Сабақ жоспары "Темірдің маңызды қосылыстары" 9 сынып

Күні
Сабақтың тақырыбы	Темірдің маңызды қосылыстары. №6 лабораториялық тәжірибе «Темірдің (ІІ) және (ІІІ) гидроксидтерін алу және оның қасиеттерін зерттеу»
Сабақтың мақсаты	Білімділік: Металл жөнінде алған теориялық білімді нақтылау,                 темірдің  қосылыстарын табиғатта таралуы, қолданылуы, физикалық, химиялық қасиеттері жайлы білім беру. Дамытушылық: Өз бетінше ойлап , өз ойларын ғылыми түрде жеткізу дағдысын, жан-жақты білімдерін дамыту. Тәрбиелік: Шығармашылық ізденістерін, іскерлік дағдыларын, пәнге, білімге қызығушылықтарын арттыра отырып өз бетімен  білім ала білуге тәрбиелеу.
Күтілетін нәтижелер	Темір қосылыстарын және олардың қасиеттерін сипаттайды;  Темір тұздарына сапалық реакцияны біледі
Қолданылатын әдіс- тәсілдер	Диалогты оқыту: сұрақ қою, әңгімелесу; Сыни тұрғыдан ойлауға үйрету: танымдық тапсырмалар . Оқуды және оқыту үшін бағалау: бағалау парағы АКТ-ны қолдану: таныстырылым жасау, танымдық тапсырмалар, зертханалық жұмыс. Реактивтер: натрий гидроксиді, темір (ІІ) хлориді, темір (ІІІ) хлориді, күкірт қышқылы
Сабақ түрі	аралас
Сабақ барысы:
Сабақ кезеңдері	Мұғалім әрекеті	Оқушы әрекеті
Ұйымдастыру кезеңі 3 минут	Сынып оқушыларына  жағымды ахуал туғызу, назарын сабаққа аудару. Бағалау парактары таратылады. «Айқыштар мен нөлдер» ойын арқылы оқушыларды екі топқа бөлу. Темірдің (ІІ) қосылыстарын анықтау. Fe H2 O FeS Ca FeSO4 CaO FeO Cl FeCl3 Темірдің (ІІІ) қосылыстарын анықтау. CaCl2 FeCl3 FeSO4 SO2 Fe2 (SO4)3 Cl2 ZnO Fe  (NO3)3 NaOH Ойын арқылы сабақтың тақырыбын айтады.	«Жүректен-жүрекке» стратегиясы бойынша оқушылар бір-бірлеріне жылы лебіздерін білдіреді. Темірдің қосылыстарын анықтау арқылы екі топқа бөлінеді. Сабақтың тақырыбын анықтау.
Үй жұмысын тексеру  10 минут	№1 тапсырма Химиялық элемент ретінде темірге жалпы  сипаттама беру: 1.Реттік нөмірі, период, топ және топша 2.Ядроның заряды және құрамы 3.Сыртқы энергетикалық деңгейдегі электрондық формуласы 4.Тотығу дәрежесі №2 тапсырма Қателерді тауып коэффициенттерді қою: 1.      Fe +  S→  Fe S 2.      3Fe +  2O2 →  Fe3 O4 3.      2Fe +3СI₂  → 2FeCI₃ 4.      Fe + 2HCI  → FeCI₂ + H₂ 5.      Fe + H₂SO₄ → FeSO₄ + H₂ 6.      Fe + CuCl2→  Cu + FeCl2 7.      3Fe+ 4H2 O (буы) → Fe₃O₄ + 4H2	Әр оқушы  бір-бірден тақтаға шығып сұрақтарға жазбаша жауап береді. Оқушылар тақтаға шығып коэффициенттерді жазады.
Жаңа сабақты түсіндіру кезеңі 10 минут 10 минут	Темірге тотығу дәрежелері +2 және +3 болатын екі қатар қосылыстар тән: оксидтер: FeO, Fe2 O3,  Fe3 O4 гидроксидтер: Fe(OH)2 Fe(OH)3 тұздар (+2) (+3)-  еритін және ерімейтіндер: Fe(NO3 )2,  FeCL3,  Fe2 (SO4)3 , FeS….. Темірдің ең маңызды өнеркәсіптік кеңдері: қызыл теміртас (гематит - Fe2O3;    құрамында 70 %-ға дейін Fe бар) магнитті теміртас (магнетит - Fe3O4; құрамында 72,4 %-ға дейін Fe бар) Қоңыр теміртас  (лимонит  - Fe2О3*пН2О; құрамында 65% -ға дейін Fe бар) железный шпат  (сидерит – FeCO3 құрамында 48%-ға дейін Fe бар) Оқушыларға оқулықты пайдаланып жоспар бойынша жұмыс жасайды. 