Разработка по казахскому языку "Етістіктің райларын қайталау " 7 класс

Сабақтың тақырыбы:	Етістіктің райларын қайталау
Сабақтың білімділік мақсаты:	Етістіктің райларының өзіндік ерекшеліктерін ажырата білу, райларынан алған теориялық білімдерінің деңгейін бақылау
Дамытушылық мақсаты:	Етістіктің райлары туралы білімдерін жүйелеу, жинақтау, талдау жұмыстарын жүргізу;
Тәрбиелік мақсаты	Сөйлеу мәдениетін қалыптастыру, адамгершілікке, туған жерді сүюге тәрбиелеу.
Күтілетін  нәтиже	Оқушылар ынтымақтастық атмосферасын қалыптастырады. Тақырыпқа қызықтырып бағыттайды.Мәтіндегі ең құнды нәрсені анықтауды .Өз ойларын жазуға, айтуға дағдыланады.Кейіпкерлердің іс әрекетіне баға береді.
Керекті жабдықтар	Компьютер, мультипроектор, парақшалар
Пайдаланылатын әдіс - тәсілдер	Оқытудағы жаңа әдіс - тәсілдер (өзін - өзі реттеу,  өз ой – пікірлерін білдіру.Топтық , жұптық жұмыс.
Психологиялық дайындық	Оқушылар бір – біріне  жақсы тілектер айтады
Өткен сабақты пысықтау	Үйге берілген тапсырманы сұрау. Оқушыларға өткен сабақты қалай меңгергенін байқау үшін бірнеше сұрақтар қою.
Жаңа сабақ «Ойлан, бірік, бөліс» стратегиясы  Мәтінмен жұмыс Ой қозғау	Етістік райларын қайталау. «Тауға шығу» сұрақ - жауап арқылы Ой жинақтау . Мәтін – «байланысу, бірігу» деген  мағынаны  білдіретін  сөз. Ол  сөйлегенде,  жазғанда  пайда  болады  да,  қажетті  біртұтас  ойды  аяқтайды.  Берілген мәтіндерден етістіктердің шақ түрін анықтап, бұйрық  райға , шартты райға, қалау райға айналдыру. ІІ. Поэзия минуты Сергіту сәті. Видео ролик арқылы орындалады. ІІІ. « Бабадан қалған асыл сөз» көрініс. Ой қозғау М. Дұлатовтың шағын әңгімелерінен алынған.
Сабақты қорыту Жеке жұмыс	ІІІ. Сатылай кешенді талдау ІҮ.Сөйлемдерді аяқтаңыз Ү. Семантикалық картамен жұмыс
Бағалау . Мұғалімнің оқушыларды бағалауы	Оқушылар бірін – бірі бағалайды. Соңғы сөзді маған қалдыр  Оқушылар өз ойларын жазып қалдырады.
Үйге тапсырма	«Атаның баласы  ғана емес, адамның баласы болам.....» тақырыбында ой толғау жазып келу.

Күні: 02.02.2015                                                                                        Тексердім:

Сыныбы:  7 – «А»

Уақыты: 14.30

Мұғалім : Д. Каунбаева

                                                                                                                                                Тексердім:

