Сабақ жоспары "Жасуша және оның құрылысы"

Күні:

Сынып: 8

Пәні: биология

Сабақтың тақырыбы:  §3. Жасуша және оның құрылысы.

Сабақтың мақсаты:

Білімділік. Адам организмінің жасушалық құрылысы туралы оқушыларға түсіндіру.

Дамытушылық. Есте сақтау, ойлау қабілеттерін дамыту.

Тәрбиелік. Ұқыптылыққа, тазалыққа баули отырып, дүниетанымдық тәрбие беру.

Сабақтың түрі: дәстүрлі сабақ

Сабақтың типі: аралас сабақ

Сабақты өткізу әдісі: түсіндірмелі көрнекілік, сұрақ, жауап

Сабақтың көрнекілігі: тірек сызбалар, микроскоп, жасуша органоидтары.

Сабақтың барысы:

І Ұйымдастыру кезеңі:

а) сәлемдесу;

ә) оқушыларды түгелдеу;

б) сынып тазалығына көңіл бөлу.

ІІ Үй тапсырмасын тексеру кезеңі:

Сұрақтар арқылы.

ІІІ Жаңа сабақ.

        Адам денесі көп жасушалы организмдер сияқты жасушалық құрылысты болады. Оны құрылысы мен атқаратын қызметі әр түрлі миллиардтаған жасушалар құрайды. Біз әр түрлі әдемі кірпіштен – жасушалардан салынған ғимарат сияқтымыз. Жасушалар тітіркенуге белсенді жауап қайтарады, зат алмасуға қатысады, өседі, көбейеді, регенерацияға (қайта қалпына келуі) және тұқым қуалау ақпаратын келесі ұрпақтарына беруге қабілетті.

       Біздің организміміздегі жасушалар пішіні (форма) бойынша әр түрлі: жалпақ, дөңгелек, ұршық тәрізді, кейбіреулерінің өсінділері бар. Жасушаның пішіні организмдегі орны мен атқаратын қызметіне байланысты. Олардың мөлшері де әр түрлі: бірнеше микрометрден (кішкентай лейкоцит) 200 микрометрге дейін (жұмыртқа жасушасы). Құрылысы мен атқаратын қызметтері әр түрлі болғанымен, жасушалардың жалпы құрылысы ұқсас, олар: жасуша мембранасы (қабықшасы), цитоплазма және ядродан тұрады.

          Ядро жетілген эритроциттен басқа (жаңа түзілген эритроциттердің яросы болады) әрбір жасушаға тән. Ядро нәруыз (белок) түзілуді реттейді. Ядродағы ДНҚ (дезоксирибонуклеин қышқылы) молекулаларында тұқым қуалаушылық ақпараты болады.

ДНҚ хромосоманың негізгі бөлігін құрайды. Адам денесіндегі әрбір сомалық жасуша ядросында 46 хромосома, ал жыныс жасушаларының ядросында 23 хромосома болады.

Ядроны сыртынан ядро мембранасы қоршайды. Ядро ішінде ядро шырыны мен рибосомалар түзілетін бір немесе бірнеше ядрошық болады. Рибосомалар жасушада нәруыздарды синтездейді.

Ядро пішіні әр түрлі жасушаларда ғана емес, бірдей жасушаларда да жай-күйіне байланысты өзгергіш. Олар сопақша, дөңгелек, таяқша тәрізді, кейде сегменттелген болады.

IV Қорытынды. Қорыта айтқанда, адам денесі көп жасушалы организмдер сияқты жасушалық құрылысты болады. Оны құрылысы мен атқаратын қызметі әр түрлі миллиардтаған жасушалар құрайды.

                                   Жасуша құрылысы

Органоид	Құрылысы	Атқаратын қызметі

V Бекіту сұрақтары:

1. Цитоплазма деген не?

2. Жасуша неден тұрады?

3. Цитология қандай ғылым?

VІ Бағалау

VIІ Үйге тапсырма. §3. Жасуша және оның құрылысы.

№1. Зертханалық жұмыс. Эпителий, дәнекер, бұлшықет және жүйке ұлпаларын микроскоп астында қарау немесе «Ұлпалардың құрылысы» атты электрондық нұсқаны қарау.

Краткое описание документа:

Жасуша және оның құрылысы

Білімділік. Адам организмінің жасушалық құрылысы туралы оқушыларға түсіндіру.

Дамытушылық. Есте сақтау, ойлау қабілеттерін дамыту.

Тәрбиелік. Ұқыптылыққа, тазалыққа баули отырып, дүниетанымдық тәрбие беру.

Адам денесі көп жасушалы организмдер сияқты жасушалық құрылысты болады. Оны құрылысы мен атқаратын қызметі әр түрлі миллиардтаған жасушалар құрайды. Біз әр түрлі әдемі кірпіштен – жасушалардан салынған ғимарат сияқтымыз. Жасушалар тітіркенуге белсенді жауап қайтарады, зат алмасуға қатысады, өседі, көбейеді, регенерацияға (қайта қалпына келуі) және тұқым қуалау ақпаратын келесі ұрпақтарына беруге қабілетті.