Разработка «Мұқағали – ғасыр ақыны» атты әдеби кеш

                    «Мұқағали – ғасыр ақыны» атты әдеби кеш
                                                 Мақсаты:
      Поэзияның хан тәңірі -  Мұқағали Мақатаевтың шығармашылығын оқушылар арасында кеңінен насихаттау;

     Ақын шығармалары негізінде өскелең жас ұрпақты адамгершілік рухында  тәрбиелеу, Отанға, анаға деген сүйіспеншілігін арттыру;

      Оқуға қатысушы оқушылардың орындаушылық шеберлігін арттырып олардың өнерінің шыңдала түсуіне сахналық мәдениетін көтеруге арқау болу.

Видео

Ашылуында  Мұқағалидың өз даусы

  Екі жүргізушінің  арасындағы  диалог  «Менің анкетам» өлеңі  оқылады.

1 ж                – Туған жерің?
                      – Ұланымын Қарасаз деп аталатын ауылдың.
1 ж                – Туған жылың?
                      – 1931 құрдасымын Шәмілдің.
1 ж                – Жынысың кім?
                      – Еркекпін ғой, еркекпін!
                         Және-дағы тәуірмін.
1 ж                  – Партияда барсың ба?
                        – Жоқпын.

               Бірақ коммунистік көзқараспен қараймын.
1 ж                  – Шыққан тегің?

              – Шаруамын.
                           Бар тірліктен бағалы оны санаймын.
1 ж                  – Білімің ше?
                        – Орташа ғой.
                        Алайда өзім жоғарыға балаймын.
1 ж                  – Ана тілің?
                        – Қазақша.
                        Қысылғанда орысша да, немісше де, тағы бар.
1 ж                  – Қайда істедің?
                         – Мынау «еңбек кітапшамнан» танып ал.

              Оқымаған, дипломсыз демесең,
                        Бір басымнан бар мамандық табылар.

1 ж                  – Мекен-жайың?
                        – Мекен-жайым – жер менің.
                        Жерде жүрген ақын деген пендемін
                       Қалам, қағаз, уақыт бер тек аздаған,

             Мен өмірді жырлау үшін келгемін!
                                     .

                                   

                                    

1 – жүргізуші

    Мұқағалиды ғасырда бір туатын, үлкен қанаты бар, қараса 
адамның көзі талатын, тек биікте ғана самғайтын алып құсқа теңеуге болады. Оның ғұмыры қысқа болса да, ол артына өшпес мол мұра қалдырып үлгерді. Оны поэзия патшасы деп айтсақ та артық болмайды. Мұқағали мұрасы тек біздің ғана игілігіміз емес, ол келешек ұрпақтың да қадірлеп, қастерлейтін асыл мұрасы. Жылдар алшақтаған сайын Мұқағали халқына жақындай түсуде. Оның аты жер жарады. Мұқағали шығармалары біздің бойымызға күш-қуат беріп, мақтаныш сезімдерін ұялатады. Фариза Оңғарсынова: «Мұқағали сияқты ақыны бар халық бақытты» деген екен. 

 2 – жүргізуші  Армысыздар, құрметті ұстаздар мен оқушылар! Бүгінгі кешімізге қош келдіңіздер! Бүгінгі кешіміз халқымыздың біртуар  азаматы  Ғасыр ақыны  - Мұқағали Мақатаевқа арналады. 
 1 – жүргізуші 

Менің ғасырым

Кірпікке кір жуытпай,құндақтаған.
Мына өмір, мына дәуір қымбат маған.
Бұл ғасыр, сірә, менің жүрегім-ау,
Тынысын қыбыр етпей тыңдап бағам.
Бұл ғасыр - менің жүрек-сағатымдай,
Тамырым бірге онымен соғатындай.
Амалсыз,абайсызда қалғып кетсем,
Ғасырым бірге ұйықтап қалатындай.
Мына дәуір менікі,мына ғасыр,
Минут сайын керемет ұлан-асыр.
Мәңгілікке ғасырың бара жатса,
Бірге кетпей қалайша тұра аласың.
Тыным алмай тыңдаймын сырласымды,
Тынысын бағам...
Менен не сыр жасырды!?
...Сірә, біздің ұрпаққа қиын болар,
Мәңгілікке жөнелту бұл ғасырды...
(Біздің ұрпақ сол шақты көрер ме екен?.
Келер-кетер,ғасырлар келер-кетер.
Өзім жырлап қалайын ғасырымды,
Келер ұрпақ өзінше өлеңдетер...

2 - жүргізуші

Осылайша өз ғасырын жырлап өткен Мұқағали ақын ғасыр ауысар шақта «Ғасыр ақыны» атанды.