1 топ. №1 тапсырма FeO химиялық қасиеттері 1)       қышқылдармен: FeO + 2HCl=FeCl2 + H2O 2) белсенділігі жоғары металдармен: 3FeO + 2Al = 3Fe + Al2O3 2 топ. №1 тапсырма Fe2O3  химиялық қасиеттері 1)  қышқылдармен әрекеттесуі: Fe2O3 + 3H2SO4=Fe2(SO4)3 + 3H2O 2)  белсенділігі жоғары металдармен Fe2 O3 + 3Mg=3MgO +2Fe №6 лабораториялық тәжірибе «Темірдің (ІІ) және (ІІІ) гидроксидтерін алу және оның қасиеттерін зерттеу» 1 топ №1 тәжірибе. Темір (ІІ) хлориді бар  сынауыққа сілті ерітіндісін абайлап құйып темір (ІІ) гидроксидтерін алыңдар.Түзілген тұнбаларды салыстырып,  сипаттаңдар. №2 тәжірибе.Бірінші тәжірибеде алынған  темір (ІІ) гидроксидін екіге бөліп, біріншісіне тұз қышқылы, екіншісіне натрий гидроксиді ерітінділерін құйындар. Қандай өзгеріс болды? Іс жүзінде асқан реакция теңдеуін молекулалық және иондық түрде жазыңдар. 2 топ. №1 тәжірибе. Темір (ІІІ) хлориді бар екі сынауыққа сілті ерітіндісін абайлап құйып темір (ІІІ) гидроксидтерін алыңдар.Түзілген тұнбаларды салыстырып,  сипаттаңдар. №2 тәжірибе.Бірінші тәжірибеде алынған  темір (ІІІ) гидроксидін екіге бөліп, біріншісіне тұз қышқылы, екіншісіне натрий гидроксиді ерітінділерін құйындар. Қандай өзгеріс болды? Іс жүзінде асқан реакция теңдеуін молекулалық және иондық түрде жазыңдар.	Алған білімдерін пайдаланады, сараптайды, топпен ақылдасады, сыни ойлайды. Оқушылар топ болып берілген тапсырманы орындайды. Қауіпсіздік техника ережесін ескертіп, эксперимент жасайды. Реакция теңдеулерді  молекулалық, иондық және қысқартылған иондық түрінде жазу.
Бекіту  тапсырмалары  7 минут	Оқулықпен жұмыс №7 тапсырма.Темірдің массалық үлесі қайсысында көп: темір (ІІ) оксидінде ме, әлде темір (ІІІ) оксидінде ме? Берілген:               Шешуі: 1)FeO                     1) Mr(FeO)=56+16=72 2)Fe2O3                                         Ar(Fe)           =     56 т/к:                       w (Fe)=Mr(FeO)            72    *100%=77,8% 1)w (Fe)-? 2)w (Fe)-?                                                2) Mr(Fe2 O3)= 56*2+16*3=160              Ar(Fe)*2                       56*2 w (Fe)=Mr(Fe2 O3) *100%=160    *100%=70% Жауабы: темірдің массалық үлесі FeO көп.	Оқушылар тапсырмаларды орындайды, бірін бірі тексереді
Рефлексия 3 минут	Сабақтан алған әсерлерін анықтау үшін оқушыларға 6 түрлі қалпақ кигізіп ойларын тыңдау. Ақ қалпақ. Бүгінгі сабақта сен қандай белгілі және қажетті ақпаратты ұғып алдың. Сары қалпақ. Бүгінгі сабақта  позитивті жағын бөліп алып және неліктен позитивті екенін айтып бер. Нақты не нәрсе жақсы, пайдалы, тиімді айтып қана қоймай түсіндіру қажет. Қара қалпақ. Бүгінгі сабақта ненің қиын, түсініксіз, мәселе тудыратын сәттерді  анықтап және себебін түсіндіріп бер. Қызыл қалпақ. Бүгінгі сабақта сезімді, болжамды және ішкі түйсікті айтып бер. Жасыл қалпақ. Бүгінгі сабақта жаңа әдіс, факт немесе басқа әдіс-тәсілдерді қалай қолдануға болады? Осындай жаңалықты енгізу үшін не істеу керек? Көк қалпақ. Бүгінгі сабақта қандай жетістектерге қол жеткіздің? Келешекте не істеу керек?	Оқушылар 6 түрлі қалпақ киіп өз ойларын ортаға салады
Бағалау 1 минут	Бағалау парақшасы арқылы жалпы ұпай санап баға қойыңдар.	Бағалау парақшасындағы ұпайларды санап, өздеріне баға қояды.
Үйге тапсырма 1 минут	§38 оқу, мазмұндау, 169 бет №6 тапсырма	Күнделікке үй тапсырмасын жазып алады.

