- 15.01.2015
- 4174
- 29
Тақырыбы: Құстар класы.§55.Қауырсын жабынды жануарлар
Мақсаты:
Білім берушілік: Оқушыларға құстрдың құрылысы мен ерекшелігін айтып түсіндіру.
Жорғалаушылармен салыстыра отырып, белгілерін ажырату, құс жұмыртқасымен танысу.
Дамытушылық: Ойлау, сөйлеу, есте сақтау, биология пәніне деген қызығушылығын дамыту.
Тәрбиелік: Табиғатты сүюге, оның берекелі тіршілігін құрметтеуге, ұжымшылдыққа тәрбиелеу.
Сабақ түрі: Ашық сабақ.
Әдіс-тәсілдері: тест, түсіндіру жұмыстары, сәйкесін тап кесте құру.
Құрал – жабдықтар: Құстардың суреттері, : суреттер, үлестірмелі материалдар, көрнекілік топтамалар-слайдтар, Aktivstudio,Рower Point бағдарламасы.
Сабақтың типі: жаңа білімді меңгерту.
Пәнаралық байланыс: география.
Сабақтың барысы:
Амандасу, түгендеу.
Психологиялық дайындық.Табиғат
туралы қысқаша бейне ролик .Оқушыларды бағалау үшін жетондар таратылады.
Үй тапсырмасын тексеру:
1-тапсырма.Кестені толтыру.Санмен тізбектелген белгілердің қай жануарларға тән екенін кестеге толтырыңыздар:
|
Қосмекенділер |
Жорғалаушылар |
Сүйекті балықтар |
|
|
|
|
1.Қарыншасының арасында жартылай пердесі бар.
2.Жүрегі 2құлақшадан,бір қарыншадан тұрады.
3.Терісі құрғақ,мүйізді қабыршақтармен қапталған.
4.Өкпесі арқылы тыныс алады.
5.Өкпесімен де,терісімен де тыныс алады.
6.Таспа тәрізді созылыңқы жұп бүйрегі бар.
7.Жамбасқа жақын орналасқан 2бүйрегі бар.
8.Ми қыртысының нышаны байқалады.
9.Аналь тесігі бар.
10.Клоакасы бар.
11.Іштей ұрықтанады.
12.Түрленіп дамиды.
13.Кеңірдек,ауатамыр мүшелері пайда болған.
14.Омыртқа жотасы:мойын,тұлға,сегізкөз,құйрық бөлімдеріне бөлінген.
15.Алғаш рет кеуде қуысы пйда болған.
16.Қанайналымы 2 шеңберден тұрады.
17.Саусақтарының ұшында мүйізді тырнақтары болмайды.
18.Саусақтарында мүйізді тырнақтары болады.
19.Денесіне аралас қан тарайды.
20.Сырттай ұрықтанады.
2-тапсырма. Тест тапсырмалары
1. Жорғалаушыларды зерттейтін
ғылым.
а) зоология
ә) герпетология
б) биология
2. Жорғалаушылардың жүрегі неше қуысты?
а) 3
ә) 4
б) 2
3. Жорғалаушылар не арқылы тыныс алады?
а) бүйрек
ә) жүрек
б) өкпе
4. Жорғалаушылардың терісі қандай?
а) Тегіс, безді
ә) ірі қабыршақты
б) мүйізді қабыршақты
5. Жорғалаушылар қалай көбейеді?
а) жұмыртқа
ә) уылдырық
б) тірілей
жауабы:1-ә,2-а,3-б,4-б,5-а.
3-тапсырма. Серпіліс сұрақтары
1. Жорғалаушылардың қаңқасының
құрылысы қандай?
2. Жорғалаушылар қалай тыныс алады?
3. Терісінің құрылысы қандай?
4. Ас қорыту мүшелері.
5. Зәр шығаруы қалай жүреді?
6. Қан айналым мүшесі.
7. Қандай отрядтары бар?
4-тапсырма. Биологиялық диктанат
1. Жорғалаушылардың терісі.......... 2. Терісі үнемі өсу кезінде........... 3.
