Салақтық Ы.Алтынсарин Әдебиет сабағы

«Курчатов қаласының №2 жалпы білім беретін орта мектеп» КММ

 Токмурзина Р.М.,

Бастауыш сынып мүғалімі

2016-2017

Сабақтың технологиялық картасы

Сынып  2 А                  Мерзімі             09.02. 2016ж                         Пән  атауы әдебиет

Сабақтың тақырыбы	Ы.Алтынсарин. Салақтық
Сабақтың тақырыптық орны
Сабақтың мақсаты	Білімділік: Оқушыларды мәтіннің мазмұнымен таныстыра отырып, мәтіндегі негізгі ойды,идеяны ұғындыру Дамытушылық: Өз ойларын,пікірлерін еркін айтуға,өз көзқарастарын дәлелдей білуге машықтандыру Тәрбиелік: Салақтық,ұқыпсыздық сияқты жаман қасиеттерден аулақ болуға үйрету
Сабақтың түрі	Жаңа тақырып
Жұмыстың формасы	Жаппай, топтық, дара
Оқыту әдісі	Үйретеді,сөздік, тәжірибелік  жұмыс, салыстыру Сұрақ - жауап, ойын, түсіндіру, қайталау. түсіндіру, әңгімелеу, сұрақ-жауап
Пед.технология	Өздігінен меңгере білу
Оқыту модулі	Оқыту үшін бағалау және оқуды бағалау Сын тұрғысынан ойлау, АКТ, Талантты және дарынды балалар
Ресурстар  /жабдықтар	Ы.Алтынсариннің  портреті , сөзжұмбақ , тазалық   туралы суреттер .

Са

Сабақ жоспары

Мұғалімнің әрекеті	Оқушының әрекеті	Құзіреттіліктер/ аспектілері
I Ұйымдастыру кезеңі(уақыты 1мин)   Кезең міндеті: Оқушылардың сабаққа қатысып, әрекеттенуге жағдай жасау
Оқушылармен сәлемдесу,  сабаққа дайындықтарын бақылау, сабаққа зейіндерін аудару	Психологиялық дайындық	Бір бірін сыйлауға баулу
II  Білімнің өзектілігі (үй тапсырмасын тексеру–5 мин)     Үйге берілген тест тапсырмасын оқушыларға жеке жұмыс ретінде таратып, бір-бірін бағалату. (Жұптық бағалау) -Балалар біз қандай бөлімді аяқтап отырмыз?Ол бөлімде не туралы өттік? -Олай болса балалар сол Спандияр Көбеев,Жақан Смақов,Бауыржан Момышұлы,Фариза Оңғарсынова,Мағжан Жұмабаев секілді ағаларымыз бен апаларымыз қандай қасиеттереге итермелеп тәрбиелігі мол өлеңдер , әңгімелер жазып кетті? -Осындай тәрбиелілікке негізделген тақырыптарды кеңінен ашқан педагог,ақын,жазушымызды білеміз бе? -Әрине Ыбырай Алтынсарин -Ыбырай Алтынсариннің тәрбиелілікке негізделген қандай өлеңін білеміз? -Бүгінгі тарауымыз осы Ы.Алтынсариннің өлеңінің аты «Адам болам десеңіз»
	:	шапшаңдыққа іздемпаздыққа баулиды
III Мәселелі жағдайды туғызу,мақсатты тұжырымдау (мақсат пен міндетті орнату-3 мин)   Сейфуллиннің аты 2. Қарт 3. Алты ондық 4. Ұлттық ойын 5. Өлеңді кім жазады? 6. … – оттан да ыстық 7. Тышқанның жауы 8. Құс -Ерекше белгідегі жолдан қандай сөз шықты? -Салақтық. -Ендеше,бүгін біз Ыбырай Алтынсариннің «Салақтық» деген шығармасымен танысамыз.
IV Жаңа материалды меңгеру (оқу міндеттерін орындау-13 мин)    Алтынсарин Ыбырай( 1841-1889) Қазақ халқының аса көрнекті ағартушысы, жаңашыл педагог, жазушы, қоғам қайраткері      Ыбырай Алтынсарин Қостанай облысының Затобол ауданында туған. Әкесі Алтынсары ерте өлген. Ыбырай атасы Балқожа бидің тәрбиесінде болған. Атасы Ыбырайды Орынборда ашылмақ орыс-қазақ мектебіне жаздырып қойыпты. 1850 жылы сол мектеп ашылғанда түскен 30 қазақ баласының бірі – Ыбырай болған. Бірақ жасынан-ақ зерек Алтынсарин бұл мектептің оқу жүйесіне қанағаттанбайды, дүние жүзі әдебиеті классиктерінің – В.Шекспирдің, И.Гетенің, Д.Байронның, А.Пушкиннің, Н.Гогольдің, М.Лермоновтің, И.Крыловтың, тағы басқалардың шығармаларын өздігінен оқыды. Ыбырай Алтынсарин 1857 жылы мектепті «өте жақсы» деген бағамен бітірді. Содан кейін ол екі жылдай өз елінде тілмаш болды. 1859 жылы Алтынсарин Орынбордағы шекаралық комиссияға тілмаш болып ауысады. Сол жерде шекаралық комиссияның председателі, белгілі шығыс зерттеушісі, ғалым, профессор В.В.Григорьевпен танысады. Атасы Балқожаны жақсы білетін және сыйлайтын Григорьев Ыбырайға аса ылтипатпен қарап, өзінің бай кітапханасын пайдалануға оған мүмкіндік берген. Оның кітапханасынан әдебиет, тарих, философия кітаптарын оқиды. Және дүние жүзі ағартушыларының еңбектерін, ұлы адамдардың өмірі туралы кітаптарды көп оқыған
VI.Оқулықпен жұмыс «Джигсо» әдісі Мәтінді оқып,оқушыларға іштей оқытып,түсінгендерін бір-біріне түсіндіру	Мәтінді бөліктерге бөлу. 1. Керімнің тазалық сақтамауы 2.Керімнің улануы 3.Керімнің ауырып қалуы
Сергіту сәті
V  Алғашқы түсініктерін тексеру-5 мин
Топпен жұмыс Постер қорғау	1 топ.Денсаулық туралы мақалдар жазу 2 топ. «Тазалықты сақтайық!» (әңгіме жазу) 3-топ  Жақсы қасиеттерге нелер жатады? 4-топ       Жаман  қасиеттерге не жатады?
VI  Алғашқы бекіту (меңгерген білім,дағдыларын қолдану-7 мин)
Берілген мақал-мәтелдерден осы мәтіндегі оқиғаға сай келетін нақыл сөзді кім табады Керім қандай адам? -Керім сендерге ұнады ма? -Салақтық неге апарып соқтырады.	«Тазалық – денсаулық кепілі»	.
VII  Оқыту әрекетінің рефлексиясы (сабақ қорытындысы –5 мин)    Ы.Алтынсарин кім? — Қандай шығармаларын білесіңдер? — Мәтіннен қандай ой түйдіңдер? — «Салақтық» ұғымына қарама-қарсы мәндес сөз,ол қандай сөз?
Бүгінгі сабақта қандай тапсырмалар орындадыңдар?	Ыбырай атаның пікірлер ағашын толтыру.	Бағалау парақшасын толтырады.
VIII  Үй тапсырмасын ақпараттандыру, оны орындау жолымен таныстыру     Мәтінді түсініп оқу. «Ұқыптылық» туралы әңгіме жазу