1 - жүргізуші

  Қарасаз, қара шалғын өлеңде өстім,
Жыр жазсам, жұртым оған елеңдестің.
Өлсе өлер, Мұқағали Мақатаев,
Өлтіре алмас, алайда өлеңді ешкім! – деп ақынның өзі жырлағандай, оның өлеңі өмірден өзі кетсе де өшпей, ұрпақтан-ұрпаққа жалғасып келеді. Олай болса, біз бүгін өздеріңізбен бірге қазақтың қара өлеңінің құдіретін ұғынған, «поэзия» атты тұңғиық теңізде еркін жүзген, жауһар жырларын қазақ жастары жанына жақын балаған, мәңгілік жырдың марғасқасы Мұқағали Мақатаевтың әлеміне сапар шеккелі отырмыз.

2- жүргізуші

  Мен сенің үніңменен үндесемін,
Мен сенің тіліңменен тілдесемін.
Сауық құрып бойында бір көшенің
Болашағым, сен тұрсың, мен де өсімін, – деп болашағына сеніммен қараған еді ақиық ақын.

 1-жүргізуші

      Бүгінгі Мұқағали ақынға арналған кешіміз екі кезеңнен тұрады. Алғашқы кезең « Поэзия сен менімен егіз бе едің... » деп аталады.     Бұл бөлімде қатысушылар Мұқағали жырларын мәнерлеп оқудан сайысқа түседі. Екінші  «Өлеңім ән болып төгілген» кезеңі. Бұл кезеңде Мұқағали ақынның өлеңдеріне жазылған әндерге кезек беріледі.

    Сонымен кезеңдермен таныс болсақ, енді жыр додасына әділдік жүргізетін сарапшы әділ-қазыларды таныстырып өтейін.

          1.

          2.

          3.
 

  2- жүргізуші   Поэзия!
Менімен егіз бе едің?
Сен мені сезесің бе?
Неге іздедім?
Алауыртқан таңдардан сені іздедім,
 Қарауытқан таңдардан сені іздедім. -  деп ақын  жүрегінен жыр маржанын төгеді. Поэзия құдыретін ақын осылай жеткізді. Ендеше қатысушыларымыз ақын өлеңін қалай жеткізер екен. Сонымен « Поэзия сен менімен егіз бе едің... » айдарын бастайық.

Ортаға 

          5 - сынып оқушыларын шақырамыз

          6 - сынып  оқушыларын шақырамыз

         7 - сынып оқушыларын шақырамыз

         8 - сынып оқушыларын шақырамыз

         9- сынып оқушыларын шақырамыз

        10 – сынып оқушыларын шақырамыз

1-    Жүргізуші

   Музыкада адамның көңіл-күйі, сезімі бар. Үн арқылы санамызға нұр төгіп, өмір сырын шертетін ақындар жырлаған өлеңдер тақырыптары да әрқилы. Өлең мен ән егіз ұғым.  Мұқағалидың  әрбір өлеңі төгілген  әуен, қайталанбас үн десек артық  болмас. «Өлеңім ән болып төгілген» атты байқаудың екінші кезеңін бастайық.                           

                                      Номер   «Қазақ биі  »

2 – жүргізуші

     Мұқағали – қазақ поэзиясының ұзақ сағынып көрген асыл перзенттерінің бірі. Ол – шын мәніндегі ұлттық құбылыс… Ол халық болмысымен біте қайнасып кеткен ұлы тұлға. Ұлы құбылыс. Ұлы ақын. Мұқағалиы бар халық өлмейді. Мұқағалиы бар әдебиет күннен-күнге жаңара, жасай береді. Тіршіліктің тәттілігі мен ақиқаттың ащылығынан мейірі қанғанша дәм татқан қауымның өскелеңдігі мен өміршеңдігі де осында. Мұқағали халқымен бірге мәңгі өмір сүреді.

   1-жүргізуші

Дүниеден өтті қанша ұлылар,
Ұлылар да уақытпен құбылар
Сиқырыңды зерттеп бітпес біз үшін
Бір өзің бір құбылыссың сыры бар, - деп Қанипа ақын Мұқағали ақынды еске алған екен.

Енді бүгінгі байқаудың қорытындысын хабарлау үшін әділ-қазылар алқасына сөз беріледі.

2-Жүргізуші   Тарих дөңгелегі алға жылжыған сайын Мұқағали өлеңдері ұрпақтан - ұрпаққа мирас болып, егемен еліміздің аспанында азат даласында қыран құстай самғап ұшып жүр.
... Тірлігінде шекпен кимей, шен алмай,
Еңбегінің қызығын да көре алмай.
От боп жанып өтіп кеткен ақынға
Мәңгілік қып өмір берген өлеңді – ай, - деп Айтақын ақын жырлағандай, өлең өлмейді. Ендеше оны жазған ақын да өлмейді. Ол – біздер үшін өшпес те өлмес асыл мұра, қасиетті қазына. Мұқағали өлеңдері мәңгі жасайды.  Қош болыңыздар! Кездескенше күн нұрлы, болсын!