Сараптама жүйесі, жасанды интеллект

Пән   Информатика  сынып  11  Күні  22.09.15 ж.

сабақ №: 3

Тақырып:  Сараптама жүйесі, жасанды интеллект

Мақсат: Сараптама жүйесі, жасанды интеллект тақырыбы бойынша оқушыларға жалпы түсінік беру.

Білімділік –  Сараптама жүйесі, жасанды интеллект ұғымдарымен оқушыларды таныстыру, түсінік беру, мағынасын ашу.

Дамытушылық – оқушылардың өз беттерімен жұмыс істей алу дағдыларын, сөйлеу шеберліктерін, өз беттерімен іздену дағдыларын дамыту.

Тәрбиелік – оқушыларды ұқыптылыққа, жауапкершілікке, достық қарым–қатынасқа тәрбиелеу.

Сабақ түрі:  аралас сабақ

Сабақ типі:  жаңа тақырыпты түсіндіру.

Құрал-жабдықтар:  оқулықтар, дәптерлер, электронды оқулық, интерактивті тақта,, ДК-лер.

Сабақ барысы

Сабақ кезеңдері	Мұғалімнің іс - әрекеттері		Оқушылардың іс - әрекеттері
І. Ұйымдастыру кезеңі. Тренинг 3 мин	Оқушылармен сәлемдесу, сабаққа қатысуларын тексеру. Оқушылардың сабаққа дайындықтарын тексеру, ынта назарларын ұйымдастыру. Сабақтың мақсаты мен тақырыбын хабарлау.		Оқушыларың сәлемдесуі. Зейіндерін сабаққа аудару.
ІІ. Үй жұмысын тексеру. 5 мин	Оқулықпен жұмыс, 26 бет өзіңді тексер. Тест тапсырмасын орындайды.		Тест 1. Іздеу жүйесін қүрайтын бөліктерді көрсетіңдер: А) робот, іздеу, индекс, сұранысты өңдеу программасы В) робот, индекс, сұранысты өңдеу программасы С) робот, индекс D) робот, іздеу, сұранысты өңдеу программасы 2. Роботтар қатынасқан барлық web-парақтардың көшірмелері сақталатын мәліметтерді сақтау мұрағаты — бұл: A) робот B) іздеу C) индекс D) сұранысты өңдеу программасы 3. Метадеректер бойынша іздеу — бұл: A) жүйе қолдайтын құжат белгілері (атрибуттары) бойынша іздеу B) бейненің мазмұны бойынша іздеу C) құжаттың толық мазмұны бойынша іздеу D) мазмұн мен атрибуттар бойынша іздеу 4.Тек формалды ерекшеліктері бойынша, сұраныста көрсе тілгендей, іздеу үдерісі, — ол: A) фактографиялық іздеу B) құжаттық іздеу C) семантикалық іздеу D) адрес бойынша іздеу 5. ГАЖ мысалы бола алатын программа: A) Microsoft Excel B) Google Earth C) Mail.kz D) Yandex.kz
ІІІ. Жаңа тақырыпты түсіндіру. 10 мин	Табиғи зият тек адамға ғана тән. Компьютер әрқашан да алдын ала адам құрған программада жұмыс жасайды. Көптеген жылдар ағымында барлық әлем ғалымдары ком- пьютерді адамның ойлау қабілеттілігіне жеткізу және шешімдер қабылдау жолдарын табу үшін тырысуда. Алдын ала берілген программада жұмыс жасайтын жасанды орын- даушы (15-сурет) және саналы орындаушы (16-сурет) сұлбалық салыстыруы көрсетілген.      Жасанды зият - ұқсас жағдайда адам әрекет еткені секілді компьютердің әрекет ету қабілеттілігі. Жасанды зиятты құрудың негізгі мәселесі берілген жүйеге енгізілген программаны құру қажеттілігі болып табылады. Осындай мәселенің түрін шешу үшін ғалымдар білімді өңдеуде және оларды көрсетуде, сонымен қатар жаңа білім алуда қабілетті үлгілерді жетілдірді.       Жасанды зият (ЖЗ) «Информатика» ғылымын құрайтындардың бірі болып табылады. ЖЗ бағытын қарастырайық: 1. Адам әрекетінің нәтижесіне ұқсас нәтижелерді алу көмегімен әдістердің айқындалуы. 