Инфоурок Физика Научные работыСерпімді деформацияны зерделеу 8 сынып

Серпімді деформацияны зерделеу 8 сынып

Скачать материал

Есимжанова Надия Галибековна

Физика пәнінің зертханашысы

Алматы облысы

«Ескелді ауданы әкімдігінің

Ш.Уәлиханов атындағы орта мектебі»

коммуналдық мемлекеттік мекемесі

 

№6 зертханалық жұмыс

 

Серпімді деформацияны зерделеу

 

Жұмыстың мақсаты: тәжірибе жүзінде Гук заңының дұрыстығын тексеру.

 

ЖҰМЫСҚА ДАЙЫНДЫҚТЫ ТЕКСЕРУ СҰРАҚТАРЫ

 

1.      Физикада күш деген сөзді біз қалай түсінеміз?

2.      Күш бірлігі ретінде нені қолданамыз?

3.      Деформация деп нені айтады?

4.      Деформация қаншаға бөлінеді? Олар қайсылары?

5.      Масса инерция өлшеуіші деп нені айтамыз? Мысал келтір.

 

ТЕОРИЯДАН ҚЫСҚАША МАҒЛҰМАТ

 

Гук заңы. Серпімді дененің ұзаруы мен оған түсірілген күштің арасындағы байланысты 1660 жылы ағылшын физигі Роберт Гук (1635-1703) анықтаған болатын. Кейінірек бұл анықталған байланыс бізге Гук заңы деген атпен белгілі болды. Бұл заң бойынша: серпімді деформацияның шамасы (созылуы немесе сығылуы) түсірілген күшке тура пропорционал, яғни:

F = kx.

 

Мұндағы F-түсірілген сыртқы күш, x = l-l0- дененің созылу немесе сығылу шамасы.k-қатаңдық деп аталатын пропорционалдық коэффициент.

SI жүйесінде қатаңдық ньютонның метрге Қатынасымен (H/м) өрнектеледі.k-қатаңдық дене материалына және оның өлшемі мен пішініне байланысты.

Динамометр. Күшті өлшеу үшін арнайы құралдар-динамометрлер (грекше динамис-күш және метро-өлшеймін) қолданылады.

Динамометрлердің негізгі бөлігі серпімді деформацияның әрекет ету аралығында созылатын серіппе болып табылады.

Динамометрлердің бірнеше түрі бар. Қол динамометрлері және біршама үлкен Шамадағы күштерді өлшейтін арнайы динамометрлер.

 

 

 

 

 

 

 

Деформацияның түрлері. Қайсыбір себептердің әрекетінен дене пішінінің (формасының) немесе көлемінің өзгеруін деформация деп атайды.


 

1.Түсірілген күштің әрекетінен дене ұзындығының бір бағытта созылуын бойлық созылу деформациясы деп атайды.

2.Өзін бір бағытта сығып жатқан күштің әрекетінен дене ұзындығының кемуі бойлық сығылу деформациясы деп атайды.

3.Денені барлық бағытта созып жатқан күштің әрекетінен дене көллемінің ұлғаюы барлық жаққа созылу деформациясы деп аталады.

4.Жан-жақтан сығатын кұштің әрекетінен дене көлемінің кемуі барлық жақтан сығылу деформациясы деп аталады. ,

5.Осіне перпендикуляр күштің әрекетінен шыбықтың майысуы көлденең майысу деформациясы деп аталады.

6.Дененің параллель қабаттарының бір-біріне қатысты қос күштің әрекетінен бұрылуы бұралу деформациясы деп аталады.

7. Дененің параллель қабаттарының бір-біріне қатысты салыстырмалы түрде параллель орын ауыстыруы ығысу деформациясы деп аталады.

Жоғарыда айтылып кеткен деформациялардың әрқайсысы кіші де, үлкен де абсолют деформациямен бағалауға болады,бола алады.Олардың әрбіреуін Абсолют деформация деп күш әрекетінен болған дененің қайсыбір өлшемінің сандық өзгерісін атайды.

Деформацияланған қатты денедегі ішкі күштердің әрекетін сипаттайтын шама механикалық кернеу деп аталады.

SI жүйесінде бірлігі ретінде қимасының 1м2 ауданына 1H ішкі күш әрекет ететін материалдың механикалық кернеуі алынады.

Серпімділік, иілгіштік, морттық және қаттылық. Қатты дененің кез келген деформациясы кезінде ішкі күштердің әрекетінен денені құрайтын бөлшектер бір-біріне қатысты ығысады. Бұл материалда деформацияға қарсы әрекет ететін күштерді тудырады. Серпімділік күштері деп аталатын осы күштер деформацияланған дененің ішінде, оның жеке бөліктерінің арасында, дененің деформациясын тудыратын басқа денелерге де әрекет етеді. Олар деформацияланған дененің бұрынғы пішінін және көлемін қалпына келтіруге тырысады. Деформацияланған дененің сыртқы күштердің әрекеті тоқтағаннан кейін өзінің бұрынғы пішіні мен көлемін қабылдау қасиеті серпімділік деп аталады. Денеге түсірілген сырқы күштердің әрекеті тоқтаған бойда жоғалатын дененің деформациясы серпімді деформация деп аталады. Денеге түсірілген сыртқы күштердің әрекеті тоқталған кейін де деформацияны сақтап қалу қасиеті иілгіштік (пластьикалық) деп аталады. Іс жүзінде аз жүктемелер кезінде серпімді деформацияланатын, ал сырқы жүктемені арттырған кезде қалдық деформация пайда болмастан бұрын қирайтын материалдар кездеседі. Мұндай материалдар морт материалдар деп аталады (шыны, кірпіш, керамика).

Материалдың қаттылығын түрліше күштермен анықтайды. Көбіне қаттырақ материалдар деп екінші материалдың бетіне сызған кезде із қалдыратын материалды айтады. Ең қатты материал-алмаз.

Гук заңы. Серпімділік модулі. Серпімді деформация мен материалдардағы ішкі күшткрдің арасындағы байланысты тұңғыш тағайындаған ағылшын ғалымы Р.Гук. Гук заңының тұжырымдамасы мынандай: серпімді деформацияланған денедегі механикалық кернеу осы дененің салыстырмалы деформациясына тура пропорционал.

Материалдағы механикалық кернеудің зат тегіне және сыртқы шарттарға тәуелділігін сипаттайтын k шамасы серпімділік модулі деп аталады.

Серпімділік модулі материалдағы салыстырмалы серпімді деформация

Бірге тең кезде пайда болатын механикалық кернеумен өлшенеді.

Просмотрено: 0%
Просмотрено: 0%
Скачать материал
Скачать материал "Серпімді деформацияны зерделеу 8 сынып"

Методические разработки к Вашему уроку:

Получите новую специальность за 2 месяца

Инструктор по футболу

Получите профессию

Интернет-маркетолог

за 6 месяцев

Пройти курс

Рабочие листы
к вашим урокам

Скачать

Скачать материал

Найдите материал к любому уроку, указав свой предмет (категорию), класс, учебник и тему:

6 610 238 материалов в базе

Скачать материал

Вам будут интересны эти курсы:

Оставьте свой комментарий

Авторизуйтесь, чтобы задавать вопросы.

  • Скачать материал
    • 28.04.2016 5101
    • DOCX 168.8 кбайт
    • Оцените материал:
  • Настоящий материал опубликован пользователем Есимжанова Надия Галибековна. Инфоурок является информационным посредником и предоставляет пользователям возможность размещать на сайте методические материалы. Всю ответственность за опубликованные материалы, содержащиеся в них сведения, а также за соблюдение авторских прав несут пользователи, загрузившие материал на сайт

    Если Вы считаете, что материал нарушает авторские права либо по каким-то другим причинам должен быть удален с сайта, Вы можете оставить жалобу на материал.

    Удалить материал
  • Автор материала

    Есимжанова Надия Галибековна
    Есимжанова Надия Галибековна
    • На сайте: 7 лет и 10 месяцев
    • Подписчики: 0
    • Всего просмотров: 27543
    • Всего материалов: 5

Ваша скидка на курсы

40%
Скидка для нового слушателя. Войдите на сайт, чтобы применить скидку к любому курсу
Курсы со скидкой

Курс профессиональной переподготовки

Секретарь-администратор

Секретарь-администратор (делопроизводитель)

500/1000 ч.

Подать заявку О курсе

Курс повышения квалификации

Информационные технологии в деятельности учителя физики

72/108 ч.

от 2200 руб. от 1100 руб.
Подать заявку О курсе
  • Сейчас обучается 118 человек из 46 регионов

Курс профессиональной переподготовки

Физика: теория и методика преподавания в профессиональном образовании

Преподаватель физики

300/600 ч.

от 7900 руб. от 3950 руб.
Подать заявку О курсе
  • Сейчас обучается 41 человек из 22 регионов

Курс профессиональной переподготовки

Педагогическая деятельность по проектированию и реализации образовательного процесса в общеобразовательных организациях (предмет "Физика")

Учитель физики

300 ч. — 1200 ч.

от 7900 руб. от 3950 руб.
Подать заявку О курсе
  • Сейчас обучается 35 человек из 21 региона

Мини-курс

Психологическая экспертиза в работе с детьми и родителями

2 ч.

780 руб. 390 руб.
Подать заявку О курсе
  • Сейчас обучается 31 человек из 21 региона

Мини-курс

Налогообложение и компенсация потерь: предотвращение ошибок и снижение рисков

6 ч.

780 руб. 390 руб.
Подать заявку О курсе

Мини-курс

Стратегии маркетинга и продаж в B2B

8 ч.

1180 руб. 590 руб.
Подать заявку О курсе