Разработка урока на тему "Тоолгч нерн"

Кичәлин төр: Тоолгч нерн – кичәл батллһн.

Кичәлин күцл:1) Тоолгч нернә медрл батлх.

2) 1812 җилин дән хальмг улсин тууҗд.

3)Төрскнч болх сурһмж өгх.

Кичәлин йовуд.

      I.        Оргмомент.

II. Фонозарядка.

[ә],[ө],[ү],[һ],[җ],[ң].

Һәрә, һар һаза һалун һалд һәрәдҗәнә.

Җирмәхәг Җимбә җаҗлҗана,

Җаалыг Җамбл җажлҗана.

Эндрк то ямаран?

Эндр долан хонгин ямаран өдр?

Эндр тенгрин бәәдл ямаран?

Тадн ямаран бәәнәт ?

-Эндрк мана кичәлин төр «Тоолгч нернә батллһна кичәл». Эндр мадн тоолгч нернә медрл батлхмн; 1812 –гч җилин дәәнә тууҗиг санхмн.

III. Герин даалһвр шүүлһн.

-Ода болхла, кен нанд келх, Тоолгч нерн гисн юмб?

-Ямаран Тоолгч нернә әңгүд тадн меднәт? Сурврнь ямаран?

- Кен Тоолгч нернә тускар цугтнь келж өгх? (Самбрт схем )

IV. Эн тоолгч нердиг амн үгәр келтн:

А)1609-гч җил, 1812 –гч җил, 1940-гч җил, 1945-гч җил.

-Эн җил юуһарн темдгтә?

-Эн тоолгч нерд ямаран әнгд орҗана?(Дара тоолгч әнгд оржана).

Б) 100 җилин өөн, 90 җилин өөн.

Багшин цәәлһвр: Д.Н. Кугультиновин, Э.К.Константиновин темдгтә өөн…(ахрар намтр келх).

V. 1812 җилин дәәнә тускар.

-Эн җилд 1812 җилин дәәнә 200 җилин өөн мана Әрәсә темдглх.1812 җилин дәәнд мана хальмг улс бас төрскән харсла.Теднә дунд нойн Түмн Серебджаб, Тундута Җамб эврәннь нерән туурла.

-Ода болхла, оньган өгәд намаг соңстн.Би таднд Түмн Серебджабин болн Тундута Жамбин тускар ахрар келнәв:

Түмн Середжаб- нойн, хойрдгч полкин толһач. Эврәннь полкстаһан Пружан гидг һазрас Париж күртл күрв. Әрәсән болн Пруссин ордента бәәҗ. Алтн үлдәр «зөрмгтәднь» гиһәд ачлгдсмн.

Тундуда Җамб – нойн, негдгч полкин толһач. Энүнә полкд зөргтә, зөрмг дәәчнр йовҗ. Алтн үлдәр «зөрмгтәднь» гиһәд ачлгдсмн.

- Тиигәд, 1814-гч җилд зүн Иҗлин көвәд Речное хотнд Әәдрхнә областьд Хошеутск хурл тосхгдсмн. Эн хурл зөргтә дәәчнрт нерәдҗәнә.

- Не, ода кен нанд келх: 200, 100 90 ямаран тоолгч нернә әңгд орна?(Үндсн тоолгч нернә әңгд орна).

VI. Интерактивн самбрт көдллһн.

- Ода болхла, девтрән секәд эндрк то бичтн.Эндр моһа сарин негн.

- Күүкд, цегин ормд кергтә суффикс тәвтн:

Хальмг полк боллһнд тав… зу… дәәчнр орлцла. Негдг… хальмг полк Тундута Җамб толһалла.Хойрдгч полкин толһач Түмн Серебдҗаб болла. Негдг.. полк түрүн Парижур

уралан орҗ. Серебджаб Түмн эврә мөнгәрн, йир… зурһа… миңһ… арслңгар полкан хувцлҗ.

- Ода болхла, хойрдгч зәңгин синтаксическ йилһлт кетн.

Физминутка.

-Күүкд, ода болхла, босад невчк амрхм:

1-2-һаран деегшән

3-4-һаран өмәрән

5-6-һаран хаҗугшан

7-8-һаран ардан

9-10-мод чавчтн

Ода тагчг ширәдән суутн.

VII. Деформированн текст.

1)Хошеутовск хурлд, ирҗ, 1858 җилд, Александр Дюма.

2)Эн, тосхҗ, эгл, хурл ,хальмгуд.

3)1814 җилд, Александр хан, хальмг дәәчнриг, ачлҗ, алтн зер-зевәр, орденмүдәр, медальмудар.

VIII. Тест бичлһн..

Нас медүлгч тоолгч нерн шүүж темдглтн:

1)негн

2)тавдгч

3)тәвтә.

Цуглулгч тоолгч нерн шүүҗ темдглтн:

1)һурвулн

2)һурвхн

3)һурвад.

Дара тоолгч нерн шүүҗ темдглтн:

1)хөрдгч

2)арвн йистә

3)зурһан

Хүв медүлгч тоолгч нерн шүүҗ темдглтн:

1)нег һурвна

2)тавхн

3)зурһад.

Хувагч тоолгч нерн шүүҗ темдглтн:

1)хөрн

2)нег

3)хошад

Үндсн тоолгч нерн шүүҗ темдглтн:

1)зурһата

2)долан

3)тавдгч

Хасгч тоолгч нерн шүүҗ темдглтн:

1)хойрхн

2)хойр

3)хойрта

IX.Дууна негдгч багинь даслһн.(орчуллһн

Сөм хамрта парнцслань

Сөрглдн бәәҗ чавчлдлав.

Чавчлдн гиҗ чавчлдсн угав,

Әмнәннь төлә чавчлгдлав

Ашлвр.

- Күүкд, эндрк кичәлд мадн сәәнәр көдлүвидн. Күн болһн эврән эн кичәлд темдг тәвтн!

- Сән бәәтн, байрта харһжай!