Разработка урока чеченского языка 2 класс

Нохчийн мотт

Тема: «элп  Ъ- къасторан хьаьрк»

1алашо: элп Ъ  мукъаза  аз  билгалдеш хиларх лаьйна болу  хаамаш  т1еч1аг1бар. Ъ- элпо  лелош болу  шолг1а  некъ- къасторан хьаьрк- берашна бовзийтар, цунах  йозанехь пайдаэца  1амор.

Билгалбаьхна кхиамаш

Метапредметни

Регулитивни: берашна хуур ду  урокан 1алашо билгалъяккха, шайна хьалха хьехархочо х1оттийна проблемни т1едилларх кхета , цунах пайдаэца. Берашна хуур ду  шайн  белхан план х1отто, цунах пайдаэца.

Коммуникативни: берашна  хуур ду  хьехархочун хаттаржан  жоьпаш дала, вовшашца  къамеле бовла. Берашна хуур ду  шайн накъосташца тобанехь болх бан , шайна хетарг  вовшашца   тала , масал далорца т1еч1аг1дан.

Познавательни: берашна хуур ду  элп Ъ  пайда  а  оьцуш , йозанан  корматалла   совъяккха. Орфографически тидам  алсамбер бу. Ойлаяр , тидаме хилар кхуьур ду.

Личностни: берашна  хуур ду  ненан мотт  хаар , иза  1амор  шайна пайдехь , оьшуш  г1уллакх  хилар. Ненан мотт  1аморе  лаам  хир бу дешархойн.

Урок  д1аяхьар.

1.     Ц1ера болх  таллар № 225 , аг1о  74.

-Муьхачу  маь1нехь лела   Х1АЪ  дашехь элп Ъ? (Цо мукъаза  аз  билгалдо)

2.1алашоне кхиор.

Тобанашк дешнаш декъар.

Уьн т1е д1аяздо дешнаш.

Зураъ, 1айнаъ,пхиъ,  язъеш, шелъеш, хьагъеш.

-Х1ун ду  цу дешнийн  юкъара? (Массо  а дашехь элп Ъ ду)

-Шина тобане декъа дешнаш.

-Муьлха дешнаш  далийна аша  хьалхарчу тобане? (Зураъ, 1айнаъ,пхиъ)

-Муьлхачу билгалонашца  далийна  аша  уьш  цхьана  тобане? (Церан  чаккхенгахь ду  элп Ъ,  цу дешнашкахь элпо Ъ  мукъаза  аз  билгалдо)

-Муьлха дешнаш далийна  аша  шолг1ачу тобане? (Язъеш, шелъеш, хьагъеш)

-Муьлхачу  билгалонашца далийна  аша  уьш   цхьана тобане ? (Церан элп Ъ  дашна  юккъехь ду ,  цо  цъьа а  аз  билгал ца до)

-Д1аяздер вай  шолг1ачу  тобанера дешнаш  диктантан хьесапехь.

-Х1ун хаа дели шуна  элп Ъ дашна  юккъехь? (Цо  аз билгал  ца  до)

-Нийса  боху.  Оцу  дешнашкахь элп Ъ  къасторан  хьаьркан  маь1нехь лела)

-Стенах лаьцна дуьйцур дув ай  тахана урокехь?

-Вай  1амор ду  элп  Ъ. Цуьнан  шолг1а  некъ  бевзар бу- къасторан хьаьркан маь1нехь лелаш хилар.

3. Керла тема хьехар.

1.Бакъо таллар  аг1о 74.

-Д1аеша  74 аг1он т1ера бакъо.

-Муьлхачу  маь1нехь лела  нохчийн маттахь элп Ъ? (къасторан хьаьркан маь1нахь)

-Х1ун гойту  къасторан хьаьрко? (Къасторан хаьрко гойту  мукъа  аз , мукъазчух д1ауьйш  ца  хилар)

-Муьлхачу меттехь яздо  и  дашехь? (Мукъаза элпашна т1ехьа , мукъачаьрна хьалхахь)

-Даладел масалаш.

2. Берашка шайга болх байтар.

Шардар № 226 , аг1о  74.

-Д1адеше т1едиллар. Муха  кхочушдан деза шардар ? (Къасторан  хьаьркана к1ел  сиз хьокхуш  схьаязде дешнаш)

Шардар № 227, аг1о 75.

-Д1адеша  шардар . Муха кхочушдан деза иза?

-Д1адеша хьалхара дош. Муьлхачу  меттехь яздина  элп Ъ? (Мукъаза элпана т1ехьа , мукъачунна  хьалха)

-Цо х1ун  гойту? (Цо гойту  мукъаза  аз мукъачуьнца  д1ауьйш ца  хилар)

,Д1аязде шардар.

2.     Сада1аран миноташ.

3.     Керла тема кхин д1а а хьехар.

А)  Предложенех болу  хаамаш  шорбар.

Шардар № 229, аг1о 75.

-Д1адеша т1едиллар. Муха  кхочуш дан деза шардар? (Йоьхна предложенеш нисъян еза)

-Кхин х1ун дан деза ? (Къасторан хьаьркашна  буха  сиз хьакха деза)

-Д1адеша хьалхарчу  мог1анера дешнаш. Мила ю  цу т1ехь юьйцуш ерг? Хьанах лаьцна  хир ю предложении? (Асетах)

-Асета муха? Х1ун ? дира? (Асет кечъелла школе  яхара_

-Д1аязъе  шайн дагара  предложении- (Хьехархочо берашка таллархьамара  уьн т1е  д1а а  язйо  иза ,цул т1аьхьа. Бераша  шаьш язйинарг уьнтера чуьнца толлу)

-Д1адеша шолг1ачу предложенера дешнаш. Стенах лаьцна хир  ю вайн  предложении? (Могашаллех лаьцна)

-Х1ун дан деза  могашаллина? (Могашалла  ларъян еза)

-Д1аязъе предложении.

-Д1адеша шолг1ачу мог1анера  дешнаш.

-Х1ун хила  арахь? (Арахь ч1ог1а  шелъелла)

-Д1аязъе предложении.

Аь) Тобанашкахь болх бар.

1-ра тоба  схьаязде  элп Ъ мукъаза аз  хила  лела дешнаш.

2-г1а тоба схьаязде элп Ъ-  къасторан хьаьркан маь1нехь лела дешнаш.

Хазъелла , шелъелла , шиъ, 1айнаъ, Асмаъ, Юшаъ, яцъелла , разъяьлла, юьстахъяьлла.

Б. Кхоллараллин болх.

Бераш  аша  язъян еза  жима сочинении  элп Ъ  лаьцна.

Элп  Ъ  шатайпана ду  нохчийн алфавиетехь.  Цуьнан г1уллакхаш  тайп- тайпана ду. Элпо Ъ  билгалдо….. (мукъаза  аз) ,нагахь иза дашна т1ехьа  нислахь . Масала……

Элп Ъ  шолг1а некъ  а лелабо . Из алела  …. (Къасторан хьаьркан маь1нехь) , нагахь сана  иза  мукъаза  озана  т1ехьа, мукъачунна хьалхахь нислахь. Масала….

4.     Рефлекси.

-Х1ун кхиамаш бехи аша?

-Х1ун диси ца  кхеташ?

-Х1ун ду шун дика нисделларг?

5.Жам1 дар.

-Маца до элпо Ъ  мукъаза  аз  билгал?

-Муьлхачу меттехь  хилча билгалдо элпо Ъ къасторан хьаьрк?

6.Ц1ахь бан болх балар.

Шардар № 228 , бакъа  74  аг1он т1ера.