Тақырыбы: Тұздар
гидролизі.Биосферадағы тұздар гидролизінің маңызы. рН туралы түсінік, ағзадағы
қышқылдық – сілтілік орта.
Мақсаты:
Б: Оқушыларға
тұздар гидролизі туралы түсінік беріп,теңдеуін құра білуді үйрету.
Д: Әртүрлі тұз
ертінділерінің ортасын болжап айта білуге үйрету.
Т: Оқушыларды ой еңбегіне, жұмыстануға, адамгершілікке тәрбиелеу.
Әдісі: жеке,
топтық
Типі: Жаңа
материалды меңгерту.
Қ-Қ: Әмбебап
индикаторы, NaCI Na2CO3 АІСІ3 NaOH HCI
BaCI2 K2CO3 сынауықтар.Мультимедия.
Барысы: І Ұйымдастыру кезең.
ІІ үй тапсырмасын сұрау.
І
топқа.
- Электролиттік
диссоциация деген не?
- Электролиттер
деген не?
- Күшті
электролиттерді атаңдар.
- Оң иондар қалай
аталады?
- Сутегі ионын(Н+)
қалай анықтайды?
ІІ
топқа
- Электролиттік
диссоциация теориясының негізін қалаған ғалым?
- Бейэлектролиттер
деген не?
- Әлсіз
электролиттерге мысал келтіріңдер.
- Теріс иондар
қалай аталады?
- Гидроксил
ионын(ОН-) қалай анықтайды?
ІІІ жаңа материал
Тақтаға
оқушылар мына заттардың диссоциация теңдеуін жазады.
HCI→
NaOH→
H2SO4→
Ca(OH)2→
↓ ↓
Ортасы
қышқыл
ортасы сілтілік
Н2О↔Н+ +ОН-
бейтарап
+
Тұз
Ортасы қандай ? қышқылдық,сілтілік, бейтарап.
Үш
сынауыққа натрий хлориді,натрий карбонаты, алюминий хлориді құйылған. Оқушылар
әрбір пробиркадағы ертіндіні әмбебап индикаторымен сынайды. Мынадай кестені
толтырады.
Тұз
ерітіндісі
|
Индикатор
түсі
|
ортасы
|
иондар
|
AICI3
|
|
|
|
Na2CO3
|
|
|
|
NaCI
|
|
|
|
Тәжірбе
жасағаннан кейін тұздың 4 тобын жазады.
К.Н
К.Қ NaCI
К.Н
Ә.Қ Na2CO3
Ә.Н
К.Қ AICI3
Ә.Н
Ә.Қ АІ2S3
АІСІ3
АІСІ3→АІ3+
+3СІ-
АІ(ОН)3
НСІ Н2О↔Н+ +ОН-
Ә.н
к.қ
ОН-<Н+
АІ3+ + Н+ +ОН-↔ АІОН2+
+Н+ қышқылдық
Na2CO3 Na2CO3→2Na+ +CO32-
NaOH H2CO3
Н2О↔Н+ +ОН-
К.Н ә.қ
ОН->Н+ CO32- + Н+ +ОН- ↔ HCO3- +OH- cілтілік
Егер тұздың құрамына көпнегізді әлсіз қышқылдың қалдығы кірсе,гидролиз
нәтижесінде қышқыл тұз түзіледі.
NaCI NaCI→Na+ + CI-
NaOH
HCI Н2О↔Н+ +ОН-
ОН-=Н+
Қорытынды: диссоциация кезінде кейбір
тұздардың иондары сумен әсер етіп, нәтижесінде әлсіз электролит молекуласын
немесе иондарын түзейді – бұл реакция тұздар гидролизі деп аталады.
Грек тілінен
аударғанда «гидро» - су, «лизис» - айырылу деген мағынаны білдіреді.
Тапсырма:
жоғарда берілген кестені толықтыру.
рН- сутектік көрсеткіш, рН=-Lg[H+
]
рН>7 сілтілік рН=7 бейтарап рН<7
қышқыл
10 кесте бойынша ассоциация құрады.
Гидролиз
құбылысы жер қыртысының химиялық өзгеруіне әсер етеді.
MeS→H2S
Силикаттар
→гидроксидтерге
Өсімдіктерге
қажетті қоректік заттар ертіндідегі гидраттанған иондар күйінде жасушаға
жеткізіледі.
№2 з.ж.
«Тұздар гидролизі»
Ертінділер
|
Индикатор
түсі
|
ортасы
|
иондар
|
NaOH
|
|
|
|
HCI
|
|
|
|
K2CO3
|
|
|
|
BaCI2
|
|
|
|
ІV Жаңа материалды пысықтау.
Мырыш хлориді, литий карбонаты, натрий
сульфаты берілген осы тұздардың гидролиздену реакция теңдеуін жазып ортасын
табыңдар.
V қорытынды:
Сәйкестендіру тесты
І топ
Тұз
ертіндісі
|
Ортасы
|
FeCI3
|
Бейтарап
|
K2S
|
Қышқылдық
|
NaCI
|
сілтілік
|
ІІ топ
Тұз ертіндісі
|
Ортасы
|
FeCI2
|
Бейтарап
|
Na2S
|
Қышқылдық
|
KCI
|
сілтілік
|
VІ Ү/Т § 10
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.