«Үш пәледен аулақ бол!...» (6-7 сыныптарға арналған тәрбие сағат)

«Жітіқара ауданы әкімдігінің білім бөлімі» ММ-ң

 «Мұса Шожанов атындағы № 2 орта мектеп» КММ-сі

«Үш пәледен аулақ бол!...»

(6-7 сыныптарға арналған тәрбие сағат)

Орындаған:Н.Катарбаева

2018-2019 оқу жылы

Тәрбие сағатының тақырыбы: «Үш пәледен аулақ бол!...»

Тәрбие сағатының мақсаты:

Оқушыларға темекі , ішімдік, есірткінің зиянын, осы зиянды заттардыңсалдары туралы білімін кеңейту,оқушының ой-пікірін ортаға салу. Қазіргіқоғам талабына сай салауатты,білімді ұрпақ тәрбиелеу.

Түрі: Тәрбие сағат
Қатысушылар: 6-7 сынып оқушылары

Сабақтың барысы:

I. «Атом-малекула» - жаттығу

II. Жаман әдеттер туралы мәлімет беру

ІІІ.Топтық  жұмыс

ІV. Викториналық сұрақтар

І.  «Атом-малекула» - жаттығу:

Жүргізуші: Қол шапалақ арқылы молекула 2 десе 2 – ге бөліне бірігеді. Молекула 5 десе 5 – і бірігеді. Осы әдіс арқылы үш топқа бөлінеді.

ІІ. Жаман әдеттер туралы мәлімет беру:

Әр топқа жаман әдеттер туралы кеспе қағаз арқылы мәлемет беріледі. Оқушылар мәлімет оқып болған соң, «Джигсо» әдісі арқылы тапсырманы орындайды.

І топ. Есірткі

Анашаның Қазақстанда және басқа елдерге

таралғаны баршамызға мәлім. Анашаның тарихы – бұдан 15 жыл бұрын адам баласы

анашаны білген. ХХ-ХХІ ғасырда қатерлі, улы өсімдіктерді аузына салып шайнап

көрген, темекі түрінде тартқан. Анашаны қолданған адам мидағы есте сақтау

қабілеті тежеледі, соның салдарынан адамның  тез көріксізденуі. Ағзаның

дамуы тоқталады. Ешқашан, нашаға, шылымға, ішімдікке әуес болмаңдар. Нашақор

адамның өмірі қысқа болады.

ІІ топ. Темекі

Гиспаньола аралында тұратын үндістер мендуанаға ұқсас шөпті жаққанда шыққан

түтінді танауларымен ішіне тартып, содан мас болған. Олар оны табако деп атады.

Темекі Еуропада ерекше тез тарады. 1560 жылы француздың әйел патшасы Екатерина

Медичеге басының сақинасы ұстағанда дәрі-дәрмек ретінде берген.Темекіні осыдан

емді шөп ретінде пайдаланған. Темекі тыныс жолдарын улап, өкпе

аурулары, қатерлі ісік аурулары, нерв ауруларына шалдықтыратын адам ағзасына

зиянды зат. Темекі түтінінде қорғасын мен никотин өте көп. Дүниежүзінде шылым

шегуден жыл сайын 2,5 млн адам қайтыс болады. Шылым шегетін адам жылына отбасы

қаржысына мыңдаған теңге шығын келтіреді. Шылым шегетіндердің жүрегі тәулігіне

20-25 мың рет артық соғады. Шылым шекпейтін оқушыларда 100м жүгінгеннен кейін тамырдың

соғуы 120-130 болса, шегетіндерде 180 болады. Шылым шегетіндер жүрек ауруынан

12-13 есе, асқазан жарасымен 10 есе жиі ауырады. Олардың 80%-ы өкпе ауруына

шалдығады. шылым шеккеннен кейін 2-3 минутта никотин қан арқылы миға жетіп, біраз

уақыттан кейін мидың белсенділігін төмендетеді.Себебі никотин мидағы қан

тамырларын тарылтады да, миға қоректенген заттар мен оттегінін келуін азайтады.

Әсіресе шылым шегуден жасөспірімдердің жүйке-жүйесін тез бұзады. Никотин

өсімдіктен алынатын у. Егер адам күніне бір қорап темекі тартса, бір жылда оның

өкпесі 1 литр шамасында смола жинайды екен. Ауаның қалыпты құрамын, өкпедегі

қан айналымы бұзу үшін бір дана темекі жетіп жатыр.

ІІ топ. Ішімдік

Арақ 1428 жылы Генуядан келген. І Петрдің тұсында Ресейге арақ келген.

Маскүнемнің қоғамға тигізер зардаптары: адамдық бейнеден кетеді, қоғамда орны

жоқ, тұрмыс жағдайы, ой өрісі төмен.

Арақ ішкен адамда алкоголь зардабы 21 күнге дейін созылады

екен.Этиль спирті сырада 5-7%6 шарапта 15-20%, ликер мен коньякта 40-50%-ға

дейін, арақ пен вискиде 60-70% бар екен. Ал этил аса зиянды химиялық қоспа. Арақ

ішу үлгерім мен тәртіптің бұзылуының кепілі. Бала кезінде адам ағзасын алкоголь

тез уландырып, аз уақыт ішінде маскүнемге айналдырған. Ішімдік адам өмірін

10-15 жылға қысқартады.

- Байырғы Қытай

императорларға маскүнемдікке басұрғандарды өлім жазасына кескен екен.

- Ежелгі римде 30-ға

толмағандарға арақ ішуге мүлдем тыйым салынған екен.

- Ресейде І Петр тұсында

арақ ішкен адамдардың мойына 17 фунт келетін медаль тағып қойған.

ІІІ.  Топтық жұмыс тапсырмалары:

№1 топтың (жұмыс) тапсырмасы.

         Ішімдіктің  адам ағзасына   тигізетін әсері.

№ 2 топтың тапсырмасы.

         Темекінің  адам ағзасына тигізетін әсері.

№3 топтың тапсырмасы.

         Есірткінің  адам ағзасына тигізетін әсері.

Үш  топ та өздерінің тапсырмасын  дәлелдеп, схема түрінде көрсетеді.

 

					Есірткінің  ағзаға  тигізетін  әсері

 

                                                  

 

ІV. Тапсырма «Викториналық сұрақтар» (әр дүрыс жауапқа бір жетон беріледі, сабақтың соңында жетондар саналады)

1.      Табиғат адамға өмір сүруге қанша жыл береді?

2.     Адам өмірін қысқартатын не?

3.     Зиянды әдеттерді атаңыздар.

4.     Арақтың жүйкеге зиянды әсері қандай?

5.     Алкагольден  адамның мәнез – құлқы, іс – әрекеті қалай өзгереді.

6.     Алкогольдің адам денсаулығына  қауіптілігі неде?

7.     Шылым шегудің қандай зияны бар?

8.     Тыныс мүшелеріне никотиннің зиянды әсері қандай?

9.     Ауа таза болу үшін қандай шаралар қолданылады?

10. Темекінің зиянын өз  жолдастарыңа түсіндір.

11. СПИД – ауруы дегеніміз не?

12. СПИД – ауруы адамға қалай  жұғады?

С          синдром ( «синдром» - қауіпті, қатерлі)

П         против ( «против» - тосқауыл немесе иммунитетке)

И         иммуно ( «иммуно» - иммунитет немесе қорғаныш)

Д          дефецит ( «дефецит» - зәру, жоқ, табу, қиын)

Қорытынды:  Міне, балалар әр адамның мәнді де, сәнді өмір сүру үшін денсаулықтың әсері ұшан теңіз екен. Тәлім тәрбие

жолында қажет болса үзіп берер шәірттеріме тілерім толқынға салған арақ,

темекі, нашақорлықтан жас жандарыңызды аулық ұстаңыздар. Салауатты өмір салтын жандарыңызға жан серік етіңіздер. Уақытыңызды бос әуреге

жұмсап, өмірдің қызығын көріп өз еншіңізді алудан.