Сауат ашу пәнінен ОМЖ

Скачать материал

«Сауат ашу»

пәні бойынша оқу жоспары

(орта білім беру мазмұнын жаңарту аясында)

1-сынып

Мазмұны

Орта мерзімді жоспар 7

1-бөлім. Өзім туралы 7

2-бөлім. Менің мектебім 19

3-бөлім. Менің отбасым және достарым 30

4-бөлім. Бізді қоршаған әлем 39

5- бөлім. Саяхат 46

6-бөлім. Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті 55

7-бөлім. Тағам және сусын 63

8-бөлім. Дені саудың – жаны сау 71

Қысқа мерзімді жоспар 79

Сабақ жоспары 79

«Сауат ашу» пәні

1-сынып

1-тоқсан

2-тоқсан

3-тоқсан

4-тоқсан

Тыңдалым және айтылым

Оқушыларда төмендегі тыңдалым дағдылары қалыптасады:

1.1.1.1 тыңдау барысында тілдік бірліктерді (сөйлеу, сөз, сөйлем, мәтін) ажырату, тыңдалған мәтіннің мазмұнын түсіну

1.1.2.1 мұғалімнің көмегімен мәтінде кім (не) туралы айтылғанын анықтау

1.1.3.1 мұғалімнің көмегімен оқиғаның ретін сақтай отырып баяндау

1.1.4.1 мәтіннің мазмұнын тақырыбы немесе оның иллюстрациясы бойынша болжау

1.1.5.1 түрлі жағдаяттарда этикет сөздерін қолдана білу

1.1.6.1 сөйлеу барысында сипаттау/салыстыру сөздерін, вербалды емес қарым-қатынас құралдарын (ым-ишара, қимыл), дауыс ырғағын, мәнерін, қарқынын, сөз арасындағы кідірісті қолдану)

1.1.7.1 тыңдалған мәтінге өз көзқарасын жай сөйлеммен білдіру (ұнайды/ ұнамайды)

1.1.8.1 берілген сюжетті сурет бойынша шағын әңгіме құрап айту

1.1.9.1 сөздегі дыбыс түрлерін (дауысты,

дауыссыз, жуан және жіңішке дауыстылар) ажырату және дұрыс дыбыстау

1.1.9.2 дыбыстардың мағына ажыратушылық қызметін түсіну

1.1.9.3 сөздің буыннан тұратынын түсіну және сөздегі буын санын анықтау

1.1.2.1 мұғалімнің көмегімен мәтінде кім (не) туралы айтылғанын анықтау

1.1.3.1 мұғалімнің көмегімен оқиғаның ретін сақтай отырып баяндау

1.1.4.1 мәтіннің мазмұнын тақырыбы немесе оның иллюстрациясы бойынша болжау

1.1.5.1 түрлі жағдаяттарда этикет сөздерін қолдана білу

1.1.7.1 тыңдалған мәтінге өз көзқарасын жай сөйлеммен білдіру (ұнайды/ ұнамайды)

1.1.8.1 берілген сюжетті сурет бойынша шағын әңгіме құрап айту

1.1.9.1 сөздегі дыбыс түрлерін (дауысты, дауыссыз, жуан және жіңішке дауыстылар) ажырату және дұрыс дыбыстау

1.1.9.2 дыбыстардың мағына ажыратушылық қызметін түсіну

1.1.9.3 сөздің буыннан тұратынын түсіну және сөздегі буын санын анықтау

1.1.2.1 мұғалімнің көмегімен мәтінде кім (не) туралы айтылғанын анықтау

1.1.3.1 мұғалімнің көмегімен оқиғаның ретін сақтай отырып баяндау

1.1.4.1 мәтіннің мазмұнын тақырыбы немесе оның иллюстрациясы бойынша болжау

1.1.5.1 түрлі жағдаяттарда этикет сөздерін қолдана білу

1.1.7.1 тыңдалған мәтінге өз көзқарасын жай сөйлеммен білдіру (ұнайды/ ұнамайды)

1.1.8.1 берілген сюжетті сурет бойынша шағын әңгіме құрап айту

1.1.9.1 сөздегі дыбыс түрлерін (дауысты, дауыссыз, жуан және жіңішке дауыстылар) ажырату және дұрыс дыбыстау

1.1.9.2 дыбыстардың мағына ажыратушылық қызметін түсіну

1.1.9.3 сөздің буыннан тұратынын түсіну және сөздегі буын санын анықтау

1.1.2.1 мұғалімнің көмегімен мәтінде кім (не) туралы айтылғанын анықтау

1.1.3.1 мұғалімнің көмегімен оқиғаның ретін сақтай отырып баяндау

1.1.4.1 мәтіннің мазмұнын тақырыбы немесе оның иллюстрациясы бойынша болжау

1.1.5.1 түрлі жағдаяттарда этикет сөздерін қолдана білу

1.1.7.1 тыңдалған мәтінге өз көзқарасын жай сөйлеммен білдіру (ұнайды/ ұнамайды

1.1.8.1 берілген сюжетті сурет бойынша шағын әңгіме құрап айту

1.1.9.1 сөздегі дыбыс түрлерін (дауысты, дауыссыз, жуан және жіңішке дауыстылар) ажырату және дұрыс дыбыстау

1.1.9.2 дыбыстардың мағына ажыратушылық қызметін түсіну

1.1.9.3 сөздің буыннан тұратынын түсіну және сөздегі буын санын анықтау

Оқылым

Оқушыларда төмендегі оқылым дағдылары қалыптасады:

1.2.1.1 сөз/сөйлем сызбасын оқу.

1.2.5.1 мәтін иллюстрациясы бойынша сұрақтар қоя білу немесе оқығаны бойынша қойылған сұраққа жауап беру (мұғалім көмегімен)

1.2.1.2 оқудың түрлерін (буындап оқу, жиі кездесетін сөздерді тұтас оқу, түсініп оқу

1.2.9.1 әріпті тану, ажырату және оны дыбыспен сәйкестендіру

1.2.1.1 сөз/сөйлем сызбасын оқу.

1.2.1.2 оқудың түрлерін (буындап оқу, жиі кездесетін сөздерді тұтас оқу, түсініп оқу) қолдану

1.2.2.1 мәтінде автордың кім (не) туралы айтқысы келгенін түсіну

1.2.4.1 мұғалімнің көмегімен қарама-қарсы мағыналы, мәндес, көп мағыналы сөздердің мағыналарын ажырату

1.2.5.1 мәтін иллюстрациясы бойынша сұрақтар қоя білу немесе оқығаны бойынша қойылған сұраққа жауап

1.2.6.1* мұғалімнің көмегімен ерекшелігіне қарай мәтін жанрын (өлең, әңгіме, ертегі) ажырату

1.2.9.1 әріпті тану, ажырату және оны дыбыспен сәйкестендіру

1.2.1.1 сөз/сөйлем сызбасын оқу.

1.2.1.2 оқудың түрлерін (буындап оқу, жиі кездесетін сөздерді тұтас оқу, түсініп оқу) қолдану

1.2.2.1 мәтінде автордың кім (не) туралы айтқысы келгенін түсіну

1.2.4.1 мұғалімнің көмегімен қарама-қарсы мағыналы, мәндес, көп мағыналы сөздердің мағыналарын ажырату

1.2.5.1 мәтін иллюстрациясы бойынша сұрақтар қоя білу немесе оқығаны бойынша қойылған сұраққа жауап

1.2.6.1* мұғалімнің көмегімен әңгімелеу мәтінін, ерекшелігіне қарай мәтін жанрын (өлең, әңгіме, ертегі) ажырату

1.2.9.1 әріпті тану, ажырату және оны дыбыспен сәйкестендіру

1.2.9.2 дыбыстардың сөздегі қызметін түсіну (ь,ъ таңбалары, ф, в, ц, ч дыбыстары, ё, ю, я қосарлы дыбыстары) және дұрыс оқу

1.2.1.2 оқудың түрлерін (буындап оқу, жиі кездесетін сөздерді тұтас оқу, түсініп оқу) қолдану

1.2.2.1 мәтінде автордың кім (не) туралы айтқысы келгенін түсіну

1.2.3.1 мұғалімнің көмегімен оқыған мәтіннің тақырыбын, басын, ортасын

1.2.4.1 мұғалімнің көмегімен қарама-қарсы мағыналы, мәндес, көп мағыналы сөздердің мағыналарын ажырату

1.2.5.1 мәтін иллюстрациясы бойынша сұрақтар қоя білу немесе оқығаны бойынша қойылған сұраққа жауап

1.2.6.1* мұғалімнің көмегімен стилін (көркем және бейкөркем)

1.2.7.1 әліпби ретімен құрылған дереккөздерден (сөздіктер, анықтамалықтар, суретті кітаптар, энциклопедия) ақпараттарды табу

1.2.8.1 мұғалімнің көмегімен түрлі жанрдағы (ертегі, әңгіме, өлең) және стильдегі (көркем және бейкөркем) мәтіндерді салыстыру

1.2.9.1 әріпті тану, ажырату және оны дыбыспен сәйкестендіру

Жазылым

Оқушыларда төмендегі жазылым дағдылары қалыптасады:

1.3.3.1 мұғалім көмегімен мәтінге суреттер, сызбалар арқылы жоспар құрып, оған ат (тақырып) қою

1.3.4.1 мұғалім көмегімен оқыған/тыңдаған мәтіндердегі ақпаратты сурет, сызба, белгілер қолданып жеткізу

1.3.8.1 жазу жолын, жоларалық кеңістікті, жолдың жоғарғы және төменгі сызығын сақтап, әріп элементтерін каллиграфиялық талаптарға сай жазу.

1.3.10.1 заттың атын, санын, сынын, қимылын білдіретін сөздерді ажырата алу және орынды қолдана білу

1.3.10.2 тәуелдік және жіктік жалғауларының қарапайым формаларын қолдана алу (терминсіз)

1.3.11.1 сөйлемді бас әріппен бастап жазып, сөйлем соңына тиісті тыныс белгілерін қою

1.3.5.1 тақырыпқа байланысты керекті сөздер, сызбалар, суреттер, белгілерін қолдана отырып, жай сөйлемдер/мәтін құрастыру және жазу

1.3.6.1 мұғалімнің көмегімен әртүрлі жанр бойынша (хат, құттықтау хат, хабарлама, нұсқаулық) шағын мәтін/жай сөйлемдер құрап жазу.

1.3.9.2 мұғалім көмегімен сөздерді дұрыс тасымалдау, тасымалдауға болмайтын сөздерді ажырату

1.3.9.3 бас әріппен жазылатын сөздерді (кісі аттары, жер-су атаулары, үй жануарларына берілген

атауларды) анықтау

1.3.10.1 заттың атын, санын, сынын, қимылын білдіретін сөздерді ажырата алу және орынды қолдана білу

1.3.10.2 тәуелдік және жіктік жалғауларының қарапайым формаларын қолдана алу (терминсіз)

1.3.11.1 сөйлемді бас әріппен бастап жазып, сөйлем соңына тиісті

тыныс белгілерін қою

1.3.9.2 мұғалім көмегімен сөздерді дұрыс тасымалдау, тасымалдауға болмайтын сөздерді ажырату

1.3.10.1 заттың атын, санын, сынын, қимылын білдіретін сөздерді ажырата алу және орынды қолдана білу

1.3.10.2 тәуелдік және жіктік жалғауларының қарапайым формаларын қолдана алу (терминсіз)

1.3.11.1 сөйлемді бас әріппен бастап жазып, сөйлем соңына тиісті

тыныс белгілерін қою

1.3.3.1 мұғалім көмегімен мәтінге суреттер, сызбалар арқылы жоспар құрып,

1.3.4.1 мұғалім көмегімен оқыған/тыңдаған мәтіндердегі ақпаратты сурет, сызба, белгілер қолданып жеткізу

1.3.7.1 мұғалімнің көмегімен сөз, сөйлем, мәтінді тексеру және қателерін түзету.

1.3.8.1 жазу жолын, жоларалық кеңістікті, жолдың жоғарғы және төменгі сызығын сақтап, әріп элементтерін каллиграфиялық талаптарға сай жазу

1.3.9.1 айтылуы мен жазылуында айырмашылығы жоқ сөздерді мұғалімнің айтуы бойынша жазу

1.3.10.2 тәуелдік және жіктік жалғауларының қарапайым формаларын қолдана алу (терминсіз)

Ескерту:

Оқу жоспарындағы оқыту іс-әрекеттері мен ресурстар ұсыныс ретінде берілген.

Бөлім дегеніміз - белгілі бір тақырыпты қамтитын сабақтар жүйесі.

Ұ = ұжым жұмыс, барлық сынып.

Т = топтық жұмыс.

Ж = жұптық жұмыс.

Ө = өздік жұмыс.

ОТ = оқушы тәжірибесі.

МК = Мұғалім көрсетуі

Қ= қалыптастырушы бағалау.

Орта мерзімді жоспар

«Сауат ашу» пәні. 1-сынып

1-бөлім. «Өзім туралы»

Осыған дейін меңгерілген білім

1-бөлім үйде/балабақшада алынған білім мен дағдыларға негізделеді. Оқушылар өздерінің сүйікті шығармалары туралы айтып беру үшін балаларға арналған кейбір әңгімелер мен танымал өлеңдерді біледі деп жоспарланады.

Мәнмәтін

Бірінші бөлім оқушыларға бірін-бірі танып білуге мүмкіндік береді. Бұл бөлімнің қоғамдық-гуманитарлық пәндермен (Дүниетану, Жаратылыстану) байланысы бар. Бөлімде сөйлеу, сөз, сөйлем, дыбыс, буын сызбаларын оқуға және жазуға дағдыландыру қарастырылады. Мұғалімдер тапсырмаларға қатысты әңгімелер, өлеңдер немесе санамақтар айтуы және оларды хормен қайталау арқылы оқушылардың үйренуіне жағдай туғызады. Сабақ барысында оқушылардың қажеттілігіне қарай сергіту сәтін өткізген дұрыс.

Қысқаша шолу

Бұл бөлімде «Әліппеге дейінгі кезеңі» қамтылады. «Менің ұнататын заттарым» атты тақырыптан бастап, үйі және өзі туралы ойларын ортаға салуға үйренеді. Осы арқылы оқушылар топта, жұпта бір-біріне сұрақтар қояды және жауап береді, бірігіп өлең шумақтары және бейкөркем мәтіндерді ауызша құрастыруды үйренеді.

Оқу бағдарлама сына сілтеме

Оқу мақсаттары

Ұсынылатын оқыту іс-әрекеттері

Мұғалімге арналған ескертпелер

(оқыту әдістемесі бойынша)

Оқыту ресурстары

(МК) Оқушылармен артикуляциялық жаттығулар орындап, дауысты және дауыссыз дыбыстарды анықтау жолдарын көрсетіңіз.

Сөздерді буынға бөліп айтқызыңыз. Сөзде қанша буын барын анықтату, оң қолды иектің астына қойып сөзді дыбыстау, әр буын сайын жақ сүйек қозғалып, қолды төмен қарай жылжытатынын бақылайды немесе қол соғу арқылы сөздегі буын санын анықтай алады.

Алғашқы күннен оқушылардың дыбыстарды анық дыбыстап сөйлеуіне назар аудару керек.

Артикуляциялық жаттығуларды айна көмегімен ұйымдастырыңыз. Дыбыстарды жеке дыбыстау барысында айнаға қарап сөйлеу аппаратының (ауыз қуысы мүшелерінің) қозғалысын бақылайды, қорытынды жасайды. Оқушылар сөз, буын, дауысты және дауыссыз дыбыс ұғымдарын толық меңгергенше жұмысты жалғастырыңыз. Сөздің графикалық сызбасы, дауысты дыбыс, дауыссыз дыбыс белгілерін қолдануын ұйымдастырыңыз.

Бөлімде әліппеге дейінгі кезең қамтылады. Осы кезеңде тіл дамыту, буын, сөз, сөйлем құрау, жазуға дайындық жұмыстары жүргізіледі.

Белсенді оқыту әдіс-тәсілдерін қолданумен қатар «Сөйлеу қабырғаларына» оқушыларға көмекші болатын тақырыпқа сәйкес суреттер мен көрнекіліктерді қолдануды ұмытпаңыз. Әріптермен танысқанға дейін мынадай жұмыстар жүргізуді ұсынамыз:

· артикуляциялық жаттығулар;

· ұйқастар, өлеңдер, санамақтар, жаңылтпаштар, жұмбақтарды айтып тіл ұстарту;

· сұраққа толық сөйлеммен жауап беру;

· «сөйлем - сөз – буын – дыбыс» ажырата білу және графикалық сызбасын оқу, сызба бойынша буын/сөз/сөйлем құрастыру.

http://kz-en.ru/index/skazki_na_kazakhskom/0-9

Балаларға арналған өлеңдер, санамақтар: www.balakai.kz/

http://kz-en.ru/index/zh_mba_zagadki_na_kazakhskom_jazyke/0-8

1.1 Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну

1.5 Түрлі жағдаяттарда тілдік нормаларды дұрыс қолдану

3.8 Каллиграфиялық нормаларды сақтау

1.9 Сөздерді, дыбыстарды орфоэпиялық нормаларға сәйкес дұрыс айту

1.1.5.1 түрлі жағдаяттарда этикет сөздерін қолдану

1.1.9.1 сөздегі дыбыс түрлерін (дауысты,

дауыссыз, жуан және жіңішке дауыстылар) ажырату және дұрыс дыбыстау

1.1.9.3 сөздің буыннан тұратынын түсіну және сөздегі буын санын анықтау

Кел, танысайық!

(МК,Ұ) Оқушыларға бір-бірімен танысу үлгісін көрсетеді. Өзара танысу барысында қандай сұрақтар қоюға болатынын талқалайды.

- Сенің атың кім?

- Сен неше жастасың?

- Саған қандай ойындар ұнайды?

- Сенің сүйікті ойыншығың/затың?

Берілген бөлімді өзіңізге ұнайтын бір затты көрсетіп, оның сізге несімен ұнайтынын, біршама дәлдікпен жан-жақты сипаттаудан бастаңыз.

(Ұ) Оқушыларды сіз ұстаған зат бойынша көбірек сұрақ қоюға ынталандырыңыз, жетекші сұрақтардың көмегімен мазмұндауға үйрете бастаңыз.

(МК,Ұ) Дыбыстарды анық дұрыс айтуы үшін қолайна қолданып артикуляциялық жаттығуларды орындатыңыз. Сөз құрамындағы дыбыстарды анықтатыңыз, сөздің графикалық сызбасымен жұмыс ұйымдастырыңыз. Сөзді буынға бөлу тәсілін көрсетіңіз.

(Ұ) «Өз есіміңді буынға бөле аласың ба?» ойынын ұйымдастырыңыз.

(Ж,Қ) Берілген суреттердің атауын буынға бөліп, сөздердің буын санына қарай суреттерді топтастырады. Буынға дұрыс бөлуін бағалайды.

(Ұ,Қ) Оқушыларды тұрғызып, ойыншықты қолданып бір-біріне сұрақ қойып, сұрақтарына жауап беруін ұйымдастырыңыз. Толық жауап берген оқушыларды мадақтаңыз.

Тіл дамыту жұмыстарын бірнеше сағат жалғастырыңыз.

(МК,Ө) Оқушыларға дәптерді қолдану, қаламды дұрыс ұстау үлгісін көрсетіңіз. Өздерінің не білетінін көрсетуге мүмкіндік беріңіз. Саусақтарға арналған жаттығулар жасатыңыз (ермексаз қолдануыңызға болады). Жазу бағытын, көлбеу сызық, таяқша, т.б. элементтерді ауада, тақтада жаздырыңыз. Оқушылар өзіне сенімді болуы үшін қарындашпен жазуға да болады. Сөз, сөйлем сызбаларын салуды үйретіңіз.

Оқу жетістіктерін бағалау:

· Оқушылар ақпараттың бір немесе бірнеше бөлігін есте сақтай алды;

· Оқушылар жұппен жұмыс істеген кезде бір-біріне кезек беріп сөйлей алады.

Оқушылар үшін пайдалы болатын затты анықтап алыңыз, (мысалы, ойыншықтар, киімдер, мектеп құралдары). Оқушының қызығушылығына сәйкес келетін сөздік қор мен сұрақтар үлгісін көрсетіңіз. «Бұл зат сізге неге ұнайды? Сіз оны қайдан алдыңыз?» т.б.

Өзіңіз оқушылар тарапынан қойылуы мүмкін деген кейбір сұрақтарды алдын ала болжап жазып қойыңыз және оның ішінде қайсысы тақырыпты ашуға көмектесетінін анықтап, сабақ барысын соған сәйкестендіріп құрыңыз. Мысалы: Сіз оны қашаннан бері ұстап жүрсіз? Ол сізге неліктен қымбат? т.б. Мағыналы сұрақ қойған оқушыларды мадақтаңыз. Жақсы қойылған сұрақтарды кейінірек еске салу үшін жазып отырыңыз.

Тақырыпты толығырақ ашу үшін:
әңгімелер, өлең-тақпақтар, шағын ертегілер, жұмбақ және санамақтар айтыңыз. Бірнеше рет қайталап оқушылардың ертегі, өлең және санамақты жаттап, есте сақтап алуына және өздері айтуына мүмкіндік беріңіз.

Интерактивті ойындар ойнату үшін қосымша құралдар қажет болады. Мысалы: қандай да бір фонемадан басталатын заттар, суреттер, т.с.с

Әрқашан оқушылар жаңа ортада екенін назардан шығармаңыз. Оқуға барынша жағымды орта құруға, оқушылардың өзін таныстыруына мүмкіндік жасаңыз. Сыныптағы тәртіп ережелерін оқушылармен ақылдасып құрыңыз. Бұл ережелерді басшылыққа алыңыз.

Қазақ тілінің дыбыстары мен әріптеріне арналған ойын түрлері

http://erketai.kz/category/balalarga/ertegiler-alemi/

http://www.labirint.ru/books/200665/

1.1 Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну

1.7 Тыңдалған материал бойынша өз пікірін айту

1.9 Сөздерді, дыбыстарды орфоэпиялық нормаларға сәйкес дұрыс айту

2.1 Оқу түрлерін қолдану

3.11 Пунктуациялық нормаларды сақтау

3.8 Каллиграфиялық нормаларды сақтау

1.1.7.1 тыңдалған мәтінге өз көзқарасын жай сөйлеммен білдіру (ұнайды/ ұнамайды)

1.1.9.1 сөздегі дыбыс түрлерін (дауысты, дауыссыз, жуан және жіңішке дауыстылар) ажырату және дұрыс дыбыстау

1.2.1.1 сөз/сөйлем сызбасын оқу.

1.3.11.1 сөйлемді бас әріппен бастап жазып, сөйлем соңына тиісті тыныс белгілерін қою

Маған ұнайтын өлеңдер

(Ұ) Бірнеше күн бойы оқушылардың сүйікті заттары туралы дауыстап өлеңдер оқыңыз. Мысалы, ойыншықтар, ұнайтын жерлері немесе ойындар туралы. Олардан нені жақсы көретінін және неліктен жақсы көретінін сұраңыз.

(Т) Кейбір өлеңдерді оқушылармен бірге дауыстап оқыңыз. Өлеңнің ерекше ұнаған тұстарын айтқызыңыз. Мысалы: ұйқас, мәтіндегі оқушының күлкісін тудыратын сөздер (мысалы: өтірік өлеңдер т.б) және қызықты суреттер. Бір-бірімен келісе ме, келіспей ме соны біліңіз. Барлығының ой-пікірі бірдей ме? Әлде әркімнің ойы әртүрлі ме?

(Ө,Қ) Оқушылардың өлеңдегі өздеріне ұнаған сөздері мен шумақтары туралы ойларын сұраңыз. Өлеңдердің ұқсастықтары мен айырмашылықтарын тапқызыңыз.

Оқу жетістіктерін бағалау::

· өлең туралы шағын пікір айта алады.

· өлеңді ұнататын/ұнатпайтынын қарапайым дәлелдер келтіре отырып түсіндіреді.

(Ұ) Өлеңді әндетіп айтыңыз және оны орындауға оқушыларды тартыңыз. Өлеңге іс-қимыл немесе әуен қосыңыз.

Мысалы:

– .

Кабинетте сынып кітапханасы болуы керек, оқушылар ол кітаптарды жұмыс істеуге қажет болған жағдайда сабақ үстінде немесе үзіліс кезінде қолдана алады. Сабақ барысында әртүрлі кітаптарды көрсетіңіз және халық ауыз әдебиетінің үлгілерін пайдаланыңыз, жаттатыңыз, оқушыларға оқып беріңіз.

Тыңдалған шығармалардағы қайталанатын сөздерді немесе ұйқасты тапқызыңыз.

Оқушылармен талқылауға мынадай сұрақтар ұсынылады:

· Берілген өлең не туралы?

· Сендерге өлең ұнады ма? Неліктен ұнады?

· Бұл өлең нені еске түсірді?

· Мәтіннің қай бөлігінде сенің күлкің келді?

· Қай сөздер ұқсас болып естіледі?

· Ең ұнаған өлең қайсы?

· Бәріміздің ойымыз бір жерден шығып отыр ма, әлде әркімнің ойы әртүрлі ме? т.б.

Бастауыш сыныпқа арналған сергіту сәттері

http://sc0018.kokshetau.akmoedu.kz/

1.6 Тыңдаушының назарын аудару

2.5 Мәтін бойынша сұрақ қоя білу және жауап бере білу

1.5 Түрлі жағдаяттарда тілдік нормаларды дұрыс қолдану

1.9 Сөздерді, дыбыстарды орфоэпиялық нормаларға сәйкес дұрыс айту

3.8 Каллиграфиялық нормаларды сақтау

1.1.5.1 түрлі жағдаяттарда этикет сөздерін қолдану

1.1.9.3 сөздің буыннан тұратынын түсіну және сөздегі буын санын анықтау

Менің ұнататын заттарым/ Менің жақсы көретін туыстарым

(Т) Оқушыларды өздерінің ұнататын заттарын бір-біріне көрсетуі әрі түсіндіруі үшін шағын топтар ұйымдастырыңыз. Топпен жұмыс істеу барысында оқушылар бір-біріне өздерінің сүйікті заттарын (ойыншықтарын) көрсетіп, олар туралы айтып береді.

(Ұ) Сынып оқушыларымен бір-біріне қоятын сұрақтарды анықтап алыңыз.

(Ж,Қ) Оқушылар жұптасып, өзара сұрақ қояды, оларға жауап береді. «Менің нағашым», «Мен атамның немересімін» т.б. тақырыбында ойын ойнау арқылы өз ата-әжесін, нағашыларын, өзін (атасы, әжесі, ағасы т.б) мақтау. Жұпта бірі-біріне нағашылары, ата-әжелері туралы сұрақтар қойып, оларға жауап береді. Оқушылардың дұрыс сұрақ қоя білуіне назар аударыңыз. Ол оқушылардың сұрақ қою қабілеттерін дамытуға ықпал етеді. Бұл тапсырманы жұптағы оқушылардың орнын ауыстыра отырып, бірнеше рет қайталатып және әрдайым қойылған сұрақтарды жетілдіріп отыру керек.

