«Саха кыыьа –сир сиэдэрэй симэ5э».

«Саха кыыьа –сир сиэдэрэй симэ5э».

  Кыыс  о5о…

Саха кыыьын кэрэтин, норуот да номо5ор, айыл5а ытык котордоругэр, куба5а, кыталыкка, айыл5а дьикти кэрэ   сибэккилэригэр, чэчирии уунэр хатыннарга тэннээн хоьуйаллара.

       Кыыс о5о былыр былыргыттан саха ыалыгар тутаах миэстэни ылара.Былыр биьиги  обугэлэрбит кимиэхэ да сэлээннээбэккэ олохторун бэйэлэрэ оностоллоро. Саха кыыьа хаьан да ыарахан улэттэн толлон  турбатынан, кэрэни сыаналыырынан, эйэ5эс амарах быьыытынан сура5ырара. Ол курдук  саха кыргыттара дьиэни-уоту, угэстэри олус диэн тутуьаллара. Кымыьынан кундулээн, хомус тардан, ыллаан-туойан ункуулээн, оьуокайдаан саргы ыьыа5ын аьаллара.

       Кыыс  о5о  барахсан  бу  Орто  туруу  дойдуга  кун   сырдыгын  корон,  ийэлээх-а5атын  сылаас   тапталларыгар   бигэнэн, сааьын ситиэр диэри, ойо-санаата туруктаныар диэри сир симэ5ин, таас иьит курдук харыстанан, буобэйдэнэн, ыраас  илдьэ сылдьан иитиллэн  тахсара.

     Саха кыыьа «Ус саханы уоскэтэр, туорт саханы торотор» урдук тустээх, ытык ыйыылаах, «иэримэ дьиэни иччилиир,торотор о5ону толколуур» кэрэ кэскиллээх буолара.

      Ахсынньы 7 кунугэр  Оленегорск боьуолэгин эбии уорэхтээьин оскуолатыгар «Кыыс Куо» курэх тэрилиннэ.

Бу курэх  сыалынан   аан  бастатан  туран  кыыс о5о сиэр-майгы, туттуу-хаптыы, ой-санаа оттунэн айыл5аттан уратытын ойдоон, ситэр улаатар сааьыгар айарыгар-сайдарыгар, салайынарыгар олук ууруу буолла.

   Тэрээьиннэ 11-тэн  14  саастарыгар  диэри  кыргыттар , 5 туьумэххэ  кыттыыны ыллылар.

 Кыттааччылар «Саха кыыьа –сир сиэдэрэй симэ5э» бастакы  туьумэххэ бэйэлэрин кытта билиьиннэрэн  презентация кордордулэр  уонна сиэрдээх быьыы- майгы  боппуруостарыгар  соптоох эппиэт биэрдилэр. «Эбээлэрбит   хопполорун    арыйан…» диэн  иккис туьумэххэ кыргыттар  ийэлэрин, эбэлэрин  комолорунэн бэйэлэрин илиилэринэн «олбох» тикпит улэлэрин  дьууллуур субэ5э кордордулэр уонна  о5уруо тиьиитигэр курэхтэстилэр. Ол курдук  эдьийдии балыстыы Женя уонна Карина  олбохторун тигэллэригэр  а5алара Петр, эбэлэрэ  Лариса  комолоспуттэрэ корооччулэри сохтордо. Бастын о5уруону сапка тиьээччи буолла Женя Ефимова.

Уьус туьумэх  «Торообут  туолбэ5ин  тоhо  билэ5ин?»  диэн   ой  курэ5э  буолла.  Манна   торообут  боьуолэктэрин   историятыттан  тоhо   билэллэрин кыргыттар  соптоох эппиэт биэрдилэр. Салгыы тордус туьумэххэ кыргыттарбыт  сайа5ас санаалаах, амарах сурэхтээх эйэ5эс эдьий, истин до5ор буолалларын  туоьулаан бииргэ торообуттэрин туьунан презентация онорон  кордордулэр, кэпсээтилэр.

Бутэьик бэьис туьумэх соруда5а  танас танныы буолла. Манна деловой –уорэх танаьын кордордо   Влада Голикова, бырааьынньык, вечернэй танаьын  кордордо  Ариша Александрова,аныгылыы, моднай танаьы-  Женя Ефимова,сынньалан танаьын - Карина Ефимова кордордулэр. Конкурска  ырыа-ункуу эмиэ умнуллубата, ол курдук о5олор толорууларыгар «Песенка Красной шапочки», «Из чего же..»диэн ырыалар ылланнылар уонна К. Трофимова толоруутугар хотугулуу ункуу  бэлэхтэннэ.

Курэхпит тумуктэнэр  чааьыгар дьууллуур субэ бэрэсэдээтэлэ Л.С.Протодъяконова бэйэтин санаатын эттэ:

« Конкурс «Кыыс Куо» прошел очень интересно, мы увидели как красивы и эрудированны каждая из участниц конкурса. Этап конкурса на знание правил этикета и вопросы из истории села выявили явного победителя. Рукодельницами оказались все участницы. Связанные и сшитые поделки понравились всем, и болельщикам и жюри. Девочки показали умения самостоятельно создавать презентации о себе, о семье. Ну а наряды и прически конкурсанток были прекрасными».

      Курэхпит долгутуулаах уонна куутуулээх тумугунэн кыайыылаах быьаарыллан «Кыыс Куо» урдук аатын суктэ  Ариша Александрова  уонна бары кыттыбыт кэрэ кыргыттарга сэмэй бэлэх туттарылынна. Бу уоруулээх тэрээьин хоьоон  тылынан тумуктэннэ, уонна  кыргыттарга  ыллаан-туойан, кулэн-оонньоон  учугэй костуугэ талаьын, урдук уорэхтээх, киэн билиилээх дьон буолан,  кыыс о5о айыл5аттан айыллыбыт айыы айма5ын сал5ыыр, дьонно-сэргэ5э туьаны а5алар аналларын  умнубакка, утуо-мааны дьон буола улааталларыгар  ба5а  санаа этилиннэ..

                                                                                                                    Эбии уорэхтээьин  учууталлара

   С.М.Трофимова, В.П Трофимова