Сабақтың тақырыбы: "Сақталу заңы" 9 класс

Сабақтың тақырыбы: Есеп шығару. Қайталау.  «Сақталу заңдары» 

Сабақтың мақсаты:   Оқушының өз бетінше жұмыс істей алу         

                                  мүмкіндігін дамыту, оқу материалын өңдеудің     

                                  жекеленген тәсілдері арқылы жұмыс істей білуге  

                                  үйрету.

                                 Есте қалдыру, шапшаң ойлау қабілеттерін дамыту.       

                                  Ғылыми дүниетанымын арттыру, алған білімді өмірде   

                                 пайдалана білу өз бетінше ізденуге дағдыландыру,   

                                 еңбекке баулу, сабаққа қызығушылықтарын арттыру.              

Сабақтың түрі:       Қайталау. Есептер шығару.                                                              

Сабақтың әдісі: Сұрақ-жауап, аралас.

Көрнекілік:          Плакаттар, слайдтар, интерактивті тақта,формулалар, тірек сызбалары,карточкалар.

Сабақтың жоспары:

1.    Ұйымдастыру.

2.    Үй жұмысын сұрау, есептерді тексеру.

3.    Тақтамен жұмыс, карточкалар.

4.    Формулалармен есептер шығару.

5.    Пысықтау, қорытындылау.

6.    Үйге тапсырма.

1.    Ұйымдастыру: оқушыларды сабаққа дайындау, оқушылармен   

      сәлемдесу, оқушыларды түгендеу. Оқу кітаптарын дайындау, бор,  

      плакаттарды ілу, интерактивті тақтаны қосу.

    2. Үй жұмысын сұрау. Формулалармен жұмыс.

m₁₁+ m₂₂= m₁^/+ m₂^/

m₁₁= m₂₂

А=mh(g+a)

h =                                   

К=2А₁/х²₁                                              А₂=кх²₂

17 –жаттығу  6 есеп

   Массасы М=1.7*10⁷  кг паром жағамен салыстырғанда  =10м/с  жылдамдықпен жүзіп келе жатыр. Паром үстіндегі массасы  m=1000кг  автомобиль пароммен салыстырғанд а  =10м/с  жылдамдықпен қозғалуда. Пароммен салыстырғандағы автомобильдің импульсі.

Берілгені:

М=1.7*10⁷ кг

m=1000кг

=10м/с

=10м/с

_____________

Т/К Р-?

Шешуі: Импульстің сақталу заңы бойынша

m₁₁+ m₂₂= m₁^/+ m₂^/

Есептің шартына сәйкес М₀+ m=Р(М+ m )

Жауабы : Р=10⁷кг м/с

7 есеп

  8 м/с  жылдамдықпен қозғалып келе жатқан массасы 50 кг хоккейші массасы 0,5 кг шайбаны хоккей таяғымен өз қозғалысының бағытына қарай ұрды. Соққыдан кейін шайба 100 м/с  жылдамдықпен қозғалады. Хоккейшінің шайбаны соққаннан кейінгі жылдамдығы.

Берілгені.

m₁=50кг

m₂=0,5кг

₁=8м/с

₂^/=100м/с

_____________

Т/К  -?

Шешуі: Импульстің сақталу заңы бойынша

m₁₁+ m₂₂= m₁+ m₂^і

Есептің шартына сәйкес ₁+ m=Р(М+ m )

Жауабы :  =7 м/с

18-жаттығу  5-есеп

   Массасы  8 кг мылтықтан 16 кг оқ  600 м/с  жылдамдықпен ұшып шықты. Мылтықтың кері қозғалу жылдамдығы.

Берілгені :

m₁=8кг

m₂=16г

₂=600м/с

_____________

Т/К 1 -?

Шешуі: Импульстің сақталу заңын қолдана отырып есептейміз.

m₁₁= m₂₂

Жауабы : ₁ =1,2 м/с

18-жаттығу 7-есеп

   Горизонталь бағытта 10 м/с  жылдамдықпен ұшып келе жатқан граната массалары        1 кг және 1,5 кг екі жарықшаққа бөлінді. Үлкен жарықшақтың жылдамдығы  25 м/с және ол гарантамен бір бағытта қозғалады. Кіші жарықшақтың жылдамдығы неге тең?

Берілгені :

u=10m/c

m₁=1кг

m₂=1,5кг

₂=25м/с

_____________

Т/К 1 -?

Шешуі : Гранатаның  жарылғанға  дейінгі  және жарылғаннан  кейінгі  импульстың сақталуы:

(m₁+ m₂= m₁₁+ m₂₂

Есептің шартына сәйкес ₁+ m=Р(М+ m )

Жауабы : ₁ =12,5 м/с

19-жаттығу     8-есеп

     0,2  м/с²  тұрақты үдеумен, қозғалыстың алғашқы  4 с ішінде массасы 10 т лифті көтеретін, арқанның керілу күшінің жұмысы (g=10м/с² )

Берілгені:

a=0,2м/с²

t=4c

m=10т

g=10м/c²

_____________

Т/К А -?

Шешуі:  А=mh(g+a)

h =

h =

А=mh(g+a)=10000кг *80 м (10м/с²+0,2м/с²)=163 кДж

Жауабы : А= 163 кДж

19- жаттығу №10

   Жылдамдығы жолдың бір бөлігінде  2 м/с-тан  8 м/с-қа артқан, массасы    4 кг еркін түсіп келе жатқан дененің, осы жолдағы ауырлық күшінің жұмысы неге тең? (g=10м/c² )

Берілгені :

₁=2м/с

₂=8м/с

m=4кг

____________

Т/К  -?

Шешуі : дененің ауырлық күшінің жұмысы оның кинетикалық энергиясының өзгерісіне тең:

Жауабы :  =72 Дж

20- жаттығу   8-есеп

   Массасы  50г,  тік жоғары  30 м/с  жыламдықпен атылған жебенің, қозғала бастаған уақыттан  2 с өткендегі потенциалдық энергиясы мен кинетикалық энергияларының мәндері қандай болады?

Берілгені:

m=50г=0.05 кг

=30м/с

t=4c

____________

Т/к  Е_п =E_k-?

Шешуі :  Е_к=м/2(V₀-gt)²

E_k=0,05кг/2(30м/с-10м/с²*2с)²=2,5Дж

Е_п=0,05кг*10м/с²*(2с*30м/с-10м/с²*2с)/2 =20Дж

Жауабы : Е_к=2,5Дж, Е_п=20Дж

9-есеп

  Серіппені 4 мм-ге созу үшін 0,02 Дж жұмыс істелсе, осы серіппені 4 см-ге созу үшін атқарылатын жұмыс.

Берілгені :

Х₁=4мм=0,004 м

А₁=0,02 Дж

Х₂=4 см=0,04м

Т/к – А₂-?

Шешуі : Істелген А₁ жұмыстың мәнін қолдана отырып серіппенің қатаңдығын есептейміз.

К=2А₁/х²₁=2*0,02Дж/16*10^-6=0,0025*10⁶Н/м

А₂=кх²₂/2=2500Н/м*16*10^-4/2=2Дж

Жауабы : А₂=2Дж

Оқушыларды бағалау :

Үйге тапсырма:$ 8.10  оқу қайталау.

Есеп:  20-жаттығудың  №5,6 есептер жинағынан  №552