Кәрім деген мешер өзі жұмысқа тәуір жігіт теболса, жуынып кірсіз көйлек киіп  тазажүрумен ісі жоқ еді. Әркім айтушы еді:

-        Саған не болды, Кәрім,бойыңнан кіріңді ағызып жүргенше, жуынсаң болмай ма?  деп.   Қолым тимейді,--деуші еді ол.

Сөйтіп жүріп, тұлабойын шиқан қаптап және қотыр болды. Бұл күйде құрысып-тырысып
жатқанында, әркім сұрайды:

-        Кәрім, саған не болды? - деп.

Кәрім айтады екен:

-        Күнәм үшін құдайдың бір берген сазайыдағы,-деп. Оған қарсы таныстары:

-        Рас,
Кәрім, құдайтағала таза жүрмеген былғанып кісінісүймейді, тым болмаса жұмасына бір моншаға түсіп, не болмаса үйіңде сабынменжуынуды әдет етсең, бұл бәлеге душарболмас едің. Сонымен Кәрімді
ауру жататын үйге алып барып, таза жуындырып, таза киім киіндіріп, ем қылғансоң, аз ба, көп пе жатып жазылды. Мұнан шыққан соң, Кәрім бір заводқа барыпжалданыпты. Өздеріңе де белгілі шығар, заводта нәрсе бояйтын бояулардың қайсысыу болады. Бір күні қожасы Кәрімге бір бояуды былғап қой деп беріпті. Былғапотырып-отырып, кәдімгі үйренген қалыбынша, қолын жумастан барып, тамаққаотырып, нан жепті.

Қолындағы бояудың жұғынының бәрі де жеп отырған нанына жабысып отырғанда, бір мезгілде Кәрімнің іші бүрісіп, ауыра бастапты. Әрлі-берлі,олай-бұлай аунақшып, біраз жатып, Кәрім ұзамай-ақ жан тапсырыпты,- әлгі бояу у бояу екен.