Сабақ жоспары Математика "Өнімділікке берілген есептер"

Сабақтың  тақырыбы: Өнімділікке берілген есептерді шығару

Сабақтың мақсаты: егін шығымдылығына (өнімділікке шығарылатын есептердің өр түрі) берілген әртүрлі есептерді шығару дағдысын ңалыптастыру; есептеу дағдысын жетілдіру.

Пәндік нәтиже: оңушылар өнімділікке берілген есептің жаңа түрін біледі, формуласымен танысады.

Тірек білім, білік, дагдыларын белсендіру.

Математикалық диктант: «Өрнектер қүр».

• Бір сыныпта а оқушы бар, екіншісіндегі оңушы саны одан 5 есе артың. Екі сыныпта неше бала бар?

• Сабақтан кейін сыныпта й оқушы қалды. Алдымен г оқушы кетіп қалды, содан соң тағы 2 бала кетті. Сыныпта ңанша бала қалды?

• Қызыл раушангүлдің т данасы, сары раушангүлдің п да-насы, ал аң раушангүлдің ь данасы жүлып алынды. Оның бәрінен 5 дана гүлшоң жасалды. Неше гүлшоң жасалды?

• Бір данасын 8 теңгеден 16 тәтті тоңаш пен а теңгеге торт са-тып алынды. Оларға барлығы ңанша аңша төленді?

• Үш бумада к дана дәптер бар. 2 бумада неше дәптер бар?

Жаңа білімді белсендіру.

№2 есепті сыныппен бірге шығарамыз. Таңтаға барлың форму-лалар мен үшбүрыш-жаднамалар жазылады (демонстрациялың материалдағы кестелерді пайдаланамыз).

Содан соң егін жинау туралы әңгіме өткізіңіз. Егістікте не өседі, оны ңалай жинайды? Әрі ңарай «астың, егін шығым-дылығы» деген үгымды түсіндіруге кірісіңіз.

Сынақ тапсырма. №3-тің алғашңы жолын шығару.

Балалар ңанша тырысса да мүны жасай алмайды, себебі «егін шығымдылығы» үғымын және ңажетті формулаларды білмейді. Онда мынадай маңсат ңойылады: «егін шығымдылығы» үғымын, сөйкес формулаларды «аныңтау», егін шығымдылығына берілген есептерді шығаруға үйрену.

Жаңа есеп тцрлерімен танысу.

' щ-8 Жиын-терім	Шығым-дылық (т) т = М: s	Егіс алңабының ауданы (5) s = М:т	Осы ауданнан жиналған егін көлемі (М) М = т-s
Бидай	6 ц/га	100 га	?
Мақта	15 ц/га	?	1500ц
Картоп	?	50 га	500 ц

Дауыстап айтып тцсіндіру:

-  Егін шығымдылығын ңалай табуға болады? (Жауаптардың нүсңаларын дайындау.)

Дүрыс жауап: «Егін өнімділігін табу үшін өнім массасын ауданға бөлу қажет.» Егістіктің өрбір гектарынан 270 центнер көкөніс жинады. Көкөністердің өнімділігін жаз:

- Егін шығымдылығы бір гектардан 270 центнер өнім. Жазамыз: 270 ц/га

Есептегі мәліметтермен кестені толтыр жэне шыеар:

а)  Фермер ауданы 25 га бидай егістігінен 35 ц/га шығым-дылыңпен ңанша өнім алады?

б)   Ауданы 18 м² жүйектен 108 кг ңүлпынай жиналды. Қүлпынайдың шығымдылығы ңандай?

Бастапқы бекіту. №4 (а) немесе (ә) нүсңалары бойынша шы-ғарылады, оңушылар есептің шешуін таңтаға шығып немесе ор-нында отырып түсіндіреді.

а) 400 + 600 = 1 000 (п.) - екі гүлкөмбеге отырғызылды.

1 000 : 50 = 200 (п./м²) - шығымдылық.                             

400 : 200 = 20 (м²) - бірінші гүлкөмбенің ауданы.

600 : 200 = 30 (м²) - екінші гүлкөмбенің ауданы.                     

ө) 1-төсіл.

10 • 3 = 30 (кг/м²) - екінші фермер еккен егін шығымдылығы.

10 • 900 = 9 000 (кг) - бірінші фермердің жинап алған егіні.

30 • 900 = 27 000 (кг) - екінші фермердің жинап алған егіні.

27 000 - 9 000 = 18 000 (кг) - екінші фермер артың жинады.

2-тәсіл.

10-3 = 30 (кг/м²) - екінші фермер еккен егіннің шығымдылығы.

30 - 10 = 20 (кг/м²) - екінші фермер еккен егіннің өнімділігі осынша артың.

20 • 900 = 18 000 (кг) - екінші фермер артың жинап алды.

Есепте әртүрлі тәсілмен шығару туралы шартты белгі жоң. Өйткені бірге орындауға немесе жаңындау жылдамдығына бе-рілген есептерге үңсастығы оңушылар үшін өте ңиын.

№9 логикалың есепті ңосыңыз. Өзеннің тар жерінде бір ғана тепло-ход сыятын ңойнау бар. Суретте дөң-гелекпен бейнеленген теплоходтар-дың екеуі бір бағытта, ал екеуі ңарсы бағытта келе жатыр. Олар соңты-ғыспай өте ала ма?

Өткен материалмен жұмыс.

Оқушылардың көбейту мен бөлу амалдарын меңгеру, есеп шығару дағдыларын ескере отырып, мүғалім оңулыңтағы тап-сырмаларды өз ңалауынша ңолданады.

Үй жцмысы. №5. Шығармашылың деңгейге арналған тапсырма: №7.