Сайлау құқығы бойынша презентация

• 1 слайд

  
  Не себепті сайлау демократиялық қоғамның негізгі белгілерінің бірі болып табылады?
  
  БАРЛЫҒЫН БАСҚАРАТЫН АДАМ, БАРЛЫҒЫНЫҢ АРАСЫНАН САЙЛАНУЫ КЕРЕК
  КІШІ Плиний,
  рим ЖАЗУШЫСЫ
  

• 2 слайд

  1. Таңдау, таңдау құқығы жалпы философиялық категория ретінде
  
  
  Таңдау — ерікті іске асыруда әртүрлі нұсқалардың болуы. Әр адам өз болашығын өзі құру үшін, мақсаттарға жету және қалауларын іске асыру үшін таңдаудың барынша көп болғаның қалайды.
  Таңдау құқығы - адамның өмірінің ажырамас атрибуты. Ол адамға әр түрлі жағдайларда қандай шешім қабылдауды өзі шешуін анықтайды. Мемлекет әр азаматқа билік органдарына үміткерлерді таңдау құқығын, саяси партиялар мен олардың мемелекетті дамыту бағдарламаларын таңдау құқығын кепілдік береді.
  Таңдау керек...
  

• 3 слайд

  2. Демократияның формалары
  Тура демократия — халық тікелей өзі негізгі шешімдерді ұсынады және қабылдайды; тікелей халықтың өз заң шығармашылығы.
  
  Өкілдік демократия — халық биліктің негізгі көзі болып табылатыны мойындалады, бірақта мемлекетті басқару халық өзі сайлайтын өкілдік органдардың қолына шоғырланатын саяси режим.
  Өз таңдауынды жаса
  

• 4 слайд

  3. Сайлау – азаматтардың саяси құқығына жол ашатын фактор.
  Сайлау – азаматтардың ерік білдіру формасы, ол мемлекеттік және жергілікті билік органың құру мақсатында, заңдар аясында іске асырылады.
  

• 5 слайд

  4. Сайлаудың мақсаты
  «Кез келген сайлаудың мақсаты… барлық қоғамға ортақ мақсаттарды анықтайтын жоғары данышпандылыққа және және өз қызметінде оларды ұстай алатын жоғары парасаттылыққа ие билеуші – адамдарды анықтау».
  Джеймс Мэдисон
  

• 6 слайд

  5. Сайлау жолымен құрылатын билік органдары
  Қазақстан Республикасында:
  - ҚР Президенті (5 жылға сайланады);
  ҚР Парламенті (сенат – 6 жылға,
  мәжіліс – 5 жылға).
  
  Ақмола облысында:
  - Маслихат (4 жылға сайланады)
  

• 7 слайд

  6. Сайлаудың маңызы
  сайлау:
  1. Халықтың өз ойын білдіру жолы;
  2. Халықтың мемлекеттік басқаруға тікелей қатысу жолы;
  3. Көпшіліктің пікірін есепке ала отырып, билік органдарын құру жолы;
  4. Әр азаматтың мемлекеттік органдарға өз кандидатурасын ұсыну мүмкіндігі;
  5. Үміткерлер мен саяси партиялардың қоғам өмірінің әр түрлі салаларын қарастыратын сайлау алды бағдарламасын құрастыруы. Ең жақсы ұсыныстар, оны ұсынған саяси партия жеңіске жетпесе де іске асырылады.
  

• 8 слайд

  7. Белсенді және бәсең сайлау құқығы
  белсенді сайлау құқығы — бұл он сегіз жасқа толған Қазақстан Республикасы азаматының сайлауда дауыс беруге қатысу құқығы;
  • бәсең сайлау құқығы — Қазақстан Республикасы азаматтарының ҚР-ның Президенті, Парламенті, мәслихат депутаты немесе жергілікті өзін-өзі басқару органына мүше болып сайлану құкығы.
  
  

• 9 слайд

  9. Қазақстан Республикасы сайлау құқығының қағидаттары
  Жалпыға бірдей сайлау құқығы — республиканың он сегіз жасқа толған азаматтары тегіне, әлеуметтік, лауазымының және мүліктік жағдайына, жынысына, нәсіліне, ұлтына, тіліне, діни көзқарасына, нанымына, тұрғылықты жеріне немесе кез келген өзге жағдаяттарына қарамастан сайлауға дауыс беруге қатысуға, сайлануға құқылы дегенді білдіреді.
  тең сайлау құқығы - Президент, Парламент, мәслихаттар депутаттары сайлануына тепе-теңдік негізде және әр сайлаушының бір дауысты ғана иеленіп қатысу құқығын білдіреді
  Еркін түрде сайлауға қатысу дегеніміз – бұл азаматтың сайлауға қатысуына немесе қатыспауына және өзінің еркін білдіруіне ықпал етуге тиым салу деген мағынаны білдіреді
  Жанама сайлау құқығы—Парламент Сенатының депутаттарын сайлауға таңдаушылар мәслихат депутаты болып табылатын республика азаматы қатысады дегенді білдіреді. Аталған сайлауда халықтың еркіндігі жанама жолмен тікелей сайлау құқығы арқылы сайланған мәслихат депутаттарының, яғни таңдаушылардың дауыс беруі арқылы көрініс табады.
  •Төте сайлау құқығы дегеніміз – Рeспублика Прeзидeнтін, Парламeнті Мәжілісінің жәнe мәслихаттарының дeпутаттарын, жeргілікті өзін-өзі басқару oргандарының мүшeлeрін азаматтар тікeлeй сайлайды
  Жасырын дауыс беру — сайлауда сайлаушылардың еркін білдіруіне қандай да бір бақылау жасау мүмкіндігіне жол берілмейді.
  

• 10 слайд

  1о. Мажоритарлық сайлау жүйесі
  
  Мажоритарлық сайлау жүйесі кезінде үміткер немесе партия сайлануы үшін сайлаушылардың көпшілік дауысын алуы қажет. Мажоритарлық сайлау жүйесі абсолютті және салыстырмалы аталатын екі түрге бөлінеді. Абсолютті жүйеде басым көпшілік дауысты (50%+1) алған үміткер сайланады. Үміткер көпшілік дауыс ала алмаған жағдайда сайлаудың екінші туры өткізіледі. Мұнда бірінші турда көп дауыс алған 2 үміткердің қайсысы көп дауыс алса, сол сайланған болып есептеледі. Салыстырмалы Мажоритарлық сайлау жүйесі бойынша қай үміткер көбірек дауыс жинаса, сол сайланады. Онда 50%-дан артық дауыс алу шарт емес. Мажоритарлық сайлау жүйесі қарапайым әрі оңай.
  
  Мажоритарлық сайлау жүйесінің артықшылығы:
  Үкімет құрудың жеңілдігі мен оның тұрақтылығы;
  Сайлаушылар мен депутаттар арасында тұрақты байланыстардың қалыптасуында жатыр.
  

• 11 слайд

  11. Пропорционалды сайлау жүйесі
  Сайланбалы билік органдарын партиялық өкілдік арқылы құру жүйесі. Орындар (мандаттар) партияның жинаған дауыстарына сәйкес бөлінеді.
  

• 12 слайд

  12. Референдум
  Референдум(лат. referendum — хабарлануға тиісті нәрсе) — мемлекеттік маңызы бар мәселені халықтық дауысқа салу. Алғаш рет Швейцарияда қолданылды. Арнайы даярлық қажет ететін төтенше, шұғыл мәселе дауысқа салынбайды. Референдумға заң немесе халықаралық шарт жобасы, басқару сипатындағы мәселелер ұсынылады.
  

• 13 слайд

  13. Сайлау – үлкен жауапкершілік пен азаматтық парыз
  
  
  Еліміздің өркениетті елдер қа­тарынан көрінуіне мүдде­лі­лігіміз біздің сайлауға ұйымшыл­дық­пен қатысуымыздан да айқын кө­рінеді. Бұл бір жағынан біздің азаматтық парызымыз болса, екінші жағынан елдігіміздің ертеңіне деген айқын көзқа­расымыз да. Ең бастысы, біз елді басқару ісіне осылай атсалысу арқылы мемлекетіміздің нығаюына ықпал ете­тінімізді біліп отырамыз.