МАЗМҰНЫ
1.
Түсіндірме жазба
..................................................................................................4
2.
Тақырыптық жоспар.............................................................................................6
3.
Пәннің мазмұны....................................................................................................8
4.
Оқу әдістемелік жабдықталуы............................................................................11
5.
Оқу жұмыс бағдарламасына енгізілетін өзгертулер мен
толықтырулар........13
1. ТҮСІНДІРМЕ ЖАЗБА
|
Қалыптасатын құзырет:
|
|
Өндіріс
реттілігінің оңтайлы дәрежесіне қол жеткізу, өндірістік
процестердің заңдылықтарын зерттейді, сараптайды, мемлекеттік жүйеде негізіндегі
нормативтік-техникалық және әдістемелік құжаттарды меңгеру қалыптасады.
|
|
Семестрлер,курс,топ
бойынша сағаттарды бөлу
|
|
Семестр 1
|
|
Курс:
|
1
|
|
Мамандығы:
|
1201000- Автомобиль
көлігіне қызмет көрсету,жөндеу және пайдалану
|
|
Оқу-жұмыс
жоспары бойынша оқу уақытының колемі (сағат)
|
|
Жиыны:
|
20 с. оның ішінде:
|
|
Теориялық сабақтар
|
20с.
|
Зертханалық
жұмыстар
|
-
|
Өндірістік оқу және/немесе
практика
|
-
|
|
Бақылау түрі:
|
Емтихан
|
|
Оқу жүргізу орны және кезеңі
|
|
Оқу жүргізу орны:
|
Оқулық кабинет
|
|
Оқу жүргізу кезеңі:
|
Семестр 1
|
|
Оқытуға қажетті құралдар, жабдықтар
|
|
Дидактикалық
материалдар,кітаптар, компьютер, мультимедиялық проектор, т.б.
|
|
Оқытушының
(оқытушылардың) байланыс ақпараты
|
|
Т.А.Ә. : Альчимбаев
Е.Е
|
Тел.: 87072833630
|
Стандарттау және
метрология негіздері пәні бойынша келесі нормативтік құжаттар тізімі
-
Техникалық
және кәсіптік білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті (ҚР Үкіметінің 2012
жылғы 23 тамыздағы №1080 қаулысы).
-
«Техникалық
және кәсіптік білім беру мамандықтары бойынша үлгілік оқу бағдарламалары мен
үлгілік оқу жоспарларын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Білім және ғылым
министрінің 2017 жылғы 31 қазандағы № 553 бұйрығы (238 қосымша).
Мақсаты мамандықты игеру
үшін оқушылардың білімін жаңа шыққан техника негіздері және өндіріс
технологиясы туралы, еңбекті мөлшерде ұйымдастыру үшін арнайы пәнді оқу болып
табылады.
Оқу
бағдарламасының маңызы оқушылардың білім алуы, квалификациясын жоғарлату,
көрсетілген квалификациялық мінездеме.
Өндірістегі
технологияларды және жаңа техниканы, жаттығуларды орындау,
зертханалық-практикалық жұмыстарды жүргізу, есептеу жұмыстарын жүргізу
бағдарлама бойынша қаралған. Сабақ жүргізу кезінде оқушыларға оқу барысында
ауыр жүктемеден және екілеп қайталаудан сақтау керек, оқуға берілген уақытты
дұрыс жоспарлау, анықтама әдебиетке және ғылыми-техникалық өзіндік жұмыстарға
оқушылардың қызығушылығын арттыру, технологиялық құжаттар, жаттығулар мөлшерін
ұлғайту, ғылыми практикалық және есептеу жұмыстарын жүргізу, дайындайтын мамандықтың
спецификасын және базалық мекемелерді есепке алып, еңбек қауіпсіздік
талаптарымен таныстыра отырып, нақты экономикасын және ғылыми мекемесін.
Стандарттау,
метрология және сертификаттау бойынша инженер –өнімдердің сапасын
қамтамасыздандыру және бағалау бойынша маман, ол сондай ақ, техникалық
құрылғыларды (аспаптар, құрал-жабдықтар) қолдану жағдайларын бақылау,
өндірістің қауіпсіздігін қадағалау жағдайында қорларды үнемдеуге қол жеткізу
үшін стандарттар мен нормативтік құжаттарды бекіту қызметін атқарады.