(Ұ) Нағашы, немере сөзін буынға бөлу. Сөзден н дыбысын бөліп алып, «Бұл мен» әдісі арқылы қолайнаға қарап дыбыстау арқылы ауыз қуысындағы өзгеріске назар аударту. Осы сөздерді қатыстырып сөйлем құрату.

Оқу жетістіктерін бағалау:

· тақырыпқа сай, орынды сұрақтар қоюын;

· оқушылардың қарапайым сөздерді қатыстырып сөйлем құруын;

· қарапайым сұрақтарға жауап беруін. бағалаңыз

Оқушыларға өздерінің жақсы көретін ойыншықтарын немесе сүйікті жерлерінің суреттерін, фотоларын алып келуді тапсырыңыз.

Фото, сурет әкелген оқушылар коллаж немесе суретті кітап құрастырады.

Алдында қойылған сұрақтарды қайта қарап шығыңыз. Мағыналы сұрақтарды жазып алып, постер ретінде қабырғаға іліңіз. Сұрау есімдіктерін пайдаланыңыз. Мысалы: кім? не? неге? қашан?

Мағыналы/қызықты сұрақтар қойған және сұрақтарға нақты жауап берген оқушыларды, сонымен қатар көбірек қолдауды қажет ететін оқушыларды бақылап, аты-жөндерін белгілеп отырыңыз.

Дыбысты дыбыстату арқылы оқушыларға дыбыстау кезінде ауыз қуысындағы өзгеріс пен кедергілер туралы айтуларына және дыбыстың дауыссыз соның ішінде үнді дауыссыз екеніне оқушылардың өздерінің көздерін жеткізіп айтуларына мүмкіндік беріңіз.

Балаларға арналған ойындар:

www.playhead.net/kz/games/for_boys/

2.1 Оқу түрлерін қолдану

1.8 Берілген тақырыпқа әңгіме құрап айту

1.9 Сөздерді, дыбыстарды орфоэпиялық нормаларға сәйкес дұрыс айту

3.8 Каллиграфиялық нормаларды сақтау

1.2.1.1 сөз/сөйлем сызбасын оқу

1.1.8.1 берілген сюжетті сурет бойынша шағын әңгіме құрап айту

1.1.9.2 дыбыстардың мағына ажыратушылық қызметін түсіну

Мен ақынмын

(МК) Оқушылармен біріге отырып сыныптағы заттар туралы қарапайым өлең жазудың (ауызша) үлгісін көрсетіңіз. Сөздер мен сөз тіркестерін, суреттерді, символдар мен белгілерді, сызбаларды іріктеп алып, оларды қарапайым шумақтар немесе тақпақтар жазу үшін қолданыңыздар.

(Т,Ө) Оқушылар өздеріне ұнайтын затты, өздерінің идеяларын суреттердің, сызбалардың және белгілердің көмегімен жеткізеді. Жаза білетін оқушыларға сөздер мен сөйлемдерді жазуды тапсыруға болады.

(Ұ,К) Оқушылар өз бетімен сызбалар мен суреттерді, белгілерді қолданып, топтық өлең құрастырады. Олардың құрастырған өлеңдерін оқушыларға оқыңыз. Олар бір-бірінің сөздерін ажырата ала ма\өлең мағынасын түсіне ала ма? Олар аяқталған өлең туралы не ойлайды? Өлеңнің қай тұстары ұнайды?

(Ұ,Т) «Бағытталған жазу» әдісін қолдануыңызға болады. Оқушылардың өз бетімен жазған тіркестерін топтық өлең жазу үшін біріктіріңіз. Өлеңдерді сыныпта қайталатыңыз. Олар бір-бірінің заттарын тани ала ма? Жазылған өлеңдер туралы не ойлайды? Қай бөлімдері ұнады?

Оқушылардың мүмкіндіктерін ескеріп құрастырған өлеңдерін аудиожазбаға жазып алуыңызға болады.

Қарапайым өлеңнің жазылу үлгісін көрсеткенде алдынғы сабақта оқыған өлеңдердің құрылымын жүйе ретінде пайдаланыңыз.

Оқушылардың топпен немесе өз бетінше жұмыс жасауын таңдаңыз. Оқушыларға өз бетінше, мұғалімнің көмегімен және топта жұмыс істеу мүмкіндігін қамтамасыз ете отырып, берілген тапсырманы бірнеше рет қайталатыңыз. Оқушыларға әртүрлі қағаз, қарындаш және түрлі- түсті борлар беріңіз. Сөздерді белгілеу үшін сызбаны пайдаланыңыз, дыбыс пен әріптің арасындағы байланысты ескеріңіз. Оқушылардың сөздік қорын және сөз, сөйлем сызбасын жазу дағдыларын ары қарай дамыту процесі барысында тіл дамытуға аса мән беріңіз.

www.balalaralemi.kz/

http://www.balakai.kz/

http://erketai.kz/

1.2 Мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау

2.1 Оқу түрлерін қолдану

1.8 Берілген тақырыпқа әңгіме құрап айту

1.9 Сөздерді, дыбыстарды орфоэпиялық нормаларға сәйкес дұрыс айту

3.8 Каллиграфиялық, графикалық нормаларды сақтау

1.1.2.1 мұғалімнің көмегімен мәтінде кім (не) туралы айтылғанын анықтау

1.2.1.1 сөз/сөйлем сызбасын оқу.

1.1.8.1 берілген сюжетті сурет бойынша шағын әңгіме құрап айту

1.1.9.3 сөздің буыннан тұратынын түсіну және сөздегі буын санын анықтау

Баспана түрлері

(МК) Сыныпқа үйдің түрлері туралы әр түрлі мәтіндерді дауыстап оқып беріңіз. Әртүрлі тақырыптағы кітаптың құрылымын көрсетіңіз. Қажетті ақпаратты табу үшін кітаптың мазмұны жазылған бетін қалай қолдану керектігін көрсетіңіз. Әрбір беттегі ақпаратты, тақырыптарды, суреттердің атауларын таптырыңыз, сызбасын қалай оқу керектігінің үлгісін көрсетіңіз; дыбыстық-буындық құрамын анықтатыңыз. Осыны әр сабақ сайын жаңа ақпаратты көрсете отырып қайталаңыз.

(Ж,Т) Баспана түрлері туралы суреттерді оқушыларға таратып беріңіз. Оқи алатын оушыларға сөздерді бірге дауыстап оқытыңыз және суреттегі бейнеге сай сөздерді тауып орналастырынуын тапсырыңыз.

(Ө,Қ) Суреттің атауы жазылған карточкаларды көрсетіңіз. Арасында суретті жазуы жазылмаған карточкаларды қалдырыңыз. Оқушылардың карточкаларды суреттермен және символдармен толықтыруын сұраңыз.

Оқу жетістіктерін бағалау:

· қарапайым сөздерді, символдарды, сызбаларды түсіну;

· сюжетті сурет бойыншашағын әңгіме құруын бағалаңыз.

Кітап таңдау барысында тақырыпқа сай мазмұны жазылған бетті, суреттер, диаграммалар болуын ескеріңіз.

Есік, терезе, шатыр, бақша, аула, еден, қабырға, бұрыш, төбе, т.б. секілді қарапайым сөздерді суреттерімен алуға болады. Оқушыларды оқу қабілеттеріне байланысты топқа, жұпқа біріктіріп, жұмысты ұйымдастырыңыз.

Оқи алатын оқушылар болған жағдайда бірнеше әріптен тұратын бейтаныс сөздерді оқуға ынталандырыңыз.

Келесі сабақтарда оқушылар өз үйлерін сипаттайды. Даярлық жұмыстарын жүргізіңіз. Ол үшін оқушылар сюжетті суреттер бойынша сөйлемдер құрастырады. Оқушыларға сөйлемді тыңдап, естіген сөйлемдерінің сызбасын дәптерге жазуды тапсырыңыз. Оқушылар сөйлемдердің сызбасын жасаудан суреті және символдары бар карта-сызба жасауға көшеді. Үлгі/сызба бойынша сөйлем құрауға дайындық жүргізу жаттығуларынан кейін 3-4 сөйлемнен тұратын байланыстырылған әңгіме құрастыруға көшеді.

http://bilimkozy.idhost.kz/

1.6 Тыңдаушының назарын аудару

3.4 Оқыған/тыңдаған материалдың мазмұнын жазу

1.9 Сөздерді, дыбыстарды орфоэпиялық нормаларға сәйкес дұрыс айту

3.8 Каллиграфиялық, графикалық нормаларды сақтау

1.3.4.1 мұғалім көмегімен оқыған/тыңдаған мәтіндердегі ақпаратты сурет, сызба, белгілер қолданып жеткізу

1.1.9.1 сөздегі дыбыс түрлерін (дауысты,

дауыссыз, жуан және жіңішке дауыстылар) ажырату және дұрыс дыбыстау

1.1.9.3 сөздің буыннан тұратынын түсіну және сөздегі буын санын анықтау

Өз үйімді сипаттаймын

Оқушыларға үйлерінің фотоларын әкелуді немесе суретін салып келуді тапсырыңыз. Ұқсастықтары мен айырмашылықтарын талқылаған кезде баланың намысына тиетін айырмашылықтарды талқылаудан сақ болыңыз.

Алдыңғы сабақта пайдаланған сұрақтарды көрсетіңіз. Сыныптағы әрбір оқушыны кем дегенде бір сұрақ қоюға талпындырыңыз. Әртүрлі баспананың (адамдардың, жануарлардың, құстардың, жәндіктердің т.б.) сипаттау барысында оқушыларды болжай білуге жетелеңіз. Осы әдісті керісінше ұйымдастыруға болады. (Мысалы: тақырып беріп оның мазмұнын болжау). Мағыналы, көркем сөздер қолданған оқушыларды мадақтаңыз.

Мұғалімдер құрылғыларды сабақта қолданбас бұрын оқушылардың техникамен (диктофон немесе бейнекамерамен) жұмыс істей білетініне көз жеткізу керек. Сонымен қатар сіз жекелеген оқушылардың сипаттау барысын құрылғыға жазып жатқанда өзге оқушылардың тапсырма орындауын бақылап отырыңыз, осы жерде өзге мұғалімдердің көмегі қажет болуы мүмкін (сабақ үстіндегі іс-әрекетті зерттеу).

Оқушылар өздерінің жауаптарын сөздер сызбасын, белгілер мен суреттерді қолдана отырып, дәптерлеріне қалай жазулары керектігін үлгіге түсіріңіз. Сол сияқты қандай да символдың немесе белгінің нені білдіретіндігін түсіндіру жұмыстары жүргізіледі.

Оқушылармен бірлесіп әңгіме айтудың

(3-4 сөйлемнен тұратын) суретті-кескінді сызбасын жасаңыз. Әңгіме құрастыруға үйретудің келесі кезеңінде тек дайын сызбалар ғана емес, сабақ барысында оқушылардың өздері жасаған сызбаларды қолдану бойынша жұмыстар жүргізіледі. Олар әңгімелеп берудің бірізділігін өздері анықтайды, қандай да бір затты, заттың белгісін, іс-әрекетін белгілеу тәсілдерін өздері таңдап, ұсынады. Мұндай жұмыстар ұжыммен немесе топпен жүргізіледі. Сөйтіп символдар, белгілер, суреттер және сызбалардың көмегімен әңгіме құрастыру және жазу қабілеттері дамиды. Әңгіме құрастыру және жазу барысында оқушылар өз сызбаларын сызып, шығармашылықтарын көрсете алады.

(Ұ) Оқушылар үйлерінің фотоларын немесе салынған суреттерін сыныпта көрсетеді және ұқсастықтары мен айырмашылықтарын табады. Оқушыларды алдыңғы сабақта берілген сөздерді қолдана отырып сөйлем құрауға ынталандырыңыз.

(Т) Оқушылардың өз үйлерін бір-біріне сипаттату үшін топқа біріктіріңіз. Олардың сүйікті заттары туралы бір-біріне сұрақ қоятынын ескертіңіз. Сүйікті заттарының сипаттамаларын жетілдіре түсу үшін топтарын ауыстырта отырып, оқушыларға осы жаттығуды бірнеше рет орындатыңыз.

(Ө,Қ) Диктофон немесе бейнекамераны пайдаланып мұғалім оқушылардың үйлерін сипаттау сәтінің соңғы нұсқасын жазып алады.

Тапсырманы күрделендіру: оқушылар сипаттау барысында тіл байлығын көрсете отырып үйлерінің сипаттамасын толық айтып бере алады.

Оқушыларға қолдау көрсету үшін сөз (дыбыстық құрамын) сызбасын жазуда көмек көрсетіңіз.

Оқу жетістіктерін бағалау:

· өз үйін сипаттау;

· салыстыру;

· сөздерді буынға бөлу және сызбасын салу қабілетін бағалаңыз.

«Сауат ашу» пәні. 1-сынып

2-бөлім: Менің мектебім

Осыған дейін меңгерілген білім

2-бөлім және 1-бөлімде игерілген білім мен дағдыларға негізделеді. Оқушылар мектептің бір күнін сипаттау үшін және айтып беру үшін мектеп туралы әңгімелермен, балаларға арналған өлеңдермен және сөздермен таныс болуы керек.

Мәнмәтін

Бұл бөлім оқушыларға мектеп және мектеп өмірі туралы ойлануға мүмкіндік береді. Бөлім қоғамдық-гуманитарлық пәндермен байланысы бар (Дүниетану, Жаратылыстану). Осы бөлімнің өн бойында оқушыларға жаңа дыбыстар мен әріптерді таныстыру бойынша жұмыстар жүргізіледі, әріптер мен олардың қосылыстарын жазуға, буындап оқуға, жиі кездесетін сөздерді тұтас оқуға талпынады. Мұғалімдер тапсырмаларға қатысты әңгімелер, өлеңдер немесе санамақтар қолдануы керек және оқыту ісінің әр алуан түрлері арқылы оқушылардың үйренуіне мүмкіндік беруі керек.

Қысқаша шолу

Бұл бөлімде «Әліппе кезеңі» басталады. Бұл бөлім «Менің мектебім» тақырыбында өрбиді және оқушылармен мектептегі оқу жылының басы, мектеп өмірі туралы әңгіме жүргізіледі. Өздері шағын бейкөркем мәтіндер мен диалогтер құрастырып үйренгенше бір-бірімен сөйлесуге, бір-бірін тыңдауға мүмкіндік берілуі керек. Бұл бөлімде мектепке қатысты сөздік қорын бекіту үшін мектеп ауласына серуенге шығу ұйымдастыруға болады.

Оқу бағдарламасына сілтеме

Оқу мақсаттары

Ұсынылатын оқыту іс-әрекеттері

Мұғалімге арналған ескертпелер

(оқыту әдістемесі бойынша)

Оқыту ресурстары

Әліппе кезеңінде назар аударыңыз:

1) өтілген дыбыстарды сөз құрамында жаырату;

2) әліппе әріптерінен (кеспе) сөз құрау, оқу және жазу;

3) сөзді буындап және 1-2 буынды сөздерді тұтас оқу;

4) қарапайым мәтін мазмұнын мұғалімнің сұрағы бойынша айта білу;

5) қысқа өлеңдерді жатқа айта алу;

6) көлемі шағын мәтіндерді түсініп оқу;

7) бас әріп пен кіші әріптің жазылуын, әріптерді бір-бірімен байланыстырып жазу.

8) айтылуы мен жазылуы бірдей сөздерді жазу;

9) жазған сөздерін үлгі бойынша тексеру.

Сабақ барысында

2.9 Дыбыс пен әріпті тану және ажырату

2.1 Оқу түрлерін қолдану

3.11 Пунктуациялық нормаларды сақтау

3.12 Каллиграфиялық нормаларды сақтау бөлімшелері оқу мақсаттарын жүйелі қолдануды ұсынамыз.

Бұл бөлімде «Әліппе кезеңі» бойынша а, н, л, р, о, т, у, ш, с дыбыстары мен әріптерімен таныстыруды бастауға болады.

Дыбыс пен әріпті оқыту туралы нұсқаулық

Оқушыларға сөзді буынға, буынды дыбысқа ажырату және керісінше, дыбыстардан буын, буыннан сөз, сөзді қатыстырып сөйлем құрастыру тапсырмаларын жиі орындату қажет. Сөйлем құрату барысында сызбалар мен суреттерді кеңінен қолдану, оқушылардың қызығушылығын оятады.

Оқушыларды талдау-жинақтауға жаттықтыру үшін:

1. Кез-келген дыбысты сөз ішінен бөліп алуға және сөз құрамында айтылуына жақындата отырып бөліп айтқызу;

Сөз құрамындағы үйретілуге тиісті дыбысы бар буын анық естілетіндей, дыбыстың өзін ерекше созып айтқызу. Мысалы, «р» дыбысын «ора» сөзіндегі «о-ра» буындары «о-орра» делініп, «р» дыбысы ерекшеленіп, біраз созыңқы айтылады.

2. Дыбыс артикуляциясын қою, оқушыларға сөз құрамындағы үйретілуге тиісті дыбыстың айтылу процесімен таныстыру. Мысалы, мұғалім оқушыларға «с» дыбысын айтуда қарапайым айнаға қарап дыбыстатады, дыбысты айтуда тілдің қандай жағдайда болатынын бақылайды.

Артикуляциялық тәсілмен тек еріндік және тіс пен тіл қатысы арқылы шығатын дыбыстарды үйрету тиімді болады. Оқушыларға ш, ж, к, ғ, г, й, и, щ, ц дыбыстары артикуляциясын аңғару қиын болады. Сондықтан мұғалім дыбысты оқытуды бастар алдын қалай үйрету тәсілін жан-жақты ойластыруы тиіс. Қосымша артикуляциялық жаттығу әрі жүргізіп тұтас оқуға жаттығу ретінде қосымша тапсырмаларды қолдануға болады. Мысалы,

Аң, - аң, -аң, шаң,

Шаң, шаң, шаң, маң.

Маң, маң, маң, паң

Паң, паң, паң, таң

Таң, таң, таң, қайырлы таң!

3. Сөз соңындағы немесе басындағы дыбысты түсіріп айтып, оқушыларға тапқызу. Бұл жерде түрлі суреттерді қолдануға болады. Сөз құрамындағы дыбыстарды жинақтау арқылы қандай дыбысты қосу керектігін саналы түсінеді.

Дыбыстың сөздің басында, ортасында, аяғында келетінін сөздерді талдау және жинақтауды қатар үйретуге болады. Мысалы, «ш» дыбысын өту барысында бұл дыбысты оқушыларға айтқызып, таныстырғаннан қейін шана, шаш, арша сияқты сөздерді өз бетінше айтқызып, буынға, дыбысқа талданады; «ш» дыбысының орны анықталады (қай буында, нешінші буында); қайта жинақтау барысында «ш» дыбысының сөздегі орнына көңіл бөлінеді. Оқушылар құрамында «ш» дыбысы бар сөздерді ойлап табады.

4. Айтылуына қарай дыбыстарды, жазылуына қарай әріптерді салыстыру. Мысалы, жон-жөн, тор-төр, ор-өр сияқты сөздер арқылы «о» дыбысы мен «ө» дыбысының дыбысталу ерекшелігі аңғартылады. Сонымен қатар жазылуындағы ұқсастықтар мен айырмашылықтарына назар аударылады. Осылайша, қ-к, с-з, ғ-г, а-ә, ы-і дыбыстары да жұпталып, салыстырып сөздерді талдау-жинақтау арқылы үйретуге болады.

5. Буын немесе сөзді есте сақтау арқылы оқу. Оқушылар сөз құрамын дыбыстық-буындық талдағаннан кейін, жинақтап, кеспе әліппеден құрастырады. «Қандай сөз құрастырдық?» — деген сияқты сұрақтар арқылы сөзді тұтас айттырады, оқылуын есте сақтайды. Өйткені кеспе әліппеден құрастырған сөзін, қайта оқығанда оқушы бірден оқып бере алады.

6. Дыбыс алмастырып оқу. Мысалы, оқушылар талдау-жинақтау арқылы сөзді құрастырып оқыған соң, енді сөз құрамындағы бір әрпінің орнына басқа әрпін қойып оқыту. Дауысты және дауыссыз дыбыстардың орнын ауыстыруға болады.

Мысалы,

Тас, тас, тас, тыс

Тыс, тыс, тыс, тіс

Тіс, тіс, тіс, түс

Түс, түс, түс, тұс

Тұс, тұс, тұс, тос

Тос, тос, тос, төс

Төс, төс, төс, тес

Тес, тес, тес, тез

Тез, тез, тез оқы.

Буындап оқуды, әріптен буын, буыннан сөз құрап оқуды үйрету. Оқушылардың қызығушылығын, жас ерекшелігін ескеріп үнемі жұмысты түрлендіріп отыру керек. Белсенді оқыту әдіс-тәсілдерін қолданумен қатар «Сөйлеу қабырғаларына» оқушыларға көмекші болатын тақырыпқа сәйкес суреттер мен көрнекіліктерді қолдануды ұмытпаңыз. Бөлім бойы күнделікті:

· артикуляциялық жаттығулар;

· ұйқастар, өлеңдер, санамақтар, жаңылтпаштар, жұмбақтарды айтып тіл ұстарту;

· сұраққа толық сөйлеммен жауап беру;

· «сөйлем - сөз – буын – дыбыс» ажырата білу және графикалық сызбасын оқу, сызба бойынша буын/сөз/сөйлем құрастыру;

· сөз құрамында дыбыстың орнын анықтау, сәйкес әріпті есте сақтауға көңіл бөлінеді.

Осы кезеңде әріптер әлі толық өтпегендіктен, әңгіме құрастыру және жазу бойынша жүргізілетін жұмыстардың бірізділігі мынадай болады.

Әңгімені жазар алдында сюжетті сурет бойынша ауызша әңгіме құрастыру бойынша даярлық жұмыстарын жүргізіңіз. Мұғалім оқушыларға сөйлемді тыңдап, естіген сөйлемдерінің сызбасын дәптерге жазуды тапсырады. Оқушылар сөйлемдердің сызбасын жасаудан суреті және символдары бар карта-сызба жасауға көшеді. Сол сияқты қандай да символдың немесе белгінің нені білдіретіндігін түсіндіру жұмыстары жүргізіледі. Үлгі/сызба бойынша сөйлем құрауға дайындық жүргізу жаттығуларынан кейін 4-5 сөйлемнен тұратын (баяндап әңгімелеудің суретті-кескінді сызбасын жасау) байланыстырылған әңгіме құрастыруға көшеді. Әңгіме құрастыруға үйретудің келесі кезеңінде тек дайын сызбалар ғана емес, сабақ барысында оқушылардың өздері жасаған сызбаларды қолдану бойынша жұмыстар жалғастырылады. Олар әңгімелеп берудің бірізділігін өздері анықтайды, қандай да бір затты, заттың белгісін, іс-әрекетін белгілеу тәсілдерін өздері таңдап, ұсынады. Мұндай жұмыстар ұжыммен немесе топпен жүргізіледі. Сөйтіп символдар, белгілер, суреттер және сызбалардың көмегімен әңгіме құрастыру және жазу қабілеттері дамиды. Әңгіме құрастыру және жазу барысында оқушылар өз сызбаларын сызып, шығармашылықтарын көрсете алады.

1.1 Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну

2.5 Мәтін бойынша сұрақ қоя білу және жауап бере білу

1.3 Тыңдалған материалды мазмұнындау

2.9 Дыбыс пен әріпті тану және ажырату

1.1.3.1 мұғалімнің көмегімен оқиғаның ретін сақтай отырып баяндау

1.2.9.1 әріпті тану, ажырату және оны дыбыспен сәйкестендіру

Менің мектебім (топсеруен)

(МК) Мұғалім суретті, сызбаны және символды пайдалана отырып, мектептегі түрлі орындарға қалай баруға болатынын көрсетеді, түсіндіреді, сипаттайды. Өз әңгімелеріңізге неғұрлым қызық сәттерді көбірек қосып айтыңыз. Мысалы: жолда кездесетін заттарды сипаттаңыз.

(Қ) Оқу жетістіктерін бағлау: Оқушылардың сізді тыңдағанын және түсінгенін тексеру үшін өзіңіз айтып берген бағыт бойынша сұрақтар қойыңыз.

Сіз берген ақпараттың бір-екі сәтін есте сақтағанын бағалаңыз.

Әртүрлі бағыттарды пайдалана отырып, осы жаттығуды бірнеше рет орындатыңыз.

(Ө) Оқушыларға өздері есінде сақтай алған қызықты элементтерді көбірек қосып мектептің суретін салғызыңыз.

(Ж) Мектепке баратын жолдардың сызбасын жұптағы өз серіктеріне суреттеп беруді тапсырыңыз. Оқушылар өз бағыты туралы айтуға әбден дайын болған кезде серіктестерін (мұғалімнің белгі беруі бойынша) алмастырады және жаңа серіктесіне өзінің жүру бағыты туралы айтып береді. Оқушының өзіне деген сенімділігін арттыру үшін өз бетімен жұмыс істеуге көбірек мүмкіндік беріңіз.

Бұл бөлімде мұғалімдер осы тақырыпқа сай әңгімелер, өлеңдер немесе санамақтар айтуы қажет.

Өлеңдер, тақпақтар немесе санамақтарды бірнеше рет қайталау арқылы оқушыларға қосылып хормен айтуға мүмкіндік беруді ескеріңіз.

Мектеп ішіндегі жолыңызға арналған шағын карта дайындаңыз. Өзіңіз жүріп өтетін негізгі жолдың суретін салыңыз. Мысалы: басқа сынып бөлмелері, есіктер, терезелер.

Жол сызбаңыз туралы айтқан кезде, ретті білдіретін сөздерді: бірінші, сонан соң, келесі және бағытты нұсқайтын сөздерді қолданыңыз (оңға, солға, алдында, артында ортасында т.б.)

Оқушылардың дауыстап сенімді сөйлеуіне байланысты бағалау тапсырмасын бүкіл сыныппен немесе топпен жүргізуді шешіңіз.

Сұрақтар:

· Мен бірінші қай жерге жетемін? Кітап сөресіне ме? Есікке ме?

· xxx сынып бөлмесінен кейін қайда барамын?

· Кімнің есінде қалды, қай бағытқа бұрыламын? - деген мазмұнда құрылуы тиіс.

Оқушыларға үлкен қағаз парақтарын, қарындаштар және түрлі-түсті қаламдар беріңіз. Оқушыларды мектептің айналасына немесе ауласына алып шығуға болады. Оқушылар сыныптан шыққаннан бастап жүрген жолдарын (сызба, белгі, символдар арқылы, оң жақта, сол жақта кездеметін нысандарды нақтылау) жазып отырады. Мүмкіндігінше түрлі жолдармен жүріңіз.

