Рабочие листы
к вашим урокам
Скачать
1 слайд
Пән: қазақ тілі
8 сынып
27.01.2014ж
Сабақ тақырыбы:
Қадыр Мырза Әли -ақын.
Болымды етістіктер мен
болымсыз етістіктер
2 слайд
Мақсаты:
а) Білімділік: Қимыл, іс - әрекеттің болу - болмау мүмкіндігіне қарай етістіктің болымды және болымсыз болып бөлінуін, жасалуын өз бетінше тұжырым жасау арқылы меңгерту, оларды салыстыра оқытып, мағыналық айырмашылығына көңіл бөлу; оқушыларға еліміздің ақиық ақыны Қадыр Мырза Әли өмірі мен шығармашылығы туралы жалпы түсінік беру. Адамгершілік, ақындық қасиеттерін таныту және тіл шеберлігін ұғындыру.
ә) Дамытушылық: Оқушылардың ой тұжырымдарын, әдеби тіл байлықтарын, есте сақтау қабілеттерін, көркем сөз оқу шеберлігін дамыту көркем жазуын дамыту. Сөздік қорын молайту және тіл дамыту.
б) Тәрбиелік: Ақын – жазушылардың жалпы өнерін құрметтей білуге, басқа да ұлы адамдардың көзқарасын сыйлай білуге тәрбиелеу.
3 слайд
2
1
4
3
5
4 слайд
етістік
дара
күрделі
туынды
негізгі
5 слайд
Ақынның тек өз өлеңдерінен ғана тұратын жеке жыр табағы жарық көрді.
Жан - жануарлардың азығы қардың астында қалды.
Ой тастау.
Балалар, бұл сөйлемдерде өздерің байқағандай іс - әрекет жүзеге асты ма? Берілген сөйлемдерде не айтылады?
Ал енді бұл сөйлемдердегі іс - әрекет жүзеге аспаса, сөйлемді қалай құрар едіңдер?
6 слайд
Тыйым сөздермен жұмыс.
Бос бесікті тербетпе.
Малды теппе.
Үй ішінде ысқырма.
Көпке топырақ шашпа.
Жібер – жіберме
Қаз – қазба
Шақыр – шақырма
Төз – төзбе
Тізеңді құшақтама!
Құр бесікті тербетпе!
Бүйіріңді таянба!
Үлкен кісінің алдын кесіп өтпе!
7 слайд
Демек, іс - әрекеттің жүзеге асу - аспауына қарай етістік болымды және болымсыз етістік болып екіге бөлінеді.
Болымды етістік қимыл, іс - әрекеттің жүзеге асуын білдіреді. Мысалы, келді, жүрді, сөйледі т. б.
Болымсыз етістік қимыл, іс - әрекеттің жүзеге аспауын білдіреді.
Болымсыз етістіктің жасалуына назар аударайық.
1. Болымсыз етістік негізгі немесе туынды түбір етістіктерге – ма, - ме, - ба, - бе, - па, - пе жұрнақтарының жалғануы арқылы жасалады. Мысалы, айт+па, қал+ма, ойна+ма, суар+ма, азсын+ба т. б.
2. Етістіктің есімше тұлғасы мен «жоқ», «емес» сөздерінің тіркесуі арқылы жасалады. Мысалы, өшірген жоқ, өшірген емес т. б.
Болымды, болымсыз етістікті орыс тілінде мына түрде кездестіруге болады: сказал - не говорил, писал – не писал, спала - не спала. Бұлар орыс тілінде положительная форма глагола және форма отрицание глагола болып келеді де, «не» предлог арқылы жасалады. Сондай - ақ болымсыз етістік жұрнақтары зат есім тудырушы жұрнақтармен омонимдес болып келеді. Оларды қалай ажыратуға болады? Болымсыз етістік жұрнағына екпін түспейді, ал зат есім тудырушы жұрнаққа екпін түседі. Мысалы, көр - ме, көр+ме, шал+ма,
8 слайд
ІІІ. «Ой толғаныс»
Сөйлескен жоқ,келген емес,көрген емеспін,сезген жоқсың деген сөз тіркестеріне сөйлем құрап жазу.
Аз,айт,ас,бақ,ем,жар,жаз,ес,и,илан,сөйлес,жи,шай,сыз,кет,бас,өлше,қал,үз,соз,үр,
жүз болымсыз етістік жаса.
9 слайд
1935 жылы 5 қаңтарда Қадыр Ғинаятұлы Мырзалиев Орал облысының Қаратөбе ауданы Жымпиты ауылында дүниеге келген.
1952 жылы Қ.Мырзалиевтің тұңғыш өлеңі ......... аудандық «Қызыл ту» газетінде жарияланды.
1953 жылы екінші өлеңі ...... «Екпінді құрылыс» (қазіргі «Орал өңірі» газеті) жарық көрді
1959 жылы «Көктем» деп аталатын кітабы жарияланды.
1966 жылы Қ.Мырзалиев республика комсомолы сыйлығына ие болды.
1980 жылы Қазақ КСР-інің Мемлекеттік сыйлығына ие болды.
10 слайд
Қазақстан мемлекетінің Халық жазушысы,танымал ақын, балалар әдебиетіне үлкен үлес қосқан, аудармашы, мемлекеттік сыйлықтардың лауреаты, “Тарлан” сыйлығының иегері,алғашқы гимннің авторларының бірі
11 слайд
б) 1-жаттығу ,157 бет
Мәтін бойынша 2 сұрақ дайындау.
12 слайд
IV. Жаңа теориялық білімді практика жүзінде пысықтау
Берілген етістіктерге сұрақ қойып, болымды екенін дәлелдеу, жұрнақ жалғап болымсыз етістік құрастыру
Көру диктанты (4- жаттығу,158 бет)
13 слайд
V. Мақалдарды жатқа жазу, болымды, болымсыз етістіктердің астын сызу, сөз құрамына талдау
1-нұсқа 1-мақал
Атаңның баласы болма,
Адамның баласы бол.
2-нұсқа мақалды
Киіміңе мақтанба,
Біліміңе мақтан.
14 слайд
ҮІ.Үй тапсырмасы.
Нәтижеге бағытталған кезең .
Деңгейлік тапсырмалар орындау.
Рабочие листы
к вашим урокам
Скачать
Мақсаты:
6 654 524 материала в базе
Настоящий материал опубликован пользователем Утешева Роза Айсиевна. Инфоурок является информационным посредником и предоставляет пользователям возможность размещать на сайте методические материалы. Всю ответственность за опубликованные материалы, содержащиеся в них сведения, а также за соблюдение авторских прав несут пользователи, загрузившие материал на сайт
Если Вы считаете, что материал нарушает авторские права либо по каким-то другим причинам должен быть удален с сайта, Вы можете оставить жалобу на материал.
Удалить материал
Ваша скидка на курсы
40%
Курс профессиональной переподготовки
300 ч. — 1200 ч.
Курс повышения квалификации
72 ч. — 180 ч.
Курс профессиональной переподготовки
500/1000 ч.
Мини-курс
4 ч.
Мини-курс
6 ч.
Мини-курс
4 ч.
Оставьте свой комментарий
Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.