Стандарттар — бұл кез келген
қоғамның өмір сүруінің қажетті шарты. Стандарттар ғылымда, өндірісте,
медицинада, экономикада, құрылыс саласында, өнеркәсіпте айырықша мәнге ие.
Жаһандану дәуірінде стандарттау, метрология және сертификаттаудың
халықаралық маңызы ерекше. Елдер арасындағы табысты сауда-экономикалық
қарым-қатынасты дамыту үшін, ұлттық өнімдер халықаралық нормалар мен
стандарттарға сай болуы шарт.
Метрология — өлшемдер туралы, олардың
бірлігін және өлшеудің дәлдігіне қол жеткізу құралдары жайында ғылым.
Метрологиялық стандарттар көмегімен мамандар практика жүзінде берілген
дәлдікпен нысандардың сандық көрсеткіштерін анықтай алады. Техниканың еш бір
саласы технологиялық процестер мен оларды басқару, сонымен қатар өндірілетін
өнімнің сапасын бақылау жолдарын анықтайтын қабылданған өлшем жүйелерінсіз
жұмыс істей алмайды.
Сертификаттау — бұл өнімдердің (немесе
қызметтердің) бар стандарттар мен нормаларға сәйкестендіруді орнату.
Сертификаттаудың мақсаттары тұтынушылардың құқығын жауапсыз өндірушілерден
қорғауға, өнімдердің адам өмірі мен денсаулығына қауіпсіздігін бақылауда
ұстауға, сонымен қатар, өндіріс орындарының Қазақстан тауар нарығына және
халықаралық ынтымақтастыққа қатысуына жағдай жасауға бағытталған.
Міндеті: қазіргі стандарттарды, техникалық жағдайларды жетілдіруді
және стандарттар бойынша жаңа техника құжаттарын жасап шығаруды, оқып,
үйрену.
Пән аралық байланыс: Физика, салааралық стандарттау, метрология
негіздері.
2.
ТАҚЫРЫПТЫҚ
ЖОСПАРЫ
|
№
р/с
|
Бөлімдер және тақырыптар аталуы
|
Жалпы сағат
|
Теория
|
ЗТЖ
|
Сынау тексерісі
|
Бағалаудың
өлшем шарттары
|
Оқыту
нәтижелері
|
Қажетті оқу материалдары
|
|
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
8
|
9
|
|
|
1.
|
1. Бөлім. Стандарттау негіздері
|
10
|
10
|
|
Карточкалар
Тест
|
Жабдықтары мен тәсілдерін түсіндіру
|
Сапа және стандарттау нысандарын ретке
келтіру тәсілдерін
біледі
|
Дидактикалық
материалдар
Бейнероликтер
Кітаптар
|
|
|
1.1
|
Кіріспе
|
1
|
1
|
|
|
|
1.2
|
Стандарттаудың мемлекеттік жүйесінің негізгі
ережелері
|
1
|
1
|
|
Тест тапсырмалары
|
Сапасына қарай бөлімге қалай бөлінетінің сипаттау
|
|
|
1.3
|
Стандарттарды әдістемелеу тәртібі
|
1
|
1
|
|
|
|
1.4
|
Стандарттау
принціптері және әдістері.
|
1
|
1
|
|
|
|
1.5
|
Салааралық
стандарттардың жүйесі.
|
1
|
1
|
|
Тапсырма
|
Өнімнің ең маңызды параметрлері болып
оның арналуын және қолдану шарттары
|
|
|
1.6
|
Дәлдік шектері
және қондырудың бірыңғай жүйесі.
|
1
|
1
|
|
|
|
1.7
|
Бет жағының
формаларының және өзара орналасуының дәлдігі
|
2
|
2
|
|
Карточкалар
Тест
|
өлшемдік параметрлер мен салмақтық параметрлер
|
|
|
1.8
|
Бет жағының
кедір-бұдырлығы
|
1
|
1
|
|
|
|
1.9
|
Стандарттау,
метрология және сапа бойынша даярлаудың кешенді жүйесі.