Сыныпты жұпқа бөлгенде достық қарым-қатынасты, сыйластықты орнатуға көңіл бөліңіз, өйткені оқушылар бір-бірімен әңгімелескен кезде өздерін еркін сезіну керек. Мүмкіндік болса, оқушылардың бір-бірімен дұрыс қарым-қатынас жасауына қолдау көрсету үшін пән мұғалімдерін серуенге қатыстырыңыз. Мысалы, оқушылар өзара: «Мен киім шешетін орыннан сыныпқа қалай өте аламын?» - сияқты сұрақтар қоя алады.

http://www.mes-english.com/flashcards/family.php

http://bilimdiler.kz/

күн тәртібі

2.9 Дыбыс пен әріпті тану және ажырату

3.8 Каллиграфиялық нормаларды сақтау

1.9 Сөздерді, дыбыстарды орфоэпиялық нормаларға сәйкес дұрыс айту

1.2.9.1 әріпті тану, ажырату және оны дыбыспен сәйкестендіру

1.3.8.1 жазу жолын, жоларалық кеңістікті, жолдың жоғарғы және төменгі сызығын сақтап, әріп элементтерін каллиграфиялық талаптарға сай жазуу

1.1.9.3 сөздің буыннан тұратынын түсіну және сөздегі буын санын анықтау

Дыбыс пен әріпті оқыту

(МК, Ұ) Суреттер бойынша жұмыс ұйымдастырыңыз. Сөз құрамында А дыбысының орнын анықтау, дыбыстық буындық талдау жасау. «А» әрпінің баспа және жазба түрімен таныстыру. «А» бас әрпіне не ұқсайды? Әріпті таяқшадан өздері құрастырады және оқиды.

(МК) Аллитерацияны пайдаланыңыз. Мысалы, Анар алма алды. Сөйлемнің ерекшелігін, а әрпінің сөз құрамындағы орнын графикалық сызбасында анықтатыңыз.

(Т,Ө) А әрпінің баспа түрін түрлі ресурстарды пайдаланып жазу.

(МК) Мұғалім көзін жұмып бір минуттың ішінде пернетақтада әріптерді кездейсоқ тереді. Оқушылар интерактивті тақтада бақылап отырады. Құжатты шығарып, әр оқушыға таратады. Олар аталған әріпті тауып, санын анықтайды. Келесі сабақтарда буын (сөз) таптыруға болады.

(Т) А дыбысынан басталатын сөздерді қатыстырып сөйлемдер құру.

Оқушылардың::

· сөз ішінен қажетті әріпті табуын;

· сөзді қатыстырып сөйлем құру дағдысын бағалаңыз

Сынып оқушылары мектепке дейінгі дайындықта болып, әліппеге дейінгі кезеңнің міндеттерін жақсы орындап отырған жағдайда Әліппе кезеңін бастауыңызға болады. Сынып оқушыларының жеке қабілетін ескеріңіз. «Дыбыс пен әріпті таныстыру» үлгісін Әліппе кезеңінде басшылыққа алуыңызға болады.

Осы бөлімді оқу үшін әріптің баспа/жазба үлгілері жазылған көлемді карточкалар дайындау қажет.

Жазу сабақтарында төмендегі жұмыстар жүргізіледі:

· Жазуға дайындық: (оқушылардың дұрыс отыруы, қаламдарын дұрыс ұстауы, дәптерлерінің партада дұрыс қойылуы).

· Жаңа әріптің элементтері жеке көрсетіледі, мұғалім оны тақтаға жазып тұрады, оқушылар дәптерлеріне жазады.

· Мұғалім жаңа әріпті тақтаға жазады; оқушылар осы әріптен басталатын сөздер ойлап табады, сонан соң олар әріпті дәптерлеріне жазып алады.

Әліппенің алғашқы кезеңдеріндегі сабақтар осындай жүйеде ұйымдастырылады. Ал әліппенің екінші, үшінші кезеңдерінде жаңадан үйретілетін әріпті меңгерту жұмысы көбірек жүргізіледі. Мұнда өтілген әріптерді қайталау, бірнеше буыннан құрастырылған сөздерді оқу, кеспе әліппеден сөз құрастыру және оларды оқу жұмыстары басым болып отырады. Сонымен қатар әріптері, буындары ұқсас жұп сөздер мен буындарды салыстырып оқу, жазу жұмыстары да жүргізіледі.

Оқушыларға үнемі сөзді буынға, буынды дыбысқа ажырату және керісінше, дыбыстардан буын, буыннан сөз құрастыру үдерісін орындату қажет.

erketai.kz/ana-jane-bala/bala...

Қазақ әліпбиімен танысу http://kaztube.kz/ru/video/121666

www.balakai.kz

1.5 Түрлі жағдаяттарда тілдік нормаларды дұрыс қолдану

1.6 Тыңдаушының назарын аудару

1.3 Тыңдалған материалды мазмұндау

1.1.5.1 түрлі жағдаяттарда этикет сөздерін қолдану

1.1.3.1 мұғалімнің көмегімен оқиғаның ретін сақтай отырып баяндау

Мектептің экскурсия жетекшісімін

(Ұ) Мектеп ішінде жүретін жолдарды оқып үйрену үшін сахналауды қолданыңыз. Оқушылармен бірге күнделікті іс-қимылды пантомима арқылы көрсетіңіз. Сыныптан жолдың әрбір кезеңінде не істеуге болатыны туралы ұсыныстарын білдіруді сұраңыз. Жаңа сөздермен таныстырып, қажетті терминдерді жазып қойыңыз.

«Роботтар» ойынын ойнатыңыз: Оқушылар қиялдағы мектепте жүру үшін «робот-оқушы» бағыт көрсетеді. «Робот-оқушы» мектептің бір бөлігінен екінші бөлігіне баратын етіп тапсырманы күрделендіріңіз.

Балама тапсырма ретінде, көріністің шағын бөлігін қағаз бетіне ойыншық фигуралар мен суреттер арқылы көрсетуге болады.

(Т) Оқушыларға робот болып жұпта ойнауға мүмкіндік беріңіз, көбірек егжей-тегжейлі нұсқау беріңіз және тақырыпқа лайықты сөздерді пайдаланыңыз.

Жаңа дыбыс және әріппен таныстыру жұмыстарын жалғастыра беріңіз, бұл жұмыс жүйелі түрде жүргізілуі керек.

Ашық, кең жерде (сыртта немесе мектептің дәлізінде), қиялдағы мектепті және айналасын, олардың ерекшеліктерін көрсету үшін көмекші заттар дайындаңыз (Мысалы: қораптар немесе кілемшелер). Мектептің айналасындағы дәлізді көрсету үшін арқан немесе жіп кесінділерін пайдаланыңыз. Оқушыларды қиялдағы «сынып» айналасына жинап, күнделікті орындайтын іс-әрекетіңізді пантомима арқылы көрсетіңіз. (Мысалы: пальтоны ілгенін, сөмкені қолға ұстауын, директордың кіргенін, жүргенін, кейбір сынып бөлмелеріне бас сұғуын, жолда достармен амандасуын.) Мектеп ережесі туралы әңгімелесіңіз.

Сұрақтар қойыңыз. (Мысалы: Біз қай жерде тыныш жүруіміз керек? Қай жерде жүгіруге және секіруге болады? т.б)

Жаңа сөздер:

дәліз, киім ілетін орын, бұрыш, асхана, кітапхана, баспалдақ, мұражай,т.б.

· Бағыттар, солға, оңға, алға, артқа

Оқушыларды жаңа сөздермен (сөздің астында осы заттардың немесе қозғалыс бағытының белгісі немесе символы болуы керек) таныстырып, осы сөздерді сөйлеу барысында қолдануға ынталандарыңыз.

Топта/жұпта әр түрлі қабілетті оқушыларды топтастырыңыз. Өйткені сөздік қоры мол, ойлау қабілеті жақсы дамыған оқушылар қабілеті төмен оқушыларға қолдау көрсете алады.

3.5 Мәтінді түрлі формада құрастыру

2.1 Оқу түрлерін қолдану

1.3.5.1 тақырыпқа байланысты керекті сөздер, сызбалар, суреттер, белгілер қолдана отырып, жай сөйлемдер/мәтін құрастыру және жазу

1.2.1.2 Оқудың түрлерін (буындап оқу, жиі кездесетін сөздерді тұтас оқу, түсініп оқу) қолдану

Мектепке бару бағытын құрастыру

(К). Мектепке баратын жол бойындағы нысандарды сөздермен және сөз тіркесімен белгілеп жазу үшін мұғалімнің сызба/суреті бойынша «Бірлесіп жазу» әдісін қолданыңыз. (Жол бағытын сипаттау үшін сөздер, символдар, белгілер, сызбалар, сөз/сөйлемдер сызбаларын қолдануға болады).

Жаза алатын оқушылар үшін әр сөзді буынға бөліп айтып беріңіз (сөзді әр дыбысы анық естілетіндей етіп айтыңыз), әр сөздегі дыбысты анықтап, оларды әріппен белгілетіңіз. Осылайша алдыңғы сабақта меңгерген дағдыларына (бағалау арқылы анықталған) сүйене отырып, бірнеше күн бойы тапсырманы қайталаңыз.

(Ө, Қ) Оқушыларға карточкадағы суреттерге сай сөздер мен сөз тіркестерін жазуды тапсырыңыз.

Дыбыстарды сәйкес әріптермен таңбалау үшін «Бағытталған жазу» әдісін қолданыңыз.

сынып оқушыларының деңгейіне байланысты күрделірек тапсырма беруіңізге болады, мысалы, сөз тіркестері мен сөйлемдер (сурет, сызбамен толықтырып) жазғызыңыз.

Оқу жетістіктерін бағалау:

· өтілген әріптерді тануы және дұрыс таңбалап жазуын;

· буын, сөзді оқу қабілетін;

· кейбір дыбыстарды сөздің басында, ортасында, соңында дұрыс анықтауын,сөзді жазуын;

· бағытты көрсету үшін қажет сөздерді пайдаланып, ауызша сөз тіркестерін құру қабілетін бағалаңыз.

«Бірлесіп жазу» -сыныпта жазылымды үйретудің ең тиімді әдісі. Мұғалім сыныпқа жазылымның үлгісін көрсетеді. Бұл транскрипциялық (оң немесе сол деген бағытты көрсету түрінде) немесе композициялық (мағыналы сөздер немесе қызықты сөйлем құрылымдары) болуы мүмкін.

2.6 Мәтіннің түрлері мен жанрын, стилін анықтау

2. 2 Мәтінді түсіну

2.5 Мәтін бойынша сұрақ қоя білу және жауап бере білу

1.7 Тыңдалған материал бойынша өз пікірін айту

1.2.6.1* мұғалімнің көмегімен ерекшелігіне қарай мәтін жанрын (өлең, әңгіме, ертегі) ажырату

1.2.2.1 мәтінде автордың кім (не) туралы айтқысы келгенін түсіну

1.2.5.1 мәтін иллюстрациясы бойынша сұрақтар қоя білу немесе оқығаны бойынша қойылған сұраққа жауап беру

1.1.7.1 тыңдалған мәтінге өз көзқарасын жай сөйлеммен білдіру (ұнайды/ ұнамайды)Тыңдалған мәтінге өз көзқарасын жай сөйлеммен білдіру (ұнайды/ ұнамайды)

Мектеп туралы шығармалар оқу

(МК) Оқушыларға оқу жылының басы және мектепке бару туралы бірнеше қысқа әңгіме/өлең оқыңыз. Сөздерді оқу белгілерді, символар мен сызбаларды қалай қолдану керектігін көрсетіңіз. Жұмыстың осы түріне өзіңізге көмекші ретінде сөздерді оқи алатын оқушыларды тартыңыз.

(Ұ) Әрбір әңгіме/өлеңнің кейіпкерін, оқиғасын және мазмұнын талқылаңыздар. Оқушыларға өздерінің мектепке алғаш келгендегі сезімдері мен кейіпкерлердің сезімдерін салыстыртыңыз.

(Т) «Бағытталған оқу» әдісін қолданып, әңгіме/өлеңдерді топта бірігіп оқытыңыз.

· кітапқа кіріспе

· тексеру стратегиясы

· өз бетінше оқу

· мәтінге қайтып оралу және сұрақтарға жауап беру.

«Мектеп туралы әңгімелер» бұрышын жасаңыз. Бұл жерде көптеген суретті мәтіндер мен бейкөркем мәтіндер болуы керек. Кейбір мәтіндерде кейіпкерлер жан-жануарлар болса, кейбірінде оқушылар болуы мүмкін. Ыңғайлы орындықтар мен жастықшалары бар жайлы кітап оқу бұрышын ұйымдастырыңыз. Оқушыларға үзіліс кезінде сол жерден кітап алып оқуына рұқсат етіңіз. «Бүгінгі кітап» рубрикасын ұйымдастыруға болады. Оқушылар күні бойы кітапты қарап, оқулары керек, оқу күнінің соңына қарай 7-10 минут аясында кітапты тақылау ұйымдастырыңыз.

Әр әңгімені оқып болғаннан кейін, оның қай жерде болғанын, оған кім қатысқанын және не болғанын анықтатыңыз. Балаларға «кейіпкер», «мазмұн», «оқиға» сөздерін таныстырыңыз. Оқушыларды мәтіннің суреттері мен атаулары арқылы кейіпкерлерді табуға жұмылдырыңыз және олардың іс–әрекетін талқылаңыз.

Оқушылардан оқу жылының басында әр кейіпкердің қандай көңіл-күйде болғанын сұрап, талқылатыңыз. Мысалы: олар оқу жылының басын асыға күтті ме? Олар қобалжыды ма? Не үшін қобалжыды? Мектепке ең алғаш келгенде сен қандай сезімде болдың? Мектепке келген ең алғашқы күннен есіңде не қалды? Сенің сол сәттегі сезімің берілген әңгімедегі оқиғаға ұқсай ма?

Оқушыларға оқиғаның детальдарын көбірек табу үшін иллюстрациялар қолдана отырып, сипаттау сөздерді, сөз тіркестерін қайта оқуды тапсырыңыз. Оқиғада ненің таныс немесе бейтаныс екендігі туралы сөз қозғаңыз. Мысалы: бұл біздің мектепке ұқсай ма? Кешегі мектеп туралы оқыған әңгімеге ұқсай ма?

Оқушыларды оқу қабілеттері мен дыбысты тану деңгейлеріне қарай топқа біріктіріңіз. Енді оқып үйреніп келе жатқан оқушылар үшін күрделі кітапты пайдаланбаңыз. Алдыңғы сабақтарда пайдаланған сұрақтар мен көмекші сөздерді пайдаланыңыз (алдыңғы нұсқаулықты қараңыз).

«Бағытталған оқу» әдісі келесі ретпен жүзеге асады:

1. Кітапқа кіріспе (Бұл кітап не туралы деп ойлайсың? Осы кітап туралы хабарыңыз бар ма? және т.б.).

2. Тексеру стратегиясы (топқа дыбысты тану, таба білу, дұрыс қосып оқуды үйретіңіз немесе қайталатыңыз).

3. Өз бетінше оқу (мұғалім жекелеген оқушыны тыңдап жатқан кезде өзге оқушылар мұғалімнің нұсқауымен кітапты өз бетінше оқиды немесе суреттеріне қарай береді).

4. Мәтінге қайтып оралу және сұрақтарға жауап беру (Кітапты, суретті топ болып талқылау. Олар нені түсінді?).

Назар аударыңыз:

Оқылым дағдысын қалыптастыру үш кезеңнен тұрады:

1-кезең: мәтіннің түрімен танысу және оқу (оқушылар көптеген мәтін түрлерін оқып үйренеді, оның ішінде фильм мәтіндері де бар)

2-кезең: жазу үшін идеялар жинақтау (драма, рөлдік ойын, өнер, сұрақ қою және жауап беру, болжау)

3-кезең: жоспарлау, оқу және өңдеу. («Бірлесіп жазу» әдісі арқылы (екінші бөлімді қараңыз) ойды жинақтау процесін түсіндіру және оқуды, оқушылардың ойларын жүйелеуді көрсету. «Бағытталған жазу» әдісі арқылы топта жоспарлау, жобалау, өңдеу және оқу).

Жазылым дағдысы осы ретпен үйретілуі керек. Оқылым тапсырмалары осы процесті қамтуы керек.

Мұғалім сабақты жүргізеді және жекелеген оқушыларды тыңдап та үлгереді.

Бағытталған оқу әдісі:

· сөздерді тану дағдысын қалыптастыруды;

· әріптерді дыбыстау, қалай оқылатынын меңгеруді;

· жаңа сөздерді оқу және таныс сөздерді меңгеруде дыбыстық білім мен дағдыларды қолдануды;

· оқиғаны анықтау, болашақта не болатыны туралы болжауды қамтиды.

http://www.teachfind.com/teachers-tv/guided-reading-fiction-and-non-fiction

1.1 Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну

1.3 Тыңдалған материалды мазмұндау

3.3 Жоспар құру

1.1.3.1 мұғалімнің көмегімен оқиғаның ретін сақтай отырып баяндау

1.3.3.1 Мұғалім көмегімен мәтінге суреттер, сызбалар арқылы жоспар құрып, оған ат (тақырып) қою

Мен - оқушымын (мектеп туралы әңгімелерді мазмұндау)

(Т) Мұғалім немесе оқи алатын оқушылар оқыған әңгімедегі оқиғалардың ретін талқылаңыз. Оқушыларға кітаптағы иллюстрацияларды ретпен орналастыруды сұраңыз. «Ретін қалай анықтадың?» - деген сұрақ қойыңыз?

(Т/Ж, Қ) Мектептегі оқиғаларды көрініс ретінде қойған кезде оқушыларға көмек ретінде суреттер, қуыршақтар немесе ойыншықтар беріңіз. Оларға басты оқиғаларды ретпен қоюға пайдалы болатын сөз тіркестерін ұсыныңыз (Мысалы: оқиғаның басы немесе шағын диалог).

Оқу жетістіктерін бағалау:

· басты оқиғалардың ретін еске түсіре отырып, әңгіменің мазмұнын айтып беруін.

Оқушыларға әңгімедегі басты оқиғалардың ретін анықтауға көмек беру үшін сұрақтар қойыңыз. Мысалы, Басында не болды? Содан кейін ше? Соңында не болды? т.б.

Оқушылардан мәтіндегі оқиғаларды безендіруді сұраңыз.

Оқушыларды оқу қабілетіне байланысты топқа немесе жұпқа біріктіріңіз, әңгімелерді (күрделілігі бойынша) таратыңыз.

Қажет болған жағдайда және мүмкіндігінше әңгіменің егжей-тегжейін еске түсіру үшін: мысалы, «бір күні», «кенет», «келесі күні» сөздерін қолдану кезінде басқа мұғалімдер мен ересектерді көмекке шақырыңыз.

Оқу қабілеттеріне сәйкес таныс сөздері бар мәтінді оқуға тапсырыңыз. Қуыршақтар мен ойыншықтарды сынып бөлмесінде оқушыларға қолы жететін жерге қойыңыз, сонда оқушылар кез келген уақытта оларды алып, оқиғаны мазмұндауға дайындала алады.

3.4 Оқыған/тыңдаған материалдардың мазмұнын жазу

1.9 Сөздерді, дыбыстарды орфоэпиялық нормаларға сәйкес дұрыс айту

1.3.4.1 мұғалім көмегімен оқыған/тыңдаған мәтіндердегі ақпаратты сурет, сызба, белгілер қолданып жеткізу

1.1.9.1 сөздегі дыбыс түрлерін (дауысты, дауыссыз, жуан және жіңішке дауыстылар) ажырату және дұрыс дыбыстау

1.1.9.2 дыбыстардың мағына ажыратушылық қызметін түсіну

Мен - оқушымын (мектеп туралы әңгіме жазу)

(К) «Бірлесіп жазу» әдісін қолдану арқылы таныс әңгіменің қысқаша мазмұнын үш сөйлемді қолданып жазу үлгісін көрсетіңіз. Әңгіме жазу кезінде сызбалар, символдары мен белгілері бар карта-сызбалар қолданылады.

(Т) Оқушыларды топқа біріктіріңіз.

1-топ: Оқушылар өздері оқыған оқиғаның ретін білдіретін үш немесе одан да көп сурет салады. Сол суретті әңгіменің жоспары ретінде қолдана отырып, олар мұғаліммен бірге бірнеше буын құрастырып жазулары керек.

2-топ: оқушылардың сөздерді дұрыс жазуына көмектесу үшін «Бірлесіп жазу» әдісін қолданыңыз.

3-топ: жай сөйлемдер жазғызып, тапсырманы күрделендіріңіз.

(Ө, Қ) Оқу жетістіктерін бағалау:

оқушыларға алдыңғы сабақта алған білімдерін қолдану арқылы өздігінен әңгіме құрастыруға мүмкіндік беріңіз:

оқушылардың сөздердегі өздеріне таныс әріптерді дұрыс жазуын;
әңгімедегі басты оқиғаларды баяндау үшін ауызша сөйлемдер құру, тірек сызбалар мен суреттерді қолдануын бағалаңыз

«Бірлесіп жазу» әдісінің кезеңдері:

1. Мұғалімнің көрсетуі: мұғалім оқушылардағы жетілдіруді қажет ететін жазылым дағдысына көңіл бөледі. Мұғалім осы кезде жазушының ойында не болып жатқанын дауыстап айта отырып, оқушыларға сөз тіркесі/сөйлемді дұрыс құру үлгісін көрсетеді. Сөйлемнің түсінікті болуына назар аудартады. Тақтаға сөз тіркесі/сөйлемді жазады.

2. Мұғалім «хатшы»: оқушылардың келесі сөйлем туралы ойларын тыңдайды, мағыналы сөйлем немесе сөз тіркестерін дұрыс құру дағдыларын бекітеді. Оқушылар көмегімен сөз тіркесі/сөйлем құрып, тақтаға жазады.

3. Қолдау көрсету арқылы жазу: мұғалім оқушылардан келесі сөйлем не туралы болатынын ойланып, өз бетімен немесе жұпта планшетке сөз, сөз тіркесі немесе сөйлем жазуын сұрайды. Жазған сөз тіркесі/сөйлемдерін жоғары көтеріп, мұғалімге көрсетеді. Бұл мұғалімді құнды бағалау ақпаратымен қамтамасыз етеді. Оқушылардың өз бетімен жазылым тапсырмасын орындауға қаншалықты дайын екендігін тексереді.

Жазылым үлгісіне назар аударып, дыбыстар мен әріптерді байланыстыру үшін алдыңғы сабақтағы дыбыстық білімдерді пайдаланады. Өз жол маршрутыңыздың басынан бастаңыз. Сахналауда қолданған сөздер мен сөз тіркестерін пайдаланыңыз. Жол туралы сөздер/сөз тіркестерін құрастыру үшін бос карточкаларды пайдаланып сәйкес суреттерге дұрыс ретпен бекітіңіз. Мысалы: бірінші есіктен кіреміз. Сырт киімді киім ілгішке қоямыз. Сыныпқа кіреміз. Достарымызбен амандасамыз.

Мінез-құлық мәдениеті мен әдептілік туралы әңгімелесіңіз.

Жазылым үлгісін таңдаңыз. Дыбыстар мен әріптерді бүгінгі және алдыңғы сабақтағы фонетикалық білімдерімен байланыстырыңыз.

Әрбір сөйлемді сызба және суреттер, шартты белгілер арқылы жазбас бұрын бір рет дауыстап айтып, жазып болған соң қайтадан дауыстап оқыңыз. Оқушылардың есіне сөйлем туралы ережені салыңыз және сөйлем қай сөзден басталып, қай сөзден

аяқталатынын сұраңыз. 2

«Сауат ашу» пәні. 1-сынып

3-бөлім: «Менің отбасым және достарым»

Осыған дейін меңгерілген білім

Бұл бөлімде 1-тоқсанда алған білімдеріне сүйенеді. Оқушылар кейбір әңгімелерді, әр алуан мәтіннен ақпарат алуға болатынын білуі керек, сол сияқты тұтас сөздерді, жиі кездесетін сөздерді, үш буынды сөздерді буынға бөліп оқи білуі керек.

Мәнмәтін

Бұл бөлімде оқушылар отбасы және достық туралы тақырып қарастырылады. Бұл бөлімді оқыту барысында оқушылар жаңа дыбыстар және жаңа әріптермен танысулары керек, бейтаныс және күрделі сөздерді буынға бөліп оқу дағдыларын дамытыңыз. Мұғалімдер тапсырмаларға қатысты әңгімелер, өлеңдер немесе санамақтар іріктеп алып, оқушыларды жұмыстың осы түріне тартуы керек. Сөйтіп, сыныпта отбасы туралы кітап көрмесі ұйымдастырылады.

Қысқаша жоспар

Бұл бөлімде «Әліппе кезеңі» жалғасады. Бөлім күнделікті өмір туралы ғылыми-көпшілік (көркемдік емес) мәтінді оқудан басталады. Онда оқушылар оқып шыққанан кейін тақырып қойып, бірнеше сөйлем (баяндай әңгімесін) құрастырулары керек. «Менің отбасым» тақырыбында бейкөркем мәтін жазудан басталады. Оқушылар сөйлемдер құрастырып жазады және тақырып қояды. Бөлім достық туралы әңгімелерді оқу, жазумен жалғасады. Оқушыларға мәтінді оқу және сөйлемдер жазудағы жаңа дағдыларын дамытуға және қолдануға мүмкіндік туады.

Оқу бағдарламасына сілтеме

Оқу мақсаттары

Ұсынылатын оқыту іс-әрекеттері

Мұғалімге арналған ескертпелер

(оқыту әдістемесі бойынша)

Оқыту ресурстары

Дыбыс пен әріпті оқыту туралы 2-бөлімдегі нұсқаулықты қараңыз.

Сабақ барысында:

2.9 Дыбыс пен әріпті тану және ажырату

2.1 Оқу түрлерін қолдану

3.11 Пунктуациялық нормаларды сақтау

3.12 Каллиграфиялық нормаларды сақтау бөлімшелері оқу мақсаттарын жүйелі қолдануды ұсынамыз.

Ұсыныс: 3-бөлімде д, ы, м, қ, ұ, і дыбыстары мен әріптерін өтуіңізге болады.

Төменде берілген «Бағытталған жазу» әдісінің нұсқауына қараңыз:

Бірігіп отырып жазған қарапайым өлеңдер оқылады, ән болып айтылады, іс-қимылмен билеп көрсетіледі.

«Бағытталған жазу» әдісін пайдаланыңыз:

· кіріспе (оқушыларға оқу мақсатын түсіндіріңіз)

· есте сақтау (жазылымға арналған ойларды/идеяларды есте сақтау, қайталау)

· үлгі жасау/жобалау (мұғалім сыныптағы оқушының қабілетін ескеріп жазылым үлгісін береді)

· қолдану/жазу (оқушы өз бетімен жазады, символдар мен сызбалар салады)

· жұмысын қорғау (өз жазған жұмыстарын сенімділікпен сыныптастарына таныстырады)

· қайта қарау/түзету (өзін-өзі және бірін-бірі бағалайды)

«Бағытталған жазу» әдісі бойынша жазылым кезеңінің мақсаттары мен оқушылары дұрыс таңдалуы қажет. Мақсат оқушылардың жазылымын жақсартуда және өз бетімен жұмыс істеу қабілетін арттыруға көмегін тигізетіндей болуы керек. Оқушылардың жеке жұмыстарына назар аударыңыз, мысалы:

· материалды оқып білуде оқушының дамуына ықпал ету үшін тапсырмаларды кеңейту және күрделендіру;

· жазба жұмыстарын белсенді түрде талқылауға талпындыру және ынталандыру;

· өз іс-әрекеттеріне, қабылдаған шешімдеріне, берген жауаптарына деген сенімділік қалыптастыру;

· үйрену барысында бағалауға мүмкіндік беру.