Жүрегі жартылай.......... 4. Жорғалаушылардың сезім мүшесі......... 5. Дара
жынысты..........ұрықтанады. 6. Жұмыртқа салады және............ туады.
Жаңа сабақты түсіндіру
Оқушылардың өз ойларын тыңдау.
Сабақ тақтадағы суреттерді, тұлыпты, қаңқаны пайдаланып түсіндіріледі.
Жүзетін құстар. Ұша алмайтын, мұхит суында тіршілік ететін ұстардың ерекше тобы
– Пингвиндер. Алдыңғы аяқтары суда жүзгенде ескек сияқты. Аяғы тұлғаның артқы
бөлігінде орналасқандықтан денесін тік ұстайды. Антарктидада, Оңтүстік
Американың оңтүстік жағалауында, Австралияда тіршілік етеді.
Құстар – омыртқалы жануарлар. Жер бетінде 8600 түрі бар. Қазақстанда 489 түрі мекендейді. Олардың дене температурасы – тұрақты, жоғары. Құстардың денесі бас, мойын, тұлға бөлімдеріне бөлінген. Құстардың терісі жұқа, әрі құрғақ, бездері өте аз. Құс қауырсындары бүкіл денесін жауып тұрады. Мүйізді өзегі – сояуы, оның екі бүйіріндегі ұсақ шашақ тәрізді түзілістері – пәрі. Пәрі мұрттан және мұртшалардан тұрады. Құстардың асқорыту жүйесі ауыз қуысы жақсүйектері мүйізденген тұмсықтан тұрады. Тістері жоқ, жемнің мөлшері үлкен болса оны тұмсығымен шоқып жейді. Дәнмен қоректенетін құстарда өңеші кеңейіп жемсауға айналған. Бунақденелілермен қоректенетін құстарда жемсау болмайды. Жем бірден өңештен қарынға өтеді.
Құстарды зерттейтін ғылым – орнитология деп аталады. 8600 – ға жуық түрі бар. Қазақстанда 500 ден астам түрі кездеседі.Дене температурасы тұрақты және жылықанды +41,+43градус. Дене бөліктері. Суреттен құстың дене бөліктерін атап көрсету: бас, мойын, тұлға. Қосымша бөліктері: қауырсын, тұмсығы, қанаттары, аяғы, тырнағы құйрық қанаттары. Тақтадан көрсету. Қауырсының құрылысын түсіндіру.
Асқорыту жүйесі.Тұмсық —–өңеш —–жемсау——безді қарын—– етті қарын ——- аш ішек ——-клоака.
Тыныс алуы: Өкпе арқылы тыныс алады. Сонымен қатар қосарлы тыныс алу да тән. Құстар ұшқан кезде өкпеде ауа құрамындағы оттегіне қан екі рет қанығады. Бұл қосарлы тынысалу деп аталады. Дыбысты - көмекей арқылы шығарады.
Көбеюі: жұмыртқа арқылы. Жұмыртқа арқылы іштей ұрықтану арқылы көбейеді. 21 тәуліктен кейін жұмыртқа басып шығарады.
Құстың миы. Құстардың орталық жүйке жүйесі өте жақсы дамыған. Миының көлемі үлкен және алдыңғы ми айқын ми сыңарларына бөлінген.
Шығу тарихы: Құстар – табиғаттың ажары. Олар табиғаттың сұлулық сәнін, сазды әнін келтіреді. Ауыл, орман шаруашылықтарына зиянды бунақденлілермен қоректеніп, пайдасын тигізеді. Белгілі болған ең қарапайым құс – көнеқұс. (археоптерикс). Оның жорғалаушыларға да құстарға да ұқсас белгілері болады. Ол бұдан 150 млн жыл бұрын тіршілік еткен. Ал одан әрі 223 млн жыл бұрын өмір сүрген ілкіқұс (протоавис) осы құстардың арғы атасы болып табылады.
