Разработка урока. Темэ: Цокто Номтоев «Ногоон кружка»

Буряад Республикын һуралсалай болон эрдэм ухаанай министерство

Хэжэнгын аймагай эрдэм һуралсалай таһаг

Ц-Д.Ж.Дамдинжаповай   нэрэмжэтэ

Могсохоной  юрэнхы  болбосоролой  дунда һургуули

Темэ:  Цокто  Номтоев «Ногоон  кружка»

                                                                 Бэлдэгшэ:  Буянтуева  Сэсэгма Гудоржиевна,

                                                                           эхин       классай       багша.                                                       

Темэ:  Цокто  Номтоев  «Ногоон   кружка»

Зорилгонууд: 

Һургалгын: Ц. Номтоевой  «Ногоон  кружка» гэһэн зохёолой удха дээрэ хүдэлэлгэ, инвентарна  карточка  зохёолгын  дүримтэй танилсалга. 

Хүмүүжүүлгын: Ногоон  кружка хадаа  эжы абын  үнэтэй  эдлэл - эрэ  болохын  зориг  түрүүлдэг  гэжэ  ойлгуулха. Эжы, абын, гэр  бүлын  эдлэлдэ гамтайгаар хандажа, хүндэлжэ һургаха.

Хүгжөөлгын:  аман хэлэлгэ, шэнжэлэлгын шадабари хүгжөөлгэ, проект  дээрэ  хүдэлхэ  дадал   хүгжөөлгэ.

Хэшээлэй   хэрэгсэлнүүд:  һуралсалай  ном, оньһото хэрэгсэл, даабаритай  карточканууд, ватман, зураг.

Хэшээлэй  ябаса

Ι      Эмхидхэлэй   үе. Хэшээлэй  зорилготой  танилсуулга, энэ  хэшээлдэ  ямар  юумэ  хэхэ, һурагшад юу  хэжэ шадаха  болохо  ёһотойб  гэжэ  ойлгуулха.

          Мүнөө  хэшээлдэ  бидэ  Ц.Номтоевой  «Ногоон  кружка»  гэжэ  зохёолой  гол  удха  дээрэ  хүдэлжэ,  проект  зохёохобди  ба  мүн  инвентарна  карточка  зохёолгын  дүримтэй  танилсахабди.

ΙΙ.      Дабталга.

Багша  үхибүүдһээ  асуудал  һурана.

-  «Ногоон  кружка» гэжэ  зохёолой  гол  геройнууд   хэд  болоноб?

-   Энэ  зохёол  соо  ямар  үе  саг  харуулагданаб?

-   Ногоон  кружка  хэзээ  абтаһан  бэ?

-  Дайн   эхилжэ, Галиханай  баабай  дайнда  ошохо  болобо. Баабайнгаа   түхеэржэ  байхада, Галихан  хайшан  гээб?

Мүнөө  бидэ   3  бүлэг  боложо  хубараад, проект  дээрэ  хүдэлхэбди.

ΙΙΙ.      Проектнэ  хүдэлмэри.

1   бүлэг       «Ногоон  кружкын  дайнай  холын  аян   гаталһан  түүхэ»  гэһэн  проект  дүүргэхэ.  Тиихэдээ   Галиханай  баабайн   яажа  ногоон  кружка   дайнда   абаад  ябаһые харуулхат, энэ   кружка  ямар   үүргэ   дүүргээб  гэжэ  элирүүлхэт.

2  бүлэг      «Ногоон  кружкын   холторхойн  түүхэ»  гэһэн  проект  дүүргэхэ. Тиихэдээ

хэды  холторхойб  гэжэ  элирүүлээд, холторхой  бүхэнэй   түүхэ  бэшэхэт.

3  бүлэг      «Ногоон  кружкын  дайнай  һүүлэй  үеын  түүхэ»  гэһэн  проект  дүүргэхэ.

Тиихэдээ  Галихан   баабайнгаа   ерэхэдэ  хэдытэй  байгааб   гэжэ  элирүүлхэт,  Галихан  саашань  хайшан   гэжэ  абажа  ябааб, зүблөөн  дээрэ  юун  гэжэ  шиидхэгдээб  гэжэ  харуулхат.  

ΙV.      Проектнэ  хүдэлмэри   хамгаалга. 

1  бүлэг  хамгаална.

Багшын  тобшолол:  Галиханай  баабай  энэ  кружкаяа  ехэ  гамтайгаар  абаад  ябадаг  байгаа.  Нүхэдэйнгөө «кружкаа  үгэл  даа, уһа  уухам»  гэхэдэ  «Бү  мартуулагты, басаганайм  кружка  юм», - гээд  һарбайдаг  байгаа.  Уһанай  таһалдаад  байхада, энэ  кружка  соо  үлэһэн  уһые  табан хүн  хубаажа  уугаа.  Харин   дайсанай  ойро  ногоон  кружкань  яларжа  харагдахадаа,  Галиин  баабайн  зосоо  баатар  зориг  түрүүлһэн  байна.  Энэнь  нүхэдтэнь  жэшээ  боложо, дайсаниие  һүрдөөн  дараа.

2  бүлэг  хамгаална.

Багшын  тобшолол:  Энэ  кружка  3  холторхойтой.

1. Берлин  абалганда  һомондо  халта  дайрагдаа.
2. Хинганай  дабаанда  шулуу  дайраа.
3. Дайнда  бэшэ,  харин  гэртээ  холтороо. Жаргал  хүбүүн  бүһэдөө     шагтагалаад, «дайлалдан  наадажа» ябатараа, пеэшэнэй  углуу  дайруулаа.

3  бүлэг  хамгаална.

Багшын  тобшолол:   Галихан  баабайнгаа  дайнһаа  ерэхэдэ, найматай  байгаа. Баабайнь   дүүрэн  саахартайгаар   кружкыень       басагандаа        бусаагаа. Галихан  энэ  кружкаяа  һургуулида  һурахадаа  ходо  абажа  ябаа. Харин    ногоон  кружкань  номдоо  оролдохо  зориг    түрүүлдэг   байгаа.     Зүблөөн  дээрэ   ногоон  кружка  түүхын  музейдэ үгэхэ   гэжэ  шиидхэгдээ.

Хэшээлэй  тобшолол.      Эжы, абын  эдлэл    үнэтэй, эрэ  болохын зориг  түрүүлнэ. Тиимэһээ    гэр  бүлынгөө  эдлэл  гамнажа  ябаха  хэрэгтэй.   

V.    Инвентарна   карточка  зохёолгын  дүримтэй  танилсалга.    

       Инвентарна    карточка  соо  иимэ  бэшэлгэ  хэгдэдэг.

1. Тушаагдажа  байһан  экспонадай  тоо бэшэгдэхэ. (Номер  поступающего  экспоната.)
2. Һара, үдэр.( Дата)
3. Эдлэлэй   бүтэһэн    эд.  (Материал   и  техника)
4. Тушаагдажа    байһан   экспонадай    хадагалагдаса     хэр   зэргэб (с  подписью  лица, производящего  описание).
5. Хэзээ, хэнһээ  абтааб, урдахи  түүхэнь. (Откуда  и  когда  поступил  и  предыдущая  история) 
6. Ямар  таһагта  оробоб.(В  какой  отдел  или  собрание  поступил).

VΙ.      Инвентарна  карточка   бэшэлгэ- заполнение инвентарной карточки

            Зүблөөн  дээрэ   ногоон  кружка  түүхын    музейдэ    үгэхэ   гэжэ   шиидхэгдэһэн   байгаа.   Инвентарна    карточка     зохёолгын     дүрим     булта      мэдэхэ   болобот.  

Гэрэй  даабари:  музейн   хүтэлбэрилэгшэдэй   зүгһөө   инвентарна     карточка      дүүргэн    бэшэхэ.

VΙΙ.     Хэшээлэй  дүн.