Солтүстік Қазақстан облысы

Ғ.Мүсірепов ауданы

КММ «Салқынкөл орта мектебі»

Ашық сабақ

«Темірдің маңызды қосылыстары»

9 сынып

Өткізген: биология және химия

 пәні мұғалімі Минашева А.У.

2015-2016 оқу жылы

«Темірдің маңызды қосылыстары» атты ашық сабаққа өзіндік талдау

Сабақтың мақсаты: Білімділік: Металл жөнінде алған теориялық білімді нақтылау,                 темірдің  қосылыстарын табиғатта таралуы, қолданылуы, физикалық, химиялық қасиеттері жайлы білім беру.

Дамытушылық: Өз бетінше ойлап , өз ойларын ғылыми түрде жеткізу дағдысын, жан-жақты білімдерін дамыту.

Тәрбиелік: Шығармашылық ізденістерін, іскерлік дағдыларын, пәнге, білімге қызығушылықтарын арттыра отырып өз бетімен  білім ала білуге тәрбиелеу.

Оқытудың тәтижелері: Темір қосылыстарын және олардың қасиеттерін сипаттайды;

 темір тұздарына сапалық реакцияны біледі.

Сабақта тақырыпты қайталау  топпен жұмыс (белсенділіктерін арттыру) үшін, ойын элементтері (қызығушылығын, ойлау, есте сақтауын дамыту) үшін пайдаланылды. Бұл сабақ  - өткен сабақты бекіту.

Алға қойған мақсат біреу болғандықтан сабақтың әр кезеңдері, бір – бірімен байланысып, жүйелі қорытындыланып өз уақытында өтті.

Оқыту мен оқудағы жаңа тәсілдер, сыни тұрғыдан ойлауға үйрету, оқыту үшін бағалау және оқудағы үшін бағалау, ақпараттық-коммуникативтік технологияларды оқыту, дарынды және талантты балаларды оқыту, оқушыларды жас ерешеліктеріне сәйкес оқыту және оқу, оқытудағы басару және көшбасшылық модульдерді пайдаланып өткенді қайталауда оқушылардың ойын, қиялын, есте сақтау дағдысын қалыптастыру қарастырылды.

Ынтымақтастық атмосферасын қалыптастыру үшін оқушылар бір-біріне жылы лебіздерін білдірді. «Айқыштар мен нөлдер» ойын арқылы оқушылар екі топқа бөлінді.

Сабақта интерактивті тақта белсенді пайдаланды.

Қызығушылығын ояту үшін оқушылар тақырып бойынша эксперимент жасады.

Бағалау парақшасы арқылы оқушылар жиналған баллдар бойынша өздеріне баға қойды.

«5» алған оқушылар- Назымбек Ақжол,Казисова Дина.

«4» алған оқушылар – Сабитова Жанеля, Минашева Айдана, Назымбек Ақбота, Сагындық Дамир

«3» алған оқушы –Кобжасаров Дархан

Жоспарлап келген жұмыс түрлері толығымен іске асты, ендеше мақсатыма жеттім деп ойлаймын.