|
1
|
1
|
|
Тапсырмалар
|
Пайдалы әсер коэфициентін табу жолдары мен
тәсілдері
|
|
|
2
|
2. Бөлім
Метрология негіздері
|
10
|
10
|
|
|
|
Автокөліктер аспаптарының өнімділігін сипаттаушы
параметрлер
|
Дидактикалық
материалдар
Бейнероликтер
Кітаптар
|
|
|
2.1
|
Өндірісті
метрологиялық қамтамасыз ету
|
1
|
1
|
|
Карточкалар
|
Параметрлер қатарларын стандарттау
процесі
|
|
|
2.2
|
Метрология қызметі
|
1
|
1
|
|
Тапсыр
малар
|
|
|
|
2.3
|
Физикалық өлшем бірліктері
|
1
|
1
|
|
Тест жұмыста
ры
|
|
|
2.4
|
Метрология саласындағы терминдер және анықтаулар
|
1
|
1
|
|
|
|
Тапсырмалар
|
|
|
|
|
|
2.5
|
Өлшеу тәсілдері. Өлшеу ағаттықтары
|
2
|
2
|
|
Тапсырмалар
|
|
|
2.6
|
Өлшем
құралдары және олардың метрологиялық мінездемелері
|
1
|
1
|
|
Тапсырмалар
|
|
|
2.7
|
Өлшем
құралдарының салыстырмалы мінездемесі
|
1
|
1
|
|
Карточкалар
Тест
|
Техникалық регламентті әзiрлеу, сараптау, қабылдау, өзгерту және оның
күшiн жою ерекшелiктерi
|
Реттеуші релені біледі .
|
1.Дидактикалық
материалдар
2.Бейнероликтер
3. Кітаптар
|
|
|
2.8
|
Жөндеуді
ұйымдастыру, жүргізу және өлшем құралдарын тексеру тәртібі
|
2
|
2
|
|
|
|
|
Барлығы:
|
20
|
20
|
-
|
|
|
|
|
|
3. ПӘННІҢ МАЗМҰНЫ
Бөлім 1.Стандарттау негіздері
1.1Кіріспе
Стандарттау және метрологияның дамуына қысқаша
тарихи шолу жасау. Тағайындау және мазмұны. Стандарттау және метрологияның
басқа білім салаларымен өзара байланысы. Осы мамандық бойынша даярлау үрдісінде
пәннің рөлі және алатын орны.
1.2 Стандарттаудың Мемлекеттік
жүйесінің негізгі ережелері. ҚР. Ст. 1.2-93 «Стандарттарды құрастыру тәртібі» ҚР. Ст. 1.5-93
«Стандарттарды құрастыру, мазмұндау, рәсімдеу және олардың мазмұны», ҚР. Ст.
1.4-93 «Кәсіпорынның стандарты» Жалпы ережелер» ҚР. Ст. 1.0-93 «Негізгі
ережелер». «ҚР Мемлекеттік стандарты»
1.3. Стандарттарды даярлау тәртібі
Стандарттарды даярлауды жоспарлау және
ұйымдастыру. Стандарттарды даярлау сатылары.
1.4. Стандарттау принціптері және әдістері
Стандарттардың жүйелілігі, жинақтылығы, өзара
алмасуы, байланыстылығы, ықшамдылығы, болашағы болуы. Агрегатталуы, бейімделу,
түрлену. Артықшылығы бар сандар жүйесі, параметрлік қатарлар. Стандарттаудың
озуы, болжау. Стандарттау жұмыстарының экономикалық тиімділігі.
1.5 Салаарлық стандарттардың
жүйесі.
Құрам және тағайындау, мемлекеттік
емес ұйымдастырушы-техникалық және жалпы техникалық стандарт негізін қалайтын
сала аралық кешендердің құрылуына және олардың құрастыруға қойылатын жалпы
талабы.
1.6 Дәлдік шектері және қондырудың
бірыңғай жүйесі
Негізгі ұғымдар және анықтаулар;
бөлшектердің түйіндестірілетін және бос үсті жақтары. Түйіндестердің қамтылатын
және қамтитын өлшемдері: номиналды, нақты және шекті өлшемдер. Өлшемнің
ауытқуы, дәлдік шегі. Нақты өлшемнің дайындық шарты.
