жетістіктерін

сырттай бағалау үшін

бақылау жұмыс парақтары

(кесте түрінде)

Дауысты дыбыстар

Гласные звуки

Дауысты дыбысты айтқанда, өкпеден шыққын ауа ауыз

қуысында кедергіге ұшырамай, еркін шығады.

Дауысты дыбыстар-12, олар: а,ә,о,ө, ұ,ү, ы,і, и, у, э,е

Я,Э,Ю- дыбыстарды орыс тілінен енген сөздерде кездеседі

Кесте № 1

дауысты дыбыстар	тілдің  қатысына қарай		жақтың қатысына қарай		еріннің  қатысына қарай
А
Ә
О
Е
У
Ү
Ұ
И
Ы
і
Э
Ө

1-тапсырма сөйлемдерді оқып, орыс тіліне аударыңдар. Жіңішке сөздерді біз сызықпен сызыңдар, ал жуан сөздерді екі сызықпен сызыңдар.

Менің Отаным. Адал адам. Әдепті бала. Жақсы әдет. Көп ыдыс. Түнгі ай. Ана мен әке. Уақыт аз. Көз бен көзілдірік. Үлкен мереке. Бұлбұл, үйрек- құстар. Бұ – у әріпі. Қазақ әліпбиі. Арнайы сөздік. Қош болвңдар. Қалыңыз қалай? Сәлеметсің бе? Сөз тіркесі. Қазақ тілі сабағы. Менің кітабым. Балалар алаңы. Жақсы табиғат. Кікентай үстел. Адамның мінезі. Балабақша.

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Дауыссыз дыбыстар

Согласные звуки

Дауыссыз дыбыстар-өкпеден шыққан ауңаның кедергіге ұшырауынан жасалатын дыбыс.

Дауыссыз дыбыстар-26

Кесте № 2

дауыссыз дыбыстар

1 тапсырма. Сөздерді қазақ тіліне аударыңдар.

Родина, мать, очки, луна, упражнение, праздник, время,посуда, птица, русский язык, слово, звук, добрый день, ночь, здравствй, как дела, спасибо, специальный словарь, фразелогический словарь, например, человек, до встреч, спокойной ночи вам, очень хорошо, как ваше здоровье, тетрадь, встань, сядь, библиотека, столовая.

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

2 тапсырма. Сөздерге антонимдерді жазыңдар.

Күн-

Ана-

Таң-

Қара-

Жат-

Бар-

Буын.

Слог

 Буын- сөзді айтқан кездегі дауыс толқыны.

Кесте № 3

буын
Дауыссыз дыбыстан басталып, дауысты дыбысқа аяқталады, және тек дауысты дыбыстан тұрады.	Дауысты дыбыстан басталып, дауыссыз дыбысқа аяқталады	Дауыссыз дыбыстан басталып, дауыссыз дыбысқа аяқталады.

1 тапсырма. Аударыңдар, үш түрде жазыңдар.(ашық, бітеу, тұйық)

Мать, отец, ребенок, город, степь, окно, войн, день, ночь, огонь, снег, белый, земля, луна, песня, язык, лед, девочка, слово, птица, зима, береза,сын.

______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Үндестік заңы

Закон сингармонизма

Кесте № 4

үндестік заңы
буын үндестігі	дыбыс үндестігі	үндестік заңына бағынбайтын қосымшалар
Сөз ішіндегі дауысты дыбыстардың бірыңғай жуан немесе жіңішке болып үндесуі	Қатар тұрған екі дыбыстардың бір- біріне ықпал етіп үндестуі.

1 тапсырма. Жіңішке сөздерді тауып, жазыңдар.

Қараша, күміс, жаз, күз, гауһар, жер, ай, көктем, жұмыс, дәптер, айран, сүт, бұршақ, ақсақал, сөздік, жазушы, бақыт, мейіз.

______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

2 тапсырма. Сөздерге керекті жалғауларды қосыңдар. Аударыңдар.

Алматы (да,де), Жезқазған (да, де), Өскемен (да,де), институт (та, те), Тараз (да,де), көктем (да, де), қыс (та, те), төр (да, де), орман (да,де), Қанат (та, те), Мейрамбек (та, те), адам (да, де), бала (да,де), білім (да, де).

____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Тасымалға мысал келтіру

Кесте № 5

	Сөз	тасымал
1	балалар	ба-лалар;  бала-лар
2	қаз
3	жезде
4	алма
5	ат
6	тарс
7	мектеп
8	оқушылар
9	дәптер
10	ұйымдастыру
11	журнал
12	жүзім
13	бірлік
14	Отан
15	бірінші
16	адамгершілік
17	өрік
18	іні
19	вагон
20	сабақ

1 тапсырма. Екпінді дұрыс қойыңдар.

