Сабақтың тақырыбы "Қан айналым мүшелері"/8класс

• 1 слайд

  Биолгия пәінің мұғалімі:
  Бекмағамбетова Г.Қ.
  

• 2 слайд

  Сабақтың тақырыбы
  Қанайналым мүшелері
  

• 3 слайд

  Мақсаты: Оқушыларға жүрек және қантамырларының құрылысы,атқаратын қызметі және адам үшін маңыздылығын түсіндіру.
  
  Міндеттері:
  а)білімділік : Оқушыларға жүректің бірнеше қабаттан тұратындығын және олардың өзіндік атқаратын қызметі жайлы мағұлмат беру.
  
  ә)дамытушылық: Оқушылардың ой-өрісін,тіл байлығын және пәнге деген қызығушылығын ояту.
  
  б)тәрбиелілік: Оқушылардың қарым-қатынасын жақсарту,жеке,жұптық және топтық жұмыстар жасай білуге тәрбиелеу.
  

• 4 слайд

  Ой қозғау
  
  1-топ:
  Сұрақ жауап арқылы үй тапсырмасын сұрау
  
  1.Иммунитет дегеніміз не?
  
  2.Иммунитет нешеге бөлінеді?
  
  3.Табиғи иммунитеттің неше түрі бар?
  
  4.Туа біткен иммунитет дегеніміз не?
  
  5.Жүре пайда болған иммунитет дегеніміз не?
  
  6.Жасанды иммунитет дегеніміз не?
  
  

• 5 слайд

  2-топ:
  1.Енжар иммунитет шамамен неше аптаға дейін созылады?
  
  2.Житс ауруының қоздырғышы не?
  
  3.ЖИТС ауруы алғаш қай елдерде болды және қай жылдан бастап
  
  4.ЖИТС ауруының алғашқы белгілері қандай?
  
  5.ЖИТС вирусы сау адамға қандай жолдар арқылы жұғады?
  
  6.ЖИТС-тің қандай алдын алу шаралары бар?
  

• 6 слайд

  3-топ:
  1.Емдік сарысу дегеніміз не?
  
  2.Қан топтары нешеге бөлінеді?
  
  3.Әмбебап донор дегеніміз не?
  
  4.1-4 қан топтары дүние жүзі бойынша қанша пайыз болады?
  
  5.Резус-фактор дегеніміз не және оны кім ашты?
  
  6.Антиденелерге нелер жатады?
  

• 7 слайд

  Мағынаны ашу
  
  Қан айналады жүректің әмірімен,
  
  Қан тілдеседі жүрек деген тәңірмен.
  
  Ақ түсті мөлдір және қызылданған,
  
  Жан-жануар, адамға күш береді пәрменімен .
  

• 8 слайд

  ЖҮРЕК
  

• 9 слайд

  Жүрек - пішіні конус тәрізді, кеуде қуысының сол жақ жартысында орналасқан, 2-5 қабырғалардың деңгейінде орналасқан қуыс бұлшықетті мүше. Ересек адамның жүрегінің салмағы-250-300г. Жүрек ішінде аздаған сұйықтығы бар жүрек қабында орналасқан. Сұйықтық жүрек бентін ылғалдап отырады, жүрек жиырылғанда, үйкелісін азайтады.
  Жүрек тұтас қолқа арқылы оң және сол жақ бөлікке бөлінеді.
  

• 10 слайд

  Жүректің сыртқы құрылысы
  1 – қолқа доғасы; 2 – өкпе артериясы;
  3 – сол жақ жүрекше; 4 – қантамырлары;
  5 – сол жақ қарынша; 6 – оң жақ қарынша;
  7 – төменгі қуысты вена тамыры; 8 – оң жақ жүрекше; 9 – жоғары қуысты вена тамыры; бағдарша қанның ағу бағытын көрсетеді.
  Жүректің жалпақ бөлігі – негізі, сүйірлеу
  бөлігі – ұшы деп аталады. Жүректің сыртын дәнекер ұлпадан тұратын жұқа үлпершек (жүрек
  қабы) – перикард қаптап тұрады. Жүрек пен үлпершектің арасындағы кеңістікте аздаған
  сұйықтық болады. Ол жүректің еркін жиырылуына жағдай жасап, үйкелісті азайтады. Жүрек 4 қуысты: 2 жүрекшеден және 2 қарыншадан тұрады.
  