Мұғалім мүмкіндіктері бірдей топтарға бағалау туралы ақпарат беруі керек. Әр топтағы оқушылар саны да, сыныптағы топ саны да әр түрлі болуы мүмкін.

«Бағытталған жазу» әдісі кезінде бастысы, топтар оқушылардың қажеттіліктерін ескеріп құрылуы және басқаруға оңай болуы керек. Топта оқушылар саны төрт –алты баладан аспауы керек.

2.8 Мәтіндерге салыстырмалы талдау жасау

2.4 Мәтіндегі сөздердің мағынасын түсіну

1.9 Сөздерді, дыбыстарды орфоэпиялық нормаларға сәйкес дұрыс айту

2.5 Мәтін бойынша сұрақ қоя білу және жауап бере білу

1.2.4.1 мұғалімнің көмегімен қарама-қарсы мағыналы, мәндес, көп мағыналы сөздердің мағыналарын ажырату у

1.1.9.1 сөздегі дыбыс түрлерін (дауысты, дауыссыз, жуан және жіңішке дауыстылар) ажырату және дұрыс дыбыстау

1.1.9.2 дыбыстардың мағына ажыратушылық қызметін түсіну

1.1. 9.3 сөздің буыннан тұратынын түсіну және сөздегі буын санын анықтау

Отбасы деген не (бейкөркем мәтіндерден ақпарат іздеу)

(МК,Ұ) Кітаптардың айырмашылығын табу және салыстыру үшін мысал ретінде шағын ертегі, өлеңдер, әңгіме берілген кітаптарды көрсетіңіз. Қысқа үзінділер оқып беріңіз. Қолданылған қарама-қарсы мағыналы сөздер мысалдарын көрсетеді. Оқушыларға сөздер айтып қарама-қарсы мағыналы сөздерді тапқызады. Сөздерді буынға бөлу, буын құраушы дауысты дыбыстарды сызбада белгілеу тапсырмасын бірге орындауға болады.

(МК, Т, Қ) Оқушыларға кітаптарды беріңіз. Кітаптың мұқабасына, суретіне т.б қарап ертегі, өлең, әңгімені ажыратуды тапсырыңыз. Кітаптарды қалай ажыратқандарын және қандай айырмашылық көргендерін түсіндіруді сұраңыз.

Дифференциация:

«Қолдану» дағдысын қалыптастыруға бағытталған тапсырмасы: оқушыларға тыңдаған мәтіні бойынша сұрақтар құрастыру және жауап беру .

«Түсіну» дағдысын қалыптастыруға бағытталған тапсырма: сурет бойынша сұрақтар құрастыру.

(Т) «Бағытталған оқу» әдісінің ретін пайдаланып, әңгімелерді топта бірігіп оқыңыздар:

· кітапқа кіріспе

· тексеру стратегиясы

· өз бетінше (буын және сөздерді) оқу

· мәтінге қайтып оралу және сұраққа жауап беру.

Оқушылар сұрақтарға жауап беруі үшін суреттерді пайдаланып қолдау көрсетіңіз.

Мұғалімдер осы тақырыпқа сай әңгімелер, өлеңдер немесе санамақтар дайындап айтуы қажет. Бірнеше рет бірге рет қайталап, оқушыларды осы тапсырмаға белсенді қатысуға шақырыңыз. Кітапты оқудың алдында оның мұқабасына қарап, басқа кітаптармен салыстырыңыз. Олардың бір- бірінен ерекшеліктері неде? Қалай ажыратады? Олардың ұқсастықтары неде? Кітаптарды ашып қараңыз. Оқушылар кітаптың суреттерінен қандай айырмашылықты байқайды.

Ыңғайлы орындықтары бар кітап оқуға арналған бұрышын ұйымдастырыңыз. Оқушыларға үзіліс кезінде сол жерден кітап алып оқуына рұқсат етіңіз.

Сабақта оқылым дағдыларын қалыптастыру үшін бұрын меңгерген дыбыстар мен әріптерге назар аударыңыз. Сол кезде оқушылар меңгерген дыбыстық дағдыларын қолдана алады. Кітаптардың мазмұны, суреттері болуы керек. Белгілі бір затты анықтауға арналған сұрақтар тізімін дайындаңыз. Мысалы: мына отбасында неше ұл, неше қыз бар? Бұл отбасы қайда тұрады? Сұрақтарға жауап беру үшін кітаптың мазмұнын қалай қолдану керектігін көрсетіңіз.

Оқушыларды оқылым қабілеттері қарай топтастырыңыз. Жаңа оқып үйреніп келе жатқан оқушылар үшін күрделі кітапты пайдаланбаңыз. Алдыңғы сабақтарда пайдаланған сұрақтар мен көмекші сөздерді пайдаланыңыз. «Бағытталған оқу» әдісі бойынша ақпаратты 2-бөлімнен қараңыз. Жауаптарды тез табу үшін кітаптың мазмұнын қолдануға ынталандырыңыз.

Ақ мамам.wmv

Bakytgul Salykhova2 г. назад 38 521 просмотр

"Ақ мамам" әні. Сөзі Ф.Оңғарсынованікі Әні Айжігіт Асановтікі.

1.8 Берілген тақырып бойынша әңгіме құрып айту

2.5 Мәтін бойынша сұрақ қоя білу және жауап бере білу

3.5 Мәтінді түрлі формада ұсыну

1.9 Сөздерді, дыбыстарды орфоэпиялық нормаларға сәйкес дұрыс айту

1.1.8.1 берілген сюжетті сурет бойынша шағын әңгіме құрап айту

1.3. 5.1 тақырыпқа байланысты керекті сөздер, сызбалар, суреттер, белгілермен толықтырып жай сөйлемдер/мәтін құрастырады және жазады

1.1.9.1 сөздегі дыбыс түрлерін (дауысты, дауыссыз, жуан және жіңішке дауыстылар) ажырату және дұрыс дыбыстау

1.1.9.2 дыбыстардың мағына ажыратушылық қызметін түсіну

1.1.9.3 Сөздің буыннан тұратынын түсіну және сөздегі буын санын анықтау

Менің отбасымның бір күні (отбасы және күнделікті өмір туралы жазу)

(Т) Оқушылардан сыныпқа суреттер мен фотоларды көрсетуін сұраңыз. Әрбір сурет бойынша олар бірнеше сөйлем құрап айтуға талпынуы тиіс. Мысалы: Бұл менің әпкем. Ол мектепке бара жатыр. Сыныптағы оқушылар көбірек мәлімет алу үшін сұрақ қояды. Мысалы: Оның аты кім? Сөздерді, суреттерді, символдар мен сызбаларды қолдана отырып, бұл сөйлемдердің қалай жазылатынын тақтаға жазып көрсетіңіз. Сөздерді жазған кезде жазу емлесі бойынша жұмыс жүргізіңіз, сөйлемнің құрылымына назар аударыңыз.

Күрделітапсырма: ауызекі тілде құрмалас сөйлемді қолдану үлгісін көрсетіңіз. Мысалы: Әпкем күнде мектепке, ал анам жұмысқа барады. Сөйлемнің сызбасын салыңыз..

Білу деңгейінде тапсырма: сөз немесе сөз тіркесін жазу. Мысалы: Менің әпкем. «Менің отбасымның бір күні» кітабын құрастыру үшін оқушылардан әрбір фотоның жанына өз сөйлемдерін жазуын және ондағы суреттерді күнделікті орындалу реті бойынша орналастыруын сұраңыз. Сөйлем сызбасында кездесетін таныс сөздерді жазып көрсетуіне болады.

(Т) Оқушылардың жиі кездесетін сөздерді табуына және дыбысқа сай дұрыс әріптерді таңдап жазуына көмектесу үшін «Бірлесіп жазу» әдісін қолданыңыз. Оқушымен бірге сөйлемнің (сызбасын) дұрыс жазылуын тексеріңіз.

Дифференциация:

«Қолдану» дағдысын қалыптастыруға бағытталған тапсырма: кітаптың мазмұнын толықтырып жазу.

Оқу жетістіктерін бағалау:

· таныс сөздерді анықтап, қатесіз, дұрыс жазу;

· болған оқиғаны сипаттау үшін сөздерді, сызбаларды, суреттерді, символдарды (қажеттілігіне орай) қолдана отырып, сөйлемдер құрастыру;

· ойды жеткізу үшін ауызша сөйлем құру;

· сөйлемді жазуда сөздер мен сөз тіркестерінің арасын ашып, бөлек жазу қабілетін бағалаңыз.

Оқушыларға отбасының күнделікті өмірі туралы фотоларын алып келуді немесе суретін салуды тапсырыңыз. Мысалы: таңертең ұйқыдан ояну, таңғы ас ішу, мектепке жиналу т.б. Жалпы алғанда әрбір оқушы 3-5 фото/сурет әкелуі тиіс.

Оқушыларды қабілеттеріне қарай топтарға біріктіріңіз.

Әрбір оқушы сөйлемдерін осы шақта құрады және бір-біріне айтқандарының дұрыстығын тексеру үшін сұрақтар қояды. Мысалы: Бұл аяқталған сөйлем бе? Мағынасы бар ма? Кейбір сөйлемді қайталатып, құрамындағы сөз санын санату.

Оқушылар жай сөйлемдерді құрастыруды меңгеріп алған жағдайда, «Оза оқыту» әдісін басшылыққа алып, құрмалас сөйлем құрастыру жолдарын практикалық көрсетіп, сөйлеу дағдыларын қалыптастыру мүмкіндігіңіз бар.

Айтылған сөйлемдердің жазылу үлгісін тақтада көрсетіңіз. Сөйлемде сөздердің бөлек жазылуын қадағалаңыз. Әрбір сөзді дауыстап оқып, оқушыларға олардың дұрыс жазылуы мен айтылуын үйретіңіз. Бас әріптің жазылуы мен нүктенің қойылатынын көрсетіңіз.

Оқушыларға шимай парақтарын таратыңыз. Оқушы жұптағы сыңарымен бірігіп, өз сөйлемдерін жазып, қатесін түзеп көреді. Тексеріп болған соң таза параққа жазулары керек. Оған қосымша өз жұмыстарын компьютерде теруге мүмкіндік беріңіз. Оқушыларға парақ беттерінде жазу мен суреттерді ретімен орналастыруды тапсырыңыз. Беттерді жинақтап, кітап етіп құрастыруды ұсыныңыз. Оқушыларға кітаптың мұқабасы мен атауын жасауға уақыт беріңіз.

«Бірлесіп жазу» әдісі бойынша ақпаратты 2-бөлімнен қараңыз.

Дайын кітаптарды көрсетіп, оқушыларға бір-біріне дауыстап оқытыңыз.

1.1 Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну

1.4 Оқиғаны болжау

1.7 Тыңдалған материал бойынша өз пікірін айту

1.9 Сөздерді, дыбыстарды орфоэпиялық нормаларға сәйкес дұрыс айту

1.1.4.1 мәтіннің мазмұнын тақырыбы немесе оның иллюстрациясы бойынша болжау

1.1.7.1 тыңдалған мәтінге өз көзқарасын жай сөйлеммен білдіру (ұнайды/ ұнамайды)

1.1.7.2 тыңдалған мәтінге өз көзқарасын жай сөйлеммен білдіру (ұнайды/ ұнамайды)

1.1.9.1 сөздегі дыбыс түрлерін (дауысты, дауыссыз, жуан және жіңішке дауыстылар) ажырату және дұрыс дыбыстау

1.1.9.2 дыбыстардың мағына ажыратушылық қызметін түсіну

1.1.9.3 сөздің буыннан тұратынын түсіну және сөздегі буын санын анықтау

Достық деген не? (достық туралы фильм көру)

(Ұ,Қ) Достықтың үзілуі және достасу туралы анимация немесе қысқаметражды фильмнің бірінші бөлімін көреді. Фильмнің мазмұны мен кейіпкерлерін талқылайды. Кейіпкер, мазмұн (сюжет), оқиға сөздерін қолдану, әрі қарай оқиғаны болжайды.

Оқу жетістіктерін бағалау:

Оқушылардың кейіпкерлер мен фильмнің мазмұнын ескере отырып, қаншалықты шынайы болжам жасайтындықтарын бағалаңыз.

(Ж) Оқушыларды жұпқа біріктіріп, өздері ұнатқан оқиғаның соңын көрініс ретінде қойғызыңыз.

(Ұ) Фильмнің соңын көреді. Фильмнің соңында оларды таңқалдырған нәрсе туралы және кейіпкерлердің қалай өзгергені туралы талқылаңыз.

(Ұ) Фильмнің басын қайта қойыңыз және егер де кейіпкерлер біздің сөзімізді ести алса не айтатындары жөнінде талқылаңыз. «Стоп-кадрды» пайдаланып кейіпкерлердің арасындағы диалогке импровизация жасатыңыз.

(Ұ) Фильмді қайта көріңіз – осы жолы әр кейіпкердің ойлары мен сезімдеріне баса көңіл бөлдіріңіз. Оқушылардың ұсыныстарын тақтаға жазыңыз және сөйлемде сұрақ белгісі мен леп белгісі қайда қойылатынын түсіндіріп көрсетіңіз.

Оқушыларды сабаққа белсенді қатыстыру үшін сұрақтар қойыңыз:

· Мысалы: фильмнен нені ұнаттың? Фильмде саған не ұнамады? Мұнда сен түсінбеген нәрселер болды ма? Фильм саған нені еске түсірді? Оқушылардың пікірін біліңіз.

· Фильмдегі басты кейіпкерлерді анықтаңыз. Олар туралы не айта аламыз? Оқушылардан оларды сипаттайтын сөздерге мысал келтіруді сұраңыз. Кейіпкерлердің суреттерінің тұсына пікірін жазғызыңыз. Мысалы: дүниеқор, зұлым, қатал.

· Мазмұндағы детальдарды табу үшін фильмді тоқтатып, тоқтатқан кадрдағы суретті пайдаланыңыз.

· Мазмұндағы таныс және бейтаныс заттар туралы сөйлесіңіздер. Мысалы: Мынау сен баратын саябаққа ұқсай ма?

· Оқиғаның жалғасын болжау. Кейіпкердің орнында сен болсаң не істер едің? Оқушылардан баламалы таңдау жасауды сұраңыз.

Өздеріне сенімді болуы үшін сыныптағы қарым-қатынасы жақсы оқушыларды жұптастырыңыз. Оларға фильмнің соңын құрастыру үшін уақыт беріңіз.

Фильмнің соңында оқушыларды қатты таңқалдырған не болды? Басты кейіпкер не себептен осылай деп шешті? Ең дұрысы не істеу керек еді? Сен осындай шешім қабылдар ма едің?

Кейіпкерлердің суретіне қайтып оралып, төменде берілген сөздерді түсіндіріңіз. Берілген сөздер суретке сәйкес келе ме, әлде кейбір сөздерді жаңа сөздермен алмастыра аламыз ба? Мысалы: бақытты, кішіпейіл.

Стоп-кадр дегеніміз - оқушылардың топ болып немесе жұпта қатып қалған көріністі бейнелейтін драмалық техника. Бұл жерде ешқандай сөз айтылмайды, ешкім қозғалмайды, топ көріністі бейнелеу үшін мүлде тапжылмай тұрулары керек.

Сыныптағы дос оқушыларды жұптастырып, кең орында (Мысалы: аулада, мектептің дәлізінде) жайғастырыңыз. Әрбір жұптан фильмдегі бір көрініске стоп-кадр жасатыңыз, олар кейіпкерлердің қалпын бейнелеп, бет-жүзіндегі мимиканы көрсетулері керек. Кезек бойынша әрбір жұптың иығына қолыңызды қойыңыз, олар екі кейіпкердің арасындағы диалогке импровизация жасаулары керек. Әрбір кейіпкердің айтқандарын көрсету үшін комикс кітаптардағыдай сөз бұлттарының парақтарын пайдаланыңыз, кейіпкердің айтқан ойын жазыңыз және көрсетіңіз.

Оқушылардың қолына сөз бұлттарын ұстап тұрған күйлерін фотоға түсіріңіз.

Фильмді негізгі кадрдың маңызды үш-төрт тұсында тоқтатыңыз және сұрақ қойыңыз. Мысалы: Сенің ойыңша кейіпкер не сезінді? Ол не туралы ойлауы мүмкін? «Ой бұлттары» (идеяларды көрсету үшін) және жүрек (сезімдерді көрсету үшін) формасындағы қағаздарды пайдаланыңыз. Өткен шақта жазуын қадағалаңыз. Оларды фотосуреттер мен сөз бұлттарының жанына орналастырыңыз.

Қысқа анимацияның үлгісі http://www.kewego.com/video/iLyROoaftMIa.html

Ғажайыпстанға Саяхат www.youtube.com/watch?v=gNVBcuC44vE youtub

1.8 Берілген тақырып бойынша әңгіме құрып айту

1.5 Түрлі жағдаяттарда тілдік нормаларды дұрыс қолдану

1.6 Тыңдаушының назарын аудару

1.9 Сөздерді, дыбыстарды орфоэпиялық нормаларға сәйкес дұрыс айту

1.1.8.1 берілген сюжетті сурет бойынша шағын әңгіме құрып айту

1.1.5.1 түрлі жағдаяттарда этикет сөздерін қолдану

1.1.9.1 сөздегі дыбыс түрлерін (дауысты, дауыссыз, жуан және жіңішке дауыстылар) ажырату және дұрыс дыбыстау

1.1.9.2 дыбыстардың мағына ажыратушылық қызметін түсіну

Достық деген не? (достық туралы әңгімені жоспарлау)

(МК) Сенің қызығушылығыңды оятатын бір затты досың мектепке алып келді, бірақ саған ұстап көруге бермеді. Сен оған ренжідің бе? Не сезіндің? Не айттың? Досыңызбен қайтадан татуласқаныңыз туралы айтыңыз.

(Т) Оқушылардың өз басынан осыған ұқсас жағдай өткен/өтпегендігін сұрап біліңіз және топтағы өзге оқушыларға айтқызыңыз. Әңгімелеген кезде көркем тілді және оқиғалардың дұрыс ретін пайдаланғанын қадағалаңыз.

(Ө) «Әңгіме айтушының орындығына» отырып, өзінің басынан өткен бір жайтты әңгімелетіңіз.

(Ж,Қ) Оқушылардан өздері жазатын оқиғалары туралы жақсылап ойлануларын сұраңыз. (Оқиға оқушыларға таныс ортада болуы мүмкін.) Мысалы: саябақта, ойын алаңында немесе сыныпта болатын оқиғаларды ойлап тауып, жұптасып, стоп-кадрларды пайдаланып, көрініс көрсетуді сұраңыз.

Оқу жетістіктерін бағалау:

· тақырыпқа қатысты қарапайым сюжетті/оқиғалар желісін импровизациялау;

· әңгімені баяндағанда көркем тілді қолдану қабілетін бағалаңыз.

Әңгімені дұрыс ретпен, көркем сөздерді қолданып, баяндауын қадағалаңыз. Мысалы: Бір күні..., Мен …, Содан соң …, Соңында...т.б

Оқушыларға идеяларды жинақтау үшін тірек сөздер немесе сұрақтар беріңіз. Мысалы: менің есімде …, Өйткені мен …, Кенет ...т.б

Оқушылардың ойын анықтай түсу үшін сұрақ қойыңыз. Кейіпкерлері кім? Оқиға қалай аяқталады?

«Әңгіме айтушы орындығын» даярлаңыз. Оқушылар арнайы безендірілген орындыққа отырып, өзгелерге әңгіме айтады. Оларға өз оқиғасын баяндауға уақыт беріңіз.

Жергілікті саябаққа немесе мектеп ауласына серуенге шығыңыздар. Оқушылардан жұптасып оқиғаның басында, ортасында және соңында не болатынын көрсету үшін, үш стоп-кадр бейнелеуін сұраңыз. Әр стоп кадрды фотоға түсіріп алыңыз (Стоп кадрдың сипаттамасы 3-бөлімде берілген). Оқушылардан өз әңгімелеріне тақырып қоюды талап етіңіз. Сыныптың ішінде әр түрлі қағаздар, қарындаштар және борлары бар жазылым бұрышын жасаңыз. Ол жерге қуыршақтар, ойыншықтар, суреттер мен фильм бойынша түсірілген стоп-кадрдың фотоларын қойыңыз. Оқушылардың ол жерге жиі барып, бір-біріне әңгіме айтып, өздерінің оқиғаларын жазып отыру әдетін қалыптастырыңыз.

«Драма» әдісі, тыңдалым және айтылым дағдыларын дамыту туралы: :
http://www.teachfind.com/national-strategies/speaking-listening-learning-working-children-key-stages-1-and-2-%E2%80%93-leaflets-and-p

3.5 Мәтінді түрлі формада ұсыну

2.3 Мәтіннің құрылымдық бөліктерін ажырату

3.7 Қатені табу және түзету

1.9 Сөздерді, дыбыстарды орфоэпиялық нормаларға сәйкес дұрыс айту

1.2.3.1 Мұғалімнің көмегімен оқыған мәтіннің тақырыбын, басын, ортасын және соңын анықтау

1.3.7.1 Сөз, сөйлемін, мәтінді мұғалім көмегімен (үлгі, талдау, т.б. ) тексереді және қателерді түзетеді

1.1.9.1 Сөздегі дыбыс түрлерін (дауысты, дауыссыз, жуан және жіңішке дауыстылар) ажырату және дұрыс дыбыстау

1.1.9.2 дыбыстардың мағына ажыратушылық қызметін түсіну

1.1.9.3 сөздің буыннан тұратынын түсіну және сөздегі буын санын анықтау

Достық деген не? (достық туралы оқиға жазу)

(МК) Достық туралы шағын әңгімені қалай жазудың үлгісіне «Бірлесіп жазу» әдісін қолданыңыз. Оқиғаның басы, ортасы, соңына байланысты үш сөйлемнен жазғызыңыз. Оқиға қызығырақ болуы үшін сөйлемдегі қарапайым сөздерді мағыналы, көркем, әсерлі сөздермен алмастырып жетілдіріңіз (мағыналары жақын және қарама-қарсы сөздермен жұмыс жүргізу).

(Ө,Қ) Стоп-кадрлар фотоларын пайдаланып, сөйлемдер тізбегінің көмегімен оқиғаларды дұрыс ретпен беруді сұраңыз.

(Т) Оқушыларды қолдау мақсатында олардың жазған жұмыстарын қызықты ету үшін «Бірлесіп жазу» әдісін қолданыңыз. Қажетті жерде сұрақ белгілері мен леп белгілерін қоюды тапсырыңыз.

Сынып оқушыларының қабілетін ескеріп тапсырмаларды күрделендіруге болады.

Оқушыларға бір-біріне әңгімелерін дауыстап оқуға мүмкіндік беріңіз, мүмкін болған жағдайда өзге сынып оқушылары алдында да оқытыңыз.

Оқу жетістіктерін бағалау:

сөздердегі өздеріне таныс әріптерді дұрыс жазу;
оқиғаны баяндау үшін толық сөйлемдер құру;
сөйлем жазуда сөздер мен сөз тіркестерінің арасындағы бос орынды тиісті сөзбен толықтыру қабілетін бағалаңыз.

«Бірлесіп жазу» әдісі бойынша нұсқауды 2-бөлімнен қараңыз.

Оқушылардың сөйлем туралы түсінігін пысықтаңыз. Әрбір сөйлемді жазбас бұрын бір рет дауыстап айтып, жазып болған соң қайтадан дауыстап оқыңыз. Сөйлемнің қай сөзден басталып, қай сөзден аяқталатынын сұраңыз. Сөйлемді оқи отырып, ондағы сөздерді алмастыру немесе сезімдерді білдіретін көркем сөздер қосу арқылы оларды қызықты құруға болатынын көрсетіңіз. Мысалы:

· «Мен ... ренжідім» - «Мен өте қатты ренжідім, себебі ол менің сүйікті ойыншығымды алып қойды» .

· «Мен ... қуандым» - «Менің ... қуанышымда шек болмады, себебі...» болады. (Оқушылардың қабілетін ескеріп «Оза оқыту» әдісін қолдану үлгісі)

· «Мен ... толқып кеттім.»

· «Мен ... риза болдым.» және т.б.

Өз әңгімелеріне диалог кірістіріп, ондағы сұрақтар мен жауаптардың тыныс белгілерін, яғни, сұрақ белгілері мен леп белгілерін дұрыс қоюын көрсетіңіз.

Алдыңғы сабақта қолданған сөз бұлттарының, ой бұлттарының және жүрек пішініндегі қағаздарда берілген кейіпкерлердің не ойлайтыны, не сезінетіні немесе не айтуы мүмкін екендігі туралы ұсыныстарын қолдануын бақылаңыз.

Сөздің емлесі бойынша, сөйлемдерді дұрыс рәсімдеу және тыныс белгілерін сөйлемнің соңына дұрыс қою бойынша жұмыстар жүргізіңіз.

«Бағытталған жазу» әдісі туралы

1-бөлімнен қараңыз.

Сауат ашу» пәні. 1-сынып

4-бөлім: Бізді қоршаған әлем

Осыған дейін меңгерілген білім

4 - бөлім бірінші және үшінші бөлімдерде қалыптасқан дағдыларға негізделеді. Оқушылар бейкөркем мәтіндерден ақпарат алуға мүмкіндік беретінін түсінеді. Сонымен қатар, сөздер мен сөйлемдерді дұрыс оқуға дағдыланады.

Мәнмәтін

Бұл бөлімде табиғат, ауа райы және маусымдар туралы сөз болады. Сонымен қатар, бұл бөлімнің «Жаратылыстану» және «Дүниетану» пәнімен байланысы бар. Мұғалімдер оқушыларға ұсынылатын тапсырмаларға сәйкес мәтіндер, тақпақтар немесе өлеңдер оқып беріп, оны қайталатуы керек.

Қысқаша шолу

Бұл бөлімде «Әліппе кезеңі» жалғасады. Бөлім табиғат туралы шағын мәтіндерді жазудан басталады. Оқушылар жай сөйлемдерді жаза отырып, тиісті тыныс белгілерді қолданады. Оқушылар оқылым және жазылым бөлімінде ауа райы және жыл мезгілдері туралы оқиды және жазады. Сонымен бірге, бұл бөлім оқушылардың бойында мәтінді оқу дағдыларын қалыптастыруға және дамытуға, сөздік қорларын молайтуға ықпал етеді. Бөлім мектеп маңындағы телімге, баққа, орман мен таулы жерлерге топсеруенге баруды да қамтиды.

