Разработка урока по крымсотатарскому языку на тему "Сёз чешитлери" . (6 класс)

          Къырымтатар тили дерси ( 5-сыныф).

Мевзу: « Сёз чешитлери.» ( текрарлав дерс)

Дерснинъ макъсады: 1. Башлангъыч сыныфларда менимсеген билгилерини текрарлав..

2. Джумледеки сёзлерге суаль берип олмакъ.

3. Агъзавий ве язма нутукъларыны инкишаф этмек.

4.Халкъ агъыз яратыджылыгъына севги, меракъ ашламакъ.

Дерснинъ донатылувы:  дерс мультимедия проекторы вастасы иле кечири-ле ; карточкалар, дерслик .                                                                                   Дерсниг кетишаты:

I.Тешкилий къысым) селямлашув

б) талебелерге дерснинъ макъсадыны айдынлатув.

II.Лакъырды бешдакъкъалыгъы. Талебелер яз татили акъкъында икяе этелер.

2.Эв вазифесини тешкерюв. №7-ишни тешкерюв;  «Сез теркиби»  мевзу боюнджа фронталь сорав.

3.Актуализация:

- Балалар, сиз башлангъыч сыныфларда сёз чешитлеринен таныш олгъан эдинъиз.Шимди биз бу сёз чеитлерини хатырлайджакъмыз ве эр бир сёз чешити не ифаделегенини, насыл суаллерге джевап бергенини акъылымыз-гъа тюшютеджекмиз.

Тахтада  сёз чешитлерининъ адлары язылы

Исим

Сыфат

Сайы

Замир                                                                                                                              

Фииль

Вазифе1.Тахтада язылы тапмаджаларны окъуйым, талебелер исе оларгъа джевап тапмакъ кереклер .                                                                                                              

1.Дюньяда яшап келем,

   Предметлерге ад берем.

_ Тапмаджа насыл сёз чшити акъкъында?

2. Мен энъ акъыллы, гузель

    Лезетли сёз чешитим,

    Эгер тапкъан олсанъ,

    къана айт меним адым.

3.Меннен мектепке кельгенинънен таныш оласынъ. Мени эм къоша,.эм айырасынъ.

4.Сеннен мен ятам, турам, эм окъуйым, эм язам, эм секирем,эм чапам, эр иш арекетини япам.

Вазифе 2. Балалар  берильген тапмаджаларны окъуйлар, къайд олунгъан сёзлерге суаль берип, башта исимлерни, сонъра сыфатларны , замирлерни, фииллерни ве сайыларны тапалар.

1.Биз, биз эдик биз эдик,

   отуз эки къыз эдик.

   Тахтачыкъкъа тизильдик,

   Танъ аткъанда джоюлдыкъ.  

   (йылдызлар)

2.Беяз къоюм турып кетти,

   Къара къоюм ятып къалды.

   (къар, ер)

IV. Дерсликнен  чалышув . Дерсликте берильген къаиделерни окъумакъ.        9 – саифедеки 16-ишни беджермек.

Вазифе 3. Эки талебеге карточкалар бериле.

Карточка №1 Нокъталар ерине сайыларны къойынъ                                              1) Мен … сыныфта окъуйым.                                                                                                     2) Бизим къорантамыз… адамдан ибарет.                                                                   3) Сыныфымызда… талебе окъуй.

4) Дерслеримиз саат … башлана.

Карточка №2  Джедвельни сёзлернен толдурынъ.     

Исим	Сыфат	Сайы	Фииль

Къалгъан талебелер ресимге бакъып джумлелер тизелер. Энъ яхшы джумлелер дефтерлерге язып алына ве талиль этиле. (« Алтын кузь» ресими)

Вазифе 4 . Оюн. «Ким тез хатаны тапар».

-Компьютер аселет хаталар япты.Сиз оларны тапынъ.

             1.Отьмек             2.Окъумакъ             3.Темиз           

                Эмек                      чалышмакъ             семиз

                Кульмек                парлакъ                   денъиз

               Кольмек                парламакъ               азиз

Вазифе 5. Дефтерлеринъизге мешгъулиеттеки сёзлер такъымындаки янълыш сёзни тапынъ. Бу сёзни тапмакъ ичюн  сёзлернинъ теркибини талиль япмакъ керек.

1) козьлюк, куллюк, кулюк, кузьлюк

2) башлыкъ, балыкъ, къышлыкъ, инсанлыкъ

3) алгъан, къойгъан, баргъан, фидан

4) меракълы, ялы, сайгъылы, къокъулы

V. Раатлыкъ дакъикъасы: Оюн музыкасы янъгъырай. Балалар ерлеринден турып, къолларыны тёпеге котерип ойнайлар.

VI.Дерсни умумийлештирюв ве нетиджелев.

                                        Сёз чешитлери

                           Ким?  ве  Не? – деп исимлер  

                           Эр вакъыт  суаль  бере.

                           Фииль  исе  гедже  куньдюз

                           иш,  арекет  беджере.

                           Къач? Къачынджы?  ве  къачар?-

                           Тынмай сорай сайылар.

                           Тюс,  лезет,  шекиль,  колемни

                          Ифаделейлер  сыфатлар.

       Талебелернинъ джевапларыны бааламакъ.

VII. Эвге вазифе (дифференцир):  15, 17 – ишлерни беджермек,

       «Сёз чешитлери» шиирни эзберлемек.

VIII. Талебелернен сагълыкълашув.