2. ЖЗ жүйелері өз бетімен оқу үдерісін жүзеге асыруі қажет. Басқа сөзбен айтқанда, жүйелер алдын ала белгілі, нақты есептерді шешуге арналған әдістер жиынын құрамауы қажет, олар қойылған есептерді шешуге арналған программалардың автоматтың құрылуын қабілетті болуы қажет. 3. ЖЗ жүйелері табиғи тілде есептердің сипаттамасына сүйене отырып, программалық модульдері қолданылатын программа құра білуі қажет. ТҮЙІН • Жасанды зият - бұл компьютердің адам секілді әрекет ету қабілеттілігі. • Қолданушы сараптама жүйесіне енгізілген ақпаратты пайдалана алады. • Сараптама жүйелерінің негізгі бөліктері: қолданушы интер­фейсі, білім қоры, түсінік беруші, жүйені құру модулі. • Ереженің жиынын құру үшін программалаудың алгоритмдік тілдерін немесе сараптама жүйесінің қабықшасын қолданады. • ШҚҚЖ-ның мақсаты - талдамалы зерттеулерді жүргізуде, инновациялық жобалар тәжірибелік түрде құрылым жасалмаған мәселелерді көрсететін жағдайда үлгілер мен сценарийлерді құруда қолданушыларға көмек көрсету.
IV. Компьютердегі тәжірибелік жұмыс. 10 мин	Оқулықпен жұмыс, 34 бет, 1-тарауға практикум тапсырмасын ДК-де орындау.	Практикум Google Earth программасында жұмыс жасау 1. Өз үйлерің мен мектептеріңді табыңдар. Осы нысандарды қарастырыңдар. 2. Ғаламшар бойынша бейнетур жасаңдар. 3. Әуежайдан өз үйлеріңе дейін автокодік бағдарын жүргізіңдер және виртуалды сапар жасаңдар. 4. Өздеріңе ұнайтын жерлерді жақында болған өзгерістерді қарап шығындар. Тарихи суреттер функциясы қосу үшін, 3D-көрсету терезесіндегі сағаты бар батырманы басыңдар. Содан соң, жылжыманың орны ауыстырып, өздеріңе ұнайтын жерлердегі жақын уақыттағы өзгерісін көріңдер. 5. Өздерің таңдаған жердің 3D көрінісінде жер бедері қарап шығыңдар. 2. «Уақыт бойынша сурет» режімінде Арал теңізіні ғарыштан түсірілген суреттерін зерттеңдер.
V. Сергіту сәті. 2 мин	Жаттығуды орындарында отырып орындау.	Қол саусақтарына арналған жаттығулар • Алақанды уқалау. • Қолды қысу • Білезіктен айналдыру Көзге арналған жаттығулар. • Көзді бірнеше рет жыпылықтату. • Көзіңмен ақырын оң жаққа, жоғары, солға, төмен  қарай 3-4 рет айналым жаса
VІ. Бекіту. 9  мин	Оқулықпен жұмыс, 34 бет, бақылау сұрақтары мен тапсырмаларды орындау, сұрақтарға ауызша жауап беру.	Бақылау сұрақтары мен тапсырмалар 1. Білім қоры дегеніміз не? 2. Мәліметтер қоры білім қорынан несімен ерекшеленеді? 3. Жасанды зият дегеніміз не? 4. Қандай есептер жасанды зияттың көмегімен шешіледі? 5. Сараптама жүйесін қолданудың маңызы неде? 6. Сараптама жүйелерінің ақпараттық технологиясының  негізгі компоненттерін атаңдар. 7* Программалаудың қандай тілдері білім қорын көрсетеді 8. Шешімді қабылдау қолдауының жүйесін пайдалан саласы туралы айтыңдар. 9* Білім, мәліметтер қорының, сараптама жүйесінің және шешімді қабылдаудың қолдау жүйесінің негізгі айырмашылықтарын атаңдар.
VI. Рефлексия 2 мин	Оқушылар «INSERT- түтіп алу» әдісін негізге ала отырып айтылған ақпараттармен бөліседі.
VIІ. Оқушыларды бағалау. 2 мин	Сабаққа белсенді қатысқан оқушыларды бағалау,  бағаларын күнделіктеріне қою.	Бағаны күнделіктеріне қойдырады
VIIІ.Үй жұмысы. 2  мин	І тарау. §1 оқу.	Күнделіктеріне үй тапсырмасын жазып алады.