Сергіту сәті: «Қандай құс?» ойыны
1. Баласын аппағым дейтін қандай
құс? (қарға)
2. Қандай құстың тамағы шоқуменен табылған?(сауысқан)
3. Қандай құстың түсіне тары кіреді?(тауық)
4. Қандай құс ұша алмайды?(пингвин)
5. Махамбеттің өлеңіндегі қандай құс?(қызғыш)
6. Қандай құс қорегін түнде аулайды?(үкі, жапалақ)
7. Кез - келген ұяға жұмыртқа салатын қандай құс?(көкек)
8. Қандай құс орман дәрігері?(тоқылдақ)
9. Қандай құстың қазаны бар?(бірқазан)
IV. Қорытындылау.
Сөзжұмбақ
«Құстар»
|
қ |
а |
л |
а |
м |
ш |
а |
|
|||||||||
|
м |
ұ |
р |
т |
т |
а |
н |
|
|||||||||
|
ж |
е |
м |
с |
а |
у |
|
||||||||||
|
т |
ұ |
м |
с |
ы |
ғ |
ы |
||||||||||
|
с |
т |
р |
а |
у |
с |
|
||||||||||
|
қ |
о |
с |
а |
р |
л |
ы |
|
||||||||||
1.Ірі қауырсындардың теріге еніп тұрған бөлігі.қаламша
2.Пәрі мұртшалардан және неден тұрады?мұрттан
3.Өңештің кеңейген жерін:жемсау деп атайды.
4.Құстардың жақсүйектері тұтас мүйізді тақташалармен қапталған.Оны құстардың тұмсығы деп атай ды.
5.Саусағы екеу африкалық құс:страус
6. Құстар ұшқан кезде өкпеде ауа құрамындағы оттегіне қан екі рет қанығады. Бұл қосарлы тынысалу деп аталады.
V.Бекіту.Кім жылдам? «Ағаштар бүршік
жарғанда» ойыны.
Сонымен оқушылар құстар туралы мәліметтер алдық. Енді «Ағаштар бүршік
жарғанда» ойынын ойнаймыз. Мына ағашқа құстарын өзіне қайтарып беруіміз керек.
Ол үшін құстарда жасырылған сұрақтарды бір-бірден шығып, жауап береміз, Сол
арқылы құстарды өз орындарына қоясыздар.
Құстар:
Қауырсын жабынды жануарлар дегеніміз ол – (құстар)
Құстардың дүние жүзінде таралған түр саны қанша? (8600).
Құстарды зерттейтін ғылым – (орнитология)
Құстардың
денесі неше бөлімге бөлінеді?бас,мойын,тұлға.
Құстардың жүрегі неше қуыстан тұрады?4
Құстардың дыбыс шығаруы қандай мүшеге байланысты:көмекей.
Бағалау.Жетондар санына қарап бағалаймын.
Үй тапсырмасын беру. 1.§55.269-274беттер,оқу,түсінік.
2.Өздерің тұратын жердің құстары туралы хабарлама жазып келу.
3.Құстар мен жорғалаушыларды салыстыру
|
қ |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
ұ |
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
с |
|
|
|
||||||||||
|
т |
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
а |
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
р |
|
|
|
||||||||||
Рабочие листы
к вашим урокам
Скачать
Разработка урока по биологии на тему:"Ас адамның арқауы"8 класс
6 650 725 материалов в базе
Настоящий материал опубликован пользователем Тулеуова Асел Кантуреевна. Инфоурок является информационным посредником и предоставляет пользователям возможность размещать на сайте методические материалы. Всю ответственность за опубликованные материалы, содержащиеся в них сведения, а также за соблюдение авторских прав несут пользователи, загрузившие материал на сайт
Если Вы считаете, что материал нарушает авторские права либо по каким-то другим причинам должен быть удален с сайта, Вы можете оставить жалобу на материал.
Удалить материал
Ваша скидка на курсы
40%
Курс профессиональной переподготовки
300 ч. — 1200 ч.
Курс повышения квалификации
36 ч. — 144 ч.
Курс повышения квалификации
36 ч. — 180 ч.
Мини-курс
3 ч.
Мини-курс
3 ч.
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.