1.7 Бет жағының формаларының және
өзара орналасуының дәлдігі.
Формалардың ауытқулары және қондырудың
классификациясы және бет жақтарының орналасуы. Сызбалардағы шартты белгілеулер.
1.8 Бет жағының кедір-бұдырлығы.
Кедір-бұдырлықты анықтау. Бет
жағының кедір-бұдырлығының бет жақ сапасына әсері. Кедір-бұдырлығын белгілеу
және сызбаларда белгілеу ережелері.
1.9 Стандарттау, метрологиялық
және сапа бойынша даярлаудың кешендік жүйесі..
Бұл жүйеде аталған оқу орнының кәсіпорын
стандарты келесі құжаттар негініде оқытылады:
1.Стандарттау, метрология және арнайы оқу
орындарына арналған өнім сапасына саласындағы мамандарды үздіксіз даярлау
бойынша әдістемелік ұсыныстар.
2.ҚР Білім Министрлігінің №405 16.09.1993 ж.
«ҚР Білім Министрлігі жүйесіндегі стандарттау және метрология қызметтері туралы
ережелерді бекіту туралы» бұйрығы.
Бөлім 2.
2.1 Өндірісті метрологиялық
қамтамасыз ету.
Метрологиялық қамтамасыз ету.
Өлшем бірлігін қамтамасыз етудің Мемлекеттік жүйесі. Негізгі мақсаттар және
міндеттер. Метрологиялық қамтамасыз етуді жоспарлау.
2.2 Метрологиялық қызмет
Мемлекеттік метрология қызметі.
Мемлекеттік метрологиялық қызмет. Метрологиялық қамтамасыз етуді жоспарлау.
2.3 Физикалық өлшемдер бірліктері
Физикалық өлшемдердің бірліктері.
Шамалар және олардың бірліктері. Физикалық шамалар жүйелері. Негізгі және
туынды шамалар. Бірліктер жүйесін құрастыру.
2.4 Метрология саласындағы
терминдер және анықтаулар.
Өлшем бірлігін
қамтамасыз ету саласындағы сарапшы-аудитор. стандарттау, сәйкестiктi растау және
аккредиттеу жөніндегі халықаралық және өңiрлiк ұйымдарда Қазақстан
Республикасының атынан өкiлдiк етедi, халықаралық және өңiрлiк стандарттау,
сәйкестiктi растау нәтижелерiн өзара тану жөніндегі жұмыстарға қатысады;
2.5 Өлшеу тәсілдері. Өлшеу
ағаттықтары.
Өлшеу барысындағы
қателіктер «Қазақстан Республикасындағы мемлекеттік бақылау және қадағалау
туралы» Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес техникалық және жалпы техникалық стандарт
негізін қалайтын сала аралық кешендердің құрылуына және олардың құрастыруға
қойылатын жалпы талабы.
2.6 Өлшем құралдары және олардың
метрологиялық мінездемелері.
Мемлекетаралық стандарттарды
стандарттау, метрология және сертификаттау жөніндегі Мемлекетаралық Кеңес
(МГС), ал құрылыс саласында арнайы стандарттау, техникалық нормалау және
сертификаттау техникалық және жалпы техникалық стандарт негізін қалайтын сала
аралық кешендердің құрылуына және олардың құрастыруға қойылатын жалпы талабы.
2.7 Өлшем құралдарының
салыстырмалы мінездемесі.
Қазақстан Республикасының
мемлекеттік стандарттарын мемлекеттік басқару органдары, заңды тұлғалар,
стандарттау жөніндегі комитеттері. Стандарттарды әзірлеуге өнімнің
технологиясын әзірлеуші, шығарушы және тұтынушылардың өкілдері,
ғылыми-техникалық және инженерлік қоғамдар, тұтынушылар қоғамдарының өкілдері
туралы жалпы мәліметтер.
2.8 Жөндеуді ұйымдастыру, жүргізу
және өлшем құралдарын тексеру тәртібі.