Оқу бағдарламасына сілтеме	Оқу мақсаттары	Ұсынылатын оқыту іс-әрекеттері		Мұғалімге арналған ескертпелер (оқыту әдістемесі бойынша)	Оқыту ресурстары
		Дыбыс пен әріпті оқыту туралы 2-бөлімдегі нұсқаулықты қараңыз. Сабақ барысында оқушылардың қажеттілігіне қарай ұсынылған оқу мақсаттарын жүйелі түрде қолданып отырыңыз: 1.9 Сөздерді, дыбыстарды орфоэпиялық нормаларға сәйкес дұрыс айту 2.9 Дыбыс пен әріпті тану және ажырату 2.1 Оқу түрлерін қолдану 3.11 Пунктуациялық нормаларды сақтау 3.12 Каллиграфиялық нормаларды сақтау		Бұл бөлімде *е, к, ү, и, й, ғ, г* дыбыстары мен әріптерін өтуіңізге болады. Тұтасс оқу дағдысын қалыптастыруға назар аудару қажет. Қатемен жұмыс нұсқаулығы Қате түрлерін талдау жасап, қатемен жұмыс әдіс-тәсілін белгілеңіз. Жазба жұмысы барысында жіберілген қателері бойынша оқушыларды топтарға бөліп, қатемен жұмысты жүйелі ұйымдастырыңыз. Сөздерді қатесіз жазуға бағытталған жұмыс түрлерін түрлендіріп, мақсатты жүргізіңіз. «Сөйлеу қабырғаларына» қате жазылған сөздердің дұрыс нұсқасын оқушылармен бірге жазып, іліп қойыңыз. Оқушылар кез келген уақытта қайта оқып, есте сақтауына көмектеседі. Әр оқушыны жазба жұмысын өзі тексеруіне, қатесін табуға бағыттаңыз. Оқушылардың әрбір жетістігін мадақтап отырыңыз.
2.7 Түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты алу 2.6 Мәтіннің түрлері мен жанрын, стилін анықтау 2.5 Мәтін бойынша сұрақ қоя білу және жауап бере білу 1.9 Сөздерді, дыбыстарды орфоэпиялық нормаларға сәйкес дұрыс айту	1.2.7.1 әліпби ретімен құрылған дереккөздерден (сөздіктер, анықтамалықтар, суретті кітаптар) ақпараттарды табу 1.2.6.1 мұғалімнің көмегімен әңгімелеу мәтінін/ ерекшелігіне қарай мәтін жанрын (өлең, әңгіме, ертегі)/ стилін (көркем және бейкөркем) ажырату 1.2.5.1 мәтін иллюстрациясы бойынша сұрақтар қоя білу немесе оқығаны бойынша қойылған сұраққа жауап беру (мұғалім көмегімен) 1.1.9.1 сөздегі дыбыс түрлерін (дауысты, дауыссыз, жуан және жіңішке дауыстылар) ажырату және дұрыс дыбыстау 1.1.9.2 дыбыстардың мағына ажыратушылық қызметін түсіну	Табиғатты танимын
		(Ұ) Бізді қоршаған орта мен табиғат әлемі туралы сабақ өтетінін түсіндіріңіз. Таңдаған тақырыбыңыз жайында сурет немесе фильм көрсетіңіз. (Т) Оқушыларға суреттерге жақсылап қарауға және қоршаған ортаның таныс элементтерді айқындауға мүмкіндік беріңіз. Олардың көрге және барған жерлерін еске түсіруге көмектесіңіз. Егер оқушылардың сұрақтары болса, жауап беріңіз. Көрсетілген суреттер туралы ойлануға және сұрақтар қоюға ынталандырыңыз. (МК) Оқушыларға берілген сұрақтарға жауап ретінде ақпараттарды қолдануды үйрету үшін, табиғи әлем тақырыбындағы бейкөркем мәтіндерді қолданыңыз.(Т,Қ) Оқушылардың қойылған сұрақтарға жауап табуға, мәтіннің жанрын анықтауға (ертегі/ертегі емес) жаттығулары үшін оқушылардың оқу деңгейіне сәйкес бейкөркем мәтіннен үзінді іріктеп алыңыз. «Бағытталған оқу» әдісін қолданыңыз: · кітапқа кіріспе; · тексеру стратегиясы; · өз бетінше оқу, · мәтінге қайтып оралу және сұрақтарға жауап беру. Оқу жетістіктерін бағалау: ақпараттарды қаншалықты тиімді қолданатынын бағалаңыз.		Бұл бөлімде мұғалім тақырыпқа қатысты әңгіме, өлең, тақпақтарды қолдануы керек. Оқушыларға түсінікті болу үшін оларды бірнеше рет қайталаңыз. Басқа пәнде өтілген тақырыптармен байланыстыруға талпыныңыз. Мысалы, Жаратылыстану, Дүниетану пәні: таулар, ормандар. Табиғатқа байланысты бейкөркем кітаптар жинағын жасаңыз. Кітап оқуға ыңғайлы орындықтары бар оқу бұрышын ұйымдастырыңыз. Оқушыларға бос уақыттарында кітаптарды қолдануға мүмкіндік беріңіз. Үлкен қағазға оқушылардың мына сұрақтарға жауаптарын жазыңыз: Б ( не Білемін) Б (нені Білгім келеді) Ү-ге орын қалдырыңыз. (нені Үйрендім) Оқушылардың бейкөркем мәтін берілген кітаптардың ерекшеліктерін білетіндіктерін (сұрақтарға жауап беруге көмектесетінін) және көркем шығармамен кейбір айырмашылықтарын білетіндіктерін тексеріңіз. Кейбір сұрақтарға жауап беруге көмектесетін кітаптарды анықтауды тапсырыңыз. Жауаптарды жылдам табуға арналған тәсілдерді (кітаптың мазмұны, әліпби ретімен берілген анықтамалықтар т.б.) қолдануын мадақтаңыз. Тапсырманы сыныппен орындағаннан кейін, оқу қабілеттеріне қарай оқушыларды топтарға біріктіріңіз. «Бағытталған оқу» әдісін қайталаңыз. 2-бөлімдегі «Бағытталған оқу» әдісі туралы нұсқаулықты қараңыз. Оқушылардың оқу деңгейлеріне қарай кітап таңдаңыз. ББҮ кестесіне қосымша оқушылардың қойған сұрақтарын жазыңыз. Оқылым кезеңдеріне баса назар аударыңыз және мәтінде кездесетін дыбыстар туралы білімдерін қолдануға мүмкіндік беріңіз (буындап оқу).	Қазақстанның сұлу табиғаты жайлы суреттерді мына сайттан алуға болады: http://travel.nationalgeographic.com/travel/countries/seven-stans-photos/#/glaciel-lake-northern-inylchek_12276_600x450.jpg
2.5 Мәтін бойынша сұрақ қоя білу және жауап бере білу 3.4 Оқыған/тыңдаған материалдардың мазмұнын жазу 1.5 Түрлі жағдаяттарда тілдік нормаларды дұрыс қолдану 1.3 Тыңдалған материалды мазмұндау	1.2.5.1 мәтін иллюстрациясы бойынша сұрақтар қоя білу немесе оқығаны бойынша қойылған сұраққа жауап беру (мұғалім көмегімен) 1.3.4.1 мұғалім көмегімен оқыған/тыңдаған мәтіндердегі ақпаратты сурет, сызба, белгілер қолданып жеткізу 1.1.5.1 түрлі жағдаяттарда этикет сөздерін қолдану 1.1.3.1 мұғалімнің көмегімен оқиғаның ретін сақтай отырып баяндау	Серуенге шығамыз (таңдау бойынша)
		(Ұ) Топпен серуенге шықпас бұрын оқушыларға мәлімет беріңіз. Қайда барады/ кіммен кездеседі т.б. Сапар барысында туындайтын сұрақтар туралы оқушыларды ойландырыңыз. Әр оқушыға жеке немесе жұпта сұрақ беріңіз. (Ө) Серуен барысында әр оқушыға сұрақтарға жауап беруге мүмкіндік беріңіз. Өздерінің қызығушылығын оятатын қосымша сұрақтар қоюға, жазуға (сурет салуға) оқушыларды ынталандырыңыз. (Т,Қ) Серуен аяқталған соң оқушыларға жұпта не үйренгендіктері туралы ойларын бөлісуге мүмкіндік беріңіз. Оқушыларға мүмкіндігінше көбірек жазуға, сурет салуға тапсырма беріңіз. Сыныпты әр топтың пікірін барлығы ести алатындай ұйымдастырыңыз.		Оқушыларды табиғат аясына апарыңыз. Мысалы: орман, тау т.б. Мүмкіндік болса, ол жерде оқушылардың сұрақтарына жауап беретін гидтің болғаны дұрыс. Егер табиғат аясына шығу мүмкін болмаса (сапар туралы оқушыларға мағлұмат беру үшін) оқушыларға табиғат туралы фильм көрсетіңіз. Фильмді оқушыларға бірнеше рет көрсетіңіз. Олар сұрақ дайындауға және оған жауап іздеуге мүмкіндік алады. Әр оқушының сұрағын анықтап жаздырыңыз. Оқушылардың деңгейлеріне қарай жұптастыруға болады. Оқушылар мағлұматтарын топтарда бөлісу үшін: · Оқушыларды араластырып топтарға біріктіріңіз. Әр топты әріптермен белгілеңіз. «А», «Ә», «Б» тобы т.б. және әр топ мүшесін «1», «2», «3» деп сандармен белгілеңіз. · Әр топқа өз арасында не үйренгендіктерін айтуға 10-15 минут уақыт беріңіз. Олар жақсылап тыңдап, көбірек ақпаратты есте сақтауға талпынулары тиіс. Оқушылар көмек ретінде, қысқаша мәлімет жазып алуына немесе сурет салуына болады. · Енді топтар мен оқушыларды араластырыңыз. Мысалы, «1», «2», «3» санды оқушылар жаңа топ құрайды. Әр оқушы жаңа топта, алдыңғы топта алған мәліметтерімен толық бөліседі.	Жұмбақтар http://www.balakai.kz/publ/zh_mba_tar/zhanuarlar_turaly_zh_mba_tar/10-1-0-202
3.5 Мәтінді түрлі формада ұсыну 3.7 Қатені табу және түзету 2.5 Мәтін бойынша сұрақ қоя білу және жауап бере білу	1.3.5.1 тақырыпқа байланысты керекті сөздер, сызбалар, суреттер, белгілерін толықтырып жай сөйлемдер/мәтін құрастыру және жазу 1.3.8.1 мұғалімнің көмегімен сөз, сөйлем, мәтінді тексеру және қателерін түзету 1.2.5.1 мәтін иллюстрациясы бойынша сұрақтар қоя білу немесе оқығаны бойынша қойылған сұраққа жауап беру (мұғалім көмегімен)	Табиғат жайлы постержасаймын
		(Ұ) Оқушыларды ойындар арқылы сөйлем құрастырып айтуға жаттықтырыңыз. Мысалы: «Сен білесің бе?» т.б. Әр оқушы табиғат аясына шыққанда көргені жайлы немесе оқыған кітаптарынан түсінгендерін айтады. (МК) Оқушыларға табиғат аясында көргендерін өзгелермен бөлісу үшін керемет постер жасайтындықтарын айтыңыз. Қалай жазу керектігін көрсету үшін 2-бөлімдегі «Бірлесіп жазу» әдісін қолданыңыз. Мысалы: «Сен білесің бе?» Сұрақ белгілерін, нүкте, леп белгілерін қолдануды үйретіңіз (көрсетіңіз). Сөйлем құрастыру кезінде оқушылар сөздер, символдар, белгілер мен суреттер қолдана алады. (Т) «Сен білесің бе?» сұрағына қосымша жауап жазу үшін оқушылар топпен жұмыс істейді. Деңгейі жоғары оқушылар қосымша мәліметтер жаза алады. Қалғандары жай сұраққа жауап жазады. Оқушыларды қызығушылығын оятатын мәліметтерді жазуға қолдау көрсету үшін «Бірлесіп жазу» нұсқаулығын қолданыңыз. Қажет жерлерге сұрақ белгісін, леп белгісін қоюға үйретіңіз. (Ұ) Постер жасау үшін әр топтың сөйлемдерін үлкен параққа суреттермен бірге іліп қойыңыз. Постер тақырыбын топ мүшелерімен келісіп таңдаңыз.		Оқушыларды шеңбер бойына отырғызыңыз. Әр оқушы «Сен білесің бе?» деп бастап өзі үйренген мағлұматты айтады. Келесі оқушы, «Жоқ білген жоқпын немесе білемін, бірақ сен мынаны білесің бе ?» деп басқа мәлімет айтады. Оқушылар өз ойларын толығымен бөліседі. Оқушылар ББҮ кестесінің «Үйрендім» бағанын жаңа мәліметтермен толықтырады. 2- бөлімдегі «Бірлесіп жазу» әдісі нұсқаулығын қараңыз. Туристік постерлер үлгілерін оқушыларға көрсетіңіз. Сұрақтар мен жауаптарды жазыңыз. Алматы алманың отаны екендігін білесің бе? Тянь-Шань орманында әлем бойынша тек алма ағаштарынан тұратын орман бар. Оқушыларды деңгейлеріне қарай топтарға біріктіріңіз. Көргені немесе оқығандары жайлы ББҮ әдісін қолдануларын ескертіңіз. Жер-су және адам аттарын дұрыс жазуларын қадағалаңыз. Оқушылар сөйлемдерін шимай параққа жазып, соңғы нұсқасын таза дәптерге жазады. 1-бөлімдегі жазу нұсқаулығын қараңыз. Постерге табиғат туралы тақырып таңдаңыз. Мысалы, «Біздің ғажайып ормандарымыз», «Керемет әлем» т.б.
1.4 Оқиғаны болжау 1.7 Тыңдалған материал бойынша өз пікірін айту	1.1.4.1 мәтіннің мазмұнын тақырыбы немесе оның иллюстрациясы бойынша болжау 1.1.7.1 тыңдалған мәтінге өз көзқарасын жай сөйлеммен білдіру (ұнайды/ ұнамайды)	Ауа райы туралы өлең оқимын
		(Ұ) Оқушыларға әр түрлі ауа райы туралы өлеңді дауыстап оқыңыз. Қай өлең және неліктен ұнайтынын сұраңыз. Оқушылар сізбен бірге қайталайды. Іс-әрекет немесе музыка қосыңыз. (Т) «Бағытталған оқу» әдісін қолданыңыз: · кітапқа кіріспе; · тексеру стратегиясы; · өз бетінше оқу; · мәтінге қайтып оралу және сұрақтарға жауап беру. Кей өлеңдерді топпен/хормен оқыңыз. Оқушылардың кейбір дыбыстарды, сөздерді мәнерлеп оқуына мүмкіндік беріңіз. Оқушылардан өлеңнің ұнаған тұстарын (қызықты, күлдіргі) түсіндірулерін тапсырма ретінде беріңіз. Айтылған оймен келісіп, келіспейтіндіктерін сұраңыз. Ойларымыз бір жерден шықты ма? Басқаша ой айтатындар бар ма? (Ө,Қ) Оқушылардан өлеңнің ұнаған тұстары мен сөздері туралы, қарапайым тілмен түсіндірулерін сұраңыз.		Сынып бөлмесіне кітаптарды оқушылар бос уақыттарында қолдана алатындай етіп іліп қойыңыз. Оқушыларға қайталанатын сөздерді, ұйқастарды анықтауды тапсырыңыз. Негізгі сұрақтар: Өлең не туралы? Ұнады ма? Неліктен ұнады? Өлеңді оқығанда есіңе не түседі? Қызықты тұстарын айта аласың ба? Бірдей сөздер бар ма? Қай өлең ұнады? Айтылған ойларға қосыласың ба? Әлде өзгеше ойлайсың ба? Оқушыларды оқу қабілеттеріне қарай топтарға біріктіріңіз. 2 -бөлімдегі «*Бағытталған оқу»* әдістемесі туралы нұсқаулықты қайталаңыз Оқушылардың өлеңді дұрыс оқуларына назар аударыңыз (орфоэпия). Жаңадан үйренген дыбыстарды/әріптерді қайталауға мүмкіндік беріңіз. Оқушылар ұнаған өлеңдерін жазады. Түрлі-түсті қаламмен өлеңнің ұнаған жерлерінің астын сызады. Өлеңнің айналасына ескерту жазуды үйретіңіз. Мысалы: өзге өлеңдермен ұқсастықтары мен айырмашылықтары.
2.4 Мәтіндегі сөздердің мағынасын түсіну 1.8 Берілген тақырып бойынша әңгіме құрып айту	1.2.4.1 мұғалімнің көмегімен қарама-қарсы мағыналы, мәндес, көп мағыналы сөздердің мағыналарын ажырату Мұғалімнің көмегімен қарама-қарсы мағыналы, мәндес, көп мағыналы сөздердің мағыналарын ажырату 1.1.8.1 берілген сюжетті сурет бойынша шағын әңгіме құрып айту	Ауа райын сипаттаймын
		(Ұ) Оқушыларға сыныптағы заттарды ауа райы символдарына сәйкестендіріп топтарға біріктіріңіз. Заттардың атын атауға немесе жаңа аттар ойлап табуға ынталандырыңыз. Сын есімдері бар карточкалар құрастырыңыз. Берілген сын есімдерге байланысты жыл мезгілдерін айтқызыңыз. Мысалы, ыстық, суық т.б. (Т) Ауа райы туралы фильм немесе суреттер көрсетіңіз. Оқушылар қай жыл мезгілі екенін табулары тиіс. Көргендерін қызықты сөздермен, тіркестермен сипаттай ала ма? Оқушылар суреттің немесе фильмнің ішінде жүрміз деп есептесін. Олар нені естіп, не көріп және нені сезінер еді?	Карточкаларға ауа райын сипаттауға қажетті сын есімдер жазыңыз (ыстық, суық, салқын т.б.). Оқушыларға жаңа сөздерді де қосыңыз. Ауа райына қатысты белгілерді (суреттер де болуы мүмкін) сынып қабырғасына айналдыра іліңіз (жаңбырлы, қарлы, т.б.). Ал сыныптың ортасына әртүрлі заттар қойыңыз (қолшатыр, крем, шарф т.б.). Оқушылар заттарды тиісті суреттермен топтастырулары қажет. Неліктен олай топтастырғандарын оқушылар түсіндіруі керек. Ауа райы туралы сөздердің жанына заттардың (артефакт) да суретін іліңіз. Оқушылардың ұсыныстарын да іліп қойыңыз.
3.5 Мәтінді түрлі формада құрастыру 1.7 Тыңдалған материал бойынша өз пікірін айту 3.7 Қатені табу және түзету	1.3.5.1 тақырыпқа байланысты керекті сөздер, сызбалар, суреттер, белгілерін қолдана отырып, жай сөйлемдер/мәтін құрастыру және жазу 1.1.7.1 тыңдалған мәтінге өз көзқарасын жай сөйлеммен білдіру (ұнайды/ ұнамайды) 1.3.7.1 Мұғалімнің көмегімен сөз, сөйлем, мәтінді тексеру және қателерін түзету	Ауа райы туралы өлең жазамын
		(МК) Оқушылардың көмегімен «Бірлесіп жазу» әдісін қолдана отырып шуақты күн туралы өлең жазуды көрсетіңіз. Лексиканы қолдануды үйретіңіз. Сөздер мен сөз тіркестерін біріктіріп, қарапайым өлең нұсқасын жазыңыз. (Ө,Қ) Берілген құрылымға сәйкес оқушыларға кез келген ауа райы туралы өлең/тақпақ жазуды тапсырыңыз. Дұрыс айтып, дұрыс ұйқастырғандарды мақтап отырыңыз. Сөздердің емлесіне назар аударыңыз, оқушылардың орфография бойынша зеректігін дамытуға назар аударыңыз. Оқу жетістіктерін бағалау: · сөздерді түсінікті , дұрыс, анық, қатесіз жазуын; · оқушылардың ауа райын сипаттау үшін тіркестерді қолдана алуын; · сипаттау үшін сөздерді тиімді қолдана алу қабілетін бағалаңыз. (Т) Оқушылар жазған өлеңдерінің қателерін түзетуге, қызықты етіп жазуға, сипаттауларында нақты детальдарды қолдануларына көмектесу үшін «Бағытталған жазу» әдісін қолданыңыз. Басқа да ауа райының түрлеріне арнап өлең жазуға рұқсат беріңіз. Жазылған өлеңдерді тақтаға іліңіз және оқушыларға дауыстап оқуға мүмкіндік беріңіз.	2-бөлімдегі «Бірлесіп жазу» әдістемеісінің нұсқаулығына қараңыз. Басқа ауа райына да қолдануға болатын қарапайым өлең құрылымын дайындаңыз. Кез келген ауа райы туралы өлеңді көшіріп жазыңыз немесе өзіңіз құрастырыңыз. Бүгін _______, біз шынымен _________ Мен _______ сеземін. Мен _________ көремін. Айналамның бәрі ___________ Ауа райы шынымен ________ Бұл _______ (мезгіл). Таңдалған сөздерге (әрбір қатарға, ұйқасына) назар аударыңыз. Қызықты ма? Ауа райын дұрыс (жағымды) суреттей ме? Өлең әрқашан ұйқаса бермейді, сондықтан еркін стильде жазылуы мүмкін. 1-бөлімдегі «Бағытталған жазу» әдістемесінің нұсқаулығын қараңыз.

«Сауат ашу» пәні. 1-сынып

5-бөлім: Саяхат

Осыған дейін меңгерілген білім

5-бөлімоқушылардың алдыңғы екі тоқсанда алған білімдері мен дағдыларына сүйенеді.. Оқушылар көркем және бейкөркем мәтін үлгілерімен таныс болуы керек, жанрын (ертегі, өлең) ажырата білуі және өлеңді мәнерлеп оқи білуі керек.

Мәнмәтін

Бұл бөлім «Демалыс пен саяхат» тақырыбын қамтиды. Алғашқы географиялық білім ретінде картамен жұмыс жасау ұсынылады. Бөлімде жекелеген дыбыстарды жиі қайталатып, оқыту керек. Сол сияқты жазу емлесін үйрене бастайды. Мұғалім тапсырмаларға сәйкес келетін әңгімелер мен өлеңдерді айтады және оқушылардың өзімен бірге қайталауына мүмкіндік береді.

Қысқаша шолу

Бұл бөлімде «Әліппе кезеңі» жалғасады. Бөлім таңқаларлық саяхат туралы қиялдан туған әңгімелер құрастырып, сол бойынша көріністер қояды. Оқушылар арманындағы саяхат туралы айту үшін драманы пайдаланады, мереке туралы хаттар мен постерлерді жазып, оқиды, ұнатқан жерлерінде болып, оларды суретке түсіру жұмыстарын жүргізеді.

Оқу бағдарламасына сілтеме

Оқу мақсаттары

Ұсынылатын оқыту іс-әрекеттері

Мұғалімге арналған ескертпелер

(оқыту әдістемесі бойынша)

Оқыту ресурстары

Бұл кезеңде жаңа дыбыс және әріппен таныстыру бойынша 1, 2 бөлімдердегі нұсқаулармен танысыңыз.

Бұл кезеңде оқушылар біртіндеп үш буынды сөздерді оқуға, екі буынды сөздерді тұтас оқуға көшеді.

Орфография, грамматика, пунктуация бойынша бастапқы дағдыларын қалыптастыру үшін мынадай оқу мақсаттарын жүйелі жүргізуді ұсынамыз:

1.9 Сөздерді, дыбыстарды орфоэпиялық нормаларға сәйкес дұрыс айту

2.1 Оқу түрлерін қолдану

3.9 Орфографиялық нормаларды сақтау

3.10 Грамматикалық нормаларды сақтау

3.11 Пунктуациялық нормаларды сақтау

3.12 Каллиграфиялық нормаларды сақтау

Бұл бөлімде ң, ө, з, ә, ж, п, б, х, һ дыбыстары мен әріптерін өтуіңізге болады

Бас әріппен жазылатын сөздерді (адамдардың есімдерін, жер-су аттарын, үй жануарларына берілген атауларды) анықтайды, дұрыс жазады.

Сөздің белгілі бір мағына (заттардың атын, түсін, дәмін, көлемін, санын, іс-қимылын) беретінін біледі, оларды қолдана бастайды

Көп мағыналы, қарама-қарсы және мәндес сөздерді қолдана бастайды.

4-бөлімдегі «Қатемен жұмыс нұсқаулығын» басшылыққа алыңыз.

1.1 Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну

2.4 Мәтіндегі сөздердің мағынасын түсіну

2.5 Мәтін бойынша сұрақ қоя білу және жауап бере білу

1.5 Түрлі жағдаяттарда тілдік нормаларды дұрыс қолдану

1.2.4.1 мұғалімнің көмегімен қарама-қарсы мағыналы, мәндес, көп мағыналы сөздердің мағыналарын ажырату Мұғалімнің көмегімен қарама-қарсы мағыналы, мәндес, көп мағыналы сөздердің мағыналарын ажырату

1.1.5.1 түрлі жағдаяттарда этикет сөздерді қолдана білу

Саяхатты сипаттау

Бұл бөлімде мұғалім тақырыпқа сай ертегілер, әңгімелер, өлеңдер қолданады. Оқушылар мұғаліммен бірге қосылып әңгімелейді, өлеңдер мен тақпақтарды айтады, оларды бірнеше рет қайталайды.

Жазба жұмысы барысында жіберілген қателері бойынша оқушыларды топтарға бөліп, қатемен жұмысты жүйелі ұйымдастырыңыз. Қате түрлерін талдау жасап, қатемен жұмыс тәсілін белгілеңіз. Сөздерді қатесіз жазуға бағытталған жұмыс түрлерін түрлендіріп, мақсатты жүргізіңіз. «Сөйлеу қабырғаларына» қате жазылған сөздердің дұрыс нұсқасын оқушылармен бірге жазып, іліп қойыңыз. Оқушылар кез келген уақытта қайта оқып, есте сақтауына көмектеседі. Әр оқушыны жазба жұмысын өзі тексеруіне, қатесін табуға бағыттаңыз. Оқушылардың әрбір жетістігін мадақтап отырыңыз.

Ғажайыпстанға саяхат www.youtube.com/watch?v=gNVBcuC44vE

(Ұ) Саяхат туралы әңгіме таңдап алып, оқушыларға оқыңыз, оқушымен бірге кітап суреттеріне тоқталыңыз. Әр беттің мазмұны мен кейіпкердің саяхат барысын талқылаңыз.

(Ұ) Кітап мазмұнына сәйкес оқушылардың рөлдік ойыны.

Оқушылар әңгімедегі кейіпкерлерді сипаттау үшін (олардың мимикаларын салып) стоп-кадр жасайды және басты кейіпкерлерді әр қалада (ауылда) кездестіру жағдаятына сәйкес ойдан құрастырған әңгімелерін бір-біріне айтады.

Кең, ашық алаңға (мектеп дәлізі немесе сыртта) сахналық жабдықтарды (мысалы, саяхатқа қатысты қораптар, төсемдерді) жинаңыз, жолдар мен көлдерді, көпірлерді жасау үшін жіп, арқанды пайдаланыңыз. Әңгімедегі кейіпкерлерді сипаттайтын рөлдерді оқушыларға бөліп беріңіз. Жолаушыны ілтипатпен қарсы алуын ескертіңіз. Мұғалім басты кейіпкерлердің бірін ойнайды, ол әр оқушының жанынан өтіп бара жатып, рөлдеріне сай әңгімеге тартады.

Қызықты оқиғаларға толы әңгімелер жазылған кітап таңдаңыз. Мысалы: «Мараттың саяхаты» атты кітапты немесе ұлттық кейіпкері бар ертегіні таңдай аласыз. Оқушыларға әр беттегі кейіпкерлерді ататыңыз. Олардан шамамен мынадай сұрақтарға жауап алыңыз: Ол қайда деп ойлайсыздар? Ол қалада ма, әлде ауылда ма? Ол қала сыртында ма? Ол жер тыныш па, әлде шулы ма? Егер біз ести алсақ қандай дыбыстарды естіген болар едік? Ол жерде қандай иіс болуы мүмкін? Осы кейіпкер алда кімді кездестіруі мүмкін? Нені көруі мүмкін?

