САбақ жоспары "Бір айнымалысы бар сызықтық теңдеу" 6 сынып

 6  «б» сынып

Күні  20.01.2014 ж.

Сабақтың   тақырыбы:  Бір   айнымалысы  бар  сызықтық  теңдеу.

Сабақтың  мақсаты :

Білімділік: Бір айнымалысы бар сызықтық теңдеулермен  таныстыру, олар туралы  ұғым беру     және  шешуін үйрету

Дамытушылық: Теңдеу ,  алгебралық өрнек  рационал  сандарға  амалдар  ұғымын  тереңдету.Логикалық ойлау қабілеті мен есептеу дағдыларын жетілдіру, өз бетінше еңбектену, белсенділіктерін арттыру, пәнге қызуғушылығын ояту, оқушылардың құзыреттілігін қалыптастыру.Функционалдық  сауаттылығын  арттыру.

Тәрбиелік:   Оқушыларды дәлдікке, ұқыптылыққа, жылдамдылыққа, ептілікке  тәрбиелеу.

Сабақтың түрі:  Жаңа сабақ

Сабақтың әдістері:баяндау түсіндіру   есептер шығару

Сабақтың көрнекілігі: интербелсенді тақта, кітап

Сабақ барысы:   І Ұйымдастыру кезеңі:

Үй тапсырмасын тексеру:

814 

1)     a (b+c) = ab  +ac

2)    1,2 (a+3) = 1,2a + 3,6

3)    10a  -  12a – 3 =  -2a – 3

4)    0,25a * 9b  = 2,25 ab

5)    1,5a  * -3b  = -4,5ab

6)    4 ab – 2ac = 2 * (2 b – c).

815

1)    4 (7-5x)-(12-20x)= 28-20x-12+20x=16

2)    2(3x-y)-(5x-2y)=6x-2y-5x+2y= x

3)    6(x+2y)-3(2x+y)=6x+12y-6x-3y=9y

4)    5(4x+y)-2(x-y)=20x+5y-2x+2y=18x+7y

817

1)     -0,8a*0,45b*(-c)=0,36 abc

2)    m(-0,75n)*(-0,6k)= 0,45mnk

3)    3(1,6x- 0,7y) – 1,8 x + 0,1 y=4,8x – 2,1 y -1,8x + 0,1y = 3x – 2 y

4)    -5 (0,9m – 1,1n) – 1,5m+1,9 n = -4,5 m + 5,5 n -1,5 m + 1,9 n = - 5,5 m + 7,4 n

Өткен  тақырыптарды  қайталауға  арналған  сұрақтар

1.Жақша  алдында  «+»  таңбасы  болса,  жақша  қалай  ашылады?

2.Жақша  алдына  «-»  таңбасы  болса,  жақша  қалай  ашылады?

3. a(b+c)   көбейтіндісіндегі  жақшаны  қалай  ашып  жазу  керек?

4. Ұқсас  қосылғыштар  дегеніміз не?

  Жаңа   тақырыпқа    дайындық

  3x=9                        -5x=-25                  23x =46            -14x= 28

  1,2x=3,6                  -1,5x =  4,5             -25x = -100       15x= -75

ІІ Жаңа сабақ :

ах=в түріндегі теңдеу (мұндағы х айнымалы, а және в –қандай да бір сандар) бір айнымалысы бар сызықтық теңдеу деп аталады.

Түбірлері  бірдей  теңдеулер  мәндес  теңдеулер  деп  аталады.

4(х-3)=0  мен 4х-12=0 теңдеулері  мәндес  теңдеулер

Теңдеулерді  түрлендіріп ,  ах =b түріне  келтіру  үшін  теңдеулердің  мынадай  қасиеттері  пайдаланылады.

1 қасиет

Теңдеудегі  қосылғыштың  таңбасын  қарама – қары  өзгертіп ,   оны  теңдеудің  бір  жағынан  екінші  жағына  көшіргенде  теңдеу  мәндес  теңдеуге  түрленеді.

2 қасиет

Теңдеудің  екі  жағын да  нөлден  өзге  бірдей  санға  көбейткенде  немесе  бөлгенде  теңдеу  мәндес  теңдеуге  түрленеді.

4x+3=x+5,1                                  

 4x-x=5,1-3                      1  қасиет бойынша

3x=2,1                             2  қасиет бойынша

x=0,7                             0,7  -  теңдеудің  түбірі

Бір айнымалы бар сызықтық теңдеуді шешу үшін :

-теңдеудің анықталу аймағы өзгермейтіндей етіп, оның бір жақ бөлігін немесе екі жақ бөлігін де теңбе –тең түрлендіріп ықшамдау керек;

-айнымалысы бар мүшелерді теңдеудің сол жағына, бос мүшелерді теңдеудің оң жағына жинақтау керек;

-теңдеудегі ұқсас мүшелерді біріктіріп, теңдеуді ах=в түріне келтіру керек;

-теңдеудің екі бөлігін де айнымалының коэффициентіне бөліп, теңдеудің х=түбірін табу керек;

ах=в  теңдеуін  шешудің  үш   жағдай  бар:

1 .   a ≠ 0  , болса теңдеудің    бір ғана  түбірі  бар    x=        

  Мысалы  :  2,3x= 9,2

                      X=

2. a= 0 ;    b ≠0      0x = b   болса ,  теңдеудің  түбірі  болмайды.

   Мысалы :    7x+3=7x+5

                        7x-7x=5-3

                        0 x=2

                        x ≠

3. a=0 ; b=0    болса     0x=0   теңдеудің  түбірі  кез келген  сан

Мысалы  :   2x+x – 5 = 3x - 5

                         3x-3x = 5-5

                              0x=0

Шығарылатын  есептер:

  № 835

1)     2x+17 =22+3x             3)  25-4x=12-5x              5)  21x+45 =17+14x

  № 836

1)    3,4x - 4= 4,8 - x              3)  5- 3x= 2x-8                   5) 1,5x+8=3,1x+16

  №837

1)   x=  x +1                         3)  x -  =    x                5)  y - = y

Бекіту

Сәйкестендіру  тесті

Теңдеуді шешіңіз:

1)    х+5=7                             5

2)    Х-2=3                             -3

3)    Х+8=11                          -2

4)     -6x=-48                         -8   

5)    13x=-39                          2

6)    3,6x=-7,2                        3

Үйге  тапсырма № 835- 837 ( 2,4,6), 838

Оқушыларды  бағалау.