• 11 слайд

  Жүректің ішкі құрылысы
  1 – қолқа доғасы; 2 – жарты ай тәрізді қақпақшалар; 3 – сол жақ жүрекше; 4 – сол жақ қарынша; 5 – жүректің емізік тәрізді бұлшықеттері; 6 – жүректі ұзынынан бөліп тұратын қалың бұлшықет қабаты; 7 – оң жақ қарынша; 8– жақтаулы қақпақшалар; 9 – төменгі қуысты вена тамыры;
  10 – оң жақ жүрекше; 11 – жоғары қуысты вена тамыры
  Жүректің әрбір бөлігінде бір жүрекше, бір қарынша болады. Әр бөліктегі жүрекше мен қарынша өзара тесіктер арқылы байланысады. Сол тесіктерде жүрекшелерден
  қарыншаларға қарай ашылып-жабылып тұратын жақтаулы қақпақшалар болады. Оң жақ жүрекше мен оң жақ қарыншаның арасында үш жақтаулы , сол жағында қос жақтаулы қақпақшалар орналасқан
  

• 12 слайд

  Жүрек бұлшықетті мүше. Жүрек жиырлу арқылы қанды тоқтаусыз бүкіл денемізге айдап тұрады.
  
  Жүрек балада апельсиннің көлеміндей, ал ересек адамда одан үлкенірек болады.
  
  Қанды ағзаның барлық жасушаларына жеткізу үшін жүрек мықты болу керек.
  
  

• 13 слайд

  Жүрек қабырғасы үш қабаттан тұрады.
  Сыртқы қабат –эпикард жүректің үстіңгі бетін қаптайды,
  
  Ортаңғы қабат-миокард еріксіз жиырылатын көлденең жолақты бұлшықет ұлпасынан түзіледі.
  
  Ішкі қабат-эндокард жүректің ішкі астарлы қабатын және жүрек қақпақшаларын түзеді.
  

• 14 слайд

  Артериялар-бұл тамырлардың бойымен қан жүректен барлық мүшелер мен ұлпаларға бағытталып ағады. Олардың ең ішіндегі ірісі-қолқа.
  
  Капиллярлар-ең жіңішке қантамырлар. Олар біздің денеміздің барлық мүшелеріне енетін тармақталған тор түзеді. Капилляр арнасы 4-20 мкм құрайды. Капиллярлар бойымен аққан артерия қаны біртіндеп вена қанына айналады.
  Веналар- мүшелер мен ұлпалардан қан жүрекке бағытталып ағатын едәуір ірі тамырлар. Венаның ішкі қабырғасы қан ағымының бағыты бойынша орналасқан қалта тәрізді қақпақшалар түзеді, бұл қанның жүрекке қарай ағуына себепші болады.
  
  
  
  

• 15 слайд

  
  Артериялардың орналасуы Веналардың орналасуы
  

• 16 слайд

  Жүректің жұмысы
  

• 17 слайд

  Жүректің 1 мин.ішіндегі соғу жиелігінің
  салыстырмалы кестесі:
  
  

• 18 слайд

• 19 слайд

  Сәйкес ерекшеліктерін тап
  

• 20 слайд

  Ой толғаныс
  
  Р-адам
  А-дене мүшелері
  Ф-мәтін,эссе
  Т-«-----------------------------»
  
  

• 21 слайд

  
  Сабақты
  қорытындылау
  
  Бүгін
  Нені үйрендік?
  Бұрын нені білеміз?
  Болашақта нені білгіміз келеді?
  
  

• 22 слайд

  Бағалау
  

• 23 слайд

  
  Үйге тапсырма:
  
  § 34 оқып келу.
  80-сурет. Жүректің көлденең кесіндісін дәптерге салу.
  

• 24 слайд

  Сабақ аяқталды.
  Қатысқандарыңызға рахмет!