«Стоп -кадрды» қолдану үшін 3- бөлімдегі мұғалім ескертпелерімен танысыңыз.

Қағаз бетіне көлемі шағын біртекті ойыншықтардан эмоцияны бейнелетіңіз немесе суретін салғызыңыз. Сөздік қоры мол, әрі идеясы нақты оқушыны өзгелердің білімін толықтыруы үшін таңдап алып, қабілеті әртүрлі оқушылармен топ құрыңыз.

Аннаның саяхаты Mitsumasa Anno. Бұл кітап туралы қосымша ақпарат алуға болады:
http://www.answers.com/topic/mitsumasa-anno

3.6 Түрлі жанрда шығармашылық мәтін жазу

2.4 Мәтіндегі сөздердің мағынасын түсіну

3.9 Орфографиялық нормаларды сақтау

1.3.6.1 мұғалімнің көмегімен әр түрлі жанр бойынша (хат, құттықтау хат, хабарлама, нұсқаулық) шағын мәтін/жай сөйлемдер құрап жазу

1.2.4.1 мұғалімнің көмегімен қарама-қарсы мағыналы, мәндес, көп мағыналы сөздердің мағыналарын ажырату мұғалімнің көмегімен қарама-қарсы мағыналы, мәндес, көп мағыналы сөздердің мағыналарын ажырату

1.3.9.1 айтылуы мен жазылуында айырмашылығы жоқ сөздерді мұғалімнің айтуы бойынша жазу

1.3.9.2 мұғалім көмегімен сөздерді дұрыс тасымалдау, тасымалдауға болмайтын сөздерді ажырату

Саяхатқа дайындалу

(МК) Оқушыға төлқұжаттың қажеттілігін түсіндіріңіз және ондағы мәліметтерді атаңыз. Мәліметтерді толтыру үлгісін көрсетіңіз.

(Ө, Қ) Оқушыларға өздерінің жеке төлқұжатын жасауды тапсырыңыз.

Оқу жетістіктерін бағалау::

· өз аты-жөнін жазуын;

· мәліметтерді беруде сөздерді сауатты жазуын.

(Т) Топтардан чемоданда не барын болжап айтуларын сұраңыз. Өз чемоданына не салатынын сұраңыз. Содан соң өз чемоданыңыздағы заттарды көрсетіп, олардың саяхатқа не үшін қажет екенін түсіндіріңіз. Есте сақтауға арналған ойын ойнатыңыз.

(Ө) Картон чемоданды беріп, оқушылардан оның ішіне салатын заттардың суретін салуды сұраңыз, тізімін жазып берулерін өтініңіз. Жазу емлесі бойынша жұмыстар жүргізіңіз.

Төлқұжатқа ұқсас кішігірім буклет жасаңыз. Оның ішіне оқушылардың өздері туралы мәліметтерін жазуды сұраңыз: есімі, туған жылы, айы, күні, мекен жайы, мемлекеті.

Мектеп айналасында саяхат жасап мектепке кіру жолындағы тексеру бекетінде (кіру және шығу барысында) төлқұжат көрсетуді сұраңыз.

Оқушының саяхатқа алып шығуына арналған шағын чемодан әзірлеп, ішіне тіс щеткасы, киім, шұлық, маршрут анықтамалығы, тарақ, жұмсақ ойыншық салыңыз.

Есте сақтау ойынына мысалдар:

· оқушыларды топтастырыңыз да, көп зат ішінен біреуін байқаусыз жасырып, қай заттың жоқ екенін сұраңыз.

· Сынып ішін аралап жүріп, оқушылардан «Мен саяхатқа шықсам, өзіммен бірге .... алып шығамын» деген құрылымды толықтырып жазуды, қосымша жаңа атауларды қолдануды тапсырыңыз.

3.5 Мәтінді түрлі формада құрастыру

2.3 Мәтіннің құрылымдық бөліктерін ажырату

1.3.5.1 тақырыпқа байланысты тірек сөздерді қолданып жай сөйлемдер/мәтін құрастыру және жазу

1.2.3.1 мұғалімнің көмегімен оқыған мәтіннің тақырыбын, басын, ортасын және соңын анықтау

Саяхат туралы әңгіме жазу

(МК) Мәтіндегі иллюстрацияға қайта қараңыз. Әр беттегі әңгімені баяндау үшін сөйлемді қалай жазу керектігін көрсететін «Бірлесіп жазу» әдісін қолданыңыз. Осы мәтінде саяхат қалай сипатталғанын тексеру үшін әр сөйлемді қайталап, дауыстап оқып шығыңыз. Оқиғаның басын, ортасын және аяқталуын анықтаңыз. Сөйлемдер өткен шақта жазылып тұрғанына көз жеткізіңіз және өткен шақ пен осы шақтың айырмашылыған түсіндіріңіз. Осы оқу әрекеттерін бірнеше сабақ бойында қайталаңыз.

(Ө,Қ) Оқушылардан сөздерді, сөз тіркестерін карточкаларға жазып, өз суреттеріне жапсыруларын сұраңыз. Осы тапсырманы бірнеше сабақта қайталап орындаңыз.

(Т) Оқушыларға сөздер мен сөйлемдерді дұрыс құруға көмектесу үшін «Бірлесіп жазу» әдісін қолданыңыз.

Дифференциация:

«Қолдану» дағдысын қалыптастыруға бағытталған тапсырма: жай сөйлемдер мен сөз тіркестерін жазуды тапсырыңыз.

Оқу жетістіктерін бағалау:

жай сөйлемдерді жазуын;
етістіктің шақтарын дұрыс қолдана отырып, бірнеше сөйлемдер жазуын;
қоршаған ортаны және оқиғаны сипаттайтын сөздерді таба білуін.

2-бөлімдегі «Бірлесіп жазу» әдісінің нұсқаулығын қараңыз.

Сөздер мен сөз тіркестерін жазуда өткен және өтіп жатқан дыбыстық білімдерін қолдануына назар аударыңыз. Сөйлемдерді осы шақта жазып, әдейі қате жіберіңіз. Осы сөйлемдерді қайталап оқып, орын алған қателерді тапқызыңыз. Қатені түзеңіз. Қалған қателерді оқушылардың өздері түзетуін бақылаңыз.

3.3 Жоспар құру

2.7 Түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты алу

1.3.3.1 мұғалім көмегімен мәтінге суреттер, сызбалар арқылы жоспар құрып, оған ат (тақырып) қою

1.2.7.1 әліпби ретімен құрылған дереккөздерден (сөздіктер, анықтамалықтар, суретті кітаптар) ақпараттарды табу

Туристік маршрутты жарнамалау (маршрут)

Оқушылардан кітаптағы кейіпкерлердің бірі сіздің қалаңызға/ауылыңызға қонаққа келгенін елестетулерін сұраңыз. Ол сіздің қалаңызға қалай жететінін, не істейтінін талқылаңыз.

(Ұ) Оқушыларға журналдардан, туристік кітапшалардан, постерлерден жарнама үлгісін көрсетіңіз. Постерлердегі мәтіндерді, журнал және буклеттердің ерекшеліктеріне назар аудартыңыз. Туристерді тарту мақсатында қолданылатынын түсіндіріңіз.

Туристерді тарту үшін қолданылатын арнайы шаралармен таныстырыңыз.

(Т) Оқушыларға туристік плакаттар, буклеттер, постерлер, жарнамалық кітапшалар таратып беріңіз. Оқушыларға ұнатқан жерін таңдауға уақыт беріңіз.

Әр топ алдында айтылған туристік орындардың ерекшеліктерін тауып, сыныппен өз идеяларын бөлісулерін сұраңыз.

(Б) Қонақтар барғысы келетіндей өз қалаңыздың/ауылыңыздың көрікті жерлерін суретке түсіріп алыңыз.

Аталған саяхат кітапшалары мен жарнамалардан, постерлерден көрме ұйымдастырыңыз. Сынып ішінде арнайы орынды туристік агенттік ретінде дайындаңыз. Оқушылардың саяхат туралы рөлдік ойыны үшін қажетті заттарды әзірлеңіз.

Егер біз қандайда бір әңгіменің басты кейіпкерін қаламызға/ауылымызға шақырған болсақ, оған не айтар едік? Оны сіздің қалаңыздың/ауылыңыздың қай жері қызықтырар еді? Ол сіздің қалаңызға/ауылыңызға қалай жетер еді? Ол қалай (жаяу немесе көлікпен) барар еді? Ол сенің қалаңда/ауылыңда қанша уақытқа қалады деп ойлайсың? Оның көргісі келеді (қызығушылығын тудырады) деген жерлердің тізімін құраңыз.

Саған қаланың/ауылдың қай жері ұнайды? Неге? Ол жер сені несімен қызықтырады? Көрсетілетін үлгілер көрнекі, тартымды, түрлі-түсті болып келетін суреттерден, көзге түсетін атаулардан, шаралар, тізімдерінен, жол картасынан тұруы керек. Мысалы: «Астанаға келсең, керемет әсер аласың!»

Оқылым қабілеті әртүрлі оқушыларды араластыра отырып топқа біріктіріңіз. Оларды жоғарыда көрсетілгендей мысалдар айтып, жетелеңіз.

Оқушылар сынып ішін бейне камераға түсіре алады. Ал қалған оқушылар саяхатшыларға ұнайтын жерлер мен заттарды ұсынып, оларды сол жерде демалуға шақыратын жарнама жасауға тапсырма беріңіз.

Оқушылар ұсынған жерлерді Саяхатшы суретке түсіреді. Сыныпқа келген соң барлығы жиналып, суреттерді қайта қарап шығады. Олардың қайсысы постерге орналастыру үшін жарамды екенін (қою боялған, суреттері қызықты) анықтайды.

Kazakh National anthem, with photographs of Kazakh traditions can be found on http://www.youtube.com/watch?v=12tGtMA4tqk

visitkazakhstan.kz/kk/page/video

3.5 Мәтінді түрлі формада құрастыру

3.7 Қатені табу және түзету

1.3.7.1 Мұғалімнің көмегімен сөз, сөйлем, мәтінді тексеру және қателерін түзету

Жарнама постерлері мен кітапшалар дайындау

(МК) Оқушыларға жергілікті жерді жарнамалау үшін «Бірлесіп жазу» әдісін қолдану арқылы постер дайындатыңыз. Бірлесіп жазуды жүзеге асыру үшін үлгі жоспар дайындаңыз. Постерге адамдарды сол жерге саяхат жасауға тартатындай сөздер жазуын қадағалаңыз. Соңында леп белгісі қойылатындай сөйлем үлгілерін көрсетіңіз. Постерге мекенжай мен байланыс нөмірлерін жазғызыңыз.

(Ө) Әр оқушыдан жергілікті жерді жарнамалайтын постер дайындауын сұраңыз.

Дифференциация:

«Қолдану» дағдысын қалыптастыруға бағытталған тапсырма: әр суреттерді сипаттап, олардың тұсына тақырыпшалар мен қосымша детальдарды жазуларын өтініңіз. Ал, жазылым дағдысы төмен оқушыларға плакатта жазылатын дайын жарнама сөздерін жаздыртыңыз.

(Т) Оқушылардың сенімін тудыратын жарнама сөздерін таңдауына жетекшілік етіңіз. Қажетті жерге леп белгісін қоюды түсіндіріңіз. «Бірлесіп жазу» әдісін қолданыңыз.

«Бірлесіп жазу» әдісін қолдану үшін

2-бөлімді қараңыз. Оқушылардың айтқан ұрандарын жазып алыңыз. Мысалы, «Ақтауға келсең, өкінбейсің!», «Ақтаудың таңғажайып табиғатын тамашала!»т.б.

Сөздерді оқу барысында дыбыс туралы білімдерін қалай қолдану керектігін көрсетіңіз. Әр сөзді жазбас бұрын бірнеше рет дауыстап айтыңыз. Қай сөйлем қаншалықты жағымды естілетінін сұраңыз. Қандай сөйлем сенім тудыра алады? Таңдауын түсіндіріп берулерін сұраңыз.

Таза бетке қалай көшіру керектігін көрсетіңіз.

Оқушылармен бірлесе отырып плакатқа жапсыратын фотосуреттерді таңдаңыз, әр фотоға тақырып жазуды үйретіңіз. Оқушылар плакат пен парақтардағы мәліметтерді өз плакаттарын безендіруде (қызықты орындардың тізімдерін, жол жүру картасын) пайдаланады. Оқушыларға өз ұрандары мен тақырыптарын жазып дайындауы үшін таза парақтар үлестіріңіз.

Оқушылардан ұрандары мен тақырыптарын сынып алдында дауыстап оқуларын, ал өзгелердің оларды жазып алып отыруын өтініңіз. Сөйтіп ең үздігін таңдайтындарыңызды айтыңыз.

Туристік плакаттардың тұсына оқушылардың дайындаған постерлерін іліңіз.

«Бірлесіп жазу» әдісі туралы 1-бөлімдегі нұсқауды қараңыз.

3.6 Түрлі жанрда шығармашылық мәтін жазу

3.9 Орфографиялық нормаларды сақтау

3.7 Қатені табу және түзету

3.10 Грамматикалық нормаларды сақтау

1.3.9.3 бас әріппен жазылатын сөздерді (кісі аттары, жер-су атаулары, үй жануарларына берілген

атауларды) анықтау

1.3.7.1 мұғалімнің көмегімен сөз, сөйлем, мәтінді тексеру және қателерін түзету

1.3.10.1 заттың атын, санын, сынын, қимылын білдіретін сөздерді ажырату және орынды қолдану

Хат жазу

(МК) Cіздің қалаңызда/ауылыңызда болған кейіпкердің атынан өзі ұнатқан қаланың/ауылдың көрікті жері туралы бірігіп хат жазғызыңыз. Өз мәтінінің өткен шақта жазылу үлгісін көрсетіңіз.

(Ө) Жергілікті жерге байланысты кейіпкердің атынан өз хаттарын жазып берулерін сұраңыз.

(Ө) Өткен сабақтардан алған білімдерін пайдаланып, оқушылардың өздігінен хат жазуына мүмкіндік беріңіз.

(Т) Мәтін құру барысында оқушылардың өз сезімдерін жеткізу үшін сөздерді дұрыс таңдап, «Бағытталған жазу» әдісі арқылы өткен шақты қолданып жазғызыңыз.

Өткен сабақтардағы жазылым дағдыларын еске түсіріңіз.

Жазылымнан бұрын сөйлемдерді бірнеше рет оқыңыз. Өткен шақты қайталатыңыз. Сөйлемдердің кейбірін осы шақта жазып, оқушыларға қателерін тапқызыңыз. «Бағытталған жазуды» қолдану үшін қосымша тапсырмалар:

Жазылым орнына түрлі-түсті қаламдарды, қағаздарды және пайдаланылмаған хаттар мен плакаттарды дайындаңыз. Оқушыларға сол жерге барып, бірнеше хат толтыруды сұраңыз және хаттарды бір-біріне оқытыңыз.

«Сауат ашу» пәні. 1-сынып

6-бөлім: Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті

Осыған дейін меңгерілген білім

6-бөлім алдыңғы бөлімдерде қамтылған дағдыларға сүйенеді. Оқушылар сөздерді дұрыс айтып, сөйлем құрастыра алады.

Мәнмәтін

Бұл бөлімде оқушылар ауыз әдебиетін, салт-дәстүрлер, ұлттық ойындар мен мерекелер туралы оқиды. Бұл бөлім гуманитарлық ғылымдармен (тарихпен) байланысты. Қалыпты, ерекше дыбыс түрлері осы бөлімде үйретіледі. Мұғалім бөлім тақырыбына сәйкес келетін әңгімелер, өлеңдерді оқиды және оқушыларға өзімен бірге қайталап оқуға мүмкіндік береді.

Қысқаша шолу

Бұл бөлімде «Әліппе кезеңі» жалғасады. Оқушылар ауыз әдебиетінің шағын жанрларымен, ұлттық ойындардың түрлерімен танысады және ұлттық ойындардың шағын жинағын құрастырады. Диаграмма сызып, ұлттық кейіпкерлерге сипаттама жазады. Жазылым дағдыларын дамытады.

Оқу бағдарламасына сілтеме	Оқу мақсаттары	Ұсынылатын оқыту іс-әрекеттері	Мұғалімдерге ескертпелер	Оқыту ресурстары
		Орфография, грамматика, пунктуация бойынша бастапқы дағдыларын қалыптастыру үшін оқу мақсаттарын жүйелі түрде қолдануды ұсынамыз: 1.9 Сөздерді, дыбыстарды орфоэпиялық нормаларға сәйкес дұрыс айту 2.1 Оқу түрлерін қолдану 3.8 Қатені табу және түзету 3.9 Орфографиялық нормаларды сақтау 3.10 Грамматикалық нормаларды сақтау 3.11 Пунктуациялық нормаларды сақтау 3.12 Каллиграфиялық нормаларды сақтау	Бұл бөлімде *я, ф, ю, е, э, в, ц, щ, ч* әріптері мен дыбыстарын, *ь,ъ белгілерін* өтуіңізге болады. Мәтіндерден немесе сөйлемдерден заттардың атаулары мен олардың санын, сынын, қимылын білдіретін сөздерді анықтайды. 4-бөлімдегі «Қатемен жұмыс нұсқаулығын» басшылыққа алыңыз.	https://e.edu.kz/ http://ustaz.kz/ http://ashyk-sabak.kz/ http://45minut.kz http://bilimkozy.idhost.kz
2.5 Мәтін бойынша сұрақ қоя білу және жауап бере білу 1.3 Тыңдалған материалды мазмұндау 3.5 Мәтінді түрлі формада құрастыру	1.2.5.1 мәтін иллюстрациясы бойынша сұрақтар қоя білу немесе оқығаны бойынша қойылған сұраққа жауап беру (мұғалім көмегімен) 1.1.3.1 мұғалімнің көмегімен оқиғаның ретін сақтай отырып баяндау 1.3.5.1 тақырыпқа байланысты тірек сөздерді қолданып жай сөйлемдер/мәтін құрастырады және жазу	Ұлттық ойындар туралы түсінік
		(Ұ) Мектепке (сыныпқа) оқушылардың ата-анасын немесе ата-әжелерін шақырыңыз. Олар оқушыларға өздерінің балалық шақта ойнаған ойындары туралы айтып береді. Ол ойындар бұл күндері ойнала ма? Айырмашылықтары бар ма? Оқушыларды сұрақ қоюға ынталандырыңыз. (Хан талапай, Апыр-топыр қарлығаш, Ақ серек, көк серек т.б.)Басқа қонақтармен кездесуді қайта өткізуге болады. (МК) Сыныпқа бір ұлттық ойынның қалай ойналатын ретін көрсетіңіз. Нақты, түсінікті нұсқау беріңіз. Әртүрлі ойындарды бірнеше рет қайталаңыз. Осы бөлімнің соңына дейін жаңа ойындарды үйретуді жалғастырыңыз. (Ұ) Ойын ережесі туралы аудио материал тыңдатыңыз немесе фильм көрсетіңіз. Оқушылардан ойынды ережеге сүйене отырып ойнауларын сұраңыз. Оқушылардың ережеге сәйкес ойнауын қадағалаңыз. Сәтті шыққан тәсілдерді бақылаңыз. Тиімді тәсілдердің тізімін жасаңыз.	Бұл бөлімде мұғалім тақырыпқа қатысты әңгіме, өлең айтуы керек. Оқушыларға түсінікті болу үшін оларды бірнеше рет (сабаққа белсенді қатыстыру) қайталаңыз. Оқушылар үй жұмысы ретінде ата-аналарынан ұлттық ойындар туралы естеліктерін жазып әкеледі. Кейін сыныптастарымен бөліседі. Кең жерде, аулада немесе спорт алаңында, дәлізде оқушыларға ойынның қалай ойналатынын көрсетіңіз. Мысалы: «Бәйге». Шеңберге тұрыңдар. Тізе бүгіңдер т.с.с. Оқушылармен талқылаңыз: Нұсқаулар жеңіл ме? Бұл ойынды қай жерде ойнаған ыңғайлы? Нұсқаудың қайсысы тиімді немесе тиімсіз болды? Ойнап жатқан оқушыларды суретке түсіріңіз немесе қарапайым сурет салыңыз. Ойынға сынып ұсынған нұсқаулық құрастырыңыз. Нұсқаулықта: реті, қадамы, нені бірінші орындау керек, ашық дауыспен түсінікті жеткізу керек, ойынға бірінші не қажет т.б. анық жазылуы керек.
2.4 Мәтіндегі сөздердің мағынасын түсіну 2.8 Мәтіндерге салыстырмалы талдау жасау	1.2.4.1 мұғалімнің көмегімен қарама-қарсы мағыналы, мәндес, көп мағыналы сөздердің мағыналарын ажырату у 1.2.8.1 мұғалімнің көмегімен түрлі жанрдағы (ертегі, әңгіме, өлең) және стилдегі (көркем және бейкөркем) мәтіндерді салыстыру	Ойын ережесі
		(К) Бейкөркем кітаптардың кейбір үлгілерін салыстыру және айырмашылықтарын табу үшін қолданыңыз. Рецепт кітаптары мен нұсқаулықтардың басқа кітаптардан айырмашылықтарына назар аудартыңыз. Бұйрық райын енгізіңіз. (МК) Сөйлем ішіндегі түсіп қалған бейтаныс сөздерді табу үлгісін көрсетіңіз. Сөйлемді соңына дейін оқып, түсіп қалған сөзді болжатыңыз. (Т) Мәтіндер мен кітаптарға арналған нұсқаулықты бірге оқыңыз. Оқушылар жаңа сөздерді түсіну үшін нұсқаулыққа сүйенеді. Оқушылар сөйлем ішіндегі түсіп қалған сөздерді табуға талпынады. Сөйлемді соңына дейін оқып, түсіп қалған сөзді болжайды. «Бағытталған оқуды» пайдаланыңыз: · кітапқа кіріспе · тексеру стратегиясы · өз бетінше оқу · мәтінге қайтып оралу және сұрақтарға жауап беру.	Кітаптарды оқымас бұрын, оқушылар олардың мұқабасына қарап салыстырады. Айырмашылықтары бар ма? Ұқсастықтары ше? Бейкөркем кітаптардың айырмашылықтарын түсіндіріңіз (ақпарат беру, болған оқиға туралы мағлұмат беру, бір заттың қалай жұмыс істейтінін түсіндіру, нұсқау беру). Бұл кітаптардың үлгілерін ашып көрсетіңіз. Оқушылар қандай айырмашылықтар табады? Жазулары немесе суреттерінде айырмашылықтар бар ма? Оқушылардан спорт туралы ақпарат алғысы келсе, қандай кітаптар оқуы керектігін сұраңыз. Ал сапарға шығуды жоспарлау үшін ше? Ойын туралы сұрақтарға жауап беру үшін ше? Атақты адамдардың өмірі туралы мәлімет табу үшін ше? Қарапайым нұсқау кітаптарының жинағын құрастырыңыз. Онда суреттер мен диаграммалардың, сізге қажетті заттар тізімінің, белгіленген нұсқаулардың бар екендігіне көз жеткізіңіз. Сыныпта кітаптарды оқушылар бос уақыттарында қолдана алатындай етіп оқу бұрышын жасап қойыңыз. Оқушыларды оқу деңгейлеріне қарай топтарға біріктіріңіз. Жеңілдеу кітаптар деңгейі төмен оқушыларға беріледі. Оқушылар бұл кітаптарды көркем шығармалармен салыстырады. Мысалы: қандай айырмашылықтары бар? Ұқсастықтары бар ма? Оқушылар басқа қандай айырмашылықтарын көрсете алады (суреттер, жазба т.б.). Жылдам жауап беру үшін кітаптың мазмұнын қолданғандарды мақтаңыз. Дыбыс, әріп туралы оқушылардың бұрынғы білімдерін қайталап, оқылым дағдыларына баса назар аударып отырыңыз. 2-бөлімдегі «Бағытталған оқу» нұсқаулығын қараңыз.
3.5 Мәтінді түрлі формада ұсыну 3.6 Түрлі жанрда шығармашылық мәтін жазу 3.9 Орфографиялық нормаларды сақтау	1.3.5.1 сызбалар, суреттер, белгілермен толықтырып жай сөйлемдер/мәтін құрастырады және жазады 1.3.6.1 мұғалімнің көмегімен әр түрлі жанр бойынша (хат, құттықтау хат, хабарлама, нұсқаулық) шағын мәтін/жай сөйлемдер құрап жазады 1.3.9.2 мұғалім көмегімен сөздерді дұрыс тасымалдау, тасымалдауға болмайтын сөздерді ажырату 1.3.9.3 бас әріппен жазылатын сөздерді (кісі аттары, жер-су атаулары, үй жануарларына берілген атауларды) анықтау	Ойын ережесін құру
		(МК) Оқушылардың ұлттық ойын ойнау барысында түскен суреттерін қарап, «Бірлесіп жазу» әдісіне сәйкес, әр суреттің астына нұсқау жазыңыз. Нұсқаулардың тиісті шақта жазылуына назар аударыңыз. (Т,Қ) Оқушыларға ойын барысында түскен суреттерін қолдана отырып, әр суретке нұсқау жазуды тапсырыңыз. «Бірлесіп жазу» әдісін қолдана отырып, оқушылардың тиісті шақты қолдануын қадағалаңыз. Әр нұсқауды реттік санмен белгілеулерін қадағалаңыз. (Т) Оқушылардың жазған нұсқауларын сынып ішінде дауыстап оқуына мүмкіндік беріңіз. Олардың дұрыстығына назар аударыңыз. Жазылған нұсқаулардың басқалар қолдана алатындай етіп жазылғандығын қадағалаңыз. Оқу жетістіктерін бағалау: · нұсқау жазудың ерекшеліктерін ескеруінз.; · нұсқаулықты қолдануға түсініктілігін. · Сөйлемдерді құрастыруын, тыңдаушыларға пайдалы, қызықты жазылғандығын бағалаңыз	2-бөлімдегі «Бірлесіп жазу» нұсқаулығын қараңыз. Ойын үшін қажетті заттарды реттеуден бастаңыз. Суреттерді тізбектеп, нөмірлеңіз. Әр сөйлемді жазбас бұрын дауыстап айтыңыз, жазып болған соң қайталап оқыңыз. Оның түсінікті және дұрыс екенін тексеріңіз. Кейбір сөйлемдерде әдейілеп қате жіберіңіз. Сөйлемдерді жазуда нұсқауға қайшы келетін кейбір қателерді жіберіңіз. Сөйлемді қайталап оқып, оқушыларға қатені табуды тапсырыңыз. Қатені қайталаңыз, оқушылардың оны байқағанын тексеріңіз. Оқушыларды жазу деңгейлеріне қарай топтарға біріктіріңіз. Оларға бір немесе екі нұсқау жазып, бір қатарға жинауды тапсырыңыз. 1-бөлімдегі «Бірлесіп жазу» әдісін қараңыз. Оқушыларға нұсқауды жазбас бұрын сөйлемді толығымен дауыстап оқуды, жазып болған соң тағы бір рет оқуды тапсырыңыз. Түсінікті ме? Нақты ма? Тиісті шақта жазылған ба?
2.2 Оқылған мәтіннің мазмұнын түсіну 1.7 Тыңдалған материал бойынша өз пікірін айту 2.6 Мәтіннің түрлері мен жанрын, стилін анықтау	1.2.2.1 Мәтінде автордың кім (не) туралы айтқысы келгенін түсіну 1.1.7.1 тыңдалған мәтінгеТыңдалған мәтінге өз көзқарасын жай сөйлеммен білдіру (ұнайды/ ұнамайды)) 1.2.6.1 мұғалімнің көмегімен әңгімелеу мәтінін/ ерекшелігіне қарай мәтін жанрын (өлең, әңгіме, ертегі)/ стилін (көркем және бейкөркем) ажырату	Ұлттық кейіпкерлер жайында әңгіме оқу
		(МК) Ұлттық кейіпкерлер бар бірнеше әңгіме оқыңыз. Оқушыларды әңгімелерге қызықтыру үшін оқу дағдыларын дұрыс қолданып, оқып көрсетіңіз. Сөйлем ішіндегі түсіп қалған сөздерді табу үлгісін көрсетіңіз. Сөйлемді соңына дейін оқып, түсіп қалған сөзге болжау жасатыңыз. Әр әңгіменің аяғында оқушыларға оқиғаның өткен орнын, кімдер қатысатынын, не болатынын «кейіпкер», «оқиға» секілді сөздерді қолдана отырып анықтауды тапсырыңыз. (Ұ) Әр әңгімеде кейіпкерлердің қалай суреттелетінін салыстыруына мүмкіндік беріңіз. Ұқсастықтары мен айырмашылықтары? Әрбір басты кейіпкердің әңгімедегі іс-әрекетін талқылатыңыз. Олардың жағымды кейіпкер екенін қайдан білеміз? Олар қандай әрекеттер жасады? Айналасындағыларға қандай әсер береді? Мысалы: қуаныш, үміт... (Ұ) Басқа ұлттық кейіпкерді таныстырыңыз. Ол туралы әңгіме оқыңыз. Әңгімелерді жоғарыда көрсетілгендей салыстыруға жетелеңіз. Оқу нұсқаулығын пайдаланыңыз: · кітапқа кіріспе · тексеру стратегиясы · өздігінен оқу · мәтінге қайтып оралу және сұрақтарға жауап беру. Сөйлем ішіндегі түсіп қалған сөздерді табу үлгісін көрсетіңіз. Сөйлемді соңына дейін оқып, түсіп қалған сөзге болжау жасатыңыз.	Бұл бөлімде мұғалім тақырыпқа қатысты ертегі, әңгіме, өлеңдер қолдануы керек. Оқушыларға түсінікті болу үшін оларды бірнеше рет (сабаққа белсенді қатыстыру) қайталаңыз, бірге айтыңыз. Ұлттық кейіпкер туралы жинақ жасаңыз. Мысалы, Алдар көсе туралы Кітап оқуға ыңғайлы орындықтары бар оқу бұрышын жасаңыз. Оқушыларға бос уақыттарында кітаптарды қолдануға мүмкіндік беріңіз. Оқушылардың оқылым дағдыларын қолдана білуіне назар аударыңыз. Оқушыларға қолданылған суреттердегі детальдарға назар аударып, түсіндірме сөздер мен тіркестерді қайталауға тапсырма беріңіз. Бір кейіпкердің түрлі әңгімедегі ұқсастықтары мен айырмашылықтарын анықтаңыз. 2-бөлімдегі «Бағытталған оқу» әдісінің нұсқаулығын қараңыз. Оқушыларды оқу деңгейлеріне қарай топтарға біріктіріңіз. Жеңіл кітаптар оқылым дағдысы төмен оқушыларға беріледі. Оқушыларға бірдей сұрақтар қойыңыз. Мысалы: Олардың жағымды кейіпкер екенін қайдан білеміз? Олар қандай әрекеттер жасады? Айналасындағыларға қандай әсер береді? Мысалы: қуаныш, үміт...	http://www.youtube.com/watch?v=-H55cjEUBVw мультфильм про Алдара Косе http://www.youtube.com/watch?v=NA1I_fCIpHk видео «Первый в мире выход в открытый космос» http://www.ertegi.ru/map.php?section=1
2.2 Оқылған мәтіннің мазмұнын түсіну 1.7 Тыңдалған материал бойынша өз пікірін айту 1.6 Тыңдаушының назарын аудару	1.2.2.1 мәтінде автордың кім (не) туралы айтқысы келгенін түсіну 1.1.7.1 тыңдалған мәтінге Тыңдалған мәтінге өз көзқарасын жай сөйлеммен білдіру (ұнайды/ ұнамайды) 1.1.6.1 сөйлеу барысында сипаттау/салыстыру сөздерін, вербалды емес қарым-қатынас құралдарын (ым-ишара, қимыл), дауыс ырғағын, мәнерін, қарқынын, сөз арасындағы кідірісті қолдану)	Әңгімедегі кейіпкерлерді сипаттау
		(Т) Оқушылар бірге оқыған кітаптағы суреттерді жинақтайды. (Т) Әр шығармадағы бас кейіпкерлерді талқылатыңыз. Кейіпкердің мінезін, киген киімдерінің түр-түсін сипаттайтын бөлімдерді тапқызыңыз. Оқушылар әңгімені қайта қарап шығады. Оқушыларға кейіпкерді, оның іс-әрекетін, оқиғаларын сипаттайтын сөздерді табуға тапсырма беріңіз. (Т) Оқушыларға үлкен параққа бас кейіпкердің мінездемесін жазуды тапсырыңыз. Әр сөздің қасына шығармадан нақты сол туралы тіркес немесе сөз жазылады. Мысалы, кейіпкер қалай суреттелген? (Ж,Қ) «Сипаттау» ойынын ойнатыңыз. Оқушы өз кейіпкерін жанындағы досына сипаттайды. Ол түсінгенге дейін қандай дәлелдер немесе неше дәлел қолданды? Оқу жетістіктерін бағалау: · кейіпкерге тиісті нақты сипаттама беруін; · әңгімелердегі ақпараттар мен детальдардың есте сақтауын; · мәнерлі сөйлеу дағдысын бағалаңыз.	Суреттерді (иллюстрацияларды) басты оқиғаларды тізбектеу үшін қайта құрастырыңыз. Оқушылар оны рет-ретімен дұрыс орналастырулары керек. Еске түсіру үшін кітапқа тағы бір қарап шығуды тапсырыңыз. Оқушыларды кітап оқи алу деңгейлеріне қарай топтарға біріктіріңіз. Тапсырманы олар бірге оқыған кітаптан беріңіз. Шығармадағы кейіпкерді сипаттаудың екі жолы бар екенін түсіндіріңіз. Олар кім? Олар қандай адамдар? Қандай кейіпкер? Оны қалай білеміз? Шығарманың қай жерінде ол туралы айтылады? Оларды біз қалай сипаттай аламыз? Мысалы: сыпайы, еңбекқор. Сыныпта жасаған диаграмманы көрсетуге мүмкіндік беріңіз Оқушылар деңгейлеріне қарай жұптарға бөлінеді. Бір-біріне теріс қарап отырады. Біреуі кейіпкердің суретін көрсетпей, оны ауызша сипаттайды. Екіншісі кейіпкерді табуы тиіс.
3.5 Мәтін құрастыру	1.3.5.1 тақырыпқа байланысты керекті сөздер, сызбалар, суреттер, белгілерін қолдана отырып, жай сөйлемдер/мәтін құрастыру және жазу	Кейіпкерді сипаттау
		(МК) Оқушыларға «*Бірлесіп жазу»* әдісін қолдана отырып кейіпкерге қысқаша сипаттама жазу үлгісін көрсетіңіз. Оқушылар дұрыс жазу үшін сөйлем үлгілерін қолданыңыз. Мысалы: Ол ...адам, онда ...бар. (Ө,ф) Оқушылар талқылаған кейіпкердің суретін салады. Астына кейіпкердің сипаттамасы берілген үлгіге сәйкес сөйлем түрінде жазады. (Т) «Бағытталған жазу» әдісін қолдана отырып, оқушыларға тиісті сөздер мен дыбыстарды жазуға қолдау көрсетіңіз. Жазылым дағдысы жоғары оқушыларға жайылма сөйлемдер жазуды ұсыныңыз. Оқушылардың тыңдарманға түсінікті, әсер ететін сөйлем жазуын бағалаңыз.	2-бөлімдегі «*Бірлесіп жазу»* нұсқаулығын қараңыз. Әр сөйлемді жазбас бұрын дауыстап оқыңыз, жазып болған соң қайталап оқыңыз. Кейіпкерге дұрыс сипаттама бергенін (сөйлемде дұрыс жазылғанын) тексеріңіз. Сырт көзге түсінікті ме? Тақтада жазылған сөздерге назар аудартыңыз. Оқушыларға жазбас бұрын сөйлемді толығымен дауыстап оқуды, жазып болған соң тағы бір рет оқуды тапсырыңыз. Оқушылар бір сәт кейіпкерді танымаймын деп ойласын. Жазғандары арқылы оны тани алды ма? 1-бөлімдегі «Бағытталған жазу» әдісін қараңыз. Сыныпта «Жазу бұрышын» жабдықтаңыз. Әртүрлі қағаз, қаламдар қойыңыз. Әртүрлі кейіпкерлердің суреттерін, қуыршақ бейнелерін де қойыңыз. Оқушылардың бос уақыттарында кейіпкерлерді суреттеп жазып, бір-біріне дауыстап оқып беру мүмкіндіктері болуы керек.