Сыныбы, пәні:  7-«А»сынып.,   қазақ тілі		Пән мұғалімі: Д. Каунбаева . Күні: 2 ақпан 2015 жыл
Сабақтың тақырыбы		Етістіктің райларын қайталау
Мақсаты Білімділік: Дамытушылық: Тәрбиелік:		Етістіктің райларының өзіндік ерекшеліктерін ажырата білу, райларынан алған теориялық білімдерінің деңгейін бақылау Етістіктің райлары туралы білімдерін жүйелеу, жинақтау, талдау жұмыстарын жүргізу; Сөйлеу мәдениетін қалыптастыру, адамгершілікке, туған жерді сүюге тәрбиелеу.
Күтілетін нәтижелер		Оқушылар ынтымақтастық атмосферасын қалыптастырады. Тақырыпқа қызықтырып бағыттайды.Мәтіндегі ең құнды нәрсені анықтауды .Өз ойларын жазуға, айтуға дағдыланады.Кейіпкерлердің іс әрекетіне баға береді.
Керекті жабдықтар		Компьютер, мультипроектор, парақшалар
Қолданылатын әдіс-тәсілдер:		Үй тапсырмасын жоғары және төмен дәрежелі сұрақтар арқылы тексеру, топтық жұмыс: жаңа білімді меңгерту, ой бөлісу, бағалау әдістері,
С а б а қ   б а р ы с ы :
Сабақ кезеңдері	Мұғалім әрекеті		Оқушы әрекеті
Кіріспе	Оқушыларды жұптық жұмыс істеуге дайындау. 1.Оқушылармен амандасу, түгелдеу. - Оқушылар, көңіл-күйіміз қалай? . 2. Психологиялық дайындық . Бірге ойлаймыз. Әр топ бүгінгі сабаққа тілек айтады. 3.Үй тапсырмасын тексеру: «Мен де бір ой айтсам..........» 4. Пысықтау сұрақтары. Актуалдау кезеңі. І.Ақиқатты бүкпесіз айтатын адам – ашық ойлы жан. Ал бізге осы ақиқатты, шындықты баяндауға мүмкіндік беретін  қайсы рай? ІІ. Әрине, сен өзіңе біреу бұйыра сөйлегенін ұнатпайсың. Ал өздеріңнің бұйыра сөйлеген сәттерің болды ма? Әскери өмірде бұйрық беру, тәртіп пен талап – заңдылық.  Демек енді біз қимыл, әрекетті жасауға  талап ету мағынасын қай рай түрі білдіреді екен.?  ІІІ. «Егер мен көмек жасасам, онда сен де маған өз кезегіңде қол ұшын бер» деп достарыңмен келісім жасап, шарттасқан кездерің болған жоқ па? Онда соның жасалу жолына көңіл бөлейікші. ІҮ. Біз өз қалауымызды жиі білдіріп тұрамыз. Көңіл күйіміз қалаған әрекеттерге қол жеткізуге тырысамыз. Ал енді осыған өз ойларыңді айтып өтіңдерші. Слайдта барлық райларды жасалу жолымен шығару. Ал енді балалар  біз осы білгендерімізді қаншалықты қолдай біледі екенбіз көрейікші.  .		Оқушылар жұптық жұмыс жасауға , оқушылар ақылдасып, бір шешімге келулері керек. Мұғаліммен амандасады. Оқушылар бірге қосылып айтады. Оқушылар, яғни жұп болып жұмыс жасайды .  Бұл оқушылардың сабаққа деген ынтасын, қызығушылығын арттырады. Әрі сабақта еркін, сенімді отыруына септігін тигізеді. Оқушылар үй тапсырмасы бойынша жауап береді. Жауап беруші оқушыға сынып өткен тақырыптар бойынша пысықтау сұрақтарын қояды. Оқушылар сол кестелерді сөйлету керек.
Негізгі Бөлім Ой қозғау	Етістік райларын қайталау. «Тауға шығу» сұрақ - жауап арқылы Ой жинақтау . Мәтін – «байланысу, бірігу» деген  мағынаны  білдіретін  сөз. Ол  сөйлегенде,  жазғанда  пайда  болады  да,  қажетті  біртұтас  ойды  аяқтайды.  Берілген мәтіндерден етістіктердің шақ түрін анықтап, бұйрық  райға , шартты райға, қалау райға айналдыру Өкінішке орай балалардың  әдебиетке деген қызығушылығы азайды. Оның себептері күнделікте қолданысқа енген ғаласм торабы, компьютер секілді  құралдардың әсері деп білеміз. Бала кітап оқып, ойын қорытудың орнына теледидардан көреді. Мұның барлығы балалардың кітап оқуына үлкен кедергі келтіреді. Үлкендер балалардың кітап оқуына арнайы көңіл бөліп, қадағалап отыруға уақыт таппайды. Мақсатымыз -- кітап   неге оқылмайды деген сұрақтың  жауабын жан – жақты іздеу. Балаларды әдебиеттен алыстатып алмаудың  амалын бірлесіп табу. Баланы балабақшадан кітапқа деген қызығушылығын арттыру. ІІ. Поэзия минуты  - Бұл жылы мемлекетімізде аталып өтілетін мерекелік күндер өте көп бұлар: Ұлы Отан соғысы Жеңісіне 70 жыл, Қазақстан халқы Ассамблеясы - 1995 жылғы 1 наурызда құрылған  - бұл жылы 20 жылдық тойы, Кентау қаламызға – 60 жыл Қазақ хандығынығ құрылуына 550 жыл  осы атап өтерлік мерекелік күндерге арнап оқушылардың дайындап келген өлеңдері бар. 1995 жылы ұлтаралық татулық пен тұрақтылықтың феномені – Қазақстан халықтары Ассамблиясы құрылды. Бұл – ешбір елде болмаған ерекше, саяси маңызы зор құрылым.  Республикам менің,  Айбатым!  Көркіңді көрсе – мейірі көздің қанатын!  Қуат бар сенде лапылдап от боп жанатын,  Шуақ бар сенде достасып бірге табатын!  Тілегі бір,  Жүрегі бір,  Достармен біз біргеміз.  Туыс барда құрыштан да,  Берік біздің іргеміз!  Ағайын – туған – бар адам,  Адалдық үшін жаралған.  Бар қымбат туыстық,  Баянды болсын тыныштық!  Қазақстан Республикасында қазіргі таңда 130-дан астам ұлттар мен ұлыстар мекендейді.Тарих көшінің белгілі бір кезеңінде тағдыр тауқыметін арқалап, , елімізге келіп қоныстанған ұлттар мен ұлыстар үшін қазақ жері киелі алтын бесікке айналды. Толқығанда сезім –ой,         Әппақ арым, тілегім. Туған елім өзің ғой – Арқа сүйер Кентауым! Сен менің шұғылаға толған даламсың, Жасампазым, сан  асу жолдарды аларсың. Бабамның көздерінің қарашығы ең, Баламның бақытына да қорған боларсың. Жан дала – Кентауым Сүйінші, сүйінші халқым!     Белін бекем буыншы Жеңдік жауды күйрете Жасалған той – мереке Жеңіс деген жақсылықтың сыңары,  Жігерленген құштарлықтың құралы.  Күрескердің арманы мен ұраны Қуаныш пен мерекенің бұл әні.         Мұхтар Шахановтың  «Отырар сазы» поэмасында Қайырхан сөзі  Отырар ханы Қайыр айтты: – Иә, қоштасар келдi күн, Азбан Шыңғыс ел тарихын қорлады-ау. Ойлап тұрсам, ендi бәpi арман-ау. Отырардың жанқиярлық ерлiгiн Жыр ететiн, Әттең, ақын қалмады-ау! – Бәрекелде, Бұл еңбегiң жарады! Бipaқ одан ұрпақ тарап, Одан ақын туғанша, Ал ол ақын ата жолын қуғанша, Кеудесiне сыйдырғанша даланы, Айырғанша ақтан бөлiп қараны, Талай өзен тасып өтер, Бәлкiм, талай ғасыр өтер, – деп, Қайырхан жасқа толып жанары Отырарға қимай, ұзақ қарады Сергіту сәті. Видео ролик арқылы орындалады. ІІІ. « Бабадан қалған асыл сөз» көрініс. Ой қозғау М. Дұлатовтың шағын әңгімелерінен алынған.		Сынып сабақтың мақсатын былай белгілейді: 1. Райлардың  жұрнақтарын білу. 2. Оның етістіктің ерекше түрі болу себебін анықтау. 3. Шақ пен райдың   ұқсас болуына қарамастан, айырмашылықтарын айқындау. Оқушылар өз өлеңдерін жаттан айтып береді.
Қорытынды	.  ІІІ. Сатылай кешенді талдау ашуланды , ұмыттым, сұраған, салдырам ІҮ. Жақша ішіндегі етістіктерді шартты рай, қалау рай тұлғасында қойып, сөйлемдерді аяқтаңдар  Тоқтар Әубәкіров ағаңдай ғарышкер (бол) 2)  Абайдың өлеңдерін жатқа (айт) . 3) (Оқы), балалар, шамнан шырақ . 4)  Шолпан (кел), киноға . 5)  Ертең күн ашық болса, тауға (бар) . 6)  Қазақстанның нағыз азаматы (бол) . 7)  Почтаға (бар), хатты . 8)  Қазақтанның қай аймағының таулы екенін (біл) . Ү. Семантикалық картамен жұмыс Мысалдар Ашық рай Бұйрық рай Шартты рай Қалау рай Кездескейсің Жазсақ игі болар еді Көрсек Қарап тұр Күлейік Келер келсеңдер Тазаласын		Оқушылар өз беттерінше талдау жұмыстарын жұргізеді
Бағалау	2)Бағалау: Сабақ барысындағы жұмыстануы бойынша, сабақ критерийлеріне сәйкес оқушыларды сыныппен кеңесе отырып  бағалаймын, бағаға түсініктеме беріп, жетілу жолдарын айтамын.     Үй тапсырмасы «Атаның баласы ғана емес, адамның баласы болсам .............». тақырыбында ой толғау жазып келу. 4)Рефлексия: 1. Бүгінгі сабақта маған____________________ _______________ қызықты болды. 2.Маған________________________________________________қиындық туғызды. 3. Менің көңіл-күйім___________________ (рефлексия парақтарына түсіреді) - Сабақ аяқталды! - Сау болыңыздар!		Тақырып бойынша алған білімдерін қорытындылайды. Әсіресе, соңғы сұрақ бойынша тұшымды әрі толық жауап алыну керек. Оқушылар бағаланады. Үй тапсырмасы «Атаның баласы ғана емес, адамның баласы болсам .............». тақырыбында ой толғау жазып келу. Сабақтан алған әсерін баяндайды. Кей оқушы сыныпқа оқып береді.

 

М. Қашғари атындағы жалпы орта мектебі

Ашық сабақ әзірлемесі

Қазақ тілі пәні мұғалімі:

Д. Каунбаева

2014 – 2015 оқу жылы