Бағалау парағы

Аты-жөні	Топқа бөліну Мах-1 ұпай	Үй жұмысын тексеру		Өзіндік жұмыс (топ басшысы бағалайды)	Зертханалық жұмыс		Есеп шығару Мах-2 ұпай	Жалпы ұпай 13-14 ұпай-«5» 11-12 ұпай-«4» 8-10 ұпай-«3» 4-7 ұпай-«2» 0-3 ұпай-«1»	Баға
		1 ұпай	1 ұпай	Мах.2 ұпай	1 тәжірибе 3 ұп (м., т.и, қ.и)	2 тәжірибе 3 ұп (м., т.и, қ.и)

Бағалау парағы

Аты-жөні	Топқа бөліну Мах-1 ұпай	Үй жұмысын тексеру		Өзіндік жұмыс (топ басшысы бағалайды)	Зертханалық жұмыс		Есеп шығару Мах-2 ұпай	Жалпы ұпай 13-14 ұпай-«5» 11-12 ұпай-«4» 8-10 ұпай-«3» 4-7 ұпай-«2» 0-3 ұпай-«1»	Баға
		1 ұпай	1 ұпай	Мах.2 ұпай	1 тәжірибе 3 ұп (м., т.и, қ.и)	2 тәжірибе 3 ұп (м., т.и, қ.и)

Бағалау парағы

Аты-жөні	Топқа бөліну Мах-1 ұпай	Үй жұмысын тексеру		Өзіндік жұмыс (топ басшысы бағалайды)	Зертханалық жұмыс		Есеп шығару Мах-2 ұпай	Жалпы ұпай 13-14 ұпай-«5» 11-12 ұпай-«4» 8-10 ұпай-«3» 4-7 ұпай-«2» 0-3 ұпай-«1»	Баға
		1 ұпай	1 ұпай	Мах.2 ұпай	1 тәжірибе 3 ұп (м., т.и, қ.и)	2 тәжірибе 3 ұп (м., т.и, қ.и)

№6 лабораториялық тәжірибе «Темірдің (ІІ) және (ІІІ) гидроксидтерін алу және оның қасиеттерін зерттеу»

1 топ

№1 тәжірибе. Темір (ІІ) хлориді бар  сынауыққа сілті ерітіндісін абайлап құйып темір (ІІ) гидроксидтерін алыңдар.Түзілген тұнбаларды салыстырып,  сипаттаңдар.

№2 тәжірибе.Бірінші тәжірибеде алынған  темір (ІІ) гидроксидін екіге бөліп, біріншісіне тұз қышқылы, екіншісіне натрий гидроксиді ерітінділерін құйындар. Қандай өзгеріс болды? Іс жүзінде асқан реакция теңдеуін молекулалық және иондық түрде жазыңдар.

№6 лабораториялық тәжірибе «Темірдің (ІІ) және (ІІІ) гидроксидтерін алу және оның қасиеттерін зерттеу»

2 топ.

№1 тәжірибе. Темір (ІІІ) хлориді бар  сынауыққа сілті ерітіндісін абайлап құйып темір (ІІІ) гидроксидтерін алыңдар.Түзілген тұнбаларды салыстырып,  сипаттаңдар.

№2 тәжірибе.Бірінші тәжірибеде алынған  темір (ІІІ) гидроксидін екіге бөліп, біріншісіне тұз қышқылы, екіншісіне натрий гидроксиді ерітінділерін құйындар. Қандай өзгеріс болды? Іс жүзінде асқан реакция теңдеуін молекулалық және иондық түрде жазыңдар

№2 тапсырма

Fe(OH)₂- типтік негіз

1.қышқылдармен әрекеттесуі

Fe(OH)₂ + 2HCL = FeCL₂ + 2 H₂O

2. қыздарғанда ыдырайды

Fe(OH)₂ = FeO + H₂O

№2 тапсырма

Fe(OH)₃-әлсіз амфотерлі қасиеттерге ие

1.концентрлі сілтілермен әрекеттесуі

( қыздырғанда)

Fe(OH)₃+3NaOH=Na₃(Fe(OH)₆)

2.қышқылдармен

Fe(OH)₃ + 3HCL = FeCL₃ + 3H₂O

3. қыздырғанда ыдырайды

2Fe(OH)₃ = Fe₂O₃ + 3H₂O