«Сауат ашу» пәні.1-сынып

7-бөлім: Тағам және сусын

Осыған дейін меңгерілген білім

7-бөлім І-ІІІ тоқсанда дамытылған дағдылар мен білімге негізделеді. Оқушылар жазу нұсқаулары мен қарапайым әңгімелермен (мәтін) таныс. Сөйлем түрлерін жаза алады.

Мәнмәтін

Бұл бөлімде оқушылар жеміс-жидектерді қалай өсіру керектігі, басқа да өсімдік тектес тағамдардың дайындалуы туралы танып біледі. Бөлім «Жаратылыстану» пәнімен байланыста. Аталмыш тақырыпты игеру барысында дыбыстарды үнемі қайталайды. Мұғалім тақырыпқа сәйкес келетін әңгімелер, өлеңдер мен тақпақтар іріктеп алып, оқушылармен түрлі шығармашылық жұмыстарға тартады.

Қысқаша шолу

Бұл бөлімде «Әліппеден кейінгі кезең» жалғасады. Оқушылардың бейкөркем мәтін жазу дағдылары «Мектеп асханасы» тақырыбындағы жазылым арқылы дамытылады. Мектеп асханасына оқушыларды апарып таныстыру қалаулары бойынша ұйымдастырылады. Мұндай жұмыстардан кейін оқушылардың сөздік қоры, жазу дағдысы, байланыстырып сөйлеу, әңгімелеу қабілеті арта түседі.

Оқу бағдарламасына сілтеме

Оқу мақсаттары

Ұсынылатын оқыту іс-әрекеттері

Мұғалімге арналған ескертпелер (оқыту әдістемесі бойынша)

Оқыту ресурстары

Орфография, грамматика, пунктуация бойынша бастапқы дағдыларын қалыптастыру үшін ұсынылған оқу мақсаттарын жүйелі түрде қолдануды ұсынамыз:

1.9 Сөздерді, дыбыстарды орфоэпиялық нормаларға сәйкес дұрыс айту

2.1 Оқу түрлерін қолдану

3.8 Қатені табу және түзету

3.9 Орфографиялық нормаларды сақтау

3.10 Грамматикалық нормаларды сақтау

3.11 Пунктуациялық нормаларды сақтау

3.12 Каллиграфиялық нормаларды сақтау

Жіктеу есімдіктерін ауызекі және жазбаша сөйлеуде дұрыс қолданады

Тәуелдік жалғауларын ауызекі және жазбаша сөйлеуде дұрыс қолданады.

Өз cезімін баяндауда іс-қимылды білдіретін сөздерді (етістік шақтарын) дұрыс қолданады.

Мағыналары жақын және қарама-қарсы сөздердің сөздігін жасауға болады. Оқушылардың сөздерді дұрыс жазуын қадағалаңыз.

4-бөлімдегі «Қатемен жұмыс нұсқаулығын» басшылыққа алыңыз.

1.1 Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну

1.3 Тыңдалған материалды мазмұндау

1.1.3.1 мұғалімнің көмегімен оқиғаның ретін сақтай отырып баяндау

Біздің кафеде

(Ұ) Оқушыларға рольдік ойын ойналатын жерді көрсетіңіз. Заттарды қалай қолдану керектігін түсіндіріңіз. Оқушыларға тамаққа қалай тапсырыс беріп, қалай қабылдау керектігін көрсетіңіз.

Дастархан басында өзін қалай ұстау керектігі мен ас ішетін құрал-саймандарды қолдану ережелерін қайталатыңыз.

(Т) Қарапайым тағам әзірлеу үшін оқушылар рецепке қарайды, қандай ыдыстардың қажет екендігін шешеді. Ингредиенттерді өлшеп салып, рецепт бойынша тағам әзірлейді.

(Т) Топтағы оқушылардың орнын араластырыңыз. Әрқайсысы не жасағандарын, тағамды қалай әзірлегенін, дәмі қандай екенін түсіндіреді.

Сынып ішінде кафе секілді бұрыш жасаңыз. Орындық пен үстел қойыңыз, үстіне дастарқан жайыңыз. Тапсырыс қабылдайтын парақтар, ас мәзірі, тағамдар мен ақша, чек, дайындаңыз (муляж немесе шынайы тағамдар). Оқушыларға кафе ойынын жиі ойнауға рұқсат беріңіз. Мұғалім оқушылар арасында көбірек жүріп, даяшы мен қонақ арасындағы қарым-қатынас үлгісін көрсетеді. Ол оқушыларға сыпайылық, көпшілік орындарда әдептілік сақтауды үйретеді.

Оқушыларды оқылым дағдысына қарай топтарға біріктіріңіз. Оқылым және түсіну деңгейлеріне қарай рецептер беріңіз. Әр топта оқушылар саны тең болғаны жөн. Оқушылар қарапайым тағамдар дайындайды. Мысалы: жеміс салаты, көкөніс салаты, жент т.б.

Пышақ т.б. өткір құралдар қолданатын топтарға қауіпсіздік ережелерін сақтау үшін үлкендердің (көмекші мұғалім, жоғары сынып оқушылары т.б.) көмегі қажет.

Оқушыларды қайта топтаңыз. Әр топта бұрынғы топтан бір-бір оқушыдан болғаны дұрыс. Олар әзірлеген тағамдарын өзгелерге түсіндіруі керек. «Бірінші....», «Сосын...», «Содан кейін...» т.б. тіркестерді қолданулары керек.

Мұғалім оқушыларға ұсынылатын тапсырмаларға сәйкес мәтіндер, өлеңдер оқып беріп, оны қайталауға ықпал жасаулары керек.

«Қазақ дастарханы» М.Шаханов - бейне клип

«Дастархан» youtube

1.1 Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну

2.5 Мәтін бойынша сұрақ қоя білу және жауап бере білу

Мектеп асханасы

(Ұ) Асханаға (Кафе /мейрамхана) бармас бұрын оқушыларға қайда баратыны, кіммен кездесетіні, т.б туралы мәлімет беріңіз. Сапар барысында туындайтын сұрақтар туралы ойландырыңыз. Әр оқушыға жеке немесе жұпта сұрақ беріңіз

(Ө) Асханаға барған кезде әр оқушының сұрақтарына жауап беруге мүмкіндік беріңіз. Өздерін қызығушылығын оятатын қосымша сұрақтар қоюға, жазуға (сурет салуға) оқушыларды ынталандырыңыз.

(Ұ) Сыныпқа келген соң сыныптағы кафе бұрышына қандай өзгеріс енгізу керектігін сұраңыз. Оны безендіру үшін оқушыларға тапсырма беріңіз (суреттер, белгілер).

Жергілікті мектеп асханасына барыңыз. Алдын ала асхана иесімен немесе бас аспазымен келісіңіз. Тамақ ішетін жер мен даярланатын орындарды оқушыларға көрсетіңіз. Асхана қызметкері оқушылардың сұрақтарына жауап беруге дайын болуы керек.

Оқушылармен сұрақтар дайындаңыз. Кей сұрақтар жұптарға да берілуі мүмкін. Жауаптарын жазып алыңыз.

Оқушылармен келесі сұрақтарды талқылаңыз: Асхана жұмысы туралы не білдік? Біз ол жерде тұтынушы мен асхана қызметкерлері үшін қандай пайдалы нәрселер көрдік? Біздің сыныптағы кафемізге не қосуымыз керек? Оқушыларға көргендерін сызу, жазу үшін түрлі түсті қағаздар, қаламдар беріңіз.

3.6 Түрлі жанрда шығармашылық мәтін жазу

Рецепт жазу

(Ұ) Оқушылар тағам дайындау барысында қолданған рецептерді тағы бір қарап шығыңыз. Өткен бөлімге сүйене отырып, рецептердің ерекшеліктерін анықтаңыз

(Т) Оқушылар өз рецептерін жасайды. Оларға кафеде пісірілетін тағам дайындау үшін ингредиенттер тізімін беріңіз. Олар дайындалу ретін жазумен қатар суретке түсіреді.

(МК) Қарапайым рецепт жазу үшін жазылған ескертулер мен түсірілген суреттерді негізге ала отырып, «Бірлесіп жазу» әдісімен қарапайым рецепт жазыңыз.

(Ө,ф) Оқушылар тағамдарының суреттерін қолданып, қарапайым рецепт жазады.

(Т) «Бағытталған жазу» әдісін қолдана отырып, оқушылардың тиісті шақты қолдануын қадағалаңыз. Әр нұсқауды реттік санмен белгілеуін қадағалаңыз.

(Т) Оқушылар өз рецептерін басқаларға дауыстап оқиды. Қалғандары сол бойынша тағам әзірлейді. Тағам дұрыс әзірленді ме? Тексеріңіз.

Оқу жетістіктерін бағалау:

· нұсқау жазудың ерекшеліктерін еске түсіріңіз. Сөздерді орынды дұрыс қолдануын, нұсқаудың түсініктілігін;

· тыңдаушыларға пайдалы әрі қызықты сөйлемдер құрастырып жазуын.

Оқушыларға дайын тағамдардың рецептерін, дайындау ретін, қажетті құралдардың суреттерімен бірге көрсетіңіз. Оқушылар дайын тағамның жасалу жолын толығымен көре алуы керек.

Қабілеттері әртүрлі оқушыларды топтастырыңыз. Ішінде бір оқушы тағамның дайындалу ретін жазып отырады. Оқушылар жеміс немесе көкөніс салаты, женттің, бутербродтың өзіндік үлгілерін дайындайды. (Тағамның құрамын өздері таңдайды). Пышақ т.б. өткір құралдар қолданатын топтарға қауіпсіздік ережелерін сақтау үшін үлкендердің көмегі қажет.

2-бөлімдегі «Бірлесіп жазу» әдісін қараңыз. Оқушыларға нұсқауды жазбас бұрын сөйлемді толығымен дауыстап айтуды, жазып болған соң тағы бір рет оқуды тапсырыңыз. Сөйлемнің дұрыс құрылуына, тиісті рай (терминсіз) қолданылуына көңіл бөліңіз.

Қажетті құрал-жабдықтар мен құрамына қажетті азық-түлік (ингредиент) тізімінен бастап жазыңыз.

1-бөлімдегі «Бірлесіп жазу» нұсқаулығын қараңыз.

«Қазақстан» ТРК. «Ас мәзірі» бағдарламасы.

Дастархан» youtub

2.6 Мәтіннің түрлері мен жанрын, стилін анықтау

2.2 Оқылған мәтіннің мазмұнын түсіну

3.3 Жоспар құру

1.3 Тыңдалған материалды мазмұндау

1.2.6.1 мұғалімнің көмегімен әңгімелеу мәтінін/ ерекшелігіне қарай мәтін жанрын (өлең, әңгіме, ертегі)/ стилін (көркем және бейкөркем) ажырату

1.2.2.1 мәтінде автордың кім (не) туралы айтқысы келгенін түсіну

1.3.3.1 мұғалім көмегімен мәтінге суреттер, сызбалар арқылы жоспар құрып, оған ат (тақырып) қою

1.1.3.1 мұғалімнің көмегімен оқиғаның ретін сақтай отырып баяндау

Әңгіме оқу

(МК) Кейіпкері жеміс-жидек немесе көкөніс болып табылатын ертегі оқыңыз. Алдымен, кітаптың мұқабасын көрсетіңіз. Оқушылардың ойын сұраңыз. Оқушылардан кітаптың көркем немесе бейкөркем екендігін айтуларын сұраңыз. Шығарманың атын айтыңыз. Оқушылар шығарманың атына қарап, шығарма не туралы екенін болжайды. Шығарманы оқыңыз.

Оқушыларға әңгімелер қызық болу үшін оқу дағдыларын дұрыс қолданып көрсетіңіз. Сөйлем ішіндегі түсіп қалған сөздерді табу үлгісін көрсетіңіз. Сөйлемді соңына дейін оқып, түсіп қалған сөзге болжау жасайды.

(Ұ) Мәтінді бірнеше сабақ бойы оқыңыз. Әр оқу барысында әр түрлі элементтерге назар аударыңыз. Мысалы, оқиға желісі, кейіпкер т.б. Әрбір қайта оқыған сайын оқушылар шығармамен жете танысады.

(Ұ) Негізгі оқиғаларды жазып, оқиға желісін жасаңыз.

(Т, ф) Әңгімені топтарда көрініс ретінде қойыңыз.

Оқу жетістіктерін бағалау:

· шығарманың негізгі желісін ;

· әңгімені баяндауға тиісті тілді, сөз бен сөзді байланыстырушы элементтерді (мысалы: алдымен, содан соң, кенет, алайда, соңында т.б. сөздерді) қолданғанын бағалаңыз.

Мұғалімдер оқушыларға ұсынылатын тапсырмаларға сәйкес мәтіндер, ертегілер немесе өлеңдер оқып беріп, оны қайталауға ықпал жасаулары керек. Оқушылардың қызығушылығын арттыратын, сюжетті суреті бар жеңіл тілді кітап таңдаңыз. Атауы және мұқабасы кітап туралы мағлұмат беретіндей болуы керек (бас кейіпкері аң болуы да мүмкін).

Фонетикалық білімдерін қайталату.

Шығарманы оқыған соң:

· оқиғаның өткен орнын, кейіпкерлері кімдер екенін, қандай оқиға болатынын, «кейіпкер, оқиға, өткен орны» сияқты сөздерді қолдана отырып анықтаңыз.

· кейіпкерлердің өзара қарым-қатынасын талқылаңыз. Оларды қалай сипаттайсыздар? Мысалы: еңбекқор, мейірімді, жалқау, жақсы дос, өзімшіл т.б.

· оқушылар оқиға орны туралы детальдарға мән беруі керек. Сипаттама беретін сөздер мен тіркестерді қайта оқулары керек. Оқиға орны бұрын өздері көрген қандай да бір жерге ұқсай ма?

Оқиғаның желісін сызбаға түсіріңіз. Ол оқушыларға анық және түсінікті болуы керек. Әрбір басты оқиғаны суретпен

(шартты белгі) белгілеңіз.

Оқушыларды топтарға біріктіріңіз. Әр оқушыға кейіпкерлердің рөлін беріңіз. Олар қуыршақ қолданып ойнап көрсетеді. Әңгіме сызбасына қарап оқиға желісін еске түсірулері керек. Оқушылар сомдаған кейіпкерлерін сөйлеу мәнері, қозғалысына дейін салулары керек. Оқушылар топтардың жұмысын аралап жүріп бағалайды.

«Шалқан», «Бауырсақ».

1.3 Тыңдалған материалды мазмұндау

1.1.3.1 мұғалімнің көмегімен оқиғаның ретін сақтай отырып баяндау

Әңгімені мазмұндау

(Б) Сызбада көрсетілген оқиға желісін пайдаланып, әңгіменің негізгі оқиғаларын мазмұндаңыз. Оқушылар өздері жақсы білетін бөлімдеріне қосыла алады.

Әңгіменің негізгі оқиғаларын қимыл арқылы көрсетіңіз. Ол оқушыларға әңгіменің мазмұнын, желісін, тілін («Мен атамнан қаштым, мен апамнан қаштым ...» сияқты қайталама сөйлемдер) есте сақтауға көмектеседі.

Оқушылар толық есіне түсіргенше бірнеше рет қайталаңыз.

Әңгімені баяндау барысында ым- ишара тілін қолданыңыз. Мысалы, ерте ерте ертеде.., Бір күні таңертең..., Сосын..., Кейін..., Бірақ..., Ақыр аяғында... т.б. Сөздерге сәйкес қимыл жасаңыз. Іс-қимыл тізімін жасаңыз. Мысалы,

· Ерте ерте, ертеде.. – қолдарын кітап секілді ашады.

· Бір күні таңертең – бір қолын бас жағына қойып, ұйқыдан тұрғанын көрсетеді.

· Бірінші - бір саусағын көрсетеді.

· Соңында - кітаптарды жапқандай әрекетті қолдарымен көрсетеді.

3.4 Оқыған/тыңдаған

материалдардың мазмұнын жазу

3.8 Каллиграфиялық нормаларды сақтау

1.3.4.1 мұғалім көмегімен оқыған/тыңдаған мәтіндердегі ақпаратты сурет, сызба, белгілер қолданып жеткізу

Әңгіме жазу

(МК) «Бірлесіп жазу» әдісін қолданып танымал шығарманың қысқаша нұсқасын оқиға желісіне негіздей отырып, әр бөлімге 2 сөйлемнен жазып көрсетіңіз.

Әңгіме тілінде жазып үйренгенше, алғашқы нұсқаларын шимай параққа орындап, кейін түзетулер енгізуді үйретіңіз.

(Ө, Қ) Оқиға желісін әңгіменің жоспары ретінде қолданып, оқушылар тізбек түрінде бірнеше сөйлем жазады. Бірнеше сабақтан кейін аяқтау керек.

(Т) Оқушыларға тиісті сөздерді, дыбыстарды қолдануды үйрету үшін «Бағытталған жазу» нұсқаулығын пайдаланыңыз.

Жазылым дағдылары жоғарылау оқушыларға кейіпкерді суреттеуге (көбірек сын есім қолдана отырып ) көлемді сөйлемдер жаздырыңыз. Оқу жетістіктерін бағалау:

· оқиғаның мазмұнын жазу үшін негізгі оқиғалар туралы кем дегенде үш сөйлем жазуын;

· әңгіме тілінің кейбір үлгілерін қолдануын;

· кейбір сөздердің орнына баламасын немесе басқа сөздерді қолдануын.

· жазу емлесін сақтау.

2-бөлімдегі «Бірлесіп жазу» нұсқаулығын қараңыз. Жазу дағдыларына байланысты қазіргі және алдыңғы сабақтардағы жазылымға қатысты алған білімдерін қайталай отырып, үлгідегі жазбаға назар аудартыңыз.