- стандарттау нысандарына қазіргі күнгі
практикада қол жеткен нормалар мен талаптардың деңгейінен жоғары, алдыңғы
уақытта оңтайлы болады деп болжанатын деңгейде нормалар мен талаптар тағайындау.
4.ОҚУ
ӘДІСТЕМЕЛІК ЖАБДЫҚТАЛУЫ
4.1.Модульдіңбақылау парағы«Автомобилдің электр
жабдықтарын жөндеу және диагностикалау»
|
ТЕКСЕРУ
СЫНАҒЫНЫҢ ТҮРІ
ОҚЫТУ НӘТИЖЕЛЕРІ/
БАҒАЛАУ КРИТЕРИЙЛЕРІ
|
тест
|
ЗПС қорғау
|
тапсырма
|
Реферат
|
Бақылау жұмысы
|
СӨЖ
|
Іскерлік ойын
|
|
1.Бөлім . Стандарттау негіздері
|
|
ü
|
ü
|
|
|
|
|
|
2.Бөлім. Метрология негіздері
|
|
ü
|
|
|
|
|
|
|
Барлығы
|
4
|
11
|
2
|
6
|
1
|
3
|
1
|
4.2 Рефераттар, баяндамалар, курстық жұмыс
1. Реферат тақырыбы: «Халықаралық
стандарттаужүйесі»
2. Реферат тақырыбы: «Озық стандарттаудың басқа
әдістерден»
3. Реферат
тақырыбы: «ҚР «Техникалық реттеу туралы» Заңы
бойынша Қазақстан Республикасының аумағында қолданылатын стандарттау жөніндегі
нормативтік құжаттарға»
4.Реферат тақырыбы «Мемлекетаралық стандарттар (ГОСТ) ТМД мемлекеттерінің стандарттау
жөніндегі мемлекетаралық техникалық комитеттермен (МТК).»
Баяндама тақырыбы.
1. Өлшем бірлігін қамтамасыз етудің
Мемлекеттік жүйесі..
2. Қазақстан Республикасы
өлшем бірлігін қамтамасыз етудің Мемлекеттік жүйесінің техникалық негізін
3. Шама
бірліктерінің мемлекеттік эталондары және Қазақстан Республикасы Метрология
қызметтері қолданатын шама бірліктерінің эталондары жүйесі;
4.3 Тесттік тапсырмалар
4.1 «Стандарттау және метрология негіздері» пәнінен
тесттік тапсырмалар
4.2. Сабақтың көрнекілігі және ОТЖ
1. Плакаттар,
сұлбалар.
2. Оқулықтар,
үлестірмелі материалдар.
3. Компьютер,
мультимедиялық проектор.
4. Бейнежазбалар, слайдтар.
4.3 Ұсынылатын әдебиеттер тізімі
А) Негізігі әдебиет:
1. Основы стандартизации, метрологии, сертификации и
менеджмента качества. Учебное пособие под редак. Тазабекова Алматы.: 2003 г.
- 450 с.
2 Техникалық реттеу туралы ҚР заңы (2004 жылдың 9 қарашасы № 603 -11
(05.07.2008 ж. өзгерістер мен толықтырулармен)
Б) Қосымша әдебиет:
1 Жанзақов М.М., Мырзабек К.А. Стандарттау –
Қызылорда, «Тұмар», 2007 ж. – 224 б.
2 Ракымжанова М.Т. Стандарттау,
сертификаттау және метрология негіздері– Астана, «Фолиант», 2008 ж.
5. 201__-202__
оқу жылында жұмыс бағдарламасына өзгертулер мен толықтырулар
Жұмыс бағдарламасына
мынадай өзгертулер енгізілді:
1. 201__ - 201__ оқу
жылына:
________________________________________________________________
________________________________________________________________
2. 202__
- 202__ оқу жылына:
________________________________________________________________
________________________________________________________________
3. 202__
- 202__ оқу жылына:
________________________________________________________________
________________________________________________________________
Жұмыс бағдарламасы пәндік
циклдік комиссия мәжілісінде қаралған және енгізілген өзгертулер бекітілген №_1_
хаттама «___» ______2018__ж.
ПЦК жетекшісі
____________Ниязов М.
(қолы)