Астана. Ұстаз. Бұршақ, бақыт, тасқын, жаңбыр, жазушы, күбатыс, күншығыс, оқтүстік, бала, балалар, дәптер, дәптерлер, ғарышкер, көктемде, қаһарман, көбелек, көбелектер, көбелектерге, көбелекше, балабақша.

Түбір мен қосымша

Кесте № 6

Түбір

Дара сөздер- бір түбірден тұратын сөздер.

Күрделі сөз- кемінде екі түбірден жасалып, бір мағынаны білдіретін сөздер.

Қосымша

Жалғау

Сөзбен сөзді байланыстырады. Түрлері: көптік, септік, тәуелді, жіктік

Жұрнақ

Жалғанған сөзге жаңа мағына беріп, туынды сөз жасайды.

Сөз тудырушы, сөз түрлендіруші

Сөз	түбір	қосымша
		жұрнақ	жалғау
			көптік	септік	тәуелдік	жіктік
бишілер	би	ші	лер
адамдарға
әншілерім
оқушымын
бала
ойла
жастық
кітабім
парталары
асғанада
теңізбен
жұмысшысың

1 тапсырма. Туынды сөздерді орысшаға аударыңдар. Создерде түбірді көрсетіңдер.

Жылқышы, кітапхана, тәрбиеші, қойшы, көзілдірік, мерамхана, сөздік, қаламгер, көмекші, сушы, іскер, аңшы, балалық, дәмхана, басшы, елші.

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Зат есім

Кесте №7

Заттың атын білдіретін сөз табы зат есім дейді.

Сұрақтары: кім? Кімдер? Не? Нелер?

сұрақтары	Мағынасына қарай		Құрамына қарай		Тұлғасына қарай		Зат есім жасайтын жұрнақтар	Зат есім жасайтын жұрнақтарға мысал келтір
Мысал келтір

1 ТАПСЫРМА. Сөздерді аудар, екі бағанға жаз. Жалпы/ жалқы.

Мал, ағаш, аң, жеміс, құс, балық, баспа, адам, тау, Балқаш, жүзім, Исламхан, өзен, көл, теңіз, қарағай, Қарағанды, өрік, терек, емен, Ардаемген, көл, шортан, «Аруна», қыз, шырша, Саят, бала, Ясы, Айнұр, қарға, алма, өзен, Жамбыл, Сәкен, сауысқан, жапалақ, Құбас, Аспара, көкөніс, Ертіс, мұхит, Алтай.

______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Көптік жалғаулары

Кесте № 8

Сөздерге (заттарға) көптік мағына беру үшін қолданылады.

№	зат есім	-лар	-лер	-дар	-дер	-тар	-тер
1	бала	+
2	адам
3	жұлдыз
4	қала
5	сұрақ
6	бұлт
7	құрт
8	сүлгі
9	орындық
10	әріп
11	мәтін
12	құс
13	терезе
14	оқушы
15	қыз
16	кітап
17	дәптер
18	ара
19	құмысқа
20	әлем

Кесте  № 9  

Септік жалғаулар

Сөз бен сөздің арасын байланыстырады.

Қазақ тілінде жеті септік бар.

септік атауы	сұрақтары	жалғаулары	мысалы
Атау септік	кім? не? кімдер? нелер?	-	адам, Қазақстан

Кесте № 10  

Тәуелдік жалғау

Заттың біреуге, не бір нәрсеге меншікті екенін көрсетіледі.

жақ	тәуелдік жалғаулар
	дауыстыдан кейін		дауыссыздан кейін
	жекеше	көпше	жекеше	көпше
І жақ менің
ІІ жақ сенің
сыпайы түрі сіздің
ІІІ жақ оның

Мысалдар келтіріңдер!

жақ	тәуелдік жалғаулар
	дауыстыдан кейін		дауыссыздан кейін
	жекеше	көпше	жекеше	көпше
І жақ менің
ІІ жақ сенің
сыпайы түрі сіздің
ІІІ жақ оның

Кесте № 11 

Жіктік  жалғау

Жіктік жалғау- бастауыш пен баяндауышты байланыстырады, кез-келген сөздерге жалғана бермейді, тек адамның кім екенін, қандай екенін, кәсібін көрсететін есім сөздерге жалғанады.

жақ	Жіктік  жалғаулар
	дауыстыдан кейін		дауыссыздан кейін
	жекеше	көпше	жекеше	көпше
І жақ мен
ІІ жақ сен
сыпайы түрі сіз
ІІІ жақ ол

Мысал келтіріңдер!

жақ	Жіктік  жалғаулар
	дауыстыдан кейін		дауыссыздан кейін
	жекеше	көпше	жекеше	көпше
І жақ мен
ІІ жақ сен
сыпайы түрі сіз
ІІІ жақ ол

Кесте № 12  

Сын есім

Сын есім- заттың түрін, түсін, сапасын, салмағын, көлемін білдіретін сөз табы.

Сұрақтары: қандай? Қай?

Әдемі, сары, үлкен

Сұрақтары
Мағынасына қарай түрлері (мысал келтір)	1. 2.
Сын есім тудыратын жұрнақтар
Сын есімнің шырайлар атауы (жасалу жолдары және мысал келтір)
Сын есімнің сөйлемдегі қызметі
Тұлғасына қарай түрлері  (мысал келтір)
Құрамын қарай түрлері (мысал келтір)

Кесте № 13  

Сан есім

Сан есім- заттың санын, ретін білдіреді, неше? Қанша? Нешеу? Нешінші? Деген сұрақтарға жауап береді.

Құрамына қарай сан есім дара және күрделі деп бөлінеді.

Дара сан есім бір түбірден тұрады- бес, жүз, ондаған.

Күрделі сан есім- кемінде екі сөзден тұрады- он бес он-оннан.

Сан есімнің түрлері	1.	2.	3.	4.	5.	6.
Жұрнақтары
Мысалы

Кесте № 14 

Есімдік

Зат есім, сын есім, сан есім орнына жүретін сөз табы.

Есімдік дара және күрделі деп бөлінеді.

Дара есімдік негізгі- мен, бұл, туынды есімдік- сон+дай, ана+дай деп бөлінеді.

Күрделі есімдік біріккен- кейбіреу, әлдекім, қос сөз- өзі-өзі, тіркес сөз- кей шақта деп бөлінеді.

есімдіктің түрлері

Кесте № 15    Етістік

Сұрақтары
Құрамына қарай
Тұлғасына қарай
Мағынасына қарай түрлері және  мысал келтіріңіз
Сөйлемдегі қызметі

Кесте № 16    Етістік

етістіктер	негізгі етістік	туынды етістік	дара етістік	күрделі етістік	болымды етістік	болымсыз етістік	салт етістік	сабақты етістік

Кесте № 17   Етіс

Етіс (жұрнақтары, мысал)
өздік етіс	өзгелік етіс	ырықсыз етіс	ортақ етіс

Кесте № 18  Есімше

Есімшенің жасалуы (жұрнақтары, мысал )

Кесте № 19  Көсемше

Көсемшенің жасалуы (жұрнақтары, мысал )

Кесте № 20  Етістіктің шақтары

Нақ осы шақтың жалаң түрі-қалып етістіктері

Жекеше	отыр	тұр	жатыр	жүр
І жақ
ІІ жақ
Сыпайы түрі
ІІІ жақ
Көпше
І жақ
ІІ жақ
Сыпайы түрі
ІІІ жақ

Кесте № 21  Күрделі нақ осы шақта жікте

жақ	жекеше	көпше
І жақ
ІІ жақ
Сыпайы түрі
ІІІ жақ

Кесте № 22   Келер шақтың түрлері (жұрнақтары, мысал )

Болжалды келер шақ	Мақсатты келер шақ	Ауыспалы келер шақ

Кесте № 23   Өткен  шақтың түрлері (жұрнақтары, мысал )

Жедел өткен шақ	Бұрынғы өткен шақ	Ауыспалы өткен шақ

Кесте № 24    Етістіктің райлары

№	райлары	жасалу жолы	мысалы
1
2
3
4

Кесте № 25    Үстеудің мағыналық түрлері

Түрлері
Мысалы

Кесте № 26   Шылаудың түрлері

Кесте № 27

                                                    Одағайдың түрлері

 

Кесте № 28    Синтаксис

Сөздердің байланысу түрлері	ережесі	мысалы
Қиысу
матасу
меңгеру
кабысу
жанасу

Кесте № 29   Сөйлем мүшелері

Орысша	Главные члены		Второстепенные члены
Аудармасы
Члены предложения	подлежащее	сказуемое	определение	дополнение	обстоятельство
Аудармасы
Сұрақтары
Сызба түрі

Кесте № 29

Оқшау сөздер

Кесте  № 30            Салалас құрмалас сөйлемнің түрлері

Мағынасына қарай	жұрнақтары	мысалдар
Ыңғайлас салалас
Қарсылықты салалас
Түсіндірмелі салалас
Себеп-салдар салалас
Талғаулы салалас
Кезектес салалас

Кесте  № 31       Сабақтас құрмалас сөйлемнің түрлері

Мағынасына қарай	жұрнақтары	мысалдар

Кесте № 32    Тұрақты тіркестер    (жаттап ал)

Тұрақты тіркестерді жаттап ал	мағынасы	аудармасы
Қой аузынан шөп алмас
Ит өлген жер
Суық жүрек
Қоян жүрек
Қас пен көздің арасында
Бөркін аспанға лақтыру
Жүрек жұтқан
Зәре қалмау
Тойған қозыдай

Кесте № 33    Мақал-мәтелдер

Мақал мәтелдерді жаттап ал	аудармасы
Еңбек түбі береке
Ер -елінде, гүл- жерінде
Әке балаға сыншы
Анаңа не қылсаң, алдыңа сол келер
Оқу-білім бұлағы, Білім- өнер шырағы
Ел-ердің анасы
Жер ырыстың кіндігі
Бірлік бар жерде тірлік бар
Жақсыдан үйрен, жаманнан жирен
Мектеп- кеме, білім-теңіз
Тілге құрмет-елге құрмет
Жеті жұрттың тілін біл, Жеті түрлі білім біл
Ақыл азбайды, білім тозбайды
Отансыз адам, ормансыз бұлбұл
Сулы жер-нулы жер, Бұлақты жер-тұрақты жер
Туған жердей жер болмас, Туған елдей ел болмас
Ынтымақ түбі-береке
Аңдамай сөйлеген, ауырмай өледі
Балалы үй-базар, Баласыз үй-қу мазар
Көп сөз-көмір, аз сөз-алтын
Жері байдың елі бай

Синоним сөздер

Мағынасы бірдей (мәндес сөздерді синоним дейміз)

(ОЖСБ және ҰБТ сұрақтарында кездесетін синоним қатары)

синоним сөздер	аудармасы
әдемі-әсем-сұлу-көркем-келбетті-ажарлы-көрікті-сымбатты
Ат-есім-ныспы
Аспан-көк-әуе
Астана-елорда
Апта-жеті күн-жұма
Ақылды-есті
Жәрдем-көмек
Қорқыныш-үрей
Бағыт-бағдар-беталыс
Баға-құн
Батыр-батыл-ержүрек
Бет-жүз-арай
Бірінші-алғашқы-тұңғыш
Жылдам-тез-шапшаң
Жуас-момын
Жоғары-биік
Көп-мол
Қайратты-күшті-батыл
Қала-шаһар
Қария-қарт-ақсақал
Қоныс-жер-мекен
Құрмет-сый
Мереке-мейрам-той
Мұғалім-ұстаз-оқытушы
Оқушы-шәкірт
Отан-туған жер –Ата-мекен, Ата-жұрт
Отбасы-жанұя
Сабырлы-салмақты
Сондықтан-сол себепті
Суық-салқын
Тиімді-пайдалы-қажетті
Үй-баспана
Ұлан-байтақ- кең-ұлан-ғайыр
Халық-ел

Антоним  сөздер

Мағынасы қарама-қарсы сөздерді антоним дейміз)

(ОЖСБ және ҰБТ сұрақтарында кездесетін антоним қатары)

антоним сөздер	аудармасы
Ауыр-жеңіл
Арық-семіз
Ақылды-ақымақ
Ауру-сырқат
Бай-кедей
Биік-аласа
Жоғары-төмен
Жақсы-жаман
Жаңа-ескі
Жас-кәрі
Жылдам-ақырын
Жылы-суық (салқын)
Көп-аз
Күн-түн
Қатты-жұмсақ
Қорқақ-батыр
Қисық-түзу
Пайда-зиян
Ренжіді-қуанды
Соғыс-бейбітшілік
Солтүстік-оңтүстік
Терең-таяз
Тәтті-ащы
Оң-теріс
Үлкен-кіші
Ұзын-қысқа
Шығыс-кіріс
Шығыс-батыс

Білім мазмұнын игеру парағы

Сыныбы ______________

Аты-жөні __________________

бөлім	тақырыптар	белгі	қосымша
Лексика	Сөздердің тура және ауыспалы  мағыналары
	Омонимдер
	Синонимдер
	Тұрақты тіркестер
	Мақал-мәтелдер
Фонетика	Дыбыс пен әріп
	Дауысты дыбыстар
	Дауыссыз дыбыстар
	Буын
	Тасымал
	Үндестік заңы
Сөзжасам	Түбір
	Қосымша
Морфология	Зат есім
	Көптік жалғау
	Тәуелдік жалғау
	Септік жалғау
	Жіктік жалғау
	Сын есім
	Сын есім шырайлары
	Сан есім
	Есімдік. Есімдіктің мағыналық түрлері
	Етістік
	Есімше
	Көсемше
	Тұйық етістік
	Етістіктің шақтары
	Етістіктің райлары
	Үстеу
	Шылау сөздер
	Одағайдың түрлері
Синтаксис	Сөйлем.
	Сөйлем мүшелері
	Салалас құрмалас сөйлем
	Аралас құрмалас сөйлем
	Сабақтас құрмалас сөйлем
	Төл сөз бен төлеу сөз