Оқушыларға жазбас бұрын сөйлемді толығымен дауыстап айтуды, жазып болған соң тағы бір рет оқуды тапсырыңыз. Ауызша мазмұндауда әңгіме тілін қолданыңыз.

Жазып болған соң әңгіменің тілі мен қызығушылық тудыратын сөздерді тауып, тағы бір рет оқуды тапсырыңыз. Жазу емлесі бойынша жұмыстар жүргізіңіз.

1-бөлімдегі «Бағытталған жазуды» әдісін қараңыз.

Сыныпта «Жазу бұрышы» бөлімін жасаңыз. Әртүрлі қағаз, қаламдар қойыңыз. Түрлі кейіпкерлердің суреттерін, қуыршақ суреттерін де қойыңыз. Оқушыларға бос уақыттарында кейіпкерлерді суреттеп жазып, бір-біріне дауыстап оқып беру мүмкіндігін беріңіз.

«Сауат ашу» пәні. 1-сынып

8-бөлім: Дені саудың – жаны сау

Осыған дейін меңгерілген білім

8-бөлім І-ІІІ тоқсанда алған білім мен дағдыларға сүйенеді. Оқушылар қалай әңгімелеу керектігін, әңгімелеу барысында сөздер мен сөз тіркестерін қолдану керектігін, сол сияқты қарапайым бейкөркем мәтіндермен жұмыс істеу тәсілдерін біледі.

Мәнмәтін

Бұл бөлімде оқушылар «Денсаулықты күту» тақырыбында оқылым және жазылым дағдыларын жетілдіреді. Бөлім ғылыми пәндермен тікелей байланысты. Сонымен қатар, аталған бөлімде өткен тараулардағы дыбыстар жүйелі түрде қайталанады. Мұғалім оқушылардың білім деңгейіне сәйкес әңгімелерді, өлеңдерді, ертегілерді өз бетінше оқуына, жазуына, мазмұндауына, пікір айтуына көңіл бөледі.

Қысқаша шолу

Бұл бөлімде «Әліппеден кейінгі кезең» жалғасады. Бөлім оқушылардың әңігімелеп айтуын және сәйкесінше олардың байланыстырып сөйлеуді қолдана білуін, жаңа әңгіме құрастыра алуын қамтамасыз етеді. Оқушылар «Денсаулықты сақтау» тақырыбында сұрақтар қоя алады және аталған тақырып көлемінде алған білімдерін пайдаланып, бейкөркем мәтін құрап жаза алады.

Оқу бағдарламасына сілтеме

Оқу мақсаттары

Ұсынылатын оқыту іс-әрекеттері

Мұғалімге арналған ескертпелер

(оқыту әдістемесі бойынша)

Оқыту ресурстары

Сабақта оқушылардың қажеттілігіне орай және орфография, грамматика, пунктуация бойынша бастапқы дағдыларын қалыптастыру үшін ұсынылған оқу мақсаттарын жүйелі түрде қолдануды ұсынамыз:

1.9 Сөздерді, дыбыстарды орфоэпиялық нормаларға сәйкес дұрыс айту

2.1 Оқу түрлерін қолдану

3.8 Қатені табу және түзету

3.9 Орфографиялық нормаларды сақтау

3.10 Грамматикалық нормаларды сақтау

3.11 Пунктуациялық нормаларды сақтау

3.12 Каллиграфиялық нормаларды сақтау

4-бөлімдегі «Қатемен жұмыс нұсқаулығын» басшылыққа алыңыз.

http://www.balakai.kz/publ/ma_al_m_telder/densauly_as_d_m_sergektik_tazalyk_turaly/12-1-0-535

1.5 Түрлі жағдаяттарда тілдік нормаларды дұрыс қолдану

2.5 Мәтін бойынша сұрақ қоя білу және жауап бере білу

2.7 Түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты алу

1.1.5.1 түрлі жағдаяттарда этикет сөздерін қолдану

1.2.7.1 әліпби ретімен құрылған дереккөздерден (сөздіктер, анықтамалықтар, суретті кітаптар) ақпараттарды табу

Денсаулықты күтуді үйрену

Бұл бөлімде мұғалімнің жетекшілігімен тақырыпқа сай әңгімелер, өлеңдер, ертегілер айтылады. Оқушыларға мұғаліммен бірге қосылып жоғарыда аталған әрекеттерді бірнеше рет қайталап орындатыңыз.

Денсаулық туралы мультфильм

http://vzlet12345.ru

Денсаулық туралы мультфильм

http://www.youtube.com/watch?v=AicsNk5zHgo

(Ұ) Оқушыларға денсаулықты қалай сақтау керектігін үйренетіндерін айтыңыз. Оқушылардан тақырып бойынша не білетінін сұраңыз.

(Т) Денсаулықты қалай күту керектігі туралы оқушылардың бұрыннан бар білімдерін ортаға салдырып, талқылатыңыз. Толғандыратын сұрақтарымен бөлісіп, бір-біріне сұрақ қоюға жұмылдырыңыз.

(Ұ) Оқушылардың топта талқылағандарын үлкен ақ бетке ББҮ кестесіне жаздыртыңыз. Аталған фактілер мен сұрақтарды бірлесіп топтастырыңыз. Мысалы, былай деңіз: «Сіздер денсаулықты күтуге арналған көптеген жайттарды айттыңыздар, енді осыларды бірлесіп топтастырсақ қайтеді».

(Ұ) Қойылған сұрақтарға жауап табылатындай мәтін түрлерін таңдап, оқушылардың сұрақтарына жауап табу жолдарын көрсетіңіз.

(МК) Мәтіннің негізгі бөлігінің сұраққа жауап болатындығын қалай анықтағандарын айтыңыз.

(Ж) Кеспе әріптерді немесе магнитті тақтаны қолданып, сөздер мен әріптерді қалай сәйкестендіру, дәлелдемелерін қалай анықтау керектігін түсіндіріңіз. Тірек сөздерді табу үшін «Кім тез табады?» ойынын ұйымдастырыңыз.

(Ұ) Денсаулықты күтуге арналған оқушы бағдарламасын қараңыз. Ұсынылған бағдарламаға қатысты екі немесе үш сұрақ қойыңыз. Оқушыларға бағдарламаны көрсетіңіз. Содан соң алдында берілген сұраққа оқушылардың жауап бергенін не бермегенін сұраңыз. Мәлімет алуда бағдарлама қаншалықты пайдалы болғандығы туралы оқушылардан сұраңыз.

(Т,Қ) Беттің мазмұнынан оқушылар қажетті мәліметті тауып жаттығуы үшін деңгейлеріне сәйкес бейкөркем мәтінді қолданыңыз, оқылымды орындау талаптарының ретімен жұмыс істеңіз:

· кітапқа кіріспе

· тексеру стратегиясы

· өздігінен оқу

· мәтінге қайтып оралу және сұрақтарға жауап беру.

Оқу жетістіктерін бағалау:

Оқушының мәтіндегі мәліметті тиімді анықтай алуы бағаланады.

Денсаулықты күтуге қатысты шағын кітапшалар қорын жасаңыз. Кітаптарды оқуға арналған «Оқу бұрышын» жабдықтаңыз. Оқушылардың бос уақыттарында кітаптарды алып оқуына жағдай жасаңыз.

Оқушылардың есіне бейкөркем кітаптарды оқудың қандай пайдасы барлығын түсіріңіз. Бейкөркем кітаптардың қандай түрлері болатынын сұраңыз.

Оқушыларға берілген сұраққа жауапты қандай кітаптан табуға болатындығын сұраңыз. Жауапты тез табу үшін кітаптың тақырыбы, оның ішкі тақырыпшаларын пайдалану керектігін айтыңыз, ол үшін тірек сөздер мен тіркестерді, тақырыпшаларды сұрақпен сәйкестендіруін сұраңыз.

Топтастыруда қандай жаңа мәліметтерді қоса аласыз?

Оқушыларға алдыңғы сабақтарда өткен дыбыстарды қайталатыңыз, берік меңгертіңіз.

Тапсырманы орындап болғаннан кейін оқушыларды оқылым қабілеті мен фонетикалық білімдеріне қарай қайта топтастырыңыз, оқылым тапсырмасының ретіне орай қайталатыңыз. Үлгерімі төмен оқушыға деңгейіне сай келетін кітап бергеніңіз дұрыс.

Жоғарыда топтастырылған тақырыптардың ішіндегі «Ү» бағанын толықтырыңыз.

2-бөлімдегі оқылым нұсқаулығымен танысыңыз.

Әрбір әліпби әріптерінің тұсына жауап табуды жаттықтыра беріңіз.

Алфавиттік индекстерді мәліметтермен сәйкестендіре отырып, сұраққа тез жауап алуды жалғастыра беріңіз.

Жұмбақтар

http://www.balakai.kz/publ/zh_mba_tar/adam_zh_ne_ony_dene_m_sheleri_zhajly_zh_mba_tar/10-1-0-741

2.6 Мәтіннің түрлері мен жанрын, стилін анықтау

3.5 Мәтінді түрлі формада ұсыну

Мәтін құрастыру

(Ұ) Оқушыларға өтілген бейкөркем мәтіндерін қайта оқытыңыз, олардан қандай білім алғандарын сұраңыз. Сол бейкөркем мәтіннің қарапайым ерекшеліктерін айтқызыңыз

(МК) Денсаулықты күту туралы жазылымды «Бірлесіп жазу» әдісі арқылы жазып үйретіңіз. Мәтіннің кіріспе бөліміне назар аудартыңыз, мәтінге ат қойғызыңыз. Топтастыруда жазған мәліметтерін жазылымдарына кірістіруді үйретіңіз және оларды диаграммаларға, кестелерге сала білу элементтерін көрсетіңіз. Мәтінді суреттермен, диаграммалар, символдар, белгілер, сызбалармен безендіруге болатынын ойластырыңыз. Алдыңғы сабақта алған білімдерін тексеру, бекіту мақсатымен осындай жазба жұмысының түрлерін бірнеше сабақ бойы орындатыңыз.

(Ө,Қ) Кестедегі фактілерге сүйеніп, сөйлем құрап жаздырыңыз.

(Т) Тақырып пен мәтіннің тақырыбына қатысты дұрыс таңдау жасауларына көмектесу үшін «Бірлесіп жазу» әдісін) қолданыңыз.

Оқу жетістіктерін бағалау:

· тыңдармандар мен оқырмандарға түсінікті сөйлемдер құрастыруын;

· оқиғалардың, фактілерді бірізділігін сақтауын.

Бейкөркем кітаптардағы суреттер мен диаграммалардың, тақырыптардың ерекшеліктеріне назар аудартыңыз. Кітаптың мазмұнында схемалық үлгілердің, шаблондық құрылымдардың берілуінен оқушыға нақты мысалдар беріңіз.

2-бөлімдегі жазылым нұсқаулығымен танысыңыз.

Мәтінге ат қою үлгісін көрсетіңіз. Мысалы: бұл бетте пайдалы тағам өнімдері туралы мәлімет берілген. Сондықтан «Пайдалы тағамдар» деп ат қоямын.

Оқушыларға жазылымды орындамас бұрын сөйлемдерді толықтай оқып, мағынасы дұрыстығына көз жеткізу керектігін ескертіңіз.

Бағытталған жазуды 1-бөлімнен қараңыз.

http://balalaralemi.kz/

1.4 Оқиғаны болжау

1.6 Тыңдаушының назарын аудару

3.3 Жоспар құру

1.7 Тыңдалған материал бойынша өз пікірін айту

1.1.4.1 мәтіннің мазмұнын тақырыбы немесе оның иллюстрациясы бойынша болжау

1.3.3.1 мұғалім көмегімен мәтінге суреттер, сызбалар арқылы жоспар құрып, оған ат (тақырып) қою

1.1.7.1 тыңдалған мәтінге өз көзқарасын жай сөйлеммен білдіру (ұнайды/ ұнамайды)

Спорт туралы әңгімені оқу

(МК) Жолында кездескен барлық қиыншылықтарға қарамастан кейіпкердің жетістікке қол жеткізгендігі туралы әңгіме оқып беріңіз. Алдымен сыныпқа кітаптың сыртқы мұқабасын көрсетіңіз. Олардан кітаптың көркем немесе бейкөркем екендігін анықтауын сұраңыз. Кітап не туралы болуы мүмкін? Кітап мұқабасындағы жазуды оқып, кітаптың не туралы екендігінен білуге бола ма? Мәліметті қандай тірек сөздерден аламыз? деген сұрақтар арқылы жетелеңіз. Әңгімені оқыңыз. Оқылым дағдысын қалай қолдану керектігін оқушыларға көрсетіңіз және өздігінен қолдануға жұмылдырыңыз. Мәтін ішінен жаңа сөздері алынып тасталған тапсырма беріңіз. Оқушылардың сөйлемдерді соңына дейін оқып, қажет сөздерді болжап табуына күш салыңыз.

Әңгімені бірнеше сабақ бойында оқыңыз. Оның түрлі сюжеттерін оқушылардың түсінетіндей және есінде қалатындай етіп талқылаңыз.

(Ұ) Негізгі оқиғаларды суреттейтін әңгімелеу картасын жасатыңыз.

(Ұ) Әңгіме кейіпкерлерінің әр оқиғаға қатысты сезімдері туралы талқылаңыз. Олар неліктен мұндай күйге түсті? Не өзгерді?

Аңдардың кітап атауында кездесуінен оның көркем мәтін екенін ұғынуға болады. Оқиға қай жерде болғанын, қандай кейіпкерлер барын анықтаңыз. Оқушыларға «оқиға», «кейіпкер», «оқиға орны» деген сөздерді үйретіңіз. Әңгімеде кейіпкерлер өздерін қалай ұстағандарын талқылатыңыз. Оларға мінездеме бергізіңіз. Мәтіндегі оқиға орнын сипаттауға қатысты сөздер мен сөз тіркестерін тауып берулерін сұраңыз. Сипатталған орыннан оқушылардың есіне не түскендіктерін сұраңыз.

Оқушыларға көрнекі түрде түсінікті болуы үшін негізгі оқиғалар желісін қамти алатын қарапайым сызба жасаңыз. Әрбір негізгі оқиға тұсына суреттер жапсырыңыз.

Үлкендеу ақ қағазға 0-10 аралығында баған (шкала) сызыңыз. Екі жағына эмоцияны білдіретін мағынасы бір-біріне қарама қарсы сөздерді жазыңыз. Жалпы сыныпқа сұрақтар қойыңыз. Ол бақытты ма? Неге? Оқиғаның ең шешуші тұсы қай жер? Негізгі кейіпкерлердің эмоциясын санмен белгілеңіз.

1.3 Тыңдалған материалды мазмұндау

1.1.3.1 мұғалімнің көмегімен оқиғаның ретін сақтай отырып баяндау

Әңгімелеу

(Ұ) Оқиғаның негізгі кезеңдерін еске түсіру үшін әңгімелеу картасын пайдаланып, айтып беріңіз. Оқушылардан әңгімені нақты баяндауы үшін өзіне таныс, түсінікті тұстарын айтуды сұраңыз.

Оқушылар әңгімені толықтай меңгергенше сынып болып қайталай беруді жалғастыра беріңіз.

Әңгімені айтып беру барысында баяндауға қажетті тірек сөздерді және байланыстырушы сөздерді қолданыңыз. «Бұрынғы өткен заманда...», «содан соң», «сол уақытта..», «кенеттен..», «сөйтіп..», «ақырында...», «бақытына қарай...» т.б.

Әңгімені баяндауда ассоциация тудыратын қимылдарды пайдаланыңыз.

«Ертеде» сөзін айтқанда қолыңызбен кітап ашып жатқандай қимыл жасаңыз, «таңертең» сөзіне ұйқыдан тұрып жатқандай керіліңіз, «Бірінші» дегенді сұқ саусақпен көрсетіңіз , «кенеттен» сөзіне қатысты қолыңызды екі жаққа жайып таңқалғандығыңызды білдіріңіз, «ең соңында» деп айтқанда кітапты жауып жатқан әрекетті істеңіз.

Сыныпта әңгімені қолға жұмсақ қуыршақты киіп алып, әңгімелеп беріңіз. Оқушылардың да қолдарына қуыршақты киіп алып, бір-біріне айтып беруіне рұқсат етіңіз.

3.5 Мәтінді түрлі формада құрастыру

Спорт туралы әңгіме жазу

(МК) Әңгіменің негізгі тұстарын баяндауда оның кілт тұсы болатындай бір-екі сөйлемді оқушыларға біріге отырып жаздырыңыз. Ол үшін әңгімені баяндауға әңгіме сызбасын қолданыңыз. Оқиға сызбасындағы негізгі тұстардың барлығында (қолданыс тапқан) бір-екі сөйлемнен болмайынша оны сөздермен, сөз тіркестерімен толықтыра беріңіз. Өткен сабақта алынған білім мен ақпаратты бағалай отырып, бірлесіп жазуды бірнеше сабаққа жоспарлаңыз.

(Ө,Қ) Әңгіме сызбасын сүйенетін жоспар ретінде пайдаланыңыз. Оқушылар оқиға желісін ретімен баяндау үшін бірнеше сөйлемдер жазады.

(Т) Оқушылардың дыбыстарды дұрыс таңдап жазуы үшін көмектесіп, «Бағытталған жазу» әдісін қолданыңыз.

Қабілеті жоғары оқушыларға кейіпкерді, оқиға орнын сипаттатыңыз.

Оқу жетістіктерін бағалау:

· оқиға ішіндегі негізгі оқиғаларды баяндап беруде кемінде үш сөйлем жаза алуын;

· мәтінді баяндауға қатысты тілді қолдануын;

· өз мәтініндегі сөздер мен сөз тіркестерін түзетуді үйренуін.

«Бірлесіп жазуға» нұсқау болатын 1- бөлімді қараңыз.

Өткен сабақтардағы жазылымды еске түсіріп, нұсқау бойынша жазылымды орындаңыз. Әр сөйлем мағынасының толық әрі дұрыс екеніне көз жеткізіңіз. Жазбас бұрын сөйлемдерді бірнеше рет оқыңыз. Әңгімелеуге қажетті сөздер мен сөз тіркестерін қолданыңыз.

Әңгімені жазбас бұрын оқушыларға алдымен ауызша айтқызып алыңыз. Жазғандарын қайта оқып шығуларын өтініңіз және онда жазған жұмыстарында әңгімеден алынған қызықты сөйлемдер болу керектігін ескертіңіз. «Орфографиялық сәт» жүргізіңіз, қажет болған жағдайда оқушылар орфографиялық сөздікті қолдана алады.

«Бірлесіп жазу» нұсқауын 1- бөлімнен қараңыз.

Сыныпта «Жазу бұрышын» ұйымдастырыңыз. Әртүрлі қағаз, қалам, кейіпкерлердің суреттерін, қуыршақ бейнелерін де қойыңыз. Оқушылардың сол орындарға отырып жеке жазылымын орындауын сұраңыз. Бір-біріне дауыстап оқып беру мүмкіндіктерін туғызыңыз.

Қысқа мерзімді жоспар

Сабақ жоспары шаблоны

Сабақты жоспарлаудан бұрын орта мерзімді жоспарды қараңыз. Сабақ жоспарын ұсынылған үлгі негізінде әзірлеуге болады.

Пән: Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі:					Мектеп:
Күні:					Мұғалімнің аты-жөні:
Сынып:					Қатысқандар саны: Қатыспағандар саны:
Сабақ тақырыбы
Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме)
Сабақ мақсаттары			*Сабақ* *мақсаттарын* *анықтап* *алыңыз. Олар* *оқу* *мақсаттарымен* (ОМ) *бірдей* *болуы* *немесе* ОМ *ұзақ* *мерзімді* *сипатта* *болса, нақты* *осы* *сабаққа* *бейімделген* *болуы* *мүмкін* (ОМ *қол* *жеткізу* *үшін* *бірнеше* *сабақ* *қажет* *болған* *жағдайда) Барлық оқушылар:* Көптеген оқушылар: Кейбір оқушылар:
Жетістік критерийлері			Қалыптастырушы бағалау бойынша мұғалімге арналған әдістемелік нұсқаулықтар құжатынан таңдап алынған ОМ үшін жетістік критерийлерін көшіріп алыңыз. *Қ үшін таңдап алынбаған ОМ үшін жетістік критерилерін өзіңіз құрастырыңыз.*
Тілдік мақсаттар			*Тілдік емес пәндер үшін құрастырылады.* *Тілдік мақсаттарды, лексика мен тіркес мысалдарын қоса анықтаңыз* *Пәнге тән лексика мен терминология:* *Диалог пен жазу үшін пайдалы сөздер мен тіркестер:*
Құндылықтарды дарыту			Осы сабақта балалардың бойына сіңіруге арналған кіріктірілген оқу бағдарламасындағы құндылықтар мен ұлттық, жалпыадамзаттық құндылықтарды көрсетіңіз. Құндылықтарды дарыту … арқылы/көмегімен жүзеге асады (іс-әрекетті және/немесе тақырып мазмұнын сипаттау).
Пәнаралық байланыстар			*Ықтимал пәнаралық байланысты әріптесіңізбен талқылаңыз немесе дереккөздерге жүгініңіз.* *Сабақта пәнаралық кіріктірілу қалай жүзеге асырылатынын көрсетіңіз (іс-әрекет және/немесе мазмұн арқылы)*
АКТ қолдану дағдылары			*Осы сабақта оқушылар қандай АКТ дағдыларын дамыта алатынын көрсетіңіз*
Бастапқы білім			Оқушылар бастапқыдан нені біледі немесе осы сабақ алдында олар нені білуі керек? (негізгі ұғымдар, фактілер, формулалар, терориялар) *Бұрыннан бар білімді қалай белсендендіре аласыз?*
Сабақ барысы
Сабақтың жоспарланған кезеңдері	Сабақтағы жоспарланған іс-әрекет						Ресурстар
Сабақтың басы	*Сабақ* *басында: - оқушылардың* *зейінін* *шоғырландыруға* - *оқушылармен* *бірге* *сабақ* *мақсаттарын/ОМ анықтап* *алуға* - *оқушылардың* «*жақын* *даму* *аймағын», сабақ* *соңында* *күтілетін* *нәтижелерді* *анықтауға* *көңіл* *бөлу* *қажет*
Сабақтың ортасы	*Сабақ* *мақсатына* *орай* *бар* *білімдерді* *қалыптастыру* *мен* *дағдыларды* *дамытуға* *бағытталған* іс-*әрекет. Іс-әрекет* *барысында* *ақпаратты* *талдау* *және* *өңдеу, зерттеу, практикалық* *жұмыс, проблемалық* *жағдаяттарды* *шешу* *арқылы* *оқушылардың* *бойында* *білім* *мен* *дағдылар* *қалыптасады* *және* *дамиды*
Сабақтың соңы	*Сабақ* *соңында* *оқушылар* *рефлексия* *жүргізеді: - нені* *білдім, нені* *үйрендім* - *нені* *толық* *түсінбедім* - *немен* *жұмысты* *жалғастыру* *қажет* *Оқушылар* *өздерінің* *жұмысы* *мен* *сыныптастарының* *жұмысын* *белгілі* *бір* *критерийлер* *бойынша* *бағалай* *алады*
Саралау – оқушыларға қалай көбірек қолдау көрсетуді жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндет қоюды жоспарлап отырсыз?				Бағалау – оқушылардың материалды меңгеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлайсыз?		Денсаулық және қауіпсіздік техникасының сақталуы
Саралау іріктелген тапсырмалар, нақты бір оқушыдан күтілетін нәтижелер, оқушыға дербес қолдау көрсету, оқу материалдары мен ресурстарын оқушылардың жеке қабілеттерін есепке ала отырып іріктеу (Гарднердің жиындық зият теориясы) түрінде болуы мүмкін. Саралау уақытты ұтымды пайдалануды есепке ала отырып, сабақтың кез-келген кезеңінде қолданыла алады				Бұл бөлімде оқушылардың сабақ барысында үйренгенін бағалау үшін қолданатын әдіс-тәсілдеріңізді жазасыз		Денсаулық сақтау технологиялары. Сергіту сәттері мен белсенді іс-әрекет түрлері. Осы сабақта қолданылатын Қауіпсіздік техникасы ережелерінің тармақтары
*Сабақ* *бойынша* *рефлексия* Сабақ мақсаттары/оқу мақсаттары дұрыс қойылған ба? Оқушылардың барлығы ОМ қол жеткізді ме? Жеткізбесе, неліктен? Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме? Сабақтың уақыттық кезеңдері сақталды ма? Сабақ жоспарынан қандай ауытқулар болды, неліктен?		Бұл бөлімді сабақ туралы өз пікіріңізді білдіру үшін пайдаланыңыз. Өз сабағыңыз туралы сол жақ бағанда берілген сұрақтарға жауап беріңіз.

Жалпы баға Сабақтың жақсы өткен екі аспектісі (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)? 1: 2: Сабақты жақсартуға не ықпал ете алады (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)? 1: 2: Сабақ барысында сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістік/қиындықтары туралы нені білдім, келесі сабақтарда неге көңіл бөлу қажет?

Скачать материал

Скачать материал "Сауат ашу пәнінен ОМЖ"

Как учитель может зарабатывать на Инфоуроке?

Скачать материал

Найдите материал к любому уроку, указав свой предмет (категорию), класс, учебник и тему:

6 661 820 материалов в базе

Найти материалы

Скачать материал

Другие материалы

docx

Урок ОБЖ "ВИЧ, СПИД. Пути заражения."

06.11.2016
940
1

docx

Қазақ тілі пәнінен ОМЖ

06.11.2016
2014
7

rar

Литературное чтение 3 класс "Анализ содержания произведения В. Бианки «Мышонок Пик»"

Рейтинг: 5 из 5

06.11.2016
14217
71

docx

Индивидуальный план на межаттестационный период по повышению профессионального уровня

06.11.2016
436
0

docx

1 cынып бойынша математика, сауат ашу, дуниетану, жаратылыстану , музыка, көркем енбек пәндерінен ҰМЖ 12 жылдық бойынша

06.11.2016
559
3

docx

Сценарий проведения Новогоднего праздника

06.11.2016
429
0

pptx

Презентация на тему "Личностные УУД"

06.11.2016
484
0

Вам будут интересны эти курсы:

Оставьте свой комментарий

Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.

Скачать материал
- 06.11.2016 6654
- DOCX 792.5 кбайт
- 15 скачиваний
- Рейтинг: 2 из 5
- Оцените материал:
Настоящий материал опубликован пользователем Тулеубаева Назира Кайратовна. Инфоурок является информационным посредником и предоставляет пользователям возможность размещать на сайте методические материалы. Всю ответственность за опубликованные материалы, содержащиеся в них сведения, а также за соблюдение авторских прав несут пользователи, загрузившие материал на сайт

Если Вы считаете, что материал нарушает авторские права либо по каким-то другим причинам должен быть удален с сайта, Вы можете оставить жалобу на материал.
Удалить материал
Автор материала

Тулеубаева Назира Кайратовна
- На сайте: 7 лет и 7 месяцев
- Подписчики: 0
- Всего просмотров: 44731
- Всего материалов: 14