Разработка внеурочного мероприятия Наурыз

Қош келдің, Наурыз!

Мақсаты: Наурыз  мейрамы туралы түсінік беру арқылы Қазақ халқының салт -дәстүрін көрсету және оны құрметтей білуге тәрбиелеу.

Көрнекілігі: суреттер көрмесі, гүлдер, ою-өрнектер.

 1 вед.  Армысыздар, халайық!  Ұлыс күні құтты болсын!

 Күлімдеген  шуақты көктеммен бірге қазақ даласына Жаңа жыл келді.

 Жыл басы Наурыз мейрамына  қош келдіңіздер!

  2 вед. Наурыз мерекесі  күн мен түннің теңелген күні. Наурыз жыл басы.  Парсы тілінде Ноу- жаңа, руз- күн ұғымдарын білдіреді екен, яғни наурыз сөзі- жаңа күн дегенді   білдіреді.

1 вед. Халық Наурыз мерекесіне  алдын ала дайындалады. Киіз үйдің іші  ескі заттардан тазартылып, үйге қос шырақ жағылады. Ыдыстардың барлығы айранмен, сүтпен немесе бұлақ суымен толтырылады. Бұл тоқшылықтың белгісі екен.

2 вед.  Мереке сәлемдесуден басталады. Ер адамдар қол қолдасып, амандасса, әйелдер құшақтасып, амандасады.  Сәлемдескен кезде Жасың құтты болсын, Ұлыс  береке берсін, деген тілектер айтылады.

1 вед. Наурыз мейрамы басталғаннан кейін, Наурыз мейрамында даланы Қыдыр ата аралайды екен. Бүгін біздің де ортамызда той думан, Наурыз думан! Мерекемізге Қыдыр ата да келіп жетті ау!  

Кыдыр ата (АЯН): Армысыңдар, балалар, Ұстаздар! Қазақ халқының ұлы мейрамы-Наурыз мерекесі құтты болсын. Бата береді.

Наурыз мейрамы құтты болсын!
Ұлыс оң болсын! Ақ мол болсын!
Қайда барсақ жол болсын!
Ұлы халқым тоқ болсын!
Қайғы уайымы жоқ болсын!
Қуаныштары көп болсын

2 вед  Бүгінгі мереке іс-шарамыз сайыс ретінде өтеді. Сондықтан, бір-бірімізді таныстырайық.

Представление жюри:

Бірінші сайысымызды бастайық! Екі топ өздерің таныстырады: атын, ұранын ұсынады. Оған екі ұпай қойылады.

Бірінші топ: 8 оқушы (А, Г сыныбы)

Екінші топ: 8 оқушы (Б, В сыныбы)

ЕКІНШІ САЙЫС:  Салт дәстүрлер көрінісі  5 ұпай

(Кенжебаев Арман)

Қазағымның салт-дәстүрі жаңғырған,

Тәлімді ой, тәрбие көзін қалдырған.

Салт-дәстүрді ардақтайық, ағайын.

Қазақ атты үлкен, кіші, балдырған.

Бірінші топ:  «Шашу» рәсімі

        Екінші топ:  «Тұсау кесу» дәстүрі

ҮШІНШІ САЙЫС: «Білгірлер» интеллектуалды сайыс

Жиналыппыз сәтті күні бәріміз,

Үлкен, кіші, жасымыз да, кәріміз.

Төрлетіңіз, қадірменді қонақтар,

Қош келдіңіз мынау — сіздің төріңіз

Бірінші топ:  он сұрақ

Екінші топ:   он сұрақ

·        Көктемде қандай мерекелер бар?

·        Қазақ халқы Жаңа жылды қашан тойлайды?

·        «Наурыз» сөзі қай тілден шыққан?

·        Ұлттық тағамдарды атаңдар.

·        Қай гүл Наурыздың нышаны деп саналады?

·        Абайдың шын аты.

·        «Жазғытұры» өлеңін кім жазды?

·        Наурыз көжеге неше тағамдар салынады?

·        Төрт түлік малды атаңдар.

·        «Гость» қазақша сөзі

·        Қонақты отырғызатын орны 

·         Отан туралы мақал.  (Туған жеріне туын тік)

·        Жеті қазынаға не жатады?

·        Көктемнің бірінші гүлі

·        Қандай қазақ халқының салт дәстүрлерді  білесіңдер?

·        Қазақ халқы  аңшылыққа алатын құсы

·        Ұлттық  ойындарды атаңдар

·        Ойында жүретін қойдың сүйегі қалай аталады?

·        Абай әжесі.

·        Қонақ туралы мақал.  (Қонаққа бара білсең, шақыра да біл.)

ТӨРТІНШІ САЙЫС: Өнер сайысы

 Кедеймін деп қысылма,
Өнерің болса қолыңда.
Өнерлінің ырысы
Жарқырап жатыр жолында.
Сайыста ән салайық, би билейік,
Өнермен өрге басып кідірмейік.

Бірінші топ:  би билейді

Екінші топ:   ән салады

БЕСІНШІ САЙЫС: Шешендік өнер сайысы.

Балалар күн жарқын алдағы

Еліме еркіндік орнады

Ал енді қысылмай айтыңдар

Кімдердің бар қандай өнері,

Тамашалайық міне соны.  

Бірінші топ:   тыйым сөздер

Екінші топ:   ырым сөздер

АЛТЫНШЫ САЙЫС:  «Сәнді өмір» сайысы (ұлттық киімдердің үлгісі)

Күн менен түн теңелді,
Жер шуаққа кенелді,
Қуанышта ел енді.
Наурыз келді салтымыз:
Көгерсін деп халқымыз
Көшеге тал егеді.
Наурыз тойы - береке,
Наурыз тойы – жыр – аңыз.

Бірінші топ:   Қазақ халқының ұлттық қыз-келіншектерге арналған киімдерін назарға ұсынады.

Екінші топ:    Қазақ халқының ұлттық ерлерге арналған киімдерін назарға ұсынады.

Әділғазы ұпайларын санап шыққанша, екі топ Наурыз туралы өз өлеңдерін жатқа айтып шығады.

Наурыз құтты болсын! Сау болыңыздар.

2 вед.   Пусть сегодня Қыдыр  ата  посмотрит  как встречают праздник     народы разных стран.

1вед.   Приглашаем на нашу сцену  представителей  из солнечного Таджикистана!

  выступления 5кл.  

Домнышева Валерия Танец 5 б  кл.

2вед.  На  сцену  6 классы – гости из Азербайджана.

5 А класс. Наурыз – Думан  песня

2вед.  На  сцену  7классы –  дагестанцы

 Выступление 5 В кл.  Песня.

 2ВЕД. Выступление 7 Б КЛ.

1 ВЕД.  Наурыз тойы тамаша.

 Наурыз тойы жаңаша.

Табиғатта тамаша

 Тамылжып тұр тамаша

 Наурыз тойы салтанат

 Наурыз тойы- мархаббат

Әр жүректен ән тарап,

 Шаттанады шартарап

Вед.2

В настоящее время Наурыз отмечается., как государственный праздник: 21 марта в Иране, а также в Азербайджане и В Узбекистане-а также в Казахстане-21-23 марта и в Таджикистане 4 дня.

1.  Наурыз тойы жұп жазбай

 Қошеметпен қарсы- алайық

Досқа құшақ ашайық

 Өлең жырға басайық.

Қазақтың бір салты деп тойға шашу шашайық

1 вед. Наурыз келсе – құт келгені халайық

 Есік ашып , шашу шашып ел боп қарсы алайық!

 Приход Әже:   Құтты болсы мереке

                        Болсын думан мереке

                           Осы мейрам бақыт, қуаныш

                      Табыс әкелсін әр шаңыраққа.

                           Шашу- шашу, шашу- шашу

1. Қыс өтіп , қар кетіп шырайлы жаз жетіп

 Шаруаның кеңелген, мейрамы ежелден

 Құтты болсын Наурыз

 Слова Қыдыр – ата: Өнер көрсеткен қызғалдақтарымызға көп – көп рахмет.  Балаларым , ата – бабаларымыздың  салт – дәстүрлерін ұмытпай, ұлыс тойын  өткізіп жатқандарың өте жақсы екен.  Үлкен рахмет.  Ал енді тағы қандай өнерлерің бар.

2 ВЕД. Празднование Наурыз

Сопровождается повсеместным весельем, играми, лошадинными скачками. На сцене танец кара-жорға. Танцуют все

(на сцене 4 В)

Ведущий: Главным ритуальным блюдом этого праздника является блюдо Наурызкөже.

Наурызкөже готовится из 7 ингридиентов, символизирующих 7 элементов жизни: вода, мясо, соль, масло, мука, зерно и молоко. 

1 Вед. : наурызкөжені тойып ішсең, жыл бойы тоқ боласың деген сөз бар емес пе , құрметті достар!

2 Вед: көже едят досыта, чтобы весь следующий год был плодоносным.  К нам на праздник пришли әжелер, они хотят угостить нас традиционным блюдом 

(әжелер угощают детей наурызкөже)

Өлең «Туған жер» 8 В

Әжелер Қыдыр атаға наурызкөжеден дәм татқызады.

Кыдыр ата: Ой рақмет балаларым, талаптарынан нұр жаусын, ата дәстүріміз жалғаса берсін. Көжелерің майлы екен, дәмді екен.

Ал енді, Наурыз тойымыздың батасын берейік.  Қол жайып, қабыл алаңыздар.

Бата

Мейрамдарың құтты болсын

Мерейлерін үстем болсын

Дендерін сау болсын.

Дастарқандарыңыз тәтті болсын

Достарың көп болсын, Ұлыс оң болсын, ақ мол болсын!

Ведущий: Дорогие гости От всей души еще раз поздравляем вас с праздником Наурыз! Желаем Вам здоровья, мира, добра!

Вед: Келесі наурызға сау болыңыздар!