Аңлатма: 1нче сыйныфның рус төркемендә “Урман дусларыбыз” бүлегенә 6 сәгать бирелә. “Кыргый хайваннар” әлеге бүлекнең беренче темасы. Алдагы дәресләрдә саннарны өйрәндек.
Танып-белү эшчәнлеген оештыру формасы – дәрес.
Дәрес структурасы:
I. Ориентлашу, мотивлаштыру этабы.
Бу этапта башкарылырга тиешле эшчәнлек адымнары:
1. Өй эшләренә анализ. Кайсы өй эшен, ничек эшләгәннәр. Иң яхшы эш кемнеке, ни өчен?
2. Актуальләштерү (белемнәрне тигезләү) ягъни бүгенге тема
ны үзләштергәндә кулланышка керергә тиешле, инде үзләште
релгән белем һәм күнекмәләрне искә төшерү.
3. Уку мәсьәләсен - бүгенге дәрестә үзләштерелергә тиешле бе
лем, күнекмәлерне конкретлаштыру ситуациясе тудыру (Уку
мәсьәләсе = дидактик максат). Шул рәвешле эшчәнлек мотивлаштырылырга тиеш була.
II. Уку мәсьәләсен (УМ) чишү этабы.
1. Уку мәсьәләсен (укытучы проблемалы сорауларга һәм биремнәргә бүлә) адымлап чишү оештырыла:
1
һәр бирем чишелә→нәтиҗә аерып
нәтиҗәләр гомумиләштерелә
УМ
2
алына→бергәләп→бер-берсенә→
3
үз-үзләренә сөйләнә. Укытучы критерий бирә. Укучылар үзбәя куя.
Гомумиләштерелгән нәтиҗә (н1 + н2+ н3= Н) УМ нең чишелеше була.
2. Модельләштерү - ысул аерып алу, дәрестә башкарылган эшне кыскача язуда күрсәтү. Бу эш тактада һәм укучыларның эш дәфтәрендә алып барыла.
III. Рефлексия, бәя этабы.
1.Рефлексия - дәрестә узган юлны кире узу.
Ягъни, нәрсә эшләргә тиеш идек? (УМ искә төшерелә);
ничек эшләдек? (чишү юллары искә төшерелә);
нинди нәтиҗә ясадык? (Н = н1 + н2+ н3), дигән сорауларга җавап бирү.
2. Дәрестәге эшчәнлеккә үзбәя.
Укытучы критерий бирә, шул нигездә балалар үз-үзләренә билге куялар, ягъни үз эшчәнлекләренең кайсы критерийгә туры килүен билгелиләр.
Искәрмә:
Универсаль критерий:
Нәрсә эшләргә тиеш идек? Ничек эшләдек? Нинди нәтиҗә ясадык? дигән сорауларга
а) терәк конспекттан, (тактадан, эш дәфтәрләренән) файдаланып сөйләп бирә алса - «3»;
б) терәк конспекттан файдаланмыйча сөйли
алса - «4»;
в) терәк конспекттан файдаланмыйча, сүзсез (в уме) үз-үзенә
сөйли алса - «5».
Әмма бу универсаль критерий белән бәя бирүгә әкренләп өйрәтү зарур...
3. Өйгә эш алу.
Өйгә эш 3 дәрәҗәдә тәкъдим ителә:
репродуктив эшчәнлеккә, ягъни
үзләштерелгән белем һәм күнекмәләр таләп ителгән эш (бу эш
мәҗбүри - һәркем эшләргә тиеш);
конструктив эшчәнлеккә - ярым иҗади, ягъни, белем һәм
күнекмәлерне аз гына яңа шартка күчерүне таләп иткән эш; бу бирем ихтыярый;
иҗади эшчәнлеккә, ягъни белем һәм күнекмәлерне яңа җир
лектә куалану өчен бирелә; бу эш ихтыярый.
Кулланылган чыганаклар:
Гомуми белем бирү федераль дәүләт стандартлары концепциясе – Концепция федеральных государственных образовательных стандартов общего образования: / под ред.А.М.Кондакова, А.М.Кузнецова – М.: Просвещение, 2009.
Гомуми белем бирү эчтәлегенең фундаменталь төше концепциясе- Фундаментальное ядро содержания общего образования: / под ред. В.В.Козлова, А.М.Кондакова. – М.: Просвещение, 2009.
Россия Федерациясе гражданины шәхесенең рухи-әхлаки үсешен тәэмин итү концепциясе - Концепция духовно-нравственного развития и воспитания личности гражданина Российской Федерации: / под ред.А.Я.Данилюк, А.М.Кондаков. – М.: Просвещение, 2009.
Гомуми башлангыч белем бирүдә өлге программа эчтәлеге (М.Просвещение, 2009, 2010);
О.С.Анисимов.Концептуально-технологические идеи в развивающем обучении и методология. –Уфа-Москва, 2000.
Ә.З.Рәхимов. Педагогическая акмеология. –Уфа, 1999.
Ә.З.Рәхимов. Принципы психодидактики. –Уфа, 2007.
Татар теленең аңлатмалы сүзлеге: 3 томда, I том. - Казан: «Татарстан китап нәшрияты», 1977 ел; II том. -Казан: «Татарстан китап нәшрияты», 1979 ел; III том. -Казан: «Татарстан китап нәшрияты», 1981 ел.
Татарча-русча сүзлек: 2 томда, I том. -Казан: «Мәгариф» нәшрияты, 2007 ел; II том. -Казан: «Мәгариф» нәшрияты, 2007 ел.
Педагогический энциклопедический словарь.
