Разработка урока по казахскому языку на тему" Қазақстанның өзендері мен көлдері"

      Семей қаласы №40 мектеп 

                                                      қазақ тілі және әдебиеті пәні мұғалімі 

                                                    Оңтағарова Ардақ Рахымқызы

Сыныбы: 5

Сабақтың тақырыбы:  Қазақстанның өзендері мен көлдері

Сабақтың мақсаты: Қазақстанның өзендері мен көлдері жайында түсінік беру.

Міндеттері:
1. Өзен және көл туралы өткен сыныптардан, өмірден білетіндерін еске түсіру арқылы  Қазақстанның өзендері мен көлдері туралы мәлімет алады.

2. Оқушылардың ой белсенділігін, сөздік қорын, сөйлеу әрекеттерін дамыту.
3. Табиғатты қорғауға және аялай білуге үйрету,табиғатқа деген сүйіспеншіліктерін арттыру.

Сабақ түрі: аралас сабақ

Сабақтың типі: жаңа білімді меңгерту
Әдіс-тәсілдері: сұрақ - жауап, түсіндіру, әңгімелеу, көрнекілік, топтастыру, шығармашылық
Көрнекіліктері: интерактивті тақта, бейнесюжет, таратпа материалдар
Сабақтың барысы:

І Ұйымдастыру кезеңі:

1. Оқушыларды түгендеу.

2. Сабаққа даярлау

ІІ  Үй тапсырмасын тексеру, бағалау

1.62-бет, 2-тапсырма. Диалогті  мазмұндау, сөздік жаттау

2.  3  зат есімді көптеу.

Қызығушылықты ояту кезеңі.

Ой қозғау.Интерактивті тақтадан өзендердің ағысы бейнеленген бейнесюжет көрсетіледі.

Бүгінгі сабағымыз не туралы болады деп ойлайсыңдар?  Табиғат, су, өзен, көл

Мағынаны ашу.Олай болса, біздің бүгінгі тақырыбымыз Қазақстанның өзендері мен көлдері туралы болады.

Қазақстанның қандай өзендері мен көлдерін білесіңдер?

Өзендері: Ертіс, Іле, Жайық,  Есіл, Тобыл, Сырдария, Нұра, Сарысу, Торғай, т. б.
Көлдері: Зайсан, Балқаш, Алакөл, Марқакөл

Өзен мен көлдің қандай айырмашылығы бар?

Өзен — өзінің табиғи арнасымен ағып жататын ағынды су

Көл дегеніміз –жер бетіндегі суға толған табиғи ойыс.

Сөздік: (слайд арқылы көрсетіледі)

Өзен - река

Көл - озеро

мөлдір  - прозрачный

бұлақ - родничок

ағады –течет

ұзындығы- длина

ірі- крупный

суы мол -многоводная

1.Сөздікпен жұмыс

А) Мұғалім мәнерлеп оқиды.

ә) Оқушылар дауыстап қайталайды.

Б) Оқушылар тізбекпен оқиды.

Қазақстанның  өзендері мен көлдері

Қазақстанда өзендер мен көлдер өте көп. Қазақстандағы ең суы мол өзен – Ертіс. Оның Республика жеріндегі ұзындығы 1700 км, ал жалпы ұзындығы 4248 км. Сонымен қатар ірі өзендерге Есіл, Талас, Нұра, Шу, Тобыл т.б. өзендер жатады.

     Қазақстанда жалпы 48262 көл бар. Олар: Зайсан, Балқаш, Алакөл, Марқакөл, Сасықкөл т.б.

Мәтінмен жұмыс.

1.Мәтінді мәнерлеп оқу

2.Мәтінді тізбектей оқып, аудару

Сергіту сәті.

Жұптық жұмыс.

1-тапсырма. Диалогті оқып, жалғастыр.

Қазақстанның табиғаты қандай?

------------------------------------------

Қазақстанда қандай өзендер  бар?

--------------------------------------------

Қазақстандағы ең суы мол өзен қайсысы?

------------------------------------------                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                     

Табиғат дегеніміз не?

---------------------------

Қазақстанда неше көл бар?

--------------------------------------

2-тапсырма.  Мына сөздерге фонетикалық талдау жаса.

Өзен, көл, бұлақ

3-тапсырма. Көп нүктенің орнына тиісті сөздерді қой.

Қазақстанның  ........... әдемі.  Таудан .......... ағады.    Семей қаласын екіге бөліп ағатын өзен -  ........       Қазақстанда 48262 ........ бар. Қазақстан ........, ......., ........ шектеседі.

Ертіс, өзен, Өзбекстан, Ресей, Қытаймен, табиғаты, көл.

4-тапсырма. Үлгерімі төмен оқушылармен жұмыс

1)      Қазақстан, су сөздерін септе

2)      Республика сөзін тәуелде

Ой толғаныс.Қазақстанның табиғаты туралы әңгіме құра

Үйге тапсырма.

1.Мәтінді мазмұндау, сөздік жаттау

2.  Шығыс Қазақстандағы  өзендер мен көлдер туралы жаз.

Бағалау.

Рефлекция.

Табиғатқа тілектер

Жапырақша стикерлерге өз тілектерін жазады.

 Семей қаласы №40 мектеп 

                                                      қазақ тілі және әдебиеті пәні мұғалімі 

                                                    Оңтағарова Ардақ Рахымқызы

Сыныбы: 7

Сабақтың тақырыбы: Қазақ халқының ұлттық киімдері
Сабақтың мақсаты:Оқушыларды  қазақ  халқының ұлттық киім үлгілерімен, түрлерімен таныстыру.

Сабақтың міндеттері:
Білімділік : Оқушыларды  қазақ  халқының ұлттық киім үлгілерімен, түрлерімен таныстыру.
Дамытушылық : Сауатты жазуға, дұрыс сөйлеуге, өздігінен  жұмыс істеуге үйрету, сөздік қорын дамыту және қазақ тілінде еркін сөйлей білу әрекеттерін жетілдіру.
Тәрбиелік : Мемлекеттік  тілді құрметтеуге тәрбиелеу. Киім түрлерімен таныстырып, әсемдік талғамын, қызығушылықтарын арттыру.

Сабақтың типі: жаңа білім беру  сабағы

Сабақтың түрі: аралас

Сабақтың көрнекілігі: слайд, таратпа карточка

Сабақтың әдісі: миға шабуыл, сұрақ-жауап,  түсіндіру, семантикалық, тәжірибелік карталар

Сабақтың барысы:

І Ұйымдастыру кезеңі:

1. оқушыларды түгендеу.

2. сабаққа даярлау

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру, бағалау

1. 1-тапсырма, 105-бет. Мазмұнын айту.

2.Ережені жаттау.

 ІІІ.Жаңа сабақ

Қызығушылықты ояту.

Слайд арқылы киім түрлері көрсетіледі. Оқушылар киім түрлерін айтуы қажет.

Сабақтың тақырыбына шығу үшін, оқушылармен сұрақ-жауап алмасу.

Мағынаны ашу.

Қазақ халқының қандай ұлттық киімдерін білесің?( Оқушылар білетін киім атауларын айтады)

Слайд арқылы толықтырамын. Осы ұлттық киімдердің түрлері.

Сөздікпен жұмыс.

Климаттық жағдай – климатическое условие

Ежелгі дәстүр – старые традиций

Тігу – шить

Біркиер – на выход

Мәтінмен жұмыс.110-бет, 2-тапсырма

1)      Мәтінді оқиды, аударады

2)      Мәтін бойынша сұрақтар құрастырады

Қосымша тапсырмалар:

І. 1-қатарға.

Функционалдық — мағыналық кесте. (Тәжірибелік карта)

Жыл мезгіліне байланысты киімдердің қандай түрлері болады?	Қысқы киімдер қандай болуға тиіс?	Жазғы киім қандай матадан тігіледі?	Сырт киімді неге байланысты кию керек?	Сағанқандайкиімұнайды?
Қысқы Жазғы Қызықты Әдемі	Ашық Қолайлы Жылы Суық	Қымбатматадан Оңайжуылатын Жеңілматадан Жүннентоқиды	Үйдегіауарайынабайланысты Даланыңауарайынабайланысты Адамдарғабайланысты

2-қатарға

Функционалдық — мағыналықкесте. (Тәжірибелік карта)

Киімкигендеқандайерекшеліктердіаңғарукерек?	Күнделіктікиімдеген не?	Сәндікиімдіқандайматадантігеді?	Ресмиорындарғақандайкиімменбаруғаболады?	Сағанқандайкиімұнайды?
өзтұлғасыныңерекшеліктерін жасерекшеліктеріменсанасукерек.	Жұмысқа, мектепке, көрмегет.б. барғандакиеді. Той-думанғабарғанда Сапарғашыққандакиетін	Қалыңматадан Қымбат, әдеміматалардан. Жылтырауықмаржанменәшекелейді.	Қысқашалбармен Костюммен юбкамен

ІІ тапсырма

1. Сөзге фонетикалық талдау жаса, қанша буыннан  тұратынын көрсет.

А) шапан, кимешек

Б) сәукеле, камзол

2.Төмендегі етістіктерді тұйық етістікке айналдыр: Бір сөзге сөйлем құра.

Киеді, оқиды, жазады, көреді, жасалады, жарасады

Үлгерімі төмен оқушыларға жеке тапсырма беріледі. Семантикалық карта  Тиісті жерге + белгісін қой.

Септіктер	киімге	шапанды	сәукелемен	көйлектің	камзолдан	кимешек	тақияда
Атау
Ілік
Барыс
Табыс
Жатыс
Шығыс
Көмектес

Семантикалық карта  Тиісті жерге + белгісін қой.

	дауысты	жуан	жіңішке	ашық	қысаң	еріндік	езулік	дауыссыз	қатаң	ұяң	үнді
К
И
М
Е
Ш
Е
К

Жуан сөздерді бір бағанға, жіңішке сөздерді бір бағанға қойып жаз:

отбасы, кимешек, көйлек, қамзол, сәукеле, шапан,кебіс, тон, киім, ұлттық.

Ой толғаныс. Қазақтың ұлттық киімдері туралы әңгімеле

Үйге тапсырма: 111-бет 4-тапсырма (деңгейлік тапсырманы орындау)

110-бет 2-тапсырма мазмұндау

Бағалау.

Кері байланыс. Стикерлерге бүгінгі сабақ